127 728
ediciones
Cambios
sin resumen de edición
<languages></languages>
== I. [[NACIMIENTO._JAIOTZA/eu|JAIOTZA]] ==
=== [[#Procedencia_de_los_niños_segun_las_creencias_infantiles|Umeen jatorria umeen sinesmenen arabera]] ===
==== [[#La_cigueña._Paris|Zikoina. París]] ====
==== [[#Zerutik_ekarriak|''Zerutik ekarriak'']] ====
==== [[#Encontrados_en_parajes_circundantes|Inguruko parajeetan aurkituak]] ====
==== [[#Comprados._Ume_barria_erosi|Erosiak. ''Ume barria erosi'']] ====
=== [[#El_parto._Erditzea|Erditzea]] ===
==== [[#Del_nacimiento_domestico_al_hospitalario|Etxean jaiotzetik erietxean jaiotzera]] ====
==== [[#Cuidados_de_la_puerpera|Erdiberriaren zainketak]] ====
==== [[#Alimentacion_de_la_recien_parida|Erdiberriaren elikadura]] ====
**Dieta eta eriondoa
=== [[#Anuncio_del_nacimiento._Haurra_badugu|Jaiotzaren albistea ematea. Haurra badugu]] ===
=== [[#Coger_y_mostrar_el_niño|Umea hartu eta erakustea]] ===
=== [[#Atenciones_al_recien_nacido|Jaioberriaren zainketa]] ===
**Belarriak
==== [[#Fajado_de_los_bebes._Paxa|Umeak paxan biltzea]] ====
==== [[#Cautelas_observadas|Hautemandako ardurak]] ====
==== [[#Dar_el_pecho_._Bularra_eman|Bularra ematea]] ====
==== [[#El_ama_de_leche_o_de_cria|Inudea edo hazama]] ====
==== [[#Peligros_de_la_lactante._"Coger_pelo"|Edoskitzailearen arriskuak “Ilea hartzea“]] ====
==== [[#Prolongacion_de_la_lactancia|Edoskitzaroaren luzapena]] ====
==== [[#La_lactancia_hoy|Edoskitzea gaur egun]] ====
==== [[#Inicio_de_la_alimentacion_normal|Elikatze normalaren hasieran]] ====
=== [[#Inhumacion_de_infantes_sin_bautizar|Bataiatu gabeko umeen ehorzketa]] ===
==== [[#Bajo_el_alero_de_la_casa._Ituxurapean|Ituxurapean]] ====
==== [[#En_el_limbo_del_cementerio|Hilerriko linboan]] ====
==== [[#Ausencia_de_ataud|Hilkutxarik ez izatea]] ====
==== [[#Asistentes_a_la_inhumacion|Ehorzketara joandakoak]] ====
=== [[#Apendice_1_Emaztia_esperantxetan_eta_haur_jaioberriaren_jatekoa_Nafarroa_Beherako_bi_herritan|1. eranskina: Emaztia esperantxetan eta haur jaioberriaren jatekoa Nafarroa Beherako bi herritan]] ===
=== [[#Apendice_2_La_covada|2. eranskina: Inkubatzea]] ===
== II. [[CREENCIAS_RELACIONADAS_CON_EL_NACIMIENTO/eu|JAIOTZAREKIN ERLAZIONATUTAKO SINESMENAK]] ==
=== [[#Los_antojos._Influencia_sobre_el_niño|Eragina umearengan]] ===
=== [[#Conjeturas_sobre_el_sexo_del_niño|Umearen sexuari buruzko aieruak]] ===
==== [[#Forma_del_vientre_materno|Amaren sabelaren forma]] ====
==== [[#Señales_en_el_rostro_de_la_madre._Manta|Seinaleak amaren aurpegian. Burusia]] ====
==== [[#Evolucion_del_embarazo|Haurdunaldiaren bilakaera]] ====
==== [[#El_paso_inicial_de_la_gestante|Haurdunaren hastapeneko pausoa]] ====
==== [[#Influencia_lunar_y_temporal_en_la_concepcion|Ilargiaren eta eguraldiaren eragina kontzepzioan]] ====
==== [[#Procedimientos_adivinatorios|Igartzeko prozedurak]] ====
