127 728
ediciones
Cambios
sin resumen de edición
== I. [[PRESAGIOS DE MUERTE. HERIOTZAREN ZANTZUAK/eu|HERIOTZAREN ZANTZUAK]] ==
=== [[#Presagios_relacionados_con_animales|Animaliekin erlazionatutako zantzuak]] ===
==== [[#Presencia_de_cuervos_y_otras_aves._Belak_pikak_karraskari|Beleen eta beste hegazti batzuen presentzia. ''Belak, pikak karraskari'']] ====
=== [[#Presagios_relacionados_con_hechos_y_acontecimientos|Ekintzekin eta gertaerekin erlazionatutako zantzuak]] ===
==== [[#El_sonido_de_las_campanas._Kanpaiotsak|Kanpai-hotsak]] ====
==== [[#Pagar_medir_o_pesar_lo_justo|Justu ordaintzeaordaindu, neurtzea edo neurtu eta pisatzea]] ====
==== [[#Presagios_derivados_del_acto_de_morir._Hilaren_begi_irekiak|Hiltzetik eratorritako zantzuak. Hilaren begi irekiak]] ====
 
== II. [[AGONIA_Y_MUERTE._AGONIA_ETA_HERIOTZA/eu|AGONIA HILTAMUA ETA HERIOTZA]] ==
=== [[#La_agonia._Hiltamua|Hiltamua]] ===
==== [[#Denominaciones32|Izenak]] ====
==== [[#Signos_fisicos_de_agonia|Hiltamuaren zeinu Hiltamuan sartzen denaren adierazle fisikoak]] ====
==== [[#El_toque_de_agonia._Agonia-kanpaia_agoniako_zeinua|Agonia-Hiltamuko kanpaia. ''Agonia, agonia-kanpaia, agoniako zeinua'']] ====
==== [[#Asistencia_al_agonizante|Hil-hurrenari laguntzaHiltamuan dagoenari laguntzea]] ====
**Arretak eta zaintzak
**Hil-hurrenari bisita. Bisita egitea**Hil-hurrenari beila. Gaubeila
**Aldaketa garaikideak
==== [[#Otras_practicas_religiosas._Agoniako_kandela|Beste praktika erlijioso batzuk. ''Agoniako kandela'']] ====
==== [[#Causas_de_la_prolongacion_de_la_agonia|Hiltamua luzatzearen kausak]] ====
**Haserreak eta irainak
**Jeinuak edukitzea. Gaizkinak
==== [[#Remedios_contra_la_prolongacion_de_la_agonia|Hiltamua luzatzearen aurkako erremedioak]] ====
**''Meza enkomendadua''enkomendatua**Argien eta baraualdien eskaintza. ''Kandela bizte eta barauak''
**Arimari irteera erraztea
=== [[#La_muerte._Heriotza|Heriotza]] ===
**Madarikazioak. Birao-maledizioneakmadarikazioak**Begizkoa. Begigaiztoa, begigaiztoa**Heriotzaren jeinuak. Herioa, balbeaBalbea
==== [[#Sustitucion_de_la_muerte|Heriotzaren ordezkapena]] ====
 
== III. [[VIATICO_Y_EXTREMAUNCION._AZKEN_SAKRAMENDUAK/eu|BIATIKOA ETA OLIADURA. AZKEN SAKRAMENTUAK]] ==
=== [[#Ritos_cristianos_del_pasaje_de_la_muerte|Heriotzako iragatearen Heriotzaren igarobideko erritu kristauak]] ===
=== [[#Denominaciones34|Izenak]] ===
=== [[#La_recepcion_de_los_Ultimos_Sacramentos._Eleizakoak|Azken Sakramentuak hartzea. Eleizakoak, Elizakoak]] ===
**Etxeko aldarea
**Etxea apaintzea
==== [[#El_Viatico._Gure_Jauna|Biatikoa. ''Gure Jauna'']] ====
**Biatikoa Baskonia kontinentaleanIparralden
**Biatikoa Nafarroan
**Biatikoa Gipuzkoan
**Biatikoa Araban
=== [[#Apendice_1_Derniers_Sacrements_Azken_Sakramendia_a_Mendive_(BN)|1. eranskina: Derniers Sacrements, Azken Sakramendia, Sakramentuak Mendiben (NB)]] ===
=== [[#Apendice_2_La_administracion_del_Viatico_y_de_la_Extremauncion_segun_el_antiguo_Ritual_Romano|2. eranskina: Biatikoaren eta Oliaduraren administrazioa antzinako Erromatar ErritualeanErritual Erromatarrean]] ===
 
