Diferencia entre revisiones de «Cuestionario Agricultura en vasconia/eu»

Revisión actual del 15:54 3 mar 2020

Otros idiomas:

Español • ‎Euskera • ‎Francés

Landa-ikerketarako erabilitako galdera-sorta José Miguel Barandiaranek argitaratutako Guía para una encuesta etnográfica lanetik hartu da. Bertan, nekazaritza-ustiapenari buruzko galderak izen bereko atalean agertzen dira, 1-35. galderak.

V. NEKAZARITZA-USTIAPENA

1. Nekazaritza-ustiapena ogibide nagusi duenetxearen edo etxeen eta familien edo taldeen izena.

2. Nekazaritza-ustiategiak: logela, kortak, aletegiak, lastategiak, simaurtegiak, garaiak, larrainak eta abar.

3. Kokapena, lurzoruaren, klimaren, lurreneta lursail komunalen arabera.

4. Establezimendu osagarriak: etxaldeak, txabolak eta bestelako aterpetxeak, labeak, garajeak eta abar.

5. Ustiatutako lurrak: landutako alorrak, zelaiak, basoak eta landu gabeko lurrak, honako datuekin: izena; kokapena, ustiategiari, bideei eta ibaiei dagokienez; partzelen neurriak; harresiak, oholesiak, heskaiak eta bestelako hesiak. Mugarriak: motak eta lekukoak.

6. Lurren lodiera, kalitatea (buztina, harea, harria) eta iraultzeko edo aitzurraz, goldeaz, traktoreaz eta abarrez lantzeko erraztasuna.

7. Ortuak: kokapena, etxeari dagokionez, etaneurriak.

8. Nola izendatzen dira lursailak, laborantzak, hesiak eta kokapena kontuan hartuta? Zer ureztatze-instalazio dago? Zer ureztatze-sistema dago? Zer laborantza ureztatzen dira?

9. Zer ereiten da zelai, landa, ortu eta lorategietan? Lihoa lantzen da? Zer belar hazi eta erabiltzen dira larreetan? Zer ekintza egiten da horietan? Ongarritu, moztu eta jaso? Garaietan edo, lehor daudela, belartegian gorde edo belar-metetan bildu?

10. Zer ekintza gauzatzen da piezetan, laborantzak ereiteko prestaketa gisa eta zer ekintza gauzatzen da horiek gerora garatzeko? Inoiz erein gabeko lursail bat lehenengo aldiz luberritzea: Nola egiten da? Zer tresnarekin? Zer ereiten da bertan?

11. Zer lekale mota ereiten da? Zer zereal? Zerbeste laborantza mota? Zer ereiten eta landatzen da ortuan? Landare bakoitzaren izenak. Ereiteko eta landatzeko moduak. Jorraldia: moduak eta garaiak.

12. Ongarri naturalak eta mineralak. Nola lortzen da simaurra? Simaur motak. Non pilatzen da?

13. Lurren txandakatzea. Aldizkakotasuna eta ordena. Nekazaritza-ekintzen egutegia.

14. Fruta-arbolak. Entretenimendua. Zein etanola txertatzen dira? Nola eta noiz ekoizten da sagardoa? Eta olioa?

15. Zerealak, bazka eta frutak biltzea. Deskribatu eta izendatu ekintzak. Azaoak, espalak, belar-metak. Patata-bilketa.

16. Mahatsondoa eta mahatsondo motak. Zerzainketa behar du mahatsondoak? Nork hartzen du parte? Mahats-bilketaren prozesua. Nolakoa da dolarea? Nork eta nola egiten dute lan bertan? Zer ardo mota lortzen da? Ekintza horien izenak.

17. Badago prozedurarik zelaiak eguraldi txarretik, intsektuetatik eta txorietatik babesteko? Zelakoak dira txorimaloak? Horien formak eta izenak.

18. Nekazaritzako altzariak. Nekazaritza-lanetanerabiltzen diren tresnak. Izenak. Deskribatu laiak, goldeak, areak, sega, igitaia, gurguilua, eskuarea, sardea, aitzurra, aizkora, pin tzak eta bestelako tresnak, motak adieraziz eta erabilera moduak jasoz. Tratatzeko eta zorrozteko modua. Tresna horiek egungo tresna eta industria-makinekin ordezteko kasuak. Erabiltzen diren neurketa-unitateak.

