Diferencia entre revisiones de «Main Page/eu»

De Atlas Etnográfico de Vasconia
Saltar a: navegación, buscar
(Actualizando para coincidir con nueva versión de la página fuente)
 
(No se muestran 45 ediciones intermedias de 2 usuarios)
Línea 1: Línea 1:
 +
_LABAYRU_HOME_
 +
 
<languages />
 
<languages />
−
_LABAYRU_HOME_
 
  
−
== [[Atlas_etnografico_de_vasconia | Atlas Etnográfico de Vasconia]] ==
+
{{DISPLAYTITLE: Euskal Herriko Atlas Etnografikoa}}
 +
 
 +
==[carousel]==
 +
=== Ikerketa etnografikoa helburutzat harturik, XX. mendetik gaur arteko euskal kulturaren eta Euskal Herriko bizimodu tradizionalen ikuspegi orokorra eskaintzen du egitasmo honek. ===
 +
===[ganaderia|Ganadería|/atlas/cabecera/Arreoa-erakusten-Bidegoian-1957.jpg|Arreoa erakusten. Bidegoian (G), 1957. Iturria: Ana Larrarte, Etniker Euskalerria Taldeak.]===
 +
===[ganaderia|Ganadería|/atlas/cabecera/Caserio-Zurutuza-Zeanuri-1925.jpg|Zurututza baserria. Zeanuri (B), c. 1925. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.]===
 +
===[ganaderia|Ganadería|/atlas/cabecera/Carro-de-boda-y-comitiva-nupcial-camino-del-caserio-Izagirre-Bidegoian-1957.jpg|Eztei-gurdia eta segizioa Izagirre baserrirako bidean. Bidegoian (G), 1957. Iturria: Martín argazki estudioa.]===
 +
===[ganaderia|Ganadería|/atlas/cabecera/Segizioa-elizan-sartzen-Zerain-1965.jpg|Segizioa elizan sartzen. Zerain (G), 1965. Iturria: Karmele Goñi, Etniker Euskalerria Taldeak.]===
 +
===[ganaderia|Ganadería|/atlas/cabecera/Calabazas-para-el-ganado-Lezama-1990.jpg|Ganaduentzako kalabazak. Lezama (B), 1990. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: José Ignacio García Muñoz.]===
 +
 
 +
==[nav]==
 +
===[casa|Etxea eta Familia|/atlas/casa.png]===
 +
====[Casa_y_familia_en_vasconia/eu]====
 +
===[alimentacion|Elikadura|/atlas/alimentacion.png]===
 +
====[Alimentacion_domestica_en_vasconia/eu]====
 +
===[juegos|Haur Jolasak|/atlas/juegos.png]===
 +
====[Juegos_infantiles_en_vasconia/eu]====
 +
===[medicina|Medikuntza|/atlas/medicina.png]===
 +
====[Medicina_popular_en_vasconia/eu]====
 +
===[nacimiento|Jaiotzatik Ezkontzara|/atlas/nacimiento.png]===
 +
====[Ritos_del_nacimiento_al_matrimonio_en_vasconia/eu]====
 +
===[ritos|Heriotza Ohikuneak|/atlas/ritos.png]===
 +
====[Ritos_funerarios_en_vasconia/eu]====
 +
===[ganaderia|Abeltzaintza|/atlas/ganaderia.png]===
 +
====[Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia/eu]====
 +
===[agricultura|Nekazaritza|/atlas/agricultura.png]===
 +
====[Agricultura_en_vasconia/eu]====
 +
 
 +
==[libros]==
 +
===[casa|Etxea eta Familia Euskal Herrian|/atlas/casa.png|Ezaugarri arkitektonikoetatik haratago: landa-eremuko etxe tradizionala,bizitzaz betetako espazioa.]===
 +
====[Casa_y_familia_en_vasconia | Etxea eta Familia Euskal Herrian]====
 +
====[/atlas/casa/Abuela-con-los-nietos-Urduliz-2011.jpg|Amama-bilobak. Urduliz (B), 2011. Iturria: Akaitze Kamiruaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|Euskal familia tradizionalaren ezaugarrietako bat argi zehaztutako feminismo moduko bat da, eta horren adierazgarri dira, besteak beste, oinordekotza-eskubidea sexu-bereizketarik gabe aplikatzea, senar-emazteek ezkontzara ekarritako ondasunen jabekidetza, senar-emazteek arlo zibilean duten berdintasuna, eta emakumeen buruzagitza etxeko erlijio-bizitzan, eta etxeko, elizako eta familia-hilobiko kultura-errituetan.]====
 +
====[/atlas/casa/Colaboracion-del-matrimonio-en-el-trabajo-Zeanuri-1915.jpg|Andre-gizonak elkarlanean. Zeanuri (B), c. 1915. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Landa-etxea eraikinak, bertako lurrek, bizilagunek eta tradizioak osatutako erakundea izan da, hau da, gaur egungo belaunaldia iraganekoekin estu lotzen zuen harreman-multzo horrek.|]====
 +
====[/atlas/casa/Muskildi-2011.jpg|Muskildi (Z), 2011. Iturria: Michel Duvert, Etniker Euskalerria Taldeak.|“Arrazoi handiz esan izan da giza establezimendu oro gizateria pixka baten, lurzoru pixka baten eta ur pixka baten amalgama dela”.|J. M. Barandiaran]====
 +
 
 +
====[/atlas/casa/Sanjuan-haretxa-roble-de-San-Juan-Zeanuri-1980.jpg|San Joan sortak. Zeanuri (B), 1980. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.|San Joan jaiegunaren inguruan, era askotako errituak egiten dira, hala nola San Joan sorta ate-alboetan jartzea.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/casa/Heredero-etxegaia-de-una-familia-de-Zeanuri-1920.jpg|Etxegaia. Zeanuri (B), c. 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Foru-lurraldeetan, ohitura orokorra izan da seme-alabetako batek, gizonezkoa edo emakumezkoa izan, baserriari eta haren eranskinei eusteko familia-tradizioarekin jarraitzea.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/casa/La-cocina-centro-de-la-vida-familiar-Andoain-1920.jpg|Subazterrean. Andoain (G), c. 1920. Iturria: Aguirre Artxiboa.|Gure etxean sua batzen, gure etxean aingeruak sartzen.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/casa/Fuego-bajo,-chapa-y-cocina-de-butano.-Ajuria-(B),-2011.jpg|Behekosua, txapa eta butano-ezkaratza. Aiuria auzoa (Muxika-B), 2011. Iturria: Segundo Oar-Arteta, Etniker Euskalerria Taldeak.|Etxe onak, txingar ona.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/casa/Caserio-Munekogoikoa-Barrio-Urigoiti-Orozko-1994.jpg|Munekogoikoa baserria. Urigoiti auzoa (Orozko-B), 1994. Iturria: Edurne Romarate, Etniker Euskalerria Taldeak.|Baserririk zaharrenetan zura da erabilitako gai nagusia, hala barne-egituran nola kanpokoan.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/casa/Varias-generaciones-bajo-un-mismo-techo-Zeanuri-1910.jpg|Belaunaldien arteko bizikidetza. Zeanuri (B), c. 1910. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Etxe beteak atsegin, etxe hutsak bihotz min.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/casa/Caserio-Zurutuza-Zeanuri-1925.jpg|Zurututza baserria. Zeanuri (B), c. 1925. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Etxeko habeak, etxeko berri.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/casa/Guisando-en-fogon-bajo-Apellaniz-1981.jpg|Janaria behekosuan prestatzen. Apinaiz (A), 1981. Iturria: López de Guereñu, Gerardo. “Apellániz. Pasado y presente de un pueblo alavés” in Ohitura 0, Gasteiz: Arabako Foru Aldundia, 1981.|Baserrietan, ohiko biltokia zen sukaldea, bertan biltzen baitzen familiaren bizitza.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/casa/Predominio-de-tejados-de-vertiente-unica-Artajona-2010.jpg|Isuri bateko teilatuak nagusi. Artaxoa (N), 2010. Iturria: Segundo Oar-Arteta, Etniker Euskalerria Taldeak.|Teilatua hormak, zimenduak eta etxeko gainerako eraikuntza-elementuak baino lehenagokoa da.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/casa/Fuego-bajo-Zeanuri-1980.jpg|Behekosua. Zeanuri (B), 1980. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.|Su bako etxea, gorputz odol bagea.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/casa/Familia-bereko-lau-belaunaldi-cuatro-generaciones-de-una-misma-familia-Ajangiz-1977.jpg|Familia bereko lau belaunaldi. Ajangiz (B), 1977. Iturria: Segundo Oar-Arteta, Etniker Euskalerria Taldeak.|Familia da etxea egituratzen duen muina; etxeek eta haietan bizi diren familiek sendotzen eta egituratzen dituzte auzotasuna eta gizartea.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/casa/Senar-emazte-zaharrak-eta-gazteak-matrimonios-mayor-y-joven-Areatza-principios-del-siglo-20.jpg|Senar-emazte zaharrak eta gazteak. Areatza (B), XX. mendearen hasiera. Iturria: Rubén de Las Hayasen artxibo partikularra.|Ahaleginak egiten ziren familiaren ondarea, hau da, etxea eta haren eranskinak, osorik edo ahalik eta gutxien murriztuta, eta ahal zela hobetuta, irits zedin gurasoengandik seme-alabengana.||]====
 +
 
