127 728
ediciones
Cambios
sin resumen de edición
_LABAYRU_LANDING_
<languages></languages>
==[landing]==
===[agricultura|Nekazaritza Euskal Herrian|/atlas/agricultura.png|Nekazaritza tradizionalaren ezaugarriak eta XX. mendeko azken hamarkadetan izan ziren eraldaketa sakonak, mekanizazioa besteak beste.]=======[ Agricultura_en_vasconia | Nekazaritza Euskal Herrian]==== ====[/atlas/agricultura/SiegaAndreak-deasto-gainean-astotzarekin.jpg|Andreak asto gainean astotzarekin. Iturria: Bizkaiko Elizaren Histori Artxiboa: Urkiolako Santutegia Funtsa.|Gure arbasoek ezagutu zuten nekazaritza gizatiarragoa zen, ikuspegi holistikoagotik garatutakoa. Azken batean, etekina ez ezik, jaten ematen digun bizia lantzeko prozesuan oinarritutako jardueran inplikatuta dauden izaki bizidunen eta faktore fisikoen sare konplexua ere hartzen zen kontuan.||]==== ====[/atlas/agricultura/Acarreando-hierba-trigoverde-GesaltzaCarranza-19501977.jpg|Siega de trigoBelarretan. Gesaltza Karrantza (GB), c1977. Iturria: Miguel Sabino Díaz, Etniker Euskalerria Taldeak. 1950|Lurrarekiko lotura sakonaren ondorioz sortzen zen [nekazaritza tradizionalari buruzko] herri-jakituria hori, autohornikuntzan oinarritutako ekonomian, lurra errespetatu behar zen ezinbestean, biziraupena bera haren menpean zegoen-eta. Fuente: Archivo Municipal ||]==== ====[/atlas/agricultura/Vinedo-de Vitoria-GasteizObanos-2011.jpg|Mahastia. Obanos (N), 2011. Iturria: Enrique GuineaM.ª Amor Beguiristain, Etniker Euskalerria Taldeak.|Satsitu ta jorratu ta garia hartu. Estercolar y escardar y recoger trigoTente nublo, tente en ti,<br />no te caigas sobre mí,<br />guarda el pan, guarda el vino,<br />guarda los campos que están floridos.<br />Trumoi-hodeien kontrako konjurua||ENLACE]====
====[/atlas/agricultura/DesgranandoSiega-semillade-Zeraintrigo-1961Gesaltza-1950.jpg|Desgranando semillaGari-igitatzea. Zerain Gesaltza (G), 1961c. Fuente1950. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Karmele Goñi, Grupos Etniker EuskalerriaEnrique Guinea Funtsa.|La selección de semillas ha sido de siempre una actividad fundamental. De cada cosecha se elegía la mejor semilla, para conservarla y utilizarla en la siguiente siembraSatsitu ta jorratu ta garia hartu.||ENLACE]====
====[/atlas/agricultura/LaietanDesgranando-Zeanurinsemilla-1920Zerain-1961.jpg|Laietan Zeanurin Hazia aletzen. Zerain (BG), 19201961. FuenteIturria: Archivo Fotográfico Labayru Fundazioa: Fondo Felipe ManterolaKarmele Goñi, Etniker Euskalerria Taldeak.|Las layas, los arados, las rastrasHazien aukeraketa funtsezko jarduera izan da betidanik. Uzta bakoitzetik hazirik onena aukeratzen zen, las hocesgorde, las guadañas y los trillos eran los útiles imprescindibles para los trabajos agrícolaseta hurrengo ereintzan erabiltzeko.||ENLACE]====
====[/atlas/agricultura/AcarreoLaietan-deZeanurin-los-haces-de-trigo-19401920.jpg|Acarreo de los haces de trigo. ÁlavaLaietan Zeanurin (B), c1920. 1940. FuenteIturria: Archivo Municipal de Vitoria-GasteizLabayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Enrique GuineaFelipe Manterola Funtsa.|Tanto la fuerza humana como la animalLaiak, goldeak, eskuareak, hasta la introducción de la maquinaria modernaigitaiak, han tenido una influencia decisiva en la forma de trabajar y en los cultivossegak eta narrak ezinbesteko lanabesak ziren nekazaritzako lanetarako.||ENLACE]====
====[/atlas/agricultura/RecoleccionAcarreo-de-olivalos-ahaces-ordenode-Moredatrigo-20151940.jpg|Recoleccion de oliva a ordeñoGaria garraiatzen. Moreda (A)Araba, 2015c. 1940. FuenteIturria: José Ángel Chasco, Grupos Etniker EuskalerriaGasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Uzta garaian lokartzenMakineria modernoa sartu arte, miserian irazartzen. El que duerme en tiempo de cosecha se despierta en la miseriagizakien indarrak eta animalienak eragin erabakigarria izan dute lan egiteko moduan eta laboreetan.||ENLACE]====