19. Narra, formak, piezak eta erabilera. Nolajotzen da garia? Nola aletzen dira artoa, babak, indabak eta ilarrak?

20. Gurdi motak eta erabilera. Gurdiaren piezak deskribatu. Gurdiaren kutxa, barroteak eta beste itxitura mota batzuk.

21. Lerak eta leren erabilerak. Formak. Deskribatu narrak, angailak, otzarak, saskiak, almadiak eta baltsak, materialak adieraziz eta erabilerak eta izenak jasoz.

22. Nekazaritzan erabilitako energia motak. Nekazaritza-ustiategi (laborantza-etxea) bateko langileak: horien funtzioak etxean eta landan. Auzotarren arteko laguntza kasuak. Eskuekin giza indarra zuzenean aplikatzea, aitzurrarekin, sardearekin, saskiekin, segarekin, igitaiarekin, laiarekin eta abarrekin. Lan horietan erabilitako jantziak.

23. Animalien indarra: idiak, zaldiak, astoak.Zein kasutan eta nola erabiltzen dira? Garraiorako eta golde, gurdi eta leratik tira egiteko erabilitako animaliak. Zela eta zela motak. Uztarria eta uztarriaren formak eta apaingarriak.

24. Naturaren indarra: traktoreak, makinak, sega-makinak, uzta-makinak, irin-errota. Nekazaritzaren mekanizazioa.

25. Kanpo-zerbitzuak: auzo errotak, sozietatekomakinak, auzoko uraskak.

26. Tresnak, haziak, landareak, ongarri mineralak eta abar erosteko tokiak. Tresnak konpontzeko tokiak.

27. Produktuen salmenta. Merkatuak eta azokak. Harategia. Etxez etxeko zerbitzua (artisauak eta merkatariak).

28. Komunikazio-bideak. Auzo bideak, bidexkak eta mendi-bideak. Gizarte-harremanen arloa.

29. Jarduera osagarriak: tresnentzako egurrezko, zumezko eta harizko piezen fabrikazioa.

30. Merkataritza teknikak: produktuak prestatzea, kontratuak formalizatzeko ohiko formulak, desadostasunak, ordainketa-baldintzak, hitzarmenak ixteko hitzak eta keinuak.

31. Jabetza araubidea. Jabetza komunala: larreak, basoak (pagadiak, hariztiak, etab.); eraikuntzak (etxeak, etxaldeak, belartegiak, txabolak, zubiak, iturriak, etab.). Jabetza mota horren neurriak, eta auzotarrek eta komunitateko kideek aprobetxatzeko baldintzak. Goialdeko larre komunalak eta aprobetxamendurako araubidea: partzuergoak, herrien batzak.

32. Jabetza kolektiboa (labeak, errotak, nekazaritza-makinak, animaliak).

33. Etxe edo familia baten jabetzak: logela, kortak, ortua, laborantzako lurrak, larreak, zuhaiztiak, etab. Zenbat hektareako neurria dute lurrek? Zer neurri-sistema (lokala zein orokorra) erabiltzen da lursail, baso, mahasti eta horien gisakoen hedadura adierazteko (goldea, gizalana, etab.)? Zein da horren baliokidea?

34. Euren lurrak zuzenean ustiatzen dituzten jabeak. Zenbat daude udalerrian? Maizterren bitartez ustiatzen dituzten jabeak. Zein baldintzatan egiten dute lan? Alokairua jenerotan edo dirutan ordaintzen da? Urteko zein sasoitan?

35. Jabetzen inbrikazioa: lur, larre eta ur komunalak eta jabetza pribatuko zuhaitzak, jabetza pribatuko lur landuak eta, tarteka, uzta-jasotze eta ereite garaien artean, zirkulazio librerako eta abereen aprobetxamendurako utzitakoak.

36. Laborantzei eta nekazaritza-ekintzei lotutako esaerak, sineskerak eta elizkizunak. Lurrak, uztak, aleak eta abar bedeinkatzea. Magia-praktikak, uzta ona jasotzeko (San Juan suak).