 +
===[alimentacion|Etxeko Elikadura Euskal Herrian|/atlas/alimentacion.png|Etxe-eremuko elikadura, ikuspegi kulturala abiapuntu eta ardatz nagusitzat harturik: ohikuneak, ospakizunak eta bizimoduak.]===
 +
====[Alimentacion_domestica_en_vasconia | Etxeko Elikadura Euskal Herrian]====
 +
====[/atlas/alimentacion/Odol-usten.jpg|Odolusten. Iturria: José Zufiaurre, Etniker Euskalerria Taldeak.|''Odolosteak ordeaz.'' </br></br>Auzokideei eta ahaideei odolosteak eta txerriaren beste zati batzuk oparitzen zaizkie. Kortesiazko ekintza hori hurbiltasun fisikoaz haratago doan loturaren eta harremanaren adierazle da.|]====
 +
====[/atlas/alimentacion/Erraria-hornada-de-pan-Caserio-Ariztimuno-Onati-1995.jpg|Erraria. Ariztimuño baserria. Oñati (G), 1955. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ogi erre berri, etxe galgarri.|]====
 +
====[/atlas/alimentacion/Labartoa.jpg|Labartoa. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.|XVII. mendetik aurrera artoak eta XIX. mendetik aurrera patatak irauli egin zuten euskaldunen dieta.|]====
 +
 
 +
====[/atlas/alimentacion/Dando-brillo-al-pan.jpg|Ogiak erre berritan. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.|Nolako irina, halako ogia.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/alimentacion/Mercado-de-Navidad-Vitoria-Gasteiz-1977.jpg|Gabonetako azoka. Gasteiz, 1977. Iturria: Fernando Díaz de Corcuera, Etniker Euskalerria Taldeak.|Aza-olioak pil-pil, </br>bisigua zirt-zart, </br>gaztaina erreak pin-pan, </br>ahia goxo-goxo, epel-epel. </br></br>''Gabon-kanta''||]====
 +
 
 +
====[/atlas/alimentacion/Secado-Ispoure.jpg|Txorizoak zintzilik. Izpura (NB). Iturria: Peio Goïty, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ezkonduko urtea eta txarria hildako astea, onenak.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/alimentacion/Abriendo-los-cortes-tras-la-fermentacion.jpg|Ogiak markatzen. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.|Donde no hay ni pan ni pollos, el horno no está para bollos.</br>
 +
''Ogirik eta oilaskorik ez dagoen lekuan, ez da giro.''||]====
 +
 
 +
====[/atlas/alimentacion/Merienda-principios-del-siglo-20.jpg|Askaria, XX. mendearen hasiera. Iturria: Gipuzkoako Foru Aldundiaren Artxiboa: Indalecio Ojanguren Funtsa.|Goseak dagonarentzat, ogi gogorrik ez.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/alimentacion/Mercado-de-Santo-Tomas-Bilbao-1950.jpg|Erriberako merkatua. Bilbo, XX. mendearen hasiera. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa.|Elikagaiak familiako nekazaritza-ustiategian lortzen ziren, edo inguruko merkatuetan erosten ziren, horiek, aldi berean, eskualdean ekoitzitako elikagaiekin hornitzen baitziren. Etxeko edo eskualdeko autohornikuntza hori produktu gutxi batzuekin osatzen zen, eta horiek ia beti ohiz kanpokoak izaten ziren.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/alimentacion/Comida-a-bordo.jpg|Otordua ontzian. Iturria: Aguirre Artxiboa.|Nahiz dala udea, nahiz dala negua, goizeko zortziretan, armozu ordua. Herri-kanta||]====
 +
 
 +
====[/atlas/alimentacion/Caserio-Olabide-Zerain-1982.jpg|Olabide baserria. Zerain (G), 1982. Iturria: Karmele Goñi, Etniker Euskalerria Taldeak.|Sueteko laratzak jakiten dau etxeko barri.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/alimentacion/Desgranando-habas.jpg|Babak garantzen. Iturria: Akaitze Kamiruaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|Babarrunak eta babak izan dira gehien landatu diren lekaleak, eta dietaren parte garrantzitsua osatu dute.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/alimentacion/Mercado-de-Santo-Tomas-Bilbao-1950.jpg|Santo Tomaseko azoka. Bilbo, 1950. Iturria: Sancho el Sabio Fundazioa.|Gabon, bon-bon; Natibitate, ase eta bete; San Estebantxe, lehen letxe.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/alimentacion/Abrir-el-txotx-Gipuzkoa-1988.jpg|Txotxa. Gipuzkoa, 1988. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|On dagizula janak eta kalterik ez edanak.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/alimentacion/Ronda-del-rosco-el-dia-de-San-Cristobal-Oquina-1986.jpg|San Kristobal eguna. Okina (A), 1986. Iturria: Gerardo López de Guereñu Iholdi, Etniker Euskalerria Taldeak.|Mendira doanak, ogi koxkorra eta txalma.||]====
 +
 
