127 728
ediciones
Cambios
sin resumen de edición
_LABAYRU_LANDING_
<languages></languages>
==[landing]==
===[juegos|Haur Jolasak Euskal Herrian|/atlas/juegos.png|Los juegos''Haurrak, la sociedad infantil y la capacidad de los niños para imitar a los adultoshaurlan.'' <br />Haur-jolasen deskribapena, haur-mundua eta haurrek helduen gizartea antzeratzeko duten ahalmena kontuan izanik.]===
====[Juegos_infantiles_en_vasconia | Haur Jolasak Euskal Herrian]====
====[/atlas/juegos/Columpiandose.jpg|Kulunka. Iturria: Arrien, Gregorio. ''Niños vascos evacuados en 1937''. Bilbo, 1988.|Sirrin-sarran, <br />domini pan, <br />zure semea errotan, <br />errota txiki, <br />errota handi, <br />eragin deutso, <br />pin-pan.<br /><br />''Haur-kanta''|]====
====[/atlas/juegos/A-tabas-Zeanuri-1993.jpg|Tortolosetan. Zeanuri (B), 1993. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.|Kristalezko eta buztinezko kanikak sartu aurretik, landare-elementuak, kuku-sagarrak eta muxurka-hezurrak erabili zituzten, besteak beste.|]====
====[/atlas/juegos/Zeanuriko_umetxoak_bat_txirrintolarekin_1913.png|Zeanuriko (B) haurrak, 1913. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|''Txirringolan''<br />Metalezko edo egurrezko uztai bat pirritan eramaten da, muturrean kakoa duen alanbrezko hagaxka batekin, kako horrekin zuzenduz eta bultzatuz.|]====
====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg|Astoka. Iturria: Iñigo Irigoyen, José. Folklore Alavés. Gasteiz: Arabako Foru Aldundia, 1949.|Parte-hartzaile bat edo batzuk makurtu egiten dira, “astoa” esan ohi zaion jarrera hartuta, eta gainerakoek haien gainetik jauzi egin edo pasa behar dute.||]====
====[/atlas/juegos/Vestidos_y_adornos_vegetales_Egozkue_1967.png|Landareez egindako jantziak eta apaingarriak. Egozkue (N), 1967. Iturria: José Zufiaurre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Akerrak adarrak okerrak ditu, <br />adarrak okerrak akerrak ditu, <br />okerrak adarrak akerrak ditu. <br /><br />''Aho-korapiloa''||]====
====[/atlas/juegos/A-chorroenfermeras-morroGetxo-1993.jpg|AstokaMediku-erizainetan. Iturria: Iñigo IrigoyenGetxo (B), José1993. Folklore Alavés. GasteizIturria: Arabako Foru AldundiaJon Elorriaga, 1949Etniker Euskalerria Taldeak.|Parte-hartzaile bat edo batzuk makurtu egiten diraTxikia banintzen, “astoa” esan ohi zaion jarrera hartutahandia banintzen, eta gainerakoek haien gainetik jauzi egin edo pasa behar dutemaiatzerako burutu nintzen.<br />''Igarkizuna''||ENLACE]====
====[/atlas/juegos/AUmetxo-chorro-morrotaldea_Zeanurin_aurrekoa_parrantolarekin_Zeanuri_1920.jpg|Landareez egindako jantziak eta apaingarriakHaurtxo-taldea. Egozkue Zeanuri (NB), 19671920. Iturria: José ZufiaurreLabayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Gizarte tradizionaleko haurrek, Etniker Euskalerria Taldeakhirikoek zein landa-eremuetakoek, ez zuten ia jostailurik ezagutzen, eurek egindakoak kenduta.|Akerrak adarrak okerrak dituJolasa nagusitzen zen jostailuaren gainetik, eta,<br />adarrak okerrak akerrak ditunolanahi ere,<br />okerrak adarrak akerrak ditujostailua jolasaren euskarria izaten zen.<br /><br />''Aho-korapiloa''||ENLACE]====
====[/atlas/juegos/ANinos-enfermerascon-Getxopatinetes-1993y-triciclos-en-la-Florida.jpg|Mediku-erizainetan. Getxo (B), 1993Haurrak Florida parkean patinete eta trizikloekin. Iturria: Jon Elorriaga, Etniker Euskalerria TaldeakGasteizko Udal Artxiboa: Ceferino Yanguas.|Txikia banintzen, handia banintzenJolasak bizitza osoan laguntzen dio gizakiari; hala ere, maiatzerako burutu nintzenjarduera horrek oso funtzio desberdinak betetzen ditu haurrengan eta helduengan.<br />''Igarkizuna''||ENLACE]====