@@ Línea 1: / Línea 1: @@
 <languages></languages>
-Landa-ikerketarako erabilitako galdera-sorta José Miguel Barandiaranek argitaratutako ''Guía para una encuesta etnográfica ''lanetik hartu da. Bertan, nekazaritza-ustiapenari buruzko galderak izen bereko atalean agertzen dira, 1-35. galderak.
+{{ #pageLangs: es | eu | fr }}
+Landa-ikerketarako erabilitako galdera-sorta José Miguel Barandiaranek argitaratutako ''Guía para una encuesta etnográfica ''lanetik hartu da. Bertan, nekazaritza-ustiapenari buruzko galderak izen bereko atalean agertzen dira, 1-35. galderak.
+<br/><br/>
 V. NEKAZARITZA-USTIAPENA
@@ Línea 18: / Línea 21: @@
 . Ortuak: kokapena, etxeari dagokionez, etaneurriak.
-. Nola izendatzen dira lursailak, laborantzak,hesiak eta kokapena kontuan hartuta? Zer ureztatze-instalazio dago? Zer ureztatze-sistema dago? Zer laborantza ureztatzen dira?
+. Nola izendatzen dira lursailak, laborantzak, hesiak eta kokapena kontuan hartuta? Zer ureztatze-instalazio dago? Zer ureztatze-sistema dago? Zer laborantza ureztatzen dira?
 . Zer ereiten da zelai, landa, ortu eta lorategietan? Lihoa lantzen da? Zer belar hazi eta erabiltzen dira larreetan? Zer ekintza egiten da horietan? Ongarritu, moztu eta jaso? Garaietan edo, lehor daudela, belartegian gorde edo belar-metetan bildu?
-. Zer ekintza gauzatzen da piezetan, laboran- tzak ereiteko prestaketa gisa eta zer ekintza gauzatzen da horiek gerora garatzeko? Inoiz erein gabeko lursail bat lehenengo aldiz luberritzea: Nola egiten da? Zer tresnarekin? Zer ereiten da bertan?
+. Zer ekintza gauzatzen da piezetan, laborantzak ereiteko prestaketa gisa eta zer ekintza gauzatzen da horiek gerora garatzeko? Inoiz erein gabeko lursail bat lehenengo aldiz luberritzea: Nola egiten da? Zer tresnarekin? Zer ereiten da bertan?
 . Zer lekale mota ereiten da? Zer zereal? Zerbeste laborantza mota? Zer ereiten eta landatzen da ortuan? Landare bakoitzaren izenak. Ereiteko eta landatzeko moduak. Jorraldia: moduak eta garaiak.
-. Ongarri naturalak eta mineralak. Nola lortzen da simaurra? Simaur motak. Non pila- tzen da?
+. Ongarri naturalak eta mineralak. Nola lortzen da simaurra? Simaur motak. Non pilatzen da?
 . Lurren txandakatzea. Aldizkakotasuna eta ordena. Nekazaritza-ekintzen egutegia.
@@ Línea 32: / Línea 35: @@
 . Fruta-arbolak. Entretenimendua. Zein etanola txertatzen dira? Nola eta noiz ekoizten da sagardoa? Eta olioa?
-. Recolección de cereales, de forraje, de frutas. Descríbanse las operaciones con sus nombres. Gavillas, haces, almiares. Recolección de la patata.
+. Zerealak, bazka eta frutak biltzea. Deskribatu eta izendatu ekintzak. Azaoak, espalak, belar-metak. Patata-bilketa.
-. La vid y sus clases. ¿Qué cuidados requierela viña? ¿Quiénes intervienen en ellos? El proceso de la vendimia. ¿Cómo es el lagar? ¿Quiénes y cómo trabajan en él? ¿Qué clase de vinos se obtienen? Nombres de estas operaciones.
+. Mahatsondoa eta mahatsondo motak. Zerzainketa behar du mahatsondoak? Nork hartzen du parte? Mahats-bilketaren prozesua. Nolakoa da dolarea? Nork eta nola egiten dute lan bertan? Zer ardo mota lortzen da? Ekintza horien izenak.
-. ¿Existen procedimientos para proteger loscampos de los malos tiempos, de los insectos y de los pájaros? ¿Cómo son los espantapájaros? Sus formas y sus nombres.
+. Badago prozedurarik zelaiak eguraldi txarretik, intsektuetatik eta txorietatik babesteko? Zelakoak dira txorimaloak? Horien formak eta izenak.
-. Mobiliario agrícola. Instrumentos que seemplean en las labores agrícolas. Sus nombres. Descríbanse las layas, el arado, la grada, la guadaña, la hoz, la podadera, el rastrillo, el bieldo, la azada, el hacha, pinzas, y otras herramientas, señalando sus varias clases y apuntando sus formas o modos de utilización. Modo de tratarlos y de aguzarlos. Casos de sustitución de estos aperos por los actuales instrumentos y máquinas industriales. Unidades de medida usadas.