=== [[#Eleccion_del_sexo|Sexua aukeratzea]] ===
=== [[#Creencias_varias_sobre_el_embarazo_y_el_parto|Haurdunaldiari eta erditzeari buruzko zenbait sinesmen]] ===
=== [[#Importancia_del_momento_del_nacimiento|Jaiotzeko unearen garrantzia]] ===
=== [[#Hijo_saludador._Salutadorea|Salutadorea]] ===
=== [[#Prevenciones_ante-bautismales._Ume_bedeinkatua|Bataioaren aurretik hartzeko ardurak. Ume bedeinkatua]] ===
==== [[#No_besar_al_recien_nacido|Jaioberriari musurik ez ematea]] ====
==== [[#Amuletos._Kutunak|Kutunak]] ====
==== [[#Agua_bendita|Ur bedeinkatua]] ====
==== [[#Amuletos_religiosos._Ebanjelioak|Kutun erlijiosoak. ''Ebanjelioak'']] ====
==== [[#Medallas_y_otros_objetos_religiosos|Dominak eta beste objektu erlijioso batzuk]] ====
==== [[#Curacion_del_mal_de_ojo._Begizkoa|Begizkoa sendatzea. ''Begizkoa'']] ====
== III. [[BAUTISMO._BATAIOA/eu|BATAIOA]] ==
=== [[#Bautismo_de_recien_nacidos._Bataioa_lehen_bait_lehen|Jaioberrien bataioa. Bataioa lehenbailehen]] ===
=== [[#Demora_del_bautismo|Bataioa berandutzea]] ===
=== [[#Baptisterio._Pontea|Pontea]] ===
=== [[#El_bautismo_de_urgencia._Etxe-bataioa|Urgentziazko bataioa. Etxe-bataioa]] ===
=== [[#Asistentes_al_bautizo|Bataiora joandakoak]] ===
==== [[#Indumentaria_del_bautizando._Bataio-arropa|Bataiatuaren arropak. ''Bataio-arropa'']] ====
==== [[#Portadora_del_niño._Haurraren_eramailea|Haurraren eramailea. ''Haurraren eramailea'']] ====
=== [[#Antiguo_ritual_del_bautismo|Bataioaren antzinako errituala]] ===
==== [[#A_la_entrada_de_la_iglesia|Elizaren sarreran]] ====
==== [[#Camino_del_baptisterio|Pontera bidean]] ====
==== [[#En_el_baptisterio|Pontean]] ====
=== [[#Nuevo_ritual_del_bautismo|Bataioaren erritual berria]] ===
=== [[#Ofrendas_y_obsequios|Eskaintzak eta opariak]] ===
=== [[#Agasajos_con_motivo_del_bautizo|Gorazarreak bataioa dela eta]] ===
==== [[#Agapes_a_la_comitiva_(Alava._Bizkaia._Gipuzkoa._Vasconia_continental._Navarra)|Otorduak segizioarentzat (Araba. Bizkaia. Gipuzkoa. Baskonia kontinentala. Nafarroa)]] ====
==== [[#Arrebuchas._Boloak_(Navarra._Alava._Bizkaia._Gipuzkoa._Vasconia_continental)|Arrebutxak. ''Boloak'' (Nafarroa. Araba. Bizkaia. Gipuzkoa. Baskonia kontinentala)]] ====
=== [[#El_padrinazgo|Ponteko izatea]] ===
==== [[#Compromisos_de_los_padrinos|Pontekoen konpromisoak]] ====
==== [[#Parentesco_espiritual_y_afinidad._Aitapontekoaren_eta_amapontekoaren_urak|Ahaidetasun espirituala eta kidetasuna. ''Aitapontekoaren eta amapontekoaren urak'']] ====
==== [[#Padrinos_de_conveniencia|Komenentziazko pontekoak]] ====
==== [[#Padrinos_a_la_ventura._Benturako_umea|Pontekoak galdu-gordean. ''Benturako umea'']] ====
==== [[#Denominaciones_de_padrinos_y_ahijados|Pontekoen eta besoetakoen izenak]] ====
=== [[#El_nombre_de_pila|Ponteko izena]] ===
=== [[#Regalos_de_los_padrinos|Pontekoen opariak]] ===