====[/atlas/juegos/APin-chorropin-morrozarramacatin-Carranza-1993.jpg|Haurtxo-taldeaPin, pin, zarramacatín. Zeanuri Karrantza (B), 19201993. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola FuntsaLuis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|Gizarte tradizionaleko haurrekHonek arrautza ekarri, hirikoek zein landa-eremuetakoek<br />honek erreten ipini, ez zuten ia jostailurik ezagutzen<br />honek gatza eman, eurek egindakoak kenduta. Jolasa nagusitzen zen jostailuaren gainetik <br />honek pixka bat probatu, eta, nolanahi ere, jostailua jolasaren euskarria izaten zen.<br />honek dena jan! <br /><br />''Atzamar-jokoa''||ENLACE]====
====[/atlas/juegos/NinosBeasaingo-conhaurrak-patinetesEgozkuen-y-triciclos-en-la-Florida1967.jpg|Haurrak Florida parkean patinete eta trizikloekinBeasaingo haurrak Egozkuen (N), 1967. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Ceferino YanguasJosé Zufiaurre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Jolasak bizitza osoan laguntzen dio gizakiari; hala ere''Txori-ikasten'' <br /> Hegaztien habien bila joaten jolasten zen, eta, jarduera horrek oso funtzio desberdinak betetzen ditu haurrengan horretara, haien ohiturak, kantuak, eraikuntza-teknikak eta helduenganabar ikasten ziren.||ENLACE]====
====[/atlas/juegos/PinLanzando-pinla-zarramacatintrompa-CarranzaGetxo-1993.jpg|Pin, pin, zarramacatínZiba jaurtitzen. Karrantza Getxo (B), 1993. Iturria: Luis Manuel PeñaJon Elorriaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|Honek arrautza ekarriHelduen munduan izaten diren aldaketak haurren munduan ere islatzen dira. Ez dugu ahaztu behar aldaketa horiek eragina dutela joko tradizional askoren azpian dauden sinesmenen,<br />honek erreten ipiniusteen eta errituen unibertsoan; joko horietako asko esanahiz hustuko dira,<br />honek gatza emanbatzuk ez dira gehiago erabiliko, <br />honek pixka bat probatu,<br />honek dena jan!<br /><br />''Atzamar-jokoa''eta beste batzuek iraungo dute eta egoera berrietara egokituko dira.||ENLACE]====
====[/atlas/juegos/BeasaingoJugando-haurrakal-Egozkuencorro-1967Larraul.jpg|Beasaingo haurrak Egozkuen Korruka. Larraul (NG), 1967. FuenteIturria: José ZufiaurreAntxon Aguirre, Grupos Etniker EuskalerriaTaldeak.|Txori-ikasten Se jugaba a buscar nidos Korruka Al corro de pájaroslas patatas, llegándose a conocer sus hábitos<br />naranjas y limones, sus cantos<br /> como comen los señores, sus técnicas de construcción…<br /> alupé, alupé, <br /> sentadito me quedé.||ENLACE]====
====[/atlas/juegos/LanzandoAsto-laastoka-trompaZeanuri-Getxo-19931920.jpg|Lanzando la trompaArre-arreka. Getxo Zeanuri (B), 19931920. FuenteIturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Jon Elorriaga, Grupos Etniker EuskalerriaFelipe Manterola Funtsa.|Las transformaciones operadas en el mundo adulto tienen su necesario reflejo en el mundo infantil. Sin olvidar que estas transformaciones afectan también al universo de creencias—Arre, arre, convicciones y ritos que subyacen en el fondo de muchos juegos tradicionales; muchos de estos se vaciarán de significaciónmandako, algunos caerán en el desuso<br />bihar Tolosarako, otros persistirán y se adaptarán a las nuevas circunstancias<br />etzi Panplonarako. <br /> —Handik zer ekarriko? <br /> —Zapata ta garriko.||ENLACE]====
====[/atlas/juegos/Jugando-al-corro-LarraulZotzetara_Zeanuri_1993.jpg|Jugando al corroZotzetara. Larraul Zeanuri (GB), 1993. FuenteIturria: Antxon AguirreAnder Manterola, Grupos Etniker EuskalerriaTaldeak.|Korruka Al corro de las patatasTxirristi-mirristi, naranjas y limones<br />gerrena, como comen los señoresplat, alupé<br />olio-zopa, alupékikili-salda, sentadito me quedé<br />urrup edan edo klik, <br />ikimilikiliklik.<br /><br />''Zozketa-formula''||ENLACE]====
====[/atlas/juegos/Asto-astoka-Zeanuri-1920Velando_el_sueno_1914.jpgpng|Al burroLoa zaintzen. Zeanuri (B)Iturria: Novedades. Donostia, 1920. Fuente: Archivo Fotográfico Labayru Fundazioa: Fondo Felipe Manterola1914.|—Arre, arre, mandakoObabatxua lo ta lo, bihar Tolosarako<br />zuk orain eta nik gero; <br />zeuk gura dozun orduren baten, etzi Panplonarako. —Handik zer ekarriko? —Zapata <br />biok egingo dogu lo ta garrikolo.<br />''Lo-kanta''||ENLACE]====