 +
 
 +
===[juegos|Haur Jolasak Euskal Herrian|/atlas/juegos.png|''Haurrak, haurlan.'' <br />Haur-jolasen deskribapena, haur-mundua eta haurrek helduen gizartea antzeratzeko duten ahalmena kontuan izanik.]===
 +
====[Juegos_infantiles_en_vasconia | Haur Jolasak Euskal Herrian]====
 +
====[/atlas/juegos/Columpiandose.jpg|Kulunka. Iturria: Arrien, Gregorio. ''Niños vascos evacuados en 1937''. Bilbo, 1988.|Sirrin-sarran, <br />domini pan, <br />zure semea errotan, <br />errota txiki, <br />errota handi, <br />eragin deutso, <br />pin-pan. <br /><br />''Haur-kanta''|]====
 +
====[/atlas/juegos/A-tabas-Zeanuri-1993.jpg|Tortolosetan. Zeanuri (B), 1993. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.|Kristalezko eta buztinezko kanikak sartu aurretik, landare-elementuak, kuku-sagarrak eta muxurka-hezurrak erabili zituzten, besteak beste.|]====
 +
====[/atlas/juegos/Zeanuriko_umetxoak_bat_txirrintolarekin_1913.png|Zeanuriko (B) haurrak, 1913. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|''Txirringolan''<br />Metalezko edo egurrezko uztai bat pirritan eramaten da, muturrean kakoa duen alanbrezko hagaxka batekin, kako horrekin zuzenduz eta bultzatuz.|]====
 +
 
 +
====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg|Astoka. Iturria: Iñigo Irigoyen, José. Folklore Alavés. Gasteiz: Arabako Foru Aldundia, 1949.|Parte-hartzaile bat edo batzuk makurtu egiten dira, “astoa” esan ohi zaion jarrera hartuta, eta gainerakoek haien gainetik jauzi egin edo pasa behar dute.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/juegos/Vestidos_y_adornos_vegetales_Egozkue_1967.png|Landareez egindako jantziak eta apaingarriak. Egozkue (N), 1967. Iturria: José Zufiaurre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Akerrak adarrak okerrak ditu, <br />adarrak okerrak akerrak ditu, <br />okerrak adarrak akerrak ditu. <br /><br />''Aho-korapiloa''||]====
 +
 
 +
====[/atlas/juegos/A-enfermeras-Getxo-1993.jpg|Mediku-erizainetan. Getxo (B), 1993. Iturria: Jon Elorriaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|Txikia banintzen, handia banintzen, maiatzerako burutu nintzen. <br />''Igarkizuna''||]====
 +
 
 +
====[/atlas/juegos/Umetxo-taldea_Zeanurin_aurrekoa_parrantolarekin_Zeanuri_1920.jpg|Haurtxo-taldea. Zeanuri (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Gizarte tradizionaleko haurrek, hirikoek zein landa-eremuetakoek, ez zuten ia jostailurik ezagutzen, eurek egindakoak kenduta. Jolasa nagusitzen zen jostailuaren gainetik, eta, nolanahi ere, jostailua jolasaren euskarria izaten zen.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/juegos/Ninos-con-patinetes-y-triciclos-en-la-Florida.jpg|Haurrak Florida parkean patinete eta trizikloekin. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Ceferino Yanguas.|Jolasak bizitza osoan laguntzen dio gizakiari; hala ere, jarduera horrek oso funtzio desberdinak betetzen ditu haurrengan eta helduengan.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/juegos/Pin-pin-zarramacatin-Carranza-1993.jpg|Pin, pin, zarramacatín. Karrantza (B), 1993. Iturria: Luis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|Honek arrautza ekarri, <br />honek erreten ipini, <br />honek gatza eman,
 +
<br />honek pixka bat probatu, <br />honek dena jan! <br /><br />''Atzamar-jokoa''||]====
 +
 
 +
====[/atlas/juegos/Beasaingo-haurrak-Egozkuen-1967.jpg|Beasaingo haurrak Egozkuen (N), 1967. Iturria: José Zufiaurre, Etniker Euskalerria Taldeak.|''Txori-ikasten'' <br /> Hegaztien habien bila joaten jolasten zen, eta, horretara, haien ohiturak, kantuak, eraikuntza-teknikak eta abar ikasten ziren.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/juegos/Lanzando-la-trompa-Getxo-1993.jpg|Ziba jaurtitzen. Getxo (B), 1993. Iturria: Jon Elorriaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|Helduen munduan izaten diren aldaketak haurren munduan ere islatzen dira. Ez dugu ahaztu behar aldaketa horiek eragina dutela joko tradizional askoren azpian dauden sinesmenen, usteen eta errituen unibertsoan; joko horietako asko esanahiz hustuko dira, batzuk ez dira gehiago erabiliko, eta beste batzuek iraungo dute eta egoera berrietara egokituko dira.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/juegos/Jugando-al-corro-Larraul.jpg|Korruka. Larraul (G). Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Korruka Al corro de las patatas, <br />naranjas y limones, <br /> como comen los señores, <br /> alupé, alupé, <br /> sentadito me quedé.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/juegos/Asto-astoka-Zeanuri-1920.jpg|Arre-arreka. Zeanuri (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|—Arre, arre, mandako, <br />bihar Tolosarako, <br />etzi Panplonarako. <br /> —Handik zer ekarriko? <br /> —Zapata ta garriko.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/juegos/Zotzetara_Zeanuri_1993.jpg|Zotzetara. Zeanuri (B), 1993. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.Txirristi-mirristi, <br />gerrena, plat, <br />olio-zopa, kikili-salda, <br />urrup edan edo klik, <br />ikimilikiliklik. <br /><br />''Zozketa-formula''||]====
 +
 
 +
====[/atlas/juegos/Velando_el_sueno_1914.png|Loa zaintzen. Iturria: Novedades. Donostia, 1914.|Obabatxua lo ta lo, <br />zuk orain eta nik gero; <br />zeuk gura dozun orduren baten, <br />biok egingo dogu lo ta lo. <br />''Lo-kanta''||]====
 +
 
 +
 
 +
===[medicina|Herri Medikuntza Euskal Herrian|/atlas/medicina.png|Sendagai tradizionalak eta indarreko paradigma zientifikotik urrun diren gaixotasunari, osasunari eta gorputzari buruzko herri-ezaguerak.]===
 +
====[Medicina_popular_en_vasconia | Herri Medikuntza Euskal Herrian]====
 +
====[/atlas/medicina/Zantiratu-en-Zeanuri-1921.jpg|Zantiratua Zeanurin (B), 1921. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Zantiratu, zan urrutu, zana bere lekuan sartu.|]====
 +
====[/atlas/medicina/Dominak-kutunak-eta-ebanjelioak-medallas-y-amuletos-religiosos.jpg|Dominak, kutunak eta ebanjelioak. Iturria: Patxo Fernández de Jauregui, Etniker Euskalerria Taldeak.|Pentsaera tradizionalean ez zen bereizketarik egiten erremedio enpirikoen eta sinesmenezkoen artean.|]====
 +
====[/atlas/medicina/Ereinotza.jpg|Ereinotza. Iturria: Luis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|Kirkila bat eta kirkila bi, kirkilak dira hamabi: hamabitik hamaikara, hamaikatik hamarrera, hamarretik bederatzira, bederatzitik zortzira, zortzitik zazpira, zazpitik seira, seitik bostera, bostetik laura, lautik hirura, hirutik bira, bitik batera, batetik bapezera.|]====
 +
 