== IV. [[CREENCIAS_SOBRE_EL_DESTINO_DEL_ALMA/eu|ARIMAREN PATUARI BURUZKO SINESMENAK]] ==
=== [[#Separacion_del_alma_y_el_cuerpo|Arimaren eta gorputzaren arteko bereizketa]] ===
=== [[#Señales_de_salvacion_o_condenacion|Salbazioko eta kondenako seinaleak]] ===
==== [[#Signos_de_la_naturaleza|Naturaren zeinuak]] ====
==== [[#Dificultades_para_sacar_el_ataud_de_la_casa|Hilkutxa etxetik ateratzeko zailtasunak]] ====
=== [[#Practicas_para_asegurar_la_salvacion|Salbazioa ziurtatzeko praktikak]] ===
 
== V. [[DUELO_DOMESTICO_Y_AYUDA_VECINAL/eu|ETXEKO DOLUA ETA AUZOKIDEEN LAGUNTZA]] ==
=== [[#Signos_de_duelo_de_la_casa_mortuoria|Dolu-zeinuak hildakoaren etxean]] ===
=== [[#Intervencion_de_los_vecinos_durante_el_duelo|Auzokideen parte-hartzea doluan]] ===
==== [[#La_vecindad_y_los_vecinos_en_relacion_con_la_casa_mortuoria|Auzoaren eta auzokideen erlazioa hildakoaren etxearekin]] ====
**Auzoko hierarkiaren antolaketa
**Adiskidetzea eta adiskidetasuna auzokideen artean
==== [[#Ayudas_prestadas_por_los_vecinos|Auzokideek emandako laguntza]] ====
**Etxeko zereginak eta lanak
**Ohituraz ezarritako laguntzak
=== [[#La_cruz_parroquial_en_la_casa_mortuoria|Parrokiako gurutzea hildakoaren etxean]] ===
=== [[#Apendice_Role_des_voisins_durant_le_rite_funeraire_a_Osses/Ortzaize_(BN)|Eranskina: Auzokideen rola hileta-errituan Ortzaizen (NB)]] ===
 
== VI. [[COMUNICACION_DE_LA_MUERTE/eu|HERIOTZAREN JAKINARAZPENA]] ==
=== [[#Avisos._Hil-mezuak|Abisuak. Hil-mezuak]] ===
==== [[#Destinatarios_de_la_notificacion|Jakinarazpenaren hartzaileak]] ====
**Familiako kideak eta auzokideak
**Lehen auzoakLehenauzoak
**Mutilak
**Emakume berriemaileak
**Mezulariak eta auroroak
=== [[#Los_toques_de_campana._Hil-kanpaiak_hil-zeinuak|Kanpai-hotsak. Hil-kanpaiak, hil-zeinuak]] ===
==== [[#Denominaciones35|Izenak]] ====
==== [[#Persona_encargada_de_tocar_las_campanas|Kanpaiak jotzeko ardura duen pertsona]] ====
==== [[#El_lenguaje_de_los_tañidos|Kanpai-hotsen hizkuntza]] ====
**Sexuaren bereizketa eta estatus erlijiosoa
**Kategoria sozialak
==== [[#Toques_a_muerto_en_ermitas|Hil-kanpaiak ermitetan]] ====
=== [[#Las_esquelas|Eskelak]] ===
==== [[#Esquelas_de_periodicos|Eskelak egunkarietan]] ====
==== [[#Esquelas_de_la_calle|Eskelak kalean]] ====
=== [[#Los_recordatorios|Oroigarriak]] ===
=== [[#Anuncio_de_la_muerte_a_los_animales_domesticos|Heriotzaren berria ematea etxeko abereei]] ===
==== [[#Aviso_a_las_abejas._Erletxuak_erletxuak|Berria ematea erleei. ''Erletxuak, erletxuak'']] ====
**Erlauntzaren iraupena
**Egin ezazue argizari gehiago. ''Egizue Egizute argizaria''
**Argizaria eskatzea eta erleen heriotza eragoztea
**Nagusiaren heriotza. ''Nagusia hil da''
**Dolu-markak. ''Lutoa jantzi''
 
== VII. [[AMORTAJAMIENTO._HILAREN_BEZTITZEA/eu|HILAREN BEZTITZEA]] ==
=== [[#Fallecimiento_y_el_acto_de_cerrar_los_ojos|Hiltzea eta begiak ixteko ekintza]] ===
=== [[#Lavado_y_amortajamiento|Garbiketa eta beztitzea]] ===
==== [[#Disposicion_de_manos_y_pies|Eskuak eta oinak atontzea]] ====
==== [[#La_sal_sobre_el_cadaver|Gatza gorpuaren gainean]] ====
==== [[#La_mortaja_y_sus_tipos|Hil-jantzia eta hil-jantzi motak]] ====
**Gorpu-izara. ''Gorputz-izara''
**Arropa erlijiosoak
**Jaietarako arropa
=== [[#Objetos_que_acompañan_al_cadaver|Hilotzaren ondoko objektuak]] ===
==== [[#Simbolos_piadosos|Errukizko sinboloak]] ====
==== [[#Bulas_de_difuntos._Hilen_buldak|Hilen buldak]] ====
==== [[#Objetos_profanos|Objektu profanoak]] ====
=== [[#Quema_de_hierbas|Belar-erretzeak]] ===
 
