127 728
ediciones
Cambios
sin resumen de edición
_LABAYRU_LANDING_
<languages />
{{DISPLAYTITLE: Etxea eta Familia Euskal Herrian}}{{#bookTitle:Etxea eta Familia Euskal Herrian | Casa_y_familia_en_vasconia}}
==[landing]==
===[casa|Casa y familia en VasconiaEtxea eta Familia Euskal Herrian|/atlas/casa.png|La casa tradicional bajo una mirada que va más allá de lo puramente arquitectónicoEzaugarri arkitektonikoetatik haratago: landa-eremuko etxe tradizionala,bizitzaz betetako espazioa.]=======[Casa_y_familia_en_vasconia | Casa y Etxea eta Familia en Vasconia]========[/atlas/casa/Abuela-con-los-nietos-Urduliz-2011.jpg|Abuela y nietos. Urduliz (B), 2011. Fuente: Akaitze Kamiruaga, Grupos Etniker Euskalerria.|La familia tradicional vasca está caracterizada por una suerte de feminismo claramente definido, como lo demuestra la aplicación del derecho de primogenitura sin distinción de sexo, el condominio de los bienes aportados al matrimonio por los esposos, la igualdad de estos en lo civil, la jefatura de la mujer en la vida religiosa doméstica, en los ritos culturales del hogar, de la iglesia y de la sepultura familiar.Euskal Herrian]========[/atlas/casa/Colaboracion-del-matrimonio-en-el-trabajo-Zeanuri-1915.jpg|Colaboración del matrimonio en el trabajo. Zeanuri (B), c. 1915. Fuente: Archivo Fotográfico Labayru Fundazioa: Fondo Felipe Manterola.|La casa rural ha sido una institución formada por el edificio, por sus tierras, por sus moradores y por la tradición, es decir, por esa urdimbre de relaciones que enlazaba estrechamente a la generación actual con las pasadas.|]========[/atlas/casa/Muskildi-2011.jpg|Muskildi (Z), 2011. Fuente: Michel Duvert, Grupos Etniker Euskalerria.|“Con mucha razón se ha dicho que todo establecimiento humano es la amalgama de un poco de humanidad, de un poco de suelo y de un poco de agua”.|J. M. Barandiaran]====
====[/atlas/casa/SanjuanAbuela-haretxacon-roblelos-denietos-SanUrduliz-Juan-Zeanuri-19802011.jpg|San Joan sortakAmama-bilobak. Zeanuri Urduliz (B), 19802011. Iturria: Ander ManterolaAkaitze Kamiruaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|San Joan jaiegunaren inguruanEuskal familia tradizionalaren ezaugarrietako bat argi zehaztutako feminismo moduko bat da, era askotako errituak egiten eta horren adierazgarri dira, hala nola San Joan sorta atebesteak beste, oinordekotza-alboetan jartzeaeskubidea sexu-bereizketarik gabe aplikatzea, senar-emazteek ezkontzara ekarritako ondasunen jabekidetza, senar-emazteek arlo zibilean duten berdintasuna, eta emakumeen buruzagitza etxeko erlijio-bizitzan, eta etxeko, elizako eta familia-hilobiko kultura-errituetan.||ENLACE]====
====[/atlas/casa/HerederoColaboracion-etxegaiadel-dematrimonio-unaen-familiael-detrabajo-Zeanuri-19201915.jpg|EtxegaiaAndre-gizonak elkarlanean. Zeanuri (B), c. 19201915. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|ForuLanda-lurraldeetanetxea eraikinak, bertako lurrek, ohitura orokorra bizilagunek eta tradizioak osatutako erakundea izan da seme-alabetako batek, gizonezkoa edo emakumezkoa izanhau da, baserriari eta haren eranskinei eusteko familiagaur egungo belaunaldia iraganekoekin estu lotzen zuen harreman-tradizioarekin jarraitzeamultzo horrek.||ENLACE]====
====[/atlas/casa/LaMuskildi-cocina-centro-de-la-vida-familiar-Andoain-19202011.jpg|Subazterrean. Andoain Muskildi (GZ), c. 19202011. Iturria: Aguirre ArtxiboaMichel Duvert, Etniker Euskalerria Taldeak.|Gure etxean sua batzen“Arrazoi handiz esan izan da giza establezimendu oro gizateria pixka baten, gure etxean aingeruak sartzenlurzoru pixka baten eta ur pixka baten amalgama dela”.||ENLACEJ. M. Barandiaran]====