==== [[#Regalos_de_Pascua_y_Navidad._Pazkopilak|Pazkoko eta Eguberrietako opariak. ''Pazko-opilak'']] ====
==== [[#Denominaciones51|Izenak]] ====
==== [[#Duracion_de_la_cuarentena|Berrogeialdiaren iraupena]] ====
==== [[#Rito_de_entrada_en_la_iglesia._Elizan_sartzea|Elizan sartzeko erritua. ''Elizan sartzea'']] ====
=== [[#La_visita_a_la_puerpera_y_la_celebracion_de_la_salida_del_puerperio_martopilak_ermakeriak|Erdiberriari bisita eta erdiberriaroaren amaieraren ospakizuna: martopilak, ermakeriak]] ===
==== [[#Cunas_de_mimbre_El_moises._Ziazko_kumak|Zumezko sehaskak: Moisesa. ''Ziazko kumak'']] ====
==== [[#Camas-cuna|Sehaska-oheak]] ====
==== [[#Cunas_vicarias._La_media_fanega|Ordezko sehaskak. Fanega erdia]] ====
==== [[#Cunas_mas_recientes|Sehaska berriagoak]] ====
=== [[#El_cuidado_del_niño|Umearen zainketa]] ===
==== [[#El_paseo_en_tiempos_pasados|Paseoa iraganeko garaietan]] ====
==== [[#Las_primeras_salidas_de_casa|Lehen irteerak etxetik]] ====
==== [[#Procedimientos_tradicionales_para_llevar_al_niño|Umea eramateko prozedura tradizionalak]] ====
==== [[#Personas_al_cuidado_del_niño_|Umea zaintzen duten pertsonak]] ====
** Etxeko emakumeak
==== [[#El_paseo_del_niño_en_la_actualidad|Umearen paseoa gaur egun]] ====
=== [[#Las_iniciaciones_del_niño|Umearen hastapenak]] ===
==== [[#Los_primeros_pasos._Katu-katuka|Lehen urratsak. ''Katu-katuka'']] ====
==== [[#La_primera_denticion._Lehenengo_txantxurrak|Lehen hortzaldia. Lehenengo txantxurrak]] ====
==== [[#Caida_de_los_primeros_dientes|Lehen hortzak erortzea]] ====
**''Eutsi hagin zaharra...'' Hortza
==== [[#Ingreso_escolar_tardio|Eskolaratze berantiarra]] ====
==== [[#Iniciacion_escolar_temprana|Eskolaratze goiztiarra]] ====
==== [[#Absentismo_escolar|Eskola-absentismoa]] ====
=== [[#Primera_comunion._Lehenengo_Jaunartzea|Lehen jaunartzea. Lehen jaunartzea]] ===
==== [[#Rito_de_paso_a_la_adolescencia._Orain_gizon_egin_zara|Nerabezarora igarotzeko pausoa. ''Orain gizon egin zara'']] ====
==== [[#Vestidos_de_primera_comunion|Lehen jaunartzeko soinekoak]] ====
**Antzinako janzkera
==== [[#Celebracion_de_la_confirmacion|Sendotzaren ospakizuna]] ====
==== [[#La_confirmacion_en_tiempos_pasados|Sendotza iraganean]] ====
**Bisita pastorala Obispoaren etorrera
=== [[#La_moceria._Herriko_gazteria|Herriko gazteria]] ===
==== [[#Mocerias_en_Alava|Gazteriak Araban]] ====
**Gazteriak mendearen hasieran
==== [[#Mocerias_en_Navarra|Gazteriak Nafarroan]] ====
==== [[#Actividades_comunes_de_los_jovenes_en_otros_territorios|Gazteen jarduera komunak beste lurralde batzuetan]] ====
=== [[#Atuendos_y_tocados|Arropak eta burukoak]] ===
==== [[#Edad_de_comienzo|Hasteko adina]] ====
==== [[#Lugares_de_baile_la_plaza__herriko_plaza|Dantzalekuak: plaza, herriko plaza]] ====
==== [[#Horarios_de_baile|Dantza-orduak]] ====