== VIII. [[EL_VELATORIO._GAUBELA/eu|GAUBEILA]] ==
=== [[#El_velatorio|Gaubeila]] ===
==== [[#Rezo_del_rosario_al_anochecer|Arrosarioa errezatzea iluntzean]] ====
==== [[#La_vigilia_nocturna._Hilbeilagaba|Gaueko bijilia. ''Hilbeilagaba'']] ====
**Izenak
**Gaubeilako mokaduak
==== [[#Vigencia_del_velatorio|Gaubeilaren iraupena gaur egun]] ====
=== [[#La_estancia_mortuoria|Hildakoaren Hilaren gela]] ===
==== [[#La_cruz|Gurutzea]] ====
==== [[#La_luz._Argia_lagun|Argia. ''Argia lagun'']] ====
==== [[#Agua_bendita1|Ur bedeinkatua]] ====
=== [[#Disposicion_del_cadaver|Hilotzaren Gorpua atontzea]] ===
==== [[#El_cadaver_en_el_lecho_mortuorio|Hilotza Gorpua hil-ohean]] ====
==== [[#En_la_camara_mortuoria._Hil-ohea|Hil-ganberan. ''Hil-ohea'']] ====
=== [[#El_ataud._Hilkutxa|Hilkutxa]] ===
==== [[#Funciones_del_carpintero|Arotzaren zereginak]] ====
=== [[#Andas_y_angarillas._Andak_eta_kolportak|Andak eta kolportak]] ===
=== [[#Quema_del_jergon._Lastaira_erre|Lastaira erretzea]] ===
 
== IX. [[CAMINOS_MORTUORIOS._HILBIDEAK/eu|HIL-BIDEAKHILBIDEAK]] ==
=== [[#Denominaciones37|Izenak]] ===
=== [[#Los_caminos_mortuorios_en_localidades_de_poblacion_dispersa|Hil-bideak Hilbideak populaketa sakabanatuko herrietan]] ===
==== [[#Vasconia_continental._Eleizbideak|Baskonia kontinentala. ''Eleizbideak'']] ====
=== [[#Los_caminos_mortuorios_en_villas_con_poblacion_rural|Hil-bideak Hilbideak landa-eremuko hiribilduetan]] ===
=== [[#Los_caminos_mortuorios_en_localidades_de_poblacion_concentrada|Hil-bideak Hilbideak populaketa kontzentratuko herrietan]] ===
=== [[#Los_caminos_de_la_cruz_parroquial_y_del_Viatico|Parrokiko gurutzearen eta Biatikoaren bideak ]] ===
=== [[#Arreglo_de_los_caminos_mortuorios|Hil-bideen Hilbideen konponketa]] ===
=== [[#Significacion_juridica_de_los_caminos_mortuorios|Hil-bideen Hilbideen esanahi juridikoa]] ===
 
== X. [[LA_CONDUCCION_DEL_CADAVER_A_LA_IGLESIA/eu|HILOTZA GORPUA ELIZARA ERAMATEA]] ==
=== [[#Los_anderos._Hil-ohezaleak|Hil-ohezaleak]] ===
**Baskonia kontinentala. ''Hilketariak''**Baskonia penintsularra. ''Andariak''
==== [[#Anderos_designados_por_el_moribundo|Hil-hurrenak izendatutako andariak]] ====
==== [[#Orientacion_del_cadaver|Gorpuaren orientazioa]] ====
==== [[#Evolucion_en_las_formas_de_transportar_el_cadaver|Gorpua garraiatzeko moduen bilakaera]] ====
==== [[#Turnos_en_la_conduccion|Txandak garraioan]] ====
=== [[#El_levantamiento_del_cadaver._Gorputz_altxatzea|Gorpua altxatzea]] ===
==== [[#Vasconia_continental1|Baskonia kontinentala]] ====
==== [[#Casas_de_acogida._Gorpuetxeak|Harrera-etxeak. ''Gorpuetxeak'']] ====
 