====[/atlas/agricultura/UtillajeRecoleccion-parade-trabajaroliva-ela-linoordeno-ZeanuriMoreda-19312015.jpg|Utillaje para trabajar el linoOlibondoen jeztea. Zeanuri Moreda (BA), 19312015. FuenteIturria: Archivo Fotográfico Labayru Fundazioa: Fondo Felipe ManterolaJosé Ángel Chasco, Etniker Euskalerria Taldeak.|Linoaren atsekabeakUzta garaian lokartzen, amaigabeak. El trabajo del lino no es finomiserian irazartzen.||ENLACE]====
====[/atlas/agricultura/Maizal.Utillaje-para-trabajar-el-Carranzalino-Zeanuri-20161931.jpg|MaizalLiho eta harigintzarako tresneria. Carranza Zeanuri (B), 20161931. FuenteIturria: Luis Manuel Peña, Grupos Etniker EuskalerriaLabayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|San Jurgi, artoak ereiteko goizegi; San Markos, artoak ereinda balegoz. Para sembrar el maízLinoaren atsekabeak, el día de San Jorge es temprano, y el día de San Marcos es ya tardeamaigabeak.||ENLACE]====
====[/atlas/agricultura/Trilladora-y-costales-deMaizal.-trigoCarranza-Navarra-19602016.jpg|Trilladora y costales de trigoArtasoroa. NavarraKarrantza (B), c. 19602016. FuenteIturria: Archivo Museo de Navarra: Fondo Nicolás ArdanazLuis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|Maiatz luzeaSan Jurgi, goseaartoak ereiteko goizegi; garagarrilak ekarriko du asea. Mayo hortelanoSan Markos, mucha paja y poco granoartoak ereinda balegoz.||ENLACE]====
====[/atlas/agricultura/VecinosTrilladora-trabajandoy-encostales-lasde-erastrigo-AlegriaNavarra-Dulantzi-19401960.jpg|Vecinos trabajando en las erasGari-jotzea. Alegría-Dulantzi (A)Nafarroa, c. 19401960. FuenteIturria: Archivo Municipal de Vitoria-GasteizNafarroako Museoaren Artxiboa: Enrique GuineaNicolás Ardanaz Funtsa.|Elur asko den urteanMaiatz luzea, gariagosea; eta erle asko dugunean, eztia. Año de nieves, año de bienesgaragarrilak ekarriko du asea.||ENLACE]====
====[/atlas/agricultura/SembrandoVecinos-patatatrabajando-aen-las-azadaeras-AbadinoAlegria-2009Dulantzi-1940.jpg|Sembrando patata a azadaLarrainetan auzolanean. Abadiño Alegría-Dulantzi (BA), 2009c. Fuente1940. Iturria: Rosa M.ª Ardanza, Grupos Etniker EuskalerriaGasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Tanto los linares como los huertos constituían las piezas más delicadas del espacio agrícolaElur asko den urtean, las más entrañables en la concepción de la propiedad particular del agricultorgaria; eta erle asko dugunean, las más incorporadas a su patrimonio familiareztia.||ENLACE]====
====[/atlas/agricultura/MolinoSembrando-depatata-Carranzaa-1977azada-Abadino-2009.jpg|Molino de Carranza Patata aitzurrez ereiten. Abadiño (B), 19772009. FuenteIturria: Miguel Sabino DíazRosa M.ª Ardanza, Grupos Etniker EuskalerriaTaldeak.|Hasta la década de los años 1950 el molino harinero era un elemento indispensable en la economía grícolaLiho-sailak eta baratzeak ziren nekazaritza-guneko piezarik delikatuenak, kutunenak nekazariaren jabetza partikularraren ikuskeran, haren familia-ganadera de nuestros pueblosondarean gehien sartuta zeudenak.||ENLACE]====
====[/atlas/agricultura/DescargandoMolino-el-grano-en-elde-remolqueCarranza-Argandona-20031977.jpg|Descargando el grano en el remolque. Argandoña Karrantzako (AB)errota, 20031977. FuenteIturria: Juan José GaldosMiguel Sabino Díaz, Grupos Etniker EuskalerriaTaldeak.|Ezkur urte1950eko hamarkadara arte, labor urte. Año de bellota, año de bienesirin-errota ezinbestekoa izan zen gure herrietako nekazaritzako eta abeltzaintzako ekonomian.||ENLACE]====
====[/atlas/agricultura/Descargando-el-grano-en-el-remolque-Argandona-2003.jpg|Gari-garau atoian deskargatzen. Argandoña (A), 2003. Iturria: Juan José Galdos, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ezkur urte, labor urte.||]====