==== [[#Clases_de_bailes|Dantza motak]] ====
**Dantza soltea
==== [[#Inicio_del_baile_y_emparejamiento|Dantzaren hasiera eta parekatzea]] ====
==== [[Instrumentos_musicales#Instrumentos_musicales1|Musika tresnak]] ====
**Iraganeko tresnak
**Garizuma eta dolua
==== [[#Transiciones_contemporaneasTransiciones_contemporaneas4|Gaur egungo trantsizioak]] ====
=== [[#El_servicio_militar_obligatorio._Soldadutza|Derrigorrezko soldadutza. Soldadutza]] ===
=== [[#La_puesta_de_largo|Jendaurreko aurkezpena]] ===
=== [[#Asociaciones_religiosas_de_jovenes|Gazteen elkarte erlijiosoak]] ===
==== [[#Congregacion_de_Hijas_de_Maria._Mariaren_alabak|Mariaren Alaben Kongregazioa. ''Mariaren alabak'']] ====
==== [[#Congregacion_de_San_Luis_Gonzaga._Luistarrak|San Luis Gonzagaren Kongregazioa. ''Luistarrak'']] ====
==== [[#Otras_asociaciones_juveniles|Beste gazte-elkarte batzuk]] ====
== VIII. [[INICIOS_DE_LA_RELACION_AMOROSA/eu|AMODIOZKO HARREMANAREN HASIERA]] ==
=== [[#Lugares_y_ocasiones_de_encuentro|Elkartzeko lekuak eta abaguneak]] ===
==== [[#Puntos_de_encuentro_en_tiempos_pasados|Iraganeko topalekuak]] ====
**Lanak egitea. Arto zuritzea
**Ekitaldi erlijiosoen irteeran
==== [[#El_baile|Dantza]] ====
==== [[#Acompañamiento_a_casa._Neska_laguntzea|Etxera laguntzea. ''Neska laguntzea'']] ====
==== [[#El_paseo|Paseoa]] ====
=== [[#Juegos_de_emparejamiento|Binaka kidetzeko jolasak]] ===
=== [[#Ritos_y_plegarias_para_encontrar_novio|Senargaia aurkitzeko errituak eta otoitzak]] ===
=== [[#Rondas_y_galanteos_a_las_mozas|Errondak eta gorteiatzeak neskei]] ===
==== [[#Rondas_por_San_Juan|San Juango errondak]] ====
==== [[#Galanteo|Gorteiatzea]] ====
=== [[#Elaboracion_de_roscas._Piperopilak|Piper-opilak egitea. Piper-opilak]] ===
=== [[#Epoca_propicia_para_iniciar_relaciones|Harremanak hasteko garai egokia]] ===
=== [[#Iniciativa_en_las_relaciones|Ekimena harremanetan]] ===
==== [[#La_mediacion._Errekadua_bota|Bitartekaritza. ''Errekadua bota'']] ====
=== [[#Relaciones_de_los_novios_con_los_amigos_solteros|Ezkongaien harremana adiskide ezkongabeekin]] ===
=== [[#Ambito_del_noviazgo|Ezkongai-harremanaren ingurua]] ===
==== [[#Matrimonios_consanguineos|Odoleko ahaideen arteko ezkontzak]] ====
=== [[#Capitulaciones_matrimoniales._Ezkontzako_kontratua|Ezkontzako hitzarmenak. Ezkontzako kontratua]] ===
==== [[#Celebracion_de_las_capitulacionesBizkaia5|Hitzarmenen ospakizunaBizkaia]] ====
==== [[#Le_contrat_de_mariage._AkordioakGipuzkoa4|Ezkontzako hitzarmena. ''Akordioak''Gipuzkoa]] ====
==== [[#Kontratuko_apairuaVasconia_Continental|''Kontratuko apairua''Baskonia Kontinentala]] ====
==== [[#Capitulaciones_matrimonialesNavarra5|Ezkontzako hitzarmenakNafarroa]] ====
=== [[#Capitulaciones_matrimoniales_a_principios_de_siglo|Ezkontzako hitzarmenak mendearen hasieran]] ===
=== [[#La_dote|Dotea]] ===