====[/atlas/casa/FuegoSanjuan-bajo,-chapa-yharetxa-cocinaroble-de-butano.San-AjuriaJuan-(B),Zeanuri-20111980.jpg|Behekosua, txapa eta butano-ezkaratzaSan Joan sortak. Aiuria auzoa Zeanuri (Muxika-B), 20111980. Iturria: Segundo Oar-ArtetaAnder Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.|Etxe onakSan Joan jaiegunaren inguruan, txingar onaera askotako errituak egiten dira, hala nola San Joan sorta ate-alboetan jartzea.||ENLACE]====
====[/atlas/casa/CaserioHeredero-Munekogoikoaetxegaia-Barriode-Urigoitiuna-Orozkofamilia-1994de-Zeanuri-1920.jpg|Munekogoikoa baserriaEtxegaia. Urigoiti auzoa Zeanuri (Orozko-B), 1994c. 1920. Iturria: Edurne Romarate, Etniker Euskalerria TaldeakLabayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Baserririk zaharrenetan zura Foru-lurraldeetan, ohitura orokorra izan da erabilitako gai nagusiaseme-alabetako batek, gizonezkoa edo emakumezkoa izan, hala barnebaserriari eta haren eranskinei eusteko familia-egituran nola kanpokoantradizioarekin jarraitzea.||ENLACE]====
====[/atlas/casa/VariasLa-generacionescocina-bajocentro-unde-mismola-techovida-Zeanurifamiliar-1910Andoain-1920.jpg|Belaunaldien arteko bizikidetzaSubazterrean. Zeanuri Andoain (BG), c. 19101920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Aguirre Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Etxe beteak atseginGure etxean sua batzen, etxe hutsak bihotz mingure etxean aingeruak sartzen.||ENLACE]====
====[/atlas/casa/CaserioFuego-Zurutuzabajo,-Zeanurichapa-1925y-cocina-de-butano.-Ajuria-(B),-2011.jpg|Zurututza baserriaBehekosua, txapa eta butano-ezkaratza. Zeanuri Aiuria auzoa (Muxika-B), c. 19252011. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola FuntsaSegundo Oar-Arteta, Etniker Euskalerria Taldeak.|Etxeko habeakEtxe onak, etxeko berritxingar ona.||ENLACE]====
====[/atlas/casa/GuisandoCaserio-enMunekogoikoa-fogonBarrio-bajoUrigoiti-ApellanizOrozko-19811994.jpg|Guisando en fogón bajoMunekogoikoa baserria. Apellaniz Urigoiti auzoa (AOrozko-B), 19811994. FuenteIturria: López de GuereñuEdurne Romarate, GerardoEtniker Euskalerria Taldeak. “Apellaniz. Pasado y presente de un pueblo alavés” in Ohitura 0|Baserririk zaharrenetan zura da erabilitako gai nagusia, Vitoriahala barne-Gasteiz: Diputación Foral de Álava, 1981.|La cocina era en los caseríos el lugar ordinario de reunión, donde se concentraba la vida familiaregituran nola kanpokoan.||ENLACE]====
====[/atlas/casa/PredominioVarias-degeneraciones-tejadosbajo-deun-vertientemismo-unicatecho-ArtajonaZeanuri-20101910.jpg|Predominio de tejados de vertiente únicaBelaunaldien arteko bizikidetza. Artajona Zeanuri (NB), 2010c. Fuente1910. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Segundo Oar-Arteta, Grupos Etniker EuskalerriaFelipe Manterola Funtsa.|El tejado es originariamente anterior a paredesEtxe beteak atsegin, cimientos y demás elementos constructivos de la casaetxe hutsak bihotz min.||ENLACE]====
====[/atlas/casa/FuegoCaserio-bajoZurutuza-Zeanuri-19801925.jpg|Fuego bajoZurututza baserria. Zeanuri (B), 1980c. Fuente1925. Iturria: Ander Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola, Grupos Etniker EuskalerriaFuntsa.|Su bako etxea, gorputz odol bagea. Casa sin fuegoEtxeko habeak, cuerpo sin sangreetxeko berri.||ENLACE]====
====[/atlas/casa/FamiliaGuisando-berekoen-laufogon-belaunaldibajo-cuatroApellaniz-generaciones-de-una-misma-familia-Ajangiz-19771981.jpg|Familia bereko lau belaunaldi, cuatro generaciones de una misma familiaJanaria behekosuan prestatzen. Ajangiz Apinaiz (BA), 19771981. FuenteIturria: Segundo Oar-ArtetaLópez de Guereñu, Gerardo. “Apellániz. Pasado y presente de un pueblo alavés” in Ohitura 0, Gasteiz: Arabako Foru Aldundia, Grupos Etniker Euskalerria1981.|La familia es el núcleo vertebrador de la casaBaserrietan, ohiko biltokia zen sukaldea, y las casas con las familias que las habitan dan consistencia y estructuran la vecindad y la sociedadbertan biltzen baitzen familiaren bizitza.||ENLACE]====
