Diferencia entre revisiones de «Presentacion Ritos funerarios en vasconia/eu»

De Atlas Etnográfico de Vasconia
Saltar a: navegación, buscar
 
(No se muestran 22 ediciones intermedias de 2 usuarios)
Línea 1: Línea 1:
 
 
<languages></languages>
 
<languages></languages>
Hemengo liburu honekin On Joxemigel Barandiarangoak eratu eta eragin zuen Atlas Etnografikoaren lanak, aurrera darrai. Honetara gauzatuz doa berak gogo beroz bultzatu zuen egitasmoa, lehenaren ezagutza, nondik gatozen jakitea laguntasuna da gaur egun zer garen ulertzeko uste baitzuen.
+
Etxeko heriotza ohikuneak ikertzen dira. Heriotza iragartzen duten zantzuekin hasten da. Horrez gain, hilzoria kontatzen da, hil-hurrenari emandako arreta eta egoera hori luzatzeko edo eteteko motiboak. Ondoren, etxea eta hil-hurrenaren gela biatikoa jasotzeko prestatzeko errituak deskribatzen dira.
 
 
Gure lehenean sakontzen dugun bitartean bateratu egiten ditugu zientziaren emanak eta ikerketaren bitartez jasotako emaitzak. Lan hori zentzuz egiteko beharrezkoa da tokian tokiko ikerlana. Beronekin batera, ohituren bilketa eta aukera eginez, denboran zehar guregana heldu izan diren agiri eta idatziekin erkatu behar da. Lan hori da batik bat egiten dihardutena Euskal Herriko Etniker Taldeek Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailaren laguntza eta eraginarekin.
 
 
 
Obra honen bateratzaile nagusia eta zuzendaria Ander Manterola dugu, eta haren xede nagusia gure kultura hobeto ezagutarazi, eta Atlasaren argitarapenaren bidez zabaltzea litzateke, lana aldez aurretik erabakitako gaietan eta aleetan banatuz.
 
 
 
Euskal Herriko Atlas Etnografikoaren lehenengo bi atalek, ''La Alimentación Doméstica'' (Etxeko Elikadura Euskal Herrian) lehenengoa eta ''Juegos Infantiles ''(Haur Jokoak Euskal Herrian) bigarrena, guztiz harrera ona izan zuten eta han-hemen oso eritzi onak jaso. Bi ikerketok gure tradizioen transmisioak, belaunaldiz belaunaldi, duen garrantziaren berri eman dezakete, gure herriaren kultur altxorraren nondik norakoak zehaztuz.
 
 
 
Eusko Jaurlaritzaren Kultur Ekintzak, bere xede nagusien artean, gure ondarea berres­kuratu eta hedatzea du helburu, eta ''Ritos Funerarios en Vasconia ''(Heriotz Ohikuneak Euskal Herrian) izeneko liburu hau agertzea ibilbide honetako beste urrats bat izango litzateke.
 
  
Liburu honek heriotzarekin lotuta dauden ohitura eta ohikuneak biltzen dituenez gero, Euskal Herria bere luze-zabaletan ezagutzeko bidea ematen diezaguke, bai bakarkako ekintzetan zein taldeka egiten direnetan. Hain da hala ezen herri bat ezagutzeko modurik onena hauxe dela esaten den: herri horrek hilaginean daudenak nola zaintzen dituen eta bere hildakoei azken agurra nola ematen dien, horrek argi adierazten duelako nola uler­tzen duten bizia bera.
+
Heriotza gertatu ondoren, etxeko jarduerak gelditu egiten dira, eta hildakoaren etxea dolutan dago. Heriotza komunikatzeko tenorea da. Gorpua meztitzen da, gorpua beilatzen da, hildakoaren gela egokitzen da eta hildakoa hilkutxan kokatzen da; gero, andariek elizara eramango dute hileta-bidetik. Hortik aurrera, hileta-segizioak, lutoz jantzita abagunerako, ordena jakin bati jarraituko dio, eta lehentasuneko lekua izango dute eskaintzak daramatzatenek. Ibilgailuen sarrerak aldaketa sakonak eragin ditu ohitura horietan.
  
Hogeita lau kapitulutan zehar, obra honek heriotz ohikuneen taldea azaltzen digu: hildakoaren etxean egiten direnak, Elizakoak eta gaubela; hilkutxa elizarainoko segizioan andabideetan zehar eramateari lotzen zaizkionak; hiletak eta jarlekuetan egiten diren es­keintzak, eta, azkenik, lur-emateko erabili izan diren tokiak eta erak eta hilerriak.
+
Ondoren, parrokiako gertaerak deskribatzen dira, hala nola, hileta-elizkizunak eta urteurreneko mezak; baita elizetako hilobietan egiten ziren eskaintzak ere. Hileta-mezaren aurreko edo ondorengo hilobiratzea, hildakoaren etxerako itzulera eta hileta-oturuntzak eta doluaren janzkera eta iraupena. Hildako fidelengatik egindako oroitza kolektiboak, herrialdean heriotzaren inguruan sortutako kofradia eta erlijio-elkarte ugariak eta ehorzketa moduak. Azkenik, agertuei eta arima herratuei buruzko sineskeriak eta kondaira herrikoiak.
  
Arlo guzti hauek Etnikerrek modu bikainean jaso ditu bere ikerlanak egitean herri­ohiturak bilduz, eskualde euskaldunetan zein erdaldunetan. Gure ustez, aurrekoetan jaso izan den bezela, interesgarri izango da obra hau kontsultagai gisa eta azterketa berrietara­ko gai bezela, bai arlootan adituentzat bai orokorrean irakurle izan daitekeen edonoren­tzat.
+
<div align="center"><nowiki>* * *</nowiki></div>&nbsp;
<p style="text-align: right;"><span style="font-size:smaller;">'''M. Karmen Garmendia Lasa'''<br/> Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailburua</span></p>  
 
{{DISPLAYTITLE: Aurkezpena}}
 
&emsp;
 
  
Contenidos de la Presentación:
+
85 herritan egindako landa lana (Araba: 18; Bizkaia: 17; Gipuzkoa: 13; Nafarroa: 18; Euskal Herri kontinentala: 19). 1990ean egindako ikerketa kanpaina. Liburukiaren argitalpena: 1993, berrargitalpena: 2005). Funtsezkoa izan zen Etniker taldeak 1987-89 biurtekoan, Jose Miguel Barandiaran bekaren laguntzaz, Euskal Herri kontinentalean jasotako informazioa, inkesta Pirinioen iparraldeko hiru lurraldeetako 69 herritan aplikatuz bildua; obra horretarako aukeratutako 19 inkestatako materialak hartu ziren batez ere kontuan.
 
<div class="subindice">
 
<div class="subindice">
=== [[Introduccion_Ritos_funerarios_en_vasconia|Introducción]] ===
 
  
=== [[El_medio_natural_y_humano_Ritos_funerarios_en_vasconia|El medio natural y humano]] ===
+
<div style="margin-left:0cm;"></div>
  
=== [[Preambulo_Ritos_funerarios_en_vasconia|Preámbulo]] ===
+
== [[Preambulo_Ritos_funerarios_en_vasconia/eu|Heriotz ohikuneak eta euren ibilbidea]] ==
 
</div>  
 
</div>  
{{#bookTitle:Ritos funerarios en Vasconia | Ritos_funerarios_en_vasconia}}
+
{{DISPLAYTITLE: Aurkezpena}} {{#bookTitle:Heriotz Ohikuneak Euskal Herrian | Ritos_funerarios_en_vasconia/eu}}

Revisión actual del 08:59 6 sep 2019

Otros idiomas:
Inglés • ‎Español • ‎Euskera • ‎Francés

Etxeko heriotza ohikuneak ikertzen dira. Heriotza iragartzen duten zantzuekin hasten da. Horrez gain, hilzoria kontatzen da, hil-hurrenari emandako arreta eta egoera hori luzatzeko edo eteteko motiboak. Ondoren, etxea eta hil-hurrenaren gela biatikoa jasotzeko prestatzeko errituak deskribatzen dira.

Heriotza gertatu ondoren, etxeko jarduerak gelditu egiten dira, eta hildakoaren etxea dolutan dago. Heriotza komunikatzeko tenorea da. Gorpua meztitzen da, gorpua beilatzen da, hildakoaren gela egokitzen da eta hildakoa hilkutxan kokatzen da; gero, andariek elizara eramango dute hileta-bidetik. Hortik aurrera, hileta-segizioak, lutoz jantzita abagunerako, ordena jakin bati jarraituko dio, eta lehentasuneko lekua izango dute eskaintzak daramatzatenek. Ibilgailuen sarrerak aldaketa sakonak eragin ditu ohitura horietan.

Ondoren, parrokiako gertaerak deskribatzen dira, hala nola, hileta-elizkizunak eta urteurreneko mezak; baita elizetako hilobietan egiten ziren eskaintzak ere. Hileta-mezaren aurreko edo ondorengo hilobiratzea, hildakoaren etxerako itzulera eta hileta-oturuntzak eta doluaren janzkera eta iraupena. Hildako fidelengatik egindako oroitza kolektiboak, herrialdean heriotzaren inguruan sortutako kofradia eta erlijio-elkarte ugariak eta ehorzketa moduak. Azkenik, agertuei eta arima herratuei buruzko sineskeriak eta kondaira herrikoiak.

* * *
 

85 herritan egindako landa lana (Araba: 18; Bizkaia: 17; Gipuzkoa: 13; Nafarroa: 18; Euskal Herri kontinentala: 19). 1990ean egindako ikerketa kanpaina. Liburukiaren argitalpena: 1993, berrargitalpena: 2005). Funtsezkoa izan zen Etniker taldeak 1987-89 biurtekoan, Jose Miguel Barandiaran bekaren laguntzaz, Euskal Herri kontinentalean jasotako informazioa, inkesta Pirinioen iparraldeko hiru lurraldeetako 69 herritan aplikatuz bildua; obra horretarako aukeratutako 19 inkestatako materialak hartu ziren batez ere kontuan.