==== [[#La_dote_doteaBizkaia6|DoteaBizkaia]] ====
==== [[#Consecuencias_de_la_rupturaVasconia_Continental1|Hausturaren ondorioakBaskonia Kontinentala]] ====
==== [[#La_dote_truzoa_eta_sosaNavarra6|Dotea, ''truzoa eta sosa''Nafarroa]] ====
==== [[#Contenido_de_la_dote|Dotearen edukia]] ====
=== [[#Requisitos_para_contraer_matrimonio|Ezkontzeko bete beharreko baldintzak]] ===
=== [[#Proclamas._Deiuneak|Ezkondeiak. Ezkondeiak]] ===
==== [[#Publicacion_de_las_proclamas|Ezkondeien argitalpena]] ====
==== [[#Costumbres_en_el_periodo_de_proclamas|Ezkondeien garaiko ohiturak]] ====
**Zorionak ematea
==== [[#Celebracion_en_tiempos_pasados|Ospakizunak iraganean]] ====
==== [[#La_despedida_de_soltero_hoy|Ezkondu aurreko agurra gaur egun]] ====
=== [[#Padrinos_de_boda|Ezkontzako aitabitxiak eta amabitxiak]] ===
==== [[#Designacion_de_los_padrinos|Aitabitxien eta amabitxien izendapena]] ====
==== [[#Obligaciones_de_los_padrinos|Aitabitxien eta amabitxien betebeharrak]] ====
==== [[#Incremento_del_numero_de_invitados|Gonbidatuen kopuruaren gorakada]] ====
==== [[#Comunicacion_de_las_invitaciones|Gonbidapenen komunikazioa]] ====
=== [[#Obsequios_de_boda|Ezkontzako opariak]] ===
==== [[#Regalos_entre_los_novios|Ezkongaien arteko opariak]] ====
==== [[#Regalos_de_los_invitados|Gonbidatuen opariak]] ====
=== [[#El_cortejo_nupcial|Ezkon-segizioa]] ===
==== [[#El_cortejo_en_Vasconia_peninsular|Ezkon-segizioa Baskonia penintsularrean]] ====
==== [[#El_cortejo_en_Vasconia_continental|Ezkon-segizioa Baskonia kontinentalean]] ====
**Ordainsari sinbolikoa senargai kanpotarrari. ''Naharraren haustia''
**Ezkontza-diru eta eraztunen bedeinkapena. ''Diruak eta eraztunak''
==== [[#En_la_iglesia|Elizan]] ====
**Belazioen meza
==== [[#La_ceremonia_religiosa_actual|Zeremonia erlijiosoa gaur egun]] ====
==== [[#Acta_del_matrimonio|Ezkontza-agiria]] ====
==== [[#Ofrenda_del_ramo_de_la_novia|Emaztegaiaren lore-sortaren eskaintza]] ====
=== [[#Felicitaciones_homenaje_y_obsequios|Zorionak, gorazarrea eta opariak]] ===
=== [[#Regreso_de_la_comitiva_nupcial|Ezkon-segizioaren itzulera]] ===
=== [[#Fotografias_de_boda|Ezkontzako argazkiak]] ===
=== [[#Matrimonio_civil._Ezkontza_zibila|Ezkontza zibila]] ===
==== [[#Ceremonia|Zeremonia]] ====
==== [[#Valoracion_actual_del_matrimonio_civil|Ezkontza zibilaren balorazioa gaur egun]] ====
**Ezkontza zibilen maiztasuna
=== [[#Apendice_1_Formulario_de_matrimonio_civil_en_Vasconia_peninsular|1. eranskina: Ezkontza zibilaren formularioa Baskonia penintsularrean]] ===
=== [[#Apendice_2_Ezkontza_euskeraz_Herriko_Etxean_(lparraldean)|2. eranskina: Ezkontza euskaraz Herriko Etxean (Ipar Euskal Herrian)]] ===
 
<div style="margin-left:0cm;"></div>
== XIII. [[ENTRADA_EN_EL_DOMICILIO_CONYUGAL._ETXE-SARTZEA/eu|EZKONBERRIEN ETXERA-SARTZEA. ETXERA-SARTZEA]] ==
=== [[#El_arreo_y_el_carro_de_boda._Eztai-gurdia|Arreoa eta eztei-gurdia Eztei-gurdia]] ===
==== [[#El_carro_de_boda_en_los_textos_etnograficos_antiguos|Eztei-gurdia antzinako testu etnografikoetan]] ====
==== [[#El_carro_de_boda_en_la_encuesta_Etniker|Eztei-gurdia Etniker inkestan ]] ====
==== [[#Otras_formas_de_transportar_el_arreo|Arreoa garraiatzeko beste modu batzuk]] ====
=== [[#Ritos_al_entrar_en_el_nuevo_hogar|Etxe berrian sartzeko unearen inguruko errituak]] ===
=== [[#Inventario_y_exposicion_del_arreo|Arreoaren inbentarioa eta erakusketa]] ===
 
== XIV. [[EL_BANQUETE_DE_BODAS._EZTEIAK/eu|EZKONTZAKO BANKETEA. EZTEIAK]] ==
=== [[#Invitados_al_banquete|Banketera gonbidatuak]] ===
**Joandakoen opariak
==== [[#Otras_costumbres_relacionadas_con_el_banquete_nupcial|Ezkontzako banketearekin erlazionatutako beste ohitura batzuk]] ====
=== [[#Costumbres_de_la_noche_de_bodas|Ezkon-gaueko ohiturak]] ===
==== [[#Viajes_de_corta_duracion|Iraupen laburreko bidaiak]] ====
==== [[#Visitas_a_familiares|Ahaideei bisitak]] ====
==== [[#Viajes_de_larga_duracion|Iraupen luzeko bidaiak]] ====
**Baskonia kontinentala
==== [[Transiciones_contemporaneas#Transiciones_contemporaneas5|Gaur egungo trantsizioak]] ====
=== [[#Comidas_de_tornaboda|Ezteiondoko otorduak]] ===
=== [[#Apendice_Descripciones_de_bodas_en_los_distintos_territorios_de_Vasconia|Eranskina: Baskoniako lurraldeetako ezkontzen deskribapenak]] ===
==== [[#La_noce_au_Pays_de_Soule_aux_annees_20|Ezkontzak Zuberoan 20ko hamarkadan]] ====
==== [[#Gipuzkoako_Elosuan_1932.ean_egin_ziren_ezkontza-eztei_batzuen_berri|Gipuzkoako Elosuan 1932.ean egin ziren ezkontza-eztei batzuen berri]] ====
==== [[#Una_boda_en_la_localidad_labortana_de_Sara_en_1943|Ezkontza bat Lapurdiko Sara herrian 1943an]] ====
==== [[#Causas_de_la_solteria|Ezkongabetasunaren kausak]] ====
==== [[#Resistencia_al_modo_de_vida_rural|Landa-eremuko bizimoldearen aurkako erresistentzia]] ====
==== [[#Integracion_de_los_solteros_en_la_casa|Ezkongabeak etxean integratzea]] ====
==== [[#Consideracion_social_de_los_solteros|Ezkongabeen kontsiderazio soziala]] ====
==== [[#Matrimonio_y_procreacion|Ezkontza eta ugaltzea]] ====
=== [[#Casamiento_de_viudos_y_viejos|Alargunen eta zaharren ezkontza]] ===
==== [[#Cencerradas_tzintzarrotsak_galarrosak|Zintzarrotsak, galarrotsak]] ====
**Euskal Herri kontinentala
==== [[#Recursos_para_soslayar_la_presion_social|Presio sozialari aurre egiteko baliabideak]] ====
=== [[#Madres_solteras|Ama ezkongabeak]] ===
=== [[#Hijos_naturales|Seme-alaba naturalak]] ===
==== [[Bautizo#Bautizo1|Bataioa]] ====
==== [[#Destino_de_los_niños|Umeen norakoa]] ====
=== [[#El_adulterio|Adulterioa]] ===
=== [[#Separacion_y_divorcio|Banaketa eta dibortzioa]] ===
{{#bookTitle:Euskal Herriko Ohikuneak Jaiotzatik Ezkontzara | Ritos_del_nacimiento_al_matrimonio_en_vasconia/eu}} {{DISPLAYTITLE: Eduki-taula}}