====[/atlas/casa/Predominio-de-tejados-de-vertiente-unica-Artajona-2010.jpg|Isuri bateko teilatuak nagusi. Artaxoa (N), 2010. Iturria: Segundo Oar-Arteta, Etniker Euskalerria Taldeak.|Teilatua hormak, zimenduak eta etxeko gainerako eraikuntza-elementuak baino lehenagokoa da.||]==== ====[/atlas/casa/Fuego-bajo-Zeanuri-1980.jpg|Behekosua. Zeanuri (B), 1980. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.|Su bako etxea, gorputz odol bagea.||]==== ====[/atlas/casa/Familia-bereko-lau-belaunaldi-cuatro-generaciones-de-una-misma-familia-Ajangiz-1977.jpg|Familia bereko lau belaunaldi. Ajangiz (B), 1977. Iturria: Segundo Oar-Arteta, Etniker Euskalerria Taldeak.|Familia da etxea egituratzen duen muina; etxeek eta haietan bizi diren familiek sendotzen eta egituratzen dituzte auzotasuna eta gizartea.||]==== ====[/atlas/casa/Senar-emazte-zaharrak-eta-gazteak-matrimonios-mayor-y-joven-Areatza-principios-del-siglo-20.jpg|Senar-emazte zaharrak eta gazteak, matrimonios mayor y joven. Areatza (B), principios del siglo XX. Fuentemendearen hasiera. Iturria: Archivo particular Rubén de Las HayasHayasen artxibo partikularra.|Se procuraba que el patrimonio familiarAhaleginak egiten ziren familiaren ondarea, hau da, entendido este como la casa y sus pertenecidosetxea eta haren eranskinak, pasara íntegramente o con la menor mermaosorik edo ahalik eta gutxien murriztuta, y mejorado si fuera posibleeta ahal zela hobetuta, de padres a hijosirits zedin gurasoengandik seme-alabengana.||ENLACE]====
==[related]==
<div class="mw-translate-fuzzy">===Entradas destacadasEduki aipagarriak=======[/irontecimages/thumb/d/d7/categorias2.59_Caserios_dispersos._Kortezubi_(B)_2011.jpg/libro1200px-agricultura2.59_Caserios_dispersos._Kortezubi_(B)_2011.pngjpg|Agricultura en vasconiaEtxea eta familia Euskal Herrian|La zona azial del Pirineo vasco retiene el dédalo de sus pliegues ciertos rasgosEtxeen izenak, orientazioa eta kokapena|ENLACE[[DENOMINACION_ORIENTACION_Y_SITURACION_DE_LAS_CASAS/eu]]]========[/irontecimages/thumb/6/6f/categorias2.269_Casa_engalanada_con_tiestos._Elizondo_(N)_2010.JPG/libro1200px-agricultura2.png269_Casa_engalanada_con_tiestos._Elizondo_(N)_2010.JPG|Agricultura en vasconiaEtxea eta familia Euskal Herrian|La zona azial del Pirineo vasco retiene el dédalo de sus pliegues ciertos rasgosSutondoko eta sukaldeko altzarien multzoa|ENLACE[[EQUIPO_MOBILIAR_DEL_HOGAR_Y_DE_LA_COCINA/eu]]]========[/irontecimages/categoriasthumb/libro5/5e/2.334_Uretako_ontziak_recipientes_para_agua._Zerain_(G).JPG/900px-agricultura2.334_Uretako_ontziak_recipientes_para_agua.png_Zerain_(G).JPG|Agricultura en vasconiaEtxea eta familia Euskal Herrian|La zona azial del Pirineo vasco retiene el dédalo de sus pliegues ciertos rasgosEtxea babesten duten sinboloak|ENLACE[[SIMBOLOS_PROTECTORES_DE_LA_CASA/eu]]]========[/irontecimages/thumb/a/a6/categorias2.462_El_heredero_y_los_demas_hijos_junto_a_los_padres._Sopelana_(B)_c._1920.jpg/libro1200px-agricultura2.462_El_heredero_y_los_demas_hijos_junto_a_los_padres._Sopelana_(B)_c.png_1920.jpg|Agricultura en vasconiaEtxea eta familia Euskal Herrian|La zona azial del Pirineo vasco retiene el dédalo de sus pliegues ciertos rasgosFamilia ondarea eta haren transmisioa|ENLACE[[PATRIMONIO_FAMILIAR_Y_SU_TRANSMISION/eu]]]====</div>