 +
====[/atlas/medicina/Vacunacion-antituberculosa.jpg|Tuberkulosiaren kontrako txertaketa. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Ceferino Yanguas.|Pixkanaka-pixkanaka, farmaziako prestakinek sendabide tradizionalen tokia hartu dute.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/medicina/Belarrak-ganbaran-hierbas-medicinales-guardadas-Elosua-1983.jpg|Belarrak ganbaran. Elosua (G), 1983. Iturria: Miren Goñi, Etniker Euskalerria Taldeak.|Baratxuria, hamalau gaitzen kontra.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/medicina/Ogi-salutadorea.jpg|Ogi salutadorea. Iturria: Akaitze Kamiruaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|Gabon gaueko ogi salutadorea ez da lizuntzen, eta ona da zakurrengan eta etxeko bestelako animaliengan amorrua agertzea saihesteko.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/medicina/Sarnapotzu-ermita-de-la-Magdalena-de-Arantzadi-Berriatua-1983.jpg|Sarnapotzu, Madalen Arantzadiko ermita. Berriatua (B), 1983. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.|Nolako gaitza, halako erremedioa.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/medicina/Capilla-del-Arcangel-Santuario-de-Aralar-Festividad-de-San-Miguel-1984.jpg|Goiangeruaren kapera, Aralarko santutegia (N). San Mikel eguna, 1984. Iturria: Anton Erkoreka, Etniker Euskalerria Taldeak.|Osasun ona eukiteko, oiloekin ohera eta txoriekin jaiki.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/medicina/Nevera-de-Astikurutz-Otxandiano.jpg|Astikurutzeko elur-zuloa, Otxandio (B). Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: José Ignacio García Muñoz.|Osasuna galtzen duenak dena galtzen du.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/medicina/Fiesta-de-San-Guillermo-Jueves-de-Pascua-bendicion-de-agua-y-vino-Obanos.jpg|Ogiaren eta ardoaren bedeinkazioa San Guilen egunean. Obanos (N). Iturria: M.ª Amor Beguiristain, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ona da ardaoa, kentzeko burutik beherakoa.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/medicina/Vacunacion-antipoliomielitica-1964.jpg|Poliomielitisaren kontrako txertaketa, 1964. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Arqué Funtsa.|Osasuna, munduko ondasuna.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/medicina/Recogiendo-tomillo-en-Viernes-Santo-Salinillas-de-Buradon-1998.jpg|Elarra batzen Ostiral Santuan. Burandon Gatzaga (A), 1998. Iturria: Isidro Sáenz de Urturi, Etniker Euskalerria Taldeak.|endagaietatik haratago doan herri-jakituria ezkutatzen du herri-medikuntzak. Jasotako datuen arabera, osasuna eta gaixotasuna —giza gorputza azken batean— ulertzeko bestelako pentsaera zuten gure arbasoek, gaur egungotik urrunekoa.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/medicina/Ikoak.jpg|Ikoak. Iturria: Akaitze Kamiruaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|Verrugas tengo,<br />  verrugas vendo, <br /> aquí las dejo y me voy corriendo. <br /><br />''Garien kontrako formula''||]====
 +
 
 +
====[/atlas/medicina/Ermita-de-Santa-Engracia-Segura.jpg|Santa Engrazia ermita. Segura (G). Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ez da gaitzik aldiak ez daroanik.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/medicina/Manzanilla.jpg|Mantzanilla. Iturria: Luis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|Eros ogi eta gazta, erremediotan ez gasta.||]====
 +
 
 +
 
 +
===[nacimiento|Euskal Herriko Ohikuneak Jaiotzatik Ezkontzara|/atlas/nacimiento.png|Bizialdiak eta horiei dagokien iragate-ohikuneen deskribapena; alegia, jaiotza eta haurtzaroa, gaztaroa eta ezkongabetasunetik ezkontzarako trantsizioa.]===
 +
====[Ritos_del_nacimiento_al_matrimonio_en_vasconia | Euskal Herriko Ohikuneak Jaiotzatik Ezkontzara]====
 +
====[/atlas/nacimiento/Mujeres-en-el-portico-Orozko-1956.jpg|Eliz atarian. Orozko (B), 1956. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa.|Ogiaren kurruskua mutikoa izan dadin.|]====
 +
====[/atlas/nacimiento/Erromeria-jaietan-Zeanuri-1922.jpg|Erromeria. Zeanuri (B), 1922. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Igandeetako pasierak, dantzak eta erromeriak izaten ziren mutilek eta neskek elkarrekin egoteko zituzten aukerak.|]====
 +
====[/atlas/nacimiento/Tarta-nupcial-Durango-1975.jpg|Eztei-tarta. Durango (B), 1975. Iturria: Gurutzi Arregi, Etniker Euskalerria Taldeak.|Gertaera garrantzitsu guztiekin gertatzen zen bezala, eztei-bazkaria etxean egiten zen.|]====
  
−
=== /irontec/slider/geometria-forma-1.png | /irontec/slider/geometria-forma-2.png | /irontec/slider/geometria-forma-3.png | /irontec/slider/index-familia.png ===
 
  
−
=== El Atlas Etnográfico de Vasconia es un proyecto de investigación etnográfica que pretende ofrecer una visión general de la cultura popular y los modos de vida de la población vasca a lo largo del siglo XX hasta la actualidad. ===
+
====[/atlas/nacimiento/Familia-troncal-Castillo-Elejabeitia-1930.jpg|Familia tronkala. Artea (B), c. 1930. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Ezkongabe geratzen zenak etxeari lotuta eta familiari atxikita jarraitzen zuen tradizioz.||]====
  
−
=== ===
+
====[/atlas/nacimiento/Seintzaina-Zeanuri-1924.jpg|Seintzaina. Zeanuri (B), 1924. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|XX. mendearen erdialdera arte, haurdun zeuden emakumeek etxean erditzen zuten emaginaren eta familiako zein auzoko emakumeen laguntzaz. Erditzea emakume-kontua zen, beraz.||]====
  
−
=== right ===
+
====[/atlas/nacimiento/Mozas-en-el-paseo-Aoiz-1950.jpg|Igandeko paseoa. Aoiz (N), 1950. Iturria: Pilar Sáez de Albéniz, Etniker Euskalerria Taldeak.|Neskazaharrak joaten dira <br />Madalenara, <br />santuari eskatzera <br />senar on bana. <br /><br />''Herri-kanta''||]====
  
−
=== color-box ===
+
====[/atlas/nacimiento/Despedida-de-soltera-Durango-1960.jpg|Despedida de soltera. Durango (B), 1960. Iturria: Gurutzi Arregi, Etniker Euskalerria Taldeak.|Apaingarriak lekuz aldatzea erritu garrantzitsua zen, era horretan, ezkontide berria etxean sartzen baitzen, etxe-sartzea eginez.||]====
  
 +
====[/atlas/nacimiento/Bautismo-Bilbao.jpg|Bataioa. Bilbo. Iturria: Edurne Romarate, Etniker Euskalerria Taldeak.|Erdiberriak gordeta egon behar zuen aldi batez, eta, horri amaiera emateko, elizan sartzeko erritua egiten zen, alegia, elizan sartzea.||]====
  
 +
====[/atlas/nacimiento/Etxebarri-1968.jpg|Etxebarri (B), 1968. Iturria: Edurne Romarate, Etniker Euskalerria Taldeak.|Maritxu-teilatuko, <br />gona gorriduna, <br />eutsi hagin zaharra <br />ta ekarzu barria. <br /><br />''Herriko errezitazioa''||]====
  
−
== [[Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia | Ganadería y Pastoreo en Vasconia]] ==
+
====[/atlas/nacimiento/Entrada-en-el-templo-Getxo-1996.jpg|Emaztegaia elizan sartzen. Getxo (B), 1996. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa.|Ezkon urte, ero urte.||]====
  
−
=== /irontec/slider/ganaderia-forma-1.png | /irontec/slider/ganaderia-forma-2.png | /irontec/slider/ganaderia-forma-3.png  | /irontec/slider/vaca-ganaderia-pastoreo.png ===
+
====[/atlas/nacimiento/Ofrenda-en-la-tumba-familiar-Donostia-1958.jpg|Etxeko hildakoei eskainia. Donostia, 1958. Iturria: Segundo Oar-Arteta, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ezkonberri, etxe berri.||]====
  
−
=== "La zona axial del Pirineo vasco retiene en el dédalo de sus pliegues ciertos rasgos de cultura de muy larga tradición". ===
+
====[/atlas/nacimiento/Urduliz-1984.jpg|Urduliz (B), 1984. Iturria: Akaitze Kamiruaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|Haurrak negarrik ez, titirik ez.||]====
  
−
=== J.M. Barandiaran ===
+
====[/atlas/nacimiento/Boloak-Zerain-1970.jpg|Boloak. Zerain (G), 1970. Iturria: Karmele Goñi, Etniker Euskalerria Taldeak.|Haurraren jaiotza, etxerako poza.||]====
  
−
=== left ===
+
====[/atlas/nacimiento/Bilbao-1995.jpg|Bilbo, 1995. Iturria: Asier Astigarragaren artxibo partikularra.|Haurren arropan kutunak itsasten ziren, begizkotik babesteko.||]====
  
−
=== color-box ===
+
====[/atlas/nacimiento/Pasacalles-Sanguesa-1960.jpg|Kalejira. Zangoza (N), c. 1960. Iturria: Juan Cruz Labeaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|Gazteak, badakizue <br />zelan dantzan egin: <br />burua gora-gora <br />ta kaderai eragin. <br />''Kopla zaharra''||]====
−
 
  
−
== [[Casa_y_familia_en_vasconia|Casa y Familia en Vasconia]] ==
 
−
 
−
=== /irontec/slider/casa-forma-1.png | /irontec/slider/casa-forma-2.png | /irontec/slider/casa-forma-3.png | /irontec/slider/casa-familia.png ===
 
  
−
=== Su bako etxea, gorputz odol bagea. ===
+
===[ritos|Heriotza Ohikuneak Euskal Herrian|/atlas/ritos.png|Etxe-auzoetako heriotza-ohikuneak: heriotzaren zantzuak, hiltamua eta heriotzaren ondoko ospakizun erlijiosoak.]===
 +
====[Ritos_funerarios_en_vasconia | Heriotza Ohikuneak Euskal Herrian]====
 +
====[/atlas/ritos/Camino-al-cementerio-1950-Izurdiaga.jpg|Hilerrirako bidean, c. 1950. Izurdiaga (N). Iturria: Carmen Jusué, Etniker Euskalerria Taldeak.|Eurite-egunean hiltzea edo hil ondoren euria egitea arimaren salbazioaren seinale da: gorputz ona, euritsu.|]====
 +
====[/atlas/ritos/Amortajamiento-con-traje-festivo-Amezketa-1959.jpg|Hildakoa trajez jantzia. Amezketa (G), 1959. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Bizilagun talde txiki batek txandaka zaintzen zuen hilotza gaueko orduetan, arretaz, ondoan piztuta zuen lanpara itzal ez zedin.|]====
 +
====[/atlas/ritos/Portadores-del-feretro-jasotzaileak-Amezketa.jpg|Jasotzaileak. Amezketa (G). Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Heriotza auzokoen esparruan gertatu ohi zen, eta horrek protagonismo handia ematen zion hileta-etxeari.|]====
  
−
=== Una casa sin fuego es como un cuerpo sin sangre. ===
+
====[/atlas/ritos/Adornando-las-sepulturas-para-el-dia-de-Todos-los-Santos-Bilbao-1990.jpg|Elizako hilobi sinbolikoak. Amezketa (G), 1990. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Hil-iragarpenen artean, besteak beste, etxeko animalia batzuen ohiz kanpoko portaerak nabarmentzen dira, batez ere zakurrenak eta oilarrenak.||]====
  
−
=== left ===
+
====[/atlas/ritos/Santa-Grazi.jpg|Santa-Grazi (Z). Iturria: Boissel, W. Le Pays Basque. Sites, Arts et Coutumes. Paris, A. Calavas edit.|Cuando el cárabo canta, la muerte levanta. <br />''Urubia uluka, herioa dantzan.''||]====
  
−
=== color-box ===
+
====[/atlas/ritos/Sepulturas-en-la-nave-de-la-iglesia-Amezketa-1990.jpg|Sepulturas en la nave de la iglesia. Amezketa (G), 1990. Fuente: Antxon Aguirre, Grupos Etniker Euskalerria.|Antzina, etxe bakoitzak ehorzketa-lekua zeukan esleitua elizaren barruan. Ehorzketak hilerrietan egiten hasi zirenean, elizako hilobi zaharra hilobi sinboliko bihurtu zen, eta familiako defuntuak gurtu eta beren aldeko eskaintzak egiten ziren bertan.||]====
  
 +
====[/atlas/ritos/Toque-de-campana-anunciando-la-muerte-Beasain.jpg|Hil-kanpaiak. Beasain (G). Iturria: José Zufiaurre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Landa-eremuetan, kanpai-hotsak oso modu eraginkorra izan dira heriotzaren berri emateko.||]====
  
−
== [[Agricultura_en_vasconia|Agricultura en Vasconia]] ==
+
====[/atlas/ritos/Cortejo-funebre-1925.jpg|Segizioa, c. 1925. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Berariazko bideak zeuden hildakoaren gorpua hileta-etxetik elizaraino eta hilerriraino eramateko.||]====
−
 
−
=== /irontec/slider/agricultura-forma-1.png | /irontec/slider/agricultura-forma-2.png | /irontec/slider/agricultura-forma-3.png | /irontec/slider/tractor-agricultura.png ===
 
  
−
=== "Este saber [agrícola tradicional] nacía del profundo vínculo que se establecía con la tierra, y es que en una economía basada en el autoabastecimiento no cabía más posibilidad que ser respetuoso con la misma". ===
+
====[/atlas/ritos/Mujeres-con-ofrendas-Otxagabia-1920.jpg|Eskaintzen eramaileak. Otsagabia (N), c. 1920. Iturria: Fco. Javier Zubiaurren eta M.ª Amor Beguiristainen artxibo partikularra: Roldán eta Calle argazkilariak.|Hileta-elizkizunean parte hartzen zutenek, bai hildakoaren senideek bai bizilagunek, normalean ogi- eta argi-eskaintzak eramaten zituzten.||]====
  
−
=== ===
+
====[/atlas/ritos/Ofrenda-de-luces-Amezketa.jpg|Argi-eskaintza. Amezketa (G). Iturria: Garmendia Larrañaga, Juan. Neguko Festak. Donostia, 1993, J. Juanes argazki estudioa.|Eskaintzen ziren argiekin argi egiten zioten hildakoaren arimari. Eta ogiak jateko baliatu ahal zituen.||]====
  
−
=== left ===
+
====[/atlas/ritos/Duelo-femenino-Sara.jpg|Andreen dolua. Sara (L). Iturria: Veyrin, Philippe. Pays Basques de France et d’Espagne. Paris-Grenoble, 1951.|Doluaren agerpenik nabariena luto-jantzia zen.||]====
  
−
=== color-box ===
+
====[/atlas/ritos/Anuncio-de-la-muerte-a-las-abejas.jpg|Erleei esaten. Iturria: Gure Herria.|Erletxuak, erletxuak, <br />egizute argizaria, <br />nagusia hil da-ta, <br />behar da elizan argia.||]====
  
 +
====[/atlas/ritos/Amortajamiento-de-un-nino-Durango.jpg|Hildako haurraren janzkera. Durango (B). Iturria: Gerediaga Elkartearen Artxiboa: Germán argazki estudioa.|Jaiotzetik heriotza zor.||]====
  
−
== [[Juegos_infantiles_en_vasconia|Juegos Infantiles en Vasconia]] ==
+
====[/atlas/ritos/Pipaon-1990.jpg|Pipaon (A), 1990. Iturria: Pilar Alonso, Etniker Euskalerria Taldeak.|Hildakoari hobia eta biziari ogia.||]====
−
 
−
=== /irontec/slider/juegos-forma-1.png | /irontec/slider/juegos-forma-2.png | /irontec/slider/juegos-forma-3.png | /irontec/slider/juegos-infantiles.png ===
 
  
−
=== Txirristi mirristi / aurrena plata / olio-sopa / kikili-saltsa / urrun, perro, klik. ===
+
====[/atlas/ritos/Hilarriak-Irulegi.jpg|Hilarriak. Irulegi (NB). Iturria: Michel Duvert, Etniker Euskalerria Taldeak.|Oilarrak gauez kukurruku jotzen badu, laster izango da gorpuren bat etxe hartan.||]====
  
−
=== Fórmula infantil de selección ahora considerada brujeril ===
 
  
−
=== left ===
+
===[ganaderia|Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian|/atlas/ganaderia.png|Abeltzaintza eta artzaintza: ekonomia-jarduerak, eta bizimoduak batez ere.]===
 +
====[Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia | Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian]====
 +
====[/atlas/ganaderia/Subida-a-los-pastos-del-Gorbeia-2006.jpg|Gorbeiko larreetarako bidean, 2006. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Leku jakin batzuetan abeltzaintza era ganaduaren hazkuntza librea irauteko, ondoko baldintzak izan dira beharrezkoak: herri-lurrak egotea, larreei probetxua ateratzea libre izatea eta abere-taldeak hara eta hona libre ibiltzeko aukera edukitzea.|]====
 +
====[/atlas/ganaderia/Ovejas-latxas-de-cara-negra-Abadino.jpg|Ardi latx muturbeltzak. Abadiño (B). Iturria: Rosa M.ª Ardanza, Etniker Euskalerria Taldeak.|Euskal mendietako abeltzaintzak mendeak iraun ditu, eta horregatik azal dezakegu ganadu-espezie batzuen zein tresneriaren izenak berta-bertakoak izatea eta ez indoeuropar hizkuntzetatik hartutakoak.|]====
 +
====[/atlas/ganaderia/Pastando-en-Eneabe-Zeanuri-1996.jpg|Eneaben bazkatzen. Zeanuri (B), 1996. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: José Ignacio García Muñoz.|Orain dela bi mila urte, Pliniok Vasconum saltus delakoa, hezea eta basoz betea, eta Vasconum ager izenekoa, laborez eta mahastiz osotua, bereizi zituen. Abeltzaintza eta artzaintza kontuan izanik, ondo egokitzen da banaketa hori gaur egun ere.|]====
  
−
=== color-box ===
+
====[/atlas/ganaderia/Pastor-de-Lanciego-subiendo-a-Tolono-1996.jpg|Lantziegoko (A) artzaina Toloñorako bidean, 1996. Iturria: José Ángel Chasco, Etniker Euskalerria Taldeak.|Euskal Herriko mediterraneo isurialdearen ezaugarririk garrantzitsuena herri-lurrak izan dira. Gaur egun ere izaera horrekin jarraitzen dute; zenbait herriz osotutako elkarte eta ermandadeen bitartez ustiatzen dira.||]====
  
 +
====[/atlas/ganaderia/Establo-de-ovejas-moderno-Izurtza-2000.jpg|Artegi modernoa. Izurtza (B), 2000. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: José Ignacio García Muñoz.|Azken hamarkadetan gertatu izan diren aldaketek abeltzaintza erabat aldatu dute: ohiko ogibidea edo bizimodua izateari utzi eta jarduera ekonomiko bihurtu da.||]====
  
−
= Temas del Atlas Etnográfico de Vasconia =
+
====[/atlas/ganaderia/Oveja-negra-en-el-rebano-Meaga-Getaria.jpg|Ardi beltza artaldean. Meaga, Getaria (G). Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Animalia beltza, eta batez ere akerra, artaldearen edo ukuiluaren babesletzat hartzen da inkestatutako eremu osoan.||]====
−
== [[Agricultura_en_vasconia | Agricultura en Vasconia]] ==
 
  
−
=== /irontec/slider/agricultura-atlas-etnografico.jpg ===
+
====[/atlas/ganaderia/Cabras-con-cencerros-Anboto-1999.jpg|Ahuntzak zintzarriekin. Anboto (B), 1999. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: José Ignacio García Muñoz.|Abereei zoritxarra ekartzen dieten sorginkeriak urruntzeko bertutea egotzi zaie zintzarriari eta joareei. Aspaldian, erruz erabiltzen zen begizkotik babesteko.||]====
  
 +
====[/atlas/ganaderia/Pastor-con-kapusai-Eriete-1959.jpg|Artzaina kapusaiarekin. Eriete (N), 1959. Iturria: Nafarroako Museoaren Artxiboa: Nicolás Ardanaz Funtsa.|Nolako artzaina, halako artaldea.||]====
  
 +
====[/atlas/ganaderia/Bendicion-del-rebano-antes-de-la-partida.jpg|Artaldearen bendizioa mendira abiatu baino lehen. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Artaldearentzat artzain guti hobe ainitz baino.||]====
  
 +
====[/atlas/ganaderia/Esquilando-ovejas-por-el-sistema-tradicional-Carranza-1998.jpg|Ardi-moztea antzinako erara. Karrantza (B), 1998. Iturria: Miguel Sabino Díaz, Etniker Euskalerria Taldeak.|Grullas p’arriba, pastor buena vida, <br />Grullas p’abajo, pastor más trabajo. <br /><br />''Kurriloak gora, artzaina ahoz gora, <br />kurriloak behera, artzaina lanean.''||]====
  
 +
====[/atlas/ganaderia/Subida-al-monte-Aia-1998.jpg|Mendirako bidean. Aia (G), 1998. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Gaur egun artzainen udako pilaketa-gune nagusiak diren mendietan biltzen ziren euskal haranetako artaldeak Erdi Aroaren amaieran.||]====
  
 +
====[/atlas/ganaderia/Dolmen-de-Gaxteenia-Mendibe-1980.jpg|Gaxteeniako dolmena. Mendibe (NB), 1980. Iturria: Blot, Jacques. Artzainak. Les bergers basques. Los pastores vascos. Donostia: Elkar, 1984.|"Euskal Pirinioen ardatz-guneko tolesturetan oso tradizio luzeko kultura dago gorderik" <br />''J. M. Barandiaran''.||]====
  
 +
====[/atlas/ganaderia/Pastos-en-Carranza-2009.jpg|Karrantzako (B) larreak, 2009. Iturria: Luis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|Artaldeek soroetatik zehar ibiltzeko zuten eskubidearen lehentasuna esaera honetan agertzen da: Soroak zor dio larreari.||]====
  
−
== [[Alimentacion_domestica_en_vasconia | Alimentación Doméstica en Vasconia]] ==
+
====[/atlas/ganaderia/Vacas-en-prados-comunales-Carranza-2007.jpg|Behiak herri-lurretan bazkatzen. Karrantza (B), 2007. Iturria: Luis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|Abeltzaintza bizimoduaren funtsezko oinarria izan den lekuetan finkatutako populazioen arabera, san Antonio Abad animalien osasunaren eta ugalkortasunaren babesle nagusia zen.||]====
  
−
=== /irontec/slider/alimentacion-domestica-vasconia-atlas-etnografico.jpg ===
+
====[/atlas/ganaderia/Pastor-y-espaldero-Canada-de-los-Roncaleses-1996.jpg|Artzaina eta ardi-txakurra. Erronkariko abelbidea (N), 1996. Iturria: Iñaki San Miguel, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ardi-txakurrak sartzean, alde batera utzi zituzten artzain-mutilak, ordura arte artaldea gidatzeaz arduratzen ziren adin txikiko haurrak.||]====
  
−
 
  
−
+
===[agricultura|Nekazaritza Euskal Herrian|/atlas/agricultura.png|Nekazaritza tradizionalaren ezaugarriak eta XX. mendeko azken hamarkadetan izan ziren eraldaketa sakonak, mekanizazioa besteak beste.]===
 +
====[ Agricultura_en_vasconia | Nekazaritza Euskal Herrian]====
  
−
== [[Casa_y_familia_en_vasconia|Casa y Familia en Vasconia]] ==
+
====[/atlas/agricultura/Andreak-asto-gainean-astotzarekin.jpg|Andreak asto gainean astotzarekin. Iturria: Bizkaiko Elizaren Histori Artxiboa: Urkiolako Santutegia Funtsa.|Gure arbasoek ezagutu zuten nekazaritza gizatiarragoa zen, ikuspegi holistikoagotik garatutakoa. Azken batean, etekina ez ezik, jaten ematen digun bizia lantzeko prozesuan oinarritutako jardueran inplikatuta dauden izaki bizidunen eta faktore fisikoen sare konplexua ere hartzen zen kontuan.||]====
−
+
====[/atlas/agricultura/Acarreando-hierba-verde-Carranza-1977.jpg|Belarretan. Karrantza (B), 1977. Iturria: Miguel Sabino Díaz, Etniker Euskalerria Taldeak.|Lurrarekiko lotura sakonaren ondorioz sortzen zen [nekazaritza tradizionalari buruzko] herri-jakituria hori, autohornikuntzan oinarritutako ekonomian, lurra errespetatu behar zen ezinbestean, biziraupena bera haren menpean zegoen-eta.||]====
−
=== /irontec/slider/casa-familia-atlas-etnografico.jpg ===
+
====[/atlas/agricultura/Vinedo-de-Obanos-2011.jpg|Mahastia. Obanos (N), 2011. Iturria: M.ª Amor Beguiristain, Etniker Euskalerria Taldeak.|Tente nublo, tente en ti,<br />no te caigas sobre mí,<br />guarda el pan, guarda el vino,<br />guarda los campos que están floridos.<br />Trumoi-hodeien kontrako konjurua||]====
−
 
  
−
+
====[/atlas/agricultura/Siega-de-trigo-Gesaltza-1950.jpg|Gari-igitatzea. Gesaltza (G), c. 1950. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Satsitu ta jorratu ta garia hartu.||]====
  
−
== [[Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia | Ganadería y Pastoreo en Vasconia]] ==
+
====[/atlas/agricultura/Desgranando-semilla-Zerain-1961.jpg|Hazia aletzen. Zerain (G), 1961. Iturria: Karmele Goñi, Etniker Euskalerria Taldeak.|Hazien aukeraketa funtsezko jarduera izan da betidanik. Uzta bakoitzetik hazirik onena aukeratzen zen, gorde, eta hurrengo ereintzan erabiltzeko.||]====
  
−
=== /irontec/slider/ganaderia-y-pastoreo-atlas-etnografico.jpg ===
+
====[/atlas/agricultura/Laietan-Zeanurin-1920.jpg|Laietan Zeanurin (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Laiak, goldeak, eskuareak, igitaiak, segak eta narrak ezinbesteko lanabesak ziren nekazaritzako lanetarako.||]====
  
−
+
====[/atlas/agricultura/Acarreo-de-los-haces-de-trigo-1940.jpg|Garia garraiatzen. Araba, c. 1940. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Makineria modernoa sartu arte, gizakien indarrak eta animalienak eragin erabakigarria izan dute lan egiteko moduan eta laboreetan.||]====
  
 +
====[/atlas/agricultura/Recoleccion-de-oliva-a-ordeno-Moreda-2015.jpg|Olibondoen jeztea. Moreda (A), 2015. Iturria: José Ángel Chasco, Etniker Euskalerria Taldeak.|Uzta garaian lokartzen, miserian irazartzen.||]====
  
 +
====[/atlas/agricultura/Utillaje-para-trabajar-el-lino-Zeanuri-1931.jpg|Liho eta harigintzarako tresneria. Zeanuri (B), 1931. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Linoaren atsekabeak, amaigabeak.||]====
  
−
== [[Juegos_infantiles_en_vasconia | Juegos Infantiles en Vasconia]] ==
+
====[/atlas/agricultura/Maizal.-Carranza--2016.jpg|Artasoroa. Karrantza (B), 2016. Iturria: Luis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|San Jurgi, artoak ereiteko goizegi; San Markos, artoak ereinda balegoz.||]====
  
−
=== /irontec/slider/juegos-infantiles-en-vasconia-atlas-etnografico.jpg ===
+
====[/atlas/agricultura/Trilladora-y-costales-de-trigo-Navarra-1960.jpg|Gari-jotzea. Nafarroa, c. 1960. Iturria: Nafarroako Museoaren Artxiboa: Nicolás Ardanaz Funtsa.|Maiatz luzea, gosea; garagarrilak ekarriko du asea.||]====
  
 +
====[/atlas/agricultura/Vecinos-trabajando-en-las-eras-Alegria-Dulantzi-1940.jpg|Larrainetan auzolanean. Alegría-Dulantzi (A), c. 1940. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Elur asko den urtean, garia; eta erle asko dugunean, eztia.||]====
  
−
+
====[/atlas/agricultura/Sembrando-patata-a-azada-Abadino-2009.jpg|Patata aitzurrez ereiten. Abadiño (B), 2009. Iturria: Rosa M.ª Ardanza, Etniker Euskalerria Taldeak.|Liho-sailak eta baratzeak ziren nekazaritza-guneko piezarik delikatuenak, kutunenak nekazariaren jabetza partikularraren ikuskeran, haren familia-ondarean gehien sartuta zeudenak.||]====
  
−
+
====[/atlas/agricultura/Molino-de-Carranza-1977.jpg|Karrantzako (B) errota, 1977. Iturria: Miguel Sabino Díaz, Etniker Euskalerria Taldeak.|1950eko hamarkadara arte, irin-errota ezinbestekoa izan zen gure herrietako nekazaritzako eta abeltzaintzako ekonomian.||]====
  
−
== [[Medicina_popular_en_vasconia | Medicina Popular en Vasconia]] ==
+
====[/atlas/agricultura/Descargando-el-grano-en-el-remolque-Argandona-2003.jpg|Gari-garau atoian deskargatzen. Argandoña (A), 2003. Iturria: Juan José Galdos, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ezkur urte, labor urte.||]====
  
−
=== /irontec/slider/medicina-popular-atlas-etnografico.jpg ===
+
====[/atlas/agricultura/Siega-de-trigo-Gesaltza-1950.jpg|Gari-igitatzea. Gesaltza (G), c. 1950. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Satsitu ta jorratu ta garia hartu.||]====
  
 +
====[/atlas/agricultura/Desgranando-semilla-Zerain-1961.jpg|Hazia aletzen. Zerain (G), 1961. Iturria: Karmele Goñi, Etniker Euskalerria Taldeak.|Hazien aukeraketa funtsezko jarduera izan da betidanik. Uzta bakoitzetik hazirik onena aukeratzen zen, gorde, eta hurrengo ereintzan erabiltzeko.||]====
  
−
+
====[/atlas/agricultura/Laietan-Zeanurin-1920.jpg|Laietan Zeanurin (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Laiak, goldeak, eskuareak, igitaiak, segak eta narrak ezinbesteko lanabesak ziren nekazaritzako lanetarako.||]====
  
−
+
====[/atlas/agricultura/Acarreo-de-los-haces-de-trigo-1940.jpg|Garia garraiatzen. Araba, c. 1940. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Makineria modernoa sartu arte, gizakien indarrak eta animalienak eragin erabakigarria izan dute lan egiteko moduan eta laboreetan.||]====
  
−
== [[Ritos_del_nacimiento_al_matrimonio_en_vasconia | Ritos del Nacimiento al Matrimonio en Vasconia]] ==
+
====[/atlas/agricultura/Recoleccion-de-oliva-a-ordeno-Moreda-2015.jpg|Olibondoen jeztea. Moreda (A), 2015. Iturria: José Ángel Chasco, Etniker Euskalerria Taldeak.|Uzta garaian lokartzen, miserian irazartzen.||]====
  
−
=== /irontec/img/ritos-matrimonio.png ===
+
====[/atlas/agricultura/Utillaje-para-trabajar-el-lino-Zeanuri-1931.jpg|Liho eta harigintzarako tresneria. Zeanuri (B), 1931. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Linoaren atsekabeak, amaigabeak.||]====
  
 +
====[/atlas/agricultura/Maizal.-Carranza--2016.jpg|Artasoroa. Karrantza (B), 2016. Iturria: Luis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|San Jurgi, artoak ereiteko goizegi; San Markos, artoak ereinda balegoz.||]====
  
−
+
====[/atlas/agricultura/Trilladora-y-costales-de-trigo-Navarra-1960.jpg|Gari-jotzea. Nafarroa, c. 1960. Iturria: Nafarroako Museoaren Artxiboa: Nicolás Ardanaz Funtsa.|Maiatz luzea, gosea; garagarrilak ekarriko du asea.||]====
  
−
+
====[/atlas/agricultura/Vecinos-trabajando-en-las-eras-Alegria-Dulantzi-1940.jpg|Larrainetan auzolanean. Alegría-Dulantzi (A), c. 1940. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Elur asko den urtean, garia; eta erle asko dugunean, eztia.||]====
  
−
== [[Ritos_funerarios_en_vasconia | Ritos Funerarios en Vasconia]] ==
+
====[/atlas/agricultura/Sembrando-patata-a-azada-Abadino-2009.jpg|Patata aitzurrez ereiten. Abadiño (B), 2009. Iturria: Rosa M.ª Ardanza, Etniker Euskalerria Taldeak.|Liho-sailak eta baratzeak ziren nekazaritza-guneko piezarik delikatuenak, kutunenak nekazariaren jabetza partikularraren ikuskeran, haren familia-ondarean gehien sartuta zeudenak.||]====
  
−
=== /irontec/slider/ritos-funerarios-en-vasconia-atlas-etnografico.jpg ===
+
====[/atlas/agricultura/Molino-de-Carranza-1977.jpg|Karrantzako (B) errota, 1977. Iturria: Miguel Sabino Díaz, Etniker Euskalerria Taldeak.|1950eko hamarkadara arte, irin-errota ezinbestekoa izan zen gure herrietako nekazaritzako eta abeltzaintzako ekonomian.||]====
  
−
{{DISPLAYTITLE:''}}
+
====[/atlas/agricultura/Descargando-el-grano-en-el-remolque-Argandona-2003.jpg|Gari-garau atoian deskargatzen. Argandoña (A), 2003. Iturria: Juan José Galdos, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ezkur urte, labor urte.||]====

Revisión actual del 16:55 11 mar 2020

Ikerketa etnografikoa helburutzat harturik, XX. mendetik gaur arteko euskal kulturaren eta Euskal Herriko bizimodu tradizionalen ikuspegi orokorra eskaintzen du egitasmo honek.

Arreoa erakusten. Bidegoian (G), 1957. Iturria: Ana Larrarte, Etniker Euskalerria Taldeak.
Janaria behekosuan prestatzen. Apinaiz (A), 1981. Iturria: López de Guereñu, Gerardo. “Apellániz. Pasado y presente de un pueblo alavés” in Ohitura 0, Gasteiz: Arabako Foru Aldundia, 1981.
Etxea eta Familia Euskal Herrian

Etxea eta Familia Euskal Herrian

Baserrietan, ohiko biltokia zen sukaldea, bertan biltzen baitzen familiaren bizitza.
Etxea eta Familia Euskal Herrian
Etxeko Elikadura Euskal Herrian

Etxeko Elikadura Euskal Herrian

Ogi erre berri, etxe galgarri.
Etxeko Elikadura Euskal Herrian
Erraria. Ariztimuño baserria. Oñati (G), 1955. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.
Kulunka. Iturria: Arrien, Gregorio. Niños vascos evacuados en 1937. Bilbo, 1988.
Haur Jolasak Euskal Herrian

Haur Jolasak Euskal Herrian

Sirrin-sarran, domini pan, zure semea errotan, errota txiki, errota handi, eragin deutso, pin-pan. Haur-kanta
Haur Jolasak Euskal Herrian
Herri Medikuntza Euskal Herrian

Herri Medikuntza Euskal Herrian

Nolako gaitza, halako erremedioa.
Herri Medikuntza Euskal Herrian
Sarnapotzu, Madalen Arantzadiko ermita. Berriatua (B), 1983. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.
Bataioa. Bilbo. Iturria: Edurne Romarate, Etniker Euskalerria Taldeak.
Euskal Herriko Ohikuneak Jaiotzatik Ezkontzara

Euskal Herriko Ohikuneak Jaiotzatik Ezkontzara

Erdiberriak gordeta egon behar zuen aldi batez, eta, horri amaiera emateko, elizan sartzeko erritua egiten zen, alegia, elizan sartzea.
Euskal Herriko Ohikuneak Jaiotzatik Ezkontzara
Heriotza Ohikuneak Euskal Herrian

Heriotza Ohikuneak Euskal Herrian

Berariazko bideak zeuden hildakoaren gorpua hileta-etxetik elizaraino eta hilerriraino eramateko.
Heriotza Ohikuneak Euskal Herrian
Segizioa, c. 1925. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.
Eneaben bazkatzen. Zeanuri (B), 1996. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: José Ignacio García Muñoz.
Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian

Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian

Orain dela bi mila urte, Pliniok Vasconum saltus delakoa, hezea eta basoz betea, eta Vasconum ager izenekoa, laborez eta mahastiz osotua, bereizi zituen. Abeltzaintza eta artzaintza kontuan izanik, ondo egokitzen da banaketa hori gaur egun ere.
Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian
Nekazaritza Euskal Herrian

Nekazaritza Euskal Herrian

Laiak, goldeak, eskuareak, igitaiak, segak eta narrak ezinbesteko lanabesak ziren nekazaritzako lanetarako.
Nekazaritza Euskal Herrian
Laietan Zeanurin (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.
Obtenido de «https://atlasetnografico.labayru.eus/index.php?title=Main_Page/eu&oldid=155255»