+. Nekazaritzako altzariak. Nekazaritza-lanetanerabiltzen diren tresnak. Izenak. Deskribatu laiak, goldeak, areak, sega, igitaia, gurguilua, eskuarea, sardea, aitzurra, aizkora, pin tzak eta bestelako tresnak, motak adieraziz eta erabilera moduak jasoz. Tratatzeko eta zorrozteko modua. Tresna horiek egungo tresna eta industria-makinekin ordezteko kasuak. Erabiltzen diren neurketa-unitateak.
-. El trillo, sus formas, sus piezas y su uso.¿Cómo se trilla actualmente? ¿Cómo se hace el desgrane del maíz, del haba, de la alubia y de los guisantes?
+. Narra, formak, piezak eta erabilera. Nolajotzen da garia? Nola aletzen dira artoa, babak, indabak eta ilarrak?
-. Clases de carro y su destino. Descríbanse suspiezas. Caja del carro, barrotes y otras formas de cerramiento.
+. Gurdi motak eta erabilera. Gurdiaren piezak deskribatu. Gurdiaren kutxa, barroteak eta beste itxitura mota batzuk.
-. Trineos y usos. Sus formas. Descríbanse lasnarrias, las angarillas, las espuertas, las cestas, las almadías y las balsas, señalando sus materiales y apuntando sus formas de utilización con sus nombres.
+. Lerak eta leren erabilerak. Formak. Deskribatu narrak, angailak, otzarak, saskiak, almadiak eta baltsak, materialak adieraziz eta erabilerak eta izenak jasoz.
-. Tipos de energía utilizada en la agricultura.Personal dedicado normalmente a una explotación agrícola (casa labradora): sus funciones en la casa y en el campo. Personal en casos de mutua asistencia vecinal. Aplicación directa de la fuerza humana en el trabajo con sus manos, con azada, bieldo, rastrillo, cestos, guadañas, hoz, layas, etc. Vestidos utilizados en estas faenas.
+. Nekazaritzan erabilitako energia motak. Nekazaritza-ustiategi (laborantza-etxea) bateko langileak: horien funtzioak etxean eta landan. Auzotarren arteko laguntza kasuak. Eskuekin giza indarra zuzenean aplikatzea, aitzurrarekin, sardearekin, saskiekin, segarekin, igitaiarekin, laiarekin eta abarrekin. Lan horietan erabilitako jantziak.
-. Fuerza animal: bueyes, caballos, asnos. ¿En qué casos y cómo son utilizados? Animales utilizados para transportes y para tirar el arado, carro y trineo. Monturas y sus clases. Yugo y sus formas y sus decoraciones.
+. Animalien indarra: idiak, zaldiak, astoak.Zein kasutan eta nola erabiltzen dira? Garraiorako eta golde, gurdi eta leratik tira egiteko erabilitako animaliak. Zela eta zela motak. Uztarria eta uztarriaren formak eta apaingarriak.
-. Fuerzas naturales: tractores, máquinas, segadoras, cosechadoras; molino harinero. La mecanización de la agricultura.
+. Naturaren indarra: traktoreak, makinak, sega-makinak, uzta-makinak, irin-errota. Nekazaritzaren mekanizazioa.
-. Servicios exteriores: molinos vecinales, máquinas en sociedad, abrevaderos comunes.
+. Kanpo-zerbitzuak: auzo errotak, sozietatekomakinak, auzoko uraskak.
-. Lugares de compra de instrumentos, de semillas, de plantas, de abonos minerales. Lugares de reparación de aperos.
+. Tresnak, haziak, landareak, ongarri mineralak eta abar erosteko tokiak. Tresnak konpontzeko tokiak.
-. Venta de productos. Mercados y ferias. Carnicería. Servicios a domicilio (artesanos y comerciantes).
+. Produktuen salmenta. Merkatuak eta azokak. Harategia. Etxez etxeko zerbitzua (artisauak eta merkatariak).
-. Vías de comunicación. Caminos vecinales,sendas y pistas. Área de contactos sociales.
+. Komunikazio-bideak. Auzo bideak, bidexkak eta mendi-bideak. Gizarte-harremanen arloa.
-. Actividades complementarias: fabricaciónde piezas de madera para los aperos, de cestas, de hilo, etc.
+. Jarduera osagarriak: tresnentzako egurrezko, zumezko eta harizko piezen fabrikazioa.
-. Técnicas comerciales: preparación de losproductos, fórmulas usuales en la formalización de los contratos, disensiones, condiciones de pago, palabras y gestos con los que se cierran los pactos.
+. Merkataritza teknikak: produktuak prestatzea, kontratuak formalizatzeko ohiko formulak, desadostasunak, ordainketa-baldintzak, hitzarmenak ixteko hitzak eta keinuak.
-. Régimen de propiedad. Propiedad comunal: pastizales, bosques (hayedos, robledales, etc.); construcciones (casas, granjas, heniles, chozas, puentes, fuentes, etc.). Dimensiones de esta clase de propiedad y condiciones de aprovechamiento por parte de los vecinos y miembros de la comunidad. Pasturajes comunales de altura y el régimen de su aprovechamiento: facerías, uniones de pueblos.
+. Jabetza araubidea. Jabetza komunala: larreak, basoak (pagadiak, hariztiak, etab.); eraikuntzak (etxeak, etxaldeak, belartegiak, txabolak, zubiak, iturriak, etab.). Jabetza mota horren neurriak, eta auzotarrek eta komunitateko kideek aprobetxatzeko baldintzak. Goialdeko larre komunalak eta aprobetxamendurako araubidea: partzuergoak, herrien batzak.
-. Propiedad colectiva (de hornos, de molinos, de máquinas agrícolas, de animales).
+. Jabetza kolektiboa (labeak, errotak, nekazaritza-makinak, animaliak).
-. Propiedades de una casa o familia: habitación, establos, huerta, tierras de cultivo, prados, arbolado, etc. ¿Cuántas hectáreas miden estas tierras? ¿Qué sistema de medidas, locales o generales, se emplean para expresar la extensión de un labrantío, de un bosque, de una viña (fanega, peonada, gizalan, etc.)? ¿Cuál es su equivalencia?
+. Etxe edo familia baten jabetzak: logela, kortak, ortua, laborantzako lurrak, larreak, zuhaiztiak, etab. Zenbat hektareako neurria dute lurrek? Zer neurri-sistema (lokala zein orokorra) erabiltzen da lursail, baso, mahasti eta horien gisakoen hedadura adierazteko (goldea, gizalana, etab.)? Zein da horren baliokidea?
-. Propietarios que explotan directamente sustierras. ¿Cuántos hay en la localidad? Propietarios que las explotan mediante inquilinos ¿En qué condiciones trabajan éstos? ¿Se paga el alquiler en especie o en dinero? ¿En qué época del año?
+. Euren lurrak zuzenean ustiatzen dituzten jabeak. Zenbat daude udalerrian? Maizterren bitartez ustiatzen dituzten jabeak. Zein baldintzatan egiten dute lan? Alokairua jenerotan edo dirutan ordaintzen da? Urteko zein sasoitan?
-. Imbricación de propiedades: tierras, pastosy aguas comunales y árboles de propiedad privada; tierras cultivadas de propiedad privada y a intervalos, entre la recolección y la época de la siembra, entregadas a la libre circulación y aprovechamiento del ganado.
+. Jabetzen inbrikazioa: lur, larre eta ur komunalak eta jabetza pribatuko zuhaitzak, jabetza pribatuko lur landuak eta, tarteka, uzta-jasotze eta ereite garaien artean, zirkulazio librerako eta abereen aprobetxamendurako utzitakoak.
-. Dichos, creencias, ceremonias religiosas relacionadas con los cultivos y operaciones agrícolas. Bendición de las tierras, de las cosechas, de los granos, etc. Prácticas de magia para la obtención de buenas cosechas (fuegos de San Juan).
+. Laborantzei eta nekazaritza-ekintzei lotutako esaerak, sineskerak eta elizkizunak. Lurrak, uztak, aleak eta abar bedeinkatzea. Magia-praktikak, uzta ona jasotzeko (San Juan suak).
-{{DISPLAYTITLE: Cuestionario}} {{#bookTitle:Agricultura en Vasconia | Agricultura_en_vasconia}}
+{{DISPLAYTITLE: Galdetegia}} {{#bookTitle:Nekazaritza Euskal Herrian|Agricultura_en_vasconia/eu}}