== XI. [[EL_CORTEJO_FUNEBRE._SEGIZIOA/eu|HILETA-SEGIZIOA]] ==
=== [[#La_composicion_del_cortejo_funebre|Segizioaren Hileta-segizioaren osaketa]] ===
==== [[#Encabezamiento_de_la_comitiva._Kurutzeketaria|Segizioaren burua. ''Kurutzeketaria'']] ====
==== [[#El_cortejo_funebre_en_Alava|Segizioa Hileta-segizioa Araban]] ====
==== [[#El_cortejo_funebre_en_Bizkaia|Segizioa Hileta-segizioa Bizkaian]] ====
=== [[#Cofradias_y_Asociaciones_en_el_cortejo|Kofradiak eta elkarteak segizioan]] ===
=== [[#Rezos_y_cantos_durante_la_conduccion_del_cadaver|Otoitzak eta kantuak gorpua eraman bitartean]] ===
=== [[#Paradas_del_cortejo_funebre._Itxoinaldiak|Segizioaren Hileta-segizioaren geldialdiak. Itxoinaldiak]] ===
=== [[#El_cortejo_funebre_hoy|Segizioa Hileta-segizioa gaur egun]] ===
=== [[#Entierro_de_niño|Umeen ehorzketa]] ===
==== [[#Denominaciones40|Izenak]] ====
==== [[#Los_padrinos_en_el_entierro_de_niño|Umeen ehorzketako aitapontekoak]] ====
=== [[#Entierro_de_joven|Gazteen ehorzketa]] ===
=== [[#Las_plañideras._Erostariak|Erostariak]] ===
==== [[#Lloros_y_lamentos|Negarrak eta deitoreak]] ====
 
== XII. [[LA_INDUMENTARIA_EN_EL_CORTEJO_FUNEBRE/eu|JANZKERA HILETA-SEGIZIOAN]] ==
=== [[#Indumentaria_antigua_de_duelo|Doluko antzinako janzkera]] ===
==== [[#El_manton._Mantua|Mantua]] ====
=== [[#Indumentaria_tradicional_de_los_hombres|Gizonezkoen janzkera tradizionala]] ===
=== [[#Indumentaria_tradicional_de_las_mujeres|Emakumeen janzkera tradizionala]] ===
=== [[#Indumentaria_de_los_parientes_y_vecinos|Ahaideen eta auzoen janzkera tradizionala]] ===
=== [[#El_vestir_de_los_componentes_del_duelo_hoy|Segizioko kideen janzkera gaur egun]] ===
 
== XIII. [[PORTADORES_DE_OFRENDAS_EN_EL_CORTEJO/eu|SEGIZIOKO ESKAINTZA ESKAINTZEN ERAMAILEAKSEGIZIOAN]] ==
=== [[#La_portadora_de_la_ofrenda._Denominaciones|Eskaintzaren eramaile emakumezkoa. Izenak]] ===
==== [[#La_ofrendera_de_luces._Ezkoanderea|Argien eskaintza. ''Ezkoanderea'']] ====
=== [[#Antiguas_ofrendas_de_animales_en_el_cortejo|Abereen antzinako eskaintzak segizioan]] ===
=== [[#Ramos_y_coronas_de_flores_en_el_cortejo_funebre|Erramuak eta lore-koroak segizioan]] ===
==== [[#Flores_y_coronas_artificiales|Loreak eta koroa artifizialak]] ====
==== [[#Emplazamiento_en_el_cortejo|Kokapena segizioan]] ====
 
<div style="margin-left:0cm;"></div>
== XIV. [[EXEQUIAS._HILETAK/eu|HILETAK]] ==
=== [[#El_cadaver_durante_las_exequias|Hilotza hiletetan]] ===
==== [[#El_catafalco_o_tumbano|Katafalkoa]] ====
=== [[#Disposicion_del_duelo_familiar_en_la_iglesia|Familiaren doluaren atontzea elizan]] ===
==== [[#El_duelo_masculino._Luto-bankua|Gizonezkoen dolua. ''Luto-bankua'']] ====
==== [[#El_duelo_femenino._Jarlekua|Emakumeen dolua. ''Jarlekua'']] ====
==== [[#El_duelo_familiar_en_la_actualidad|Familia-dolua, gaur egun]] ====
=== [[#La_misa_del_funeral._Hileta-meza|Hileta-meza]] ===
==== [[#Clases_de_funerales|Hileta motak]] ====
==== [[#Satiras_a_las_clases_de_funeral|Hileta motei buruzko satirak]] ====
==== [[#La_categoria_social_del_funeral|Hiletaren kategoria soziala]] ====
==== [[#Misa_de_entierro_y_misas_de_honras|Ehorzketako meza eta ondra-mezak ]] ====
==== [[#Misas_de_«a_tiempo»|Aldi bereko mezak (''de «a tiempo»'')]] ====
==== [[#Funerales_de_parvulos._Aingeru-meza|Seinen hiletak. ''Aingeru-meza'']] ====
=== [[#Apendice_Las_exequias_segun_el_Ritual_Romano|Eranskina: Hiletak, Erromatar Erritualaren arabera]] ===
 
== XV. [[DIAS_EXEQUIALES/eu|HILETA EGUNAK]] ==
=== [[#Novenario._Bederatziurrena|Bederatziurrena]] ===
==== [[#El_novenario_en_los_años_veinte|Bederatziurrena hogeiko hamarkadan]] ====
==== [[#El_novenario_en_el_Pais_Vasco_continental|Bederatziurrena Euskal Herri kontinentalean]] ====
=== [[#Honras._Ondrak|Ondrak]] ===
=== [[#Funcion_mensual_de_almas_y_Ogerrena|Arimen hileroko funtzioa eta Ogerrena]] ===
=== [[#Misa_de_aniversario._Urteburuko_meza|Urteburuko meza]] ===
==== [[#Pais_Vasco_peninsular|Euskal Herri penintsularra]] ====
=== [[#Ofrendas_de_misas._Meza-sariak|Meza-sariak]] ===
==== [[#Misas_gregorianas._San_Gregorioren_mezak|San Gregorioren mezak]] ====
=== [[#Apendice_Gastos_de_entierro|Eranskina: Ehorzketaren gastuak]] ===
 
== XVI. [[LAS_SEPULTURAS_EN_LAS_IGLESIAS._JARLEKUAK._FUESAS/eu|HILOBIAK ELIZETAN. JARLEKUAK. FUESAK]] ==
=== [[#Denominaciones45|Izenak]] ===
=== [[#Vigencia_de_las_sepulturas_simbolicas|Hilobi sinbolikoen iraupena gaur egun]] ===
==== [[#Sepultura_domestica|Etxeko hilobia]] ====
==== [[#Supresion_de_las_sepulturas|Hilobiak kentzea]] ====
=== [[#Ajuar_de_la_sepultura|Hilobiko Hilobiratze-hatuak]] ===
==== [[#Paño_o_mantel._Zamaua|Oihala edo zamaua. ''Zamaua'']] ====
==== [[#Soportes_de_las_luces|Argien euskarriak]] ====
**Argimutila
**''Sepultura''. Fuesa**''Argizaiola''
**Candelero
=== [[#Activacion_de_la_sepultura._Ezkoen_piztea|Hilobiaren aktibazioa. Ezkoen piztea]] ===
==== [[#Participacion_de_la_serora|Seroraren prestaketa]] ====
=== [[#Toma_de_posesion_de_la_sepultura._Sepultura_hartzea|Hilobia hartzea]] ===
=== [[#Duracion_del_duelo_en_la_sepultura._Ogi-hastea_eta_ogi-uztea|Doluaren iraupena hilobian. Ogi-hastea eta ogi-uztea]] ===
 
== XVII. [[OFRENDAS_Y_SUFRAGIOS_EN_LA_SEPULTURA._ARGIAK_OLATAK_HILOTOITZAK/eu|ESKAINTZAK ETA ESKARIAK HILOBIAN. ARGIAK, OLATAK, HIL-OTOITZAK]] ==
=== [[#Ofrenda_de_luces._Argi_egitea|Argien eskaintza. Argi egitea]] ===
==== [[#Creencias|Sinesmenak]] ====
==== [[#Ofrenda_de_luces_en_las_exequias|Argien eskaintza hiletetan]] ====
**Gipuzkoa
**Euskal Herri kontinentala
**Gipuzkoa
**Euskal Herri kontinentala
=== [[#Ofrenda_de_panes._Ofrenda-ogia|Ogien eskaintza. Ogien eskaintza]] ===
==== [[#Denominaciones46|Izenak]] ====
==== [[#Ofrendas_durante_el_año_de_luto|Eskaintza dolu-urtean]] ====
==== [[#Ofrendas_en_la_misa_de_aniversario|Eskaintzak urteburuko mezan]] ====
==== [[#Ofrendas_en_dias_señalados|Eskaintza egun seinalatuetan]] ====
==== [[#Reparto_del_pan_de_ofrenda|Eskaintzako ogiaren banaketa]] ====
=== [[#Ofrendas_de_dinero_en_la_sepultura._Errespontsuak|Diruaren eskaintzak hilobian. Errespontsuak]] ===
==== [[#Denominaciones47|Izenak]] ====
**Jaiegunetan
**Azoka-egunetan
==== [[#Responsos_en_determinados_dias_del_año|Errespontsuak urteko egun jakin batzuetan]] ====
==== [[#Evolucion_del_estipendio_de_los_responsos|Errespontsuetako sariaren bilakaera]] ====
=== [[#Antiguas_ofrendas_de_animales|Animalien antzinako eskaintzak]] ===
==== [[#Fuentes_historicas|Iturri historikoak]] ====
 
== XVIII. [[SEPELIO/eu|EHORZKETA]] ==
=== [[#La_asistencia_al_sepelio|Ehorzketara joatea]] ===
==== [[#Presencia_del_duelo_tras_el_sepelio|Doluaren presentzia ehorzketaren ondoren]] ====
==== [[#Cortejo_hasta_el_limes|Segizioa ''limeseraino'']] ====
==== [[#El_sepelio_hoy|Ehorzketa gaur egun]] ====
=== [[#Ritos_en_el_cementerio|Errituak hilerrian]] ===
==== [[#Rescate_de_simbolos_religiosos|Sinbolo erlijiosoen berreskurapena]] ====
==== [[#Arrojar_un_puñado_de_tierra|Lur eskukada bat botatzea]] ====
=== [[#La_inhumacion._Lurra_ematea|Lurra Lur ematea]] ===
=== [[#Orientacion_de_la_tumba|Hilobiaren orientazioa]] ===
==== [[#En_la_iglesia_y_en_su_entorno|Elizan eta haren inguruan]] ====
**Eguzkiarekiko orientazioa
 
== XIX. [[REGRESO_A_LA_CASA_MORTUORIA_Y_AGAPES_FUNERARIOS/eu|HILDAKOAREN ETXERA ITZULTZEA HILAREN ETXERAKO ITZULERA ETA HILETA-OTORDUAK]] ==
=== [[#Regreso_del_cortejo_a_la_casa_mortuoria|Segizioa hildakoaren etxera itzultzea]] ===
==== [[#Vasconia_continental5|Baskonia kontinentala]] ====
=== [[#Agapes_y_refrigerios_a_los_asistentes|Otorduak eta mokaduak bildutakoei]] ===
==== [[#La_«caridad»_en_Alava|«Karitatea» Karitatea Araban]] ====
==== [[#Otros_refrigerios|Beste mokadu batzuk]] ====
=== [[#Obsequios_a_los_participantes_en_las_exequias|Hiletetan izandakoei emandako opariak]] ===
==== [[#A_los_niños|Umeei]] ====
=== [[#La_comida_de_entierro._Entierro-bazkaria|Entierro-bazkaria]] ===
==== [[#Denominaciones48|Izenak]] ====
==== [[#Lugar_de_la_comida|Bazkariaren lekua]] ====
**Hildakoaren etxean
**Gelaren eta janariaren prestaketa
==== [[#Comensales|Jankideak]] ====
**Ahaideak
**Auzokideak
**''Mezakoak''
**Beste gonbidatu batzuk
**Mahaiburua
**Otoitzak
==== [[#Composicion_de_la_comida|Janariaren osaketa]] ====
**Beskoitze (L)
**Agurain (A)
==== [[#Comidas_de_honras_y_aniversarios|Ondra-bazkariak eta urteburuak]] ====
==== [[#Valoraciones_actuales|Gaur egungo balorazioak]] ====
=== [[#Apendice_Antiguas_restricciones_legales_sobre_banquetes_funebres|Eranskina: Hil-banketeei buruzko antzinako legezko murrizketak]] ===
 
== XX. [[EL_LUTO._DOLUA/eu|LUTOA. DOLUA]] ==
=== [[#Denominaciones49|Izenak]] ===
=== [[#Duracion_del_luto|Doluaren Lutoaren iraupena]] ===
=== [[#Restricciones_durante_el_luto|DoluLuto-garaiko murrizketak]] ===
==== [[#Presencia_en_bares_y_establecimientos_publicos|Taberna eta leku publikoetan egotea]] ====
==== [[#Celebraciones_domesticas|Etxeko ospakizunak]] ====
==== [[#Actividades_ruidosas|Jarduera zaratatsuak]] ====
=== [[#El_luto_en_la_indumentaria._Doluko_arropa|Lutoa janzkeran. Doluko arropa]] ===
==== [[#Luto_de_las_mujeres|Emakumeen dolualutoa]] ====
**Doluzko Lutozko mantelina**''Mantalina''
**Soingainekoa
**''Mantaleta''**''Kaputxina''
**''Kapa''**''Kapa ttipia'' eta ''taulerra''
==== [[#Luto_de_los_niños|Umeen dolualutoa]] ====
==== [[#Lutos_menos_rigurosos|Dolu Luto ez hain zorrotzak]] ====
==== [[#Teñido_casero_de_prendas_para_el_luto|Janzkien etxeko tindatzea dolurakolutorako]] ====
=== [[#Marcas_de_duelo_en_el_exterior_de_la_casa|DoluLuto-zeinuak etxearen kanpoaldean]] ===
=== [[#Extension_del_duelo_a_los_animales_domesticos|Dolua Lutoa etxeko abereengana zabaltzea]] ===
=== [[#Otras_manifestaciones_de_luto|Beste doluluto-adierazpen batzuk]] ===
=== [[#Cambios_operados_en_el_luto|Doluan egindako Lutoan izandako aldaketak]] ===
 
== XXI. [[CONMEMORACION_DE_LOS_DIFUNTOS/eu|DOMURU SANTUKO OSPAKIZUNAHILEN OROITZAPENA]] ==
=== [[#1_de_noviembre._Festividad_de_Todos_los_Santos._Domuru_Santu|Azaroak 1. Domuru Santu]] ===
==== [[#Asistencia_al_cementerio|Hilerrira joatea]] ====
**Euskal Herri penintsularra
**Euskal Herri kontinentala
=== [[#2_de_noviembre._Conmemoracion_de_los_Fieles_Difuntos_o_Dia_de_las_Animas._Arimen_eguna|Azaroak 2. Hildakoen Egunaren Hildako Fidelen eguna edo Arimen Egunaren ospakizuna. Arimen Eguna]] ===
==== [[#Ofrendas_en_la_iglesia1|Eskaintzak elizan]] ====
==== [[#Visitas_al_cementerio|Hilerrira bisitak]] ====
==== [[#Reparto_de_las_ofrendas_a_los_niños|Eskaintzen banaketa umeei]] ====
==== [[#Indulgencias_por_los_difuntos|Induljentziak hilengatik]] ====
=== [[#Conmemoraciones_de_difuntos_a_lo_largo_del_año|Hilen aldeko ospakizunak urtean zehar]] ===
=== [[#Cuidado_de_las_tumbas|Hilobien zaintza]] ===
 
== XXII. [[ASOCIACIONES_EN_TORNO_A_LA_MUERTE/eu|HERIOTZAREN INGURUKO ELKARTEAK]] ==
=== [[#Caracteristicas_generales_de_las_Cofradias_religiosas|Kofradia erlijiosoen ezaugarri nagusiak]] ===
=== [[#Cofradia_de_la_Vera_Cruz|Vera Cruzeko kofradiaKofradia]] ===
=== [[#Cofradia_del_Santo_Rosario|Santo Rosarioko kofradiaArrosario Santuaren Kofradia]] ===
=== [[#Cofradia_de_Animas|Arimen kofradiaKofradia]] ===
=== [[#Cofradias_religiosas_bajo_otras_denominaciones_(San_Blas_San_Nicolas_Pescadores_y_Mareantes_Santiago_Apostol_San_Francisco_Javier_San_Roque_San_Sebastian_Santa_Ana_San_Jose_Santisimo_Sacramento_Santa_Fe_Antorchas_Ntra._Sra._de_las_Cuevas|Beste izen batzuk dituzten kofradia erlijiosoak (San Blas, San Nikolas, Arrantzaleak eta Mareatzaileak, Santiago Apostolua, San Frantzisko Xabier, San Roke, San Sebastian, Santa Ana, San Jose, Sakramentu Santua, Santa Fe, Zuziak, Kobazuloetako Ama)]] ===
=== [[#Cofradias_vinculadas_a_Santuarios|Santutegiei lotutako kofradiak]] ===
=== [[#Cofradias_vecinales_en_Bizkaia|Auzo-kofradiak Bizkaian]] ===
==== [[#Cofradia_de_San_Miguel_de_Alzusta_en_Zeanuri|San Migel Altzustakoaren kofradiaKofradia, Zeanurin]] ====
=== [[#Cofradia_de_la_Trinidad_de_Sanguesa_(Navarra)|Zangotzako Hirutasunaren kofradia Kofradia (Nafarroa)]] ===
=== [[#Cofradia_de_los_Sacerdotes_de_Aramayona_(Alava)|Aramaioko Apaizen kofradia Kofradia (Araba)]] ===
=== [[#Hermandades_y_Asociaciones_mutuas_de_caracter_funerario|Hiletetarako mutualitateErmandadeak eta elkarri laguntzeko hileta-izaera duten ermandade eta elkarteak]] ===
=== [[#Apendice|Eranskina]] ===
==== [[#Libro_de_la_Cofradia_del_Sto._Rosario_de_este_pueblo_de_S._Roman|Durruma herriko Santo Rosario kofradiaren Kofradiaren liburua ]] ====
==== [[#Statuts_ou_Reglements_des_Confreres_de_la_Confrerie_de_Saint-Blaise_du_quartier_d_Amots_en_la_Paroisse_de_St-Pe_du_14_fevrier_1779|Senpereko parrokiako Amotze auzoko Saint-Blaise kofradiaren Kofradiaren estatutua edo arautegia, 1779ko otsailaren 14koa]] ====
==== [[#Reglamento_reformado_de_la_Cofradia_de_la_Natividad_de_Nuestra_Señora_de_los_Reverendos_Sacerdotes_del_Valle_de_Aramayona_Provincia_de_Alava_Diocesis_de_Vitoria|Aramaio haraneko Apaiz Agurgarrien Amaren Natibitatea kofradiako Kofradiako arautegi erreformatua, Araba herrialdea, Gasteizko elizbarrutia]] ====
==== [[#Hermandad_de_Difuntos_«Bakartasuna»_(La_Soledad)._Zeanuri|«Bakartasuna» Bakartasuna Hilen ermandadea (La Soledad)Ermandadea. Zeanuri]] ====
==== [[#Reglamento_de_la_Hermandad_de_la_VeraCruz_fundada_el_año_de_1882_en_Alonsotegui|Vera Cruz ermandadearen arautegia, 1882an sortua Alonsotegin]] ====
 
== XXIII. [[LUGARES_Y_MODOS_DE_ENTERRAMIENTO/eu|EHORZTEKO EHORZKETARAKO LEKUAK ETA MODUAK]] ==
=== [[#La_inhumacion_en_la_casa._Etxekanderearen_baratzea|Ehorzketa etxean. Etxekanderearen baratzea]] ===
=== [[#La_inhumacion_junto_a_la_iglesia|Ehorzketa elizaren ondoan]] ===
=== [[#La_inhumacion_en_el_interior_de_la_iglesia|Ehorzketa elizaren barruan]] ===
=== [[#Prohibiciones_legales_de_sepultar_en_iglesias|Elizetan ehorzteko legezko debekuak]] ===
=== [[#El_cementerio._Hilerria|Hilerria]] ===
==== [[#Ubicacion_del_cementerio|Hilerriaren kokapena]] ====
**Tenpluaren ondoan
**Hilerriak aldirietan
**Tumulua
**Nitxoa
**Gurutzeak
**Hilarriak
==== [[#Tierra_no_bendecida|Bedeinkatu gabeko lurra]] ====
**Linboa
== XXIV. [[APARECIDOS_Y_ANIMAS_ERRANTES._ARIMA_HERRATUAK/eu|MAMUAK ETA ARIMA HERRATUAK]] ==
=== [[#Creencias_sobre_aparecidos|Agerpenei buruzko sinesmenak]] ===
=== [[#Modos_de_aparicion_de_las_animas|Arimak agertzeko moduak]] ===
==== [[#Sombras._Gerixetiak|Itzalak. ''Gerixetiak'']] ====
==== [[#Forma_corporea|Gorputz formaduna]] ====
=== [[#Tiempos_de_aparicion|Agerpenen denborak]] ===
=== [[#Escenarios_de_aparicion|Agerpenen eszenatokiak]] ===
==== [[#Caminos_y_encrucijadas|Bideak eta bidegurutzeak]] ====
==== [[#Moradas_de_animas|Arimen egoitzak]] ====
=== [[#Testigos_de_las_apariciones|Agerpenen lekukoak]] ===
=== [[#Comportamientos_ante_apariciones|Agerpenen aurreko jokabideak]] ===
==== [[#Normas_y_formulas_dialogadas._Zer_arrangura_duk?|Arauak eta elkarrizketa moldeko formulak. ''Zer arrangura duk?'']] ====
==== [[#Peticiones_de_las_animas|Arimen eskariak]] ====
**Mezak
**Promesak betetzea
=== [[#Presentimientos_y_temores_a_apariciones|Aieruak eta agerpenei beldurra]] ===
==== [[#Prohibicion_de_dar_vueltas_al_cementerio|Hilerriari bueltak emateko debekua]] ====
==== [[#Miedo_a_lugares_de_enterramiento|Ehorzketa-lekuei beldurra]] ====
=== [[#Practicas_asociadas_a_las_creencias_en_las_animas|Arimekiko sinesmenari lotutako praktikak]] ===
=== [[#Narraciones_de_aparecidos_tradicionalizadas|Agertuen narrazio tradizionalizatuak]] ===
==== [[El_cura-cazador_errante._Abade-txakurrak|Apaiz-ehiztari herratua. ''Abade-txakurrak'']] ====
==== [[#Sirvienta_por_deudora._Zorrak_pagatu_arte_neskato|Zerbitzari zordun izateagatik. ''Zorrak pagatu arte neskato'']] ====
=== [[#Apendice_Relatos_de_aparecidos|Eranskina: Agertuen kontakizunak]] ===
==== [[#Herotsegilea._Anima_tonante|''Herotsegilea''. Arima burrunbatsua]] ====
==== [[#Txarri-elia._La_piara_de_cerdos|''Txarri-elia''. Urdalde]] ====
==== [[#Zazpi_estatuz_ez_ondoratu._Alejarse_siete_estadios|''Zazpi estatuz ez ondoratu''. Zazpi estadio urruntzea]] ====
==== [[#Mallabiko_abadea._El_cura-cazador_errante|''Mallabiko abadea''. Apaiz-ehiztari herratua]] ====
==== [[#Zorrak_pagatu_arte_neskato._Sirvienta_por_deudora|''Zorrak pagatu arte neskato''. Zerbitzari zordun izateagatik]] ====
==== [[#Arima_herratua_(ame_errante)_qui_ecrit_sur_un_papier_un_qui_ecrit_sur_un_papier_nu|''Arima herratua'' (âme errante) qui écrit sur un papier unnu]] ====
==== [[#Arima_korotik_gora_joