ORGANIZACION DE LA INGESTA OTORDUAK/eu
Gure mendeko lehen hamarkadetatik elikadurari buruz bildu dugun informazio etnografiko ugariak erakusten digu XIX. mendearen bigarren erdian lanbide askotako langileek egunean bi otordu egiten zituztela: artzainek, arrantzaleek, egurginek, ikazkinek eta abar.
Garai berean, nekazari batzuk eta industrian, zerbitzuetan, merkataritzan eta beste arlo batzuetan lan egiten zuten hiriguneetako biztanle gehienek hiru otordu nagusi egiten zituzten egunero, funtsean gosaria, bazkaria eta afaria deitutakoekin bat zetozenak.
En el Goiherri guipuzcoano y en otras comarcas del país, tenían lugar, respectivamente, sobre las diez de la mañana y las cuatro-seis de la tarde.
En esa misma época algunos agricultores y la mayoría de los habitantes de los núcleos urbanos, dedicados al comercio, industria, servicios y otras profesiones, llevaban a cabo ya tres comidas principales al día que coincidían sustancialmente con lo que denominamos desayuno, comida y cena.
MAHAI TRESNAK
Antzina, mahaikideek beren erdian kokatutako ontzitik altxatzen zuten jakia, atzamarrekin, zuzenean ahora eramateko. Sarako (Ip) zaharrenek entzun izan diete beren gurasoei antzina eskuekin hartzen zela jakia, ahurka (eskuaren barrualdea adierazten duen ahur hitzetik), are lapikokoa ere.
Mahai tresnen artean, koilara izan zen lehena agertzen. Mendearen hasieran, herrialde osoan ezagutzen zituzten ezpelezko koilarak, baina pago-zurez egindakoak ere izaten ziren, bi zurak baitira oso finak eta ez baitira margultzen. Bi koilara mota horiek oso sakonak eta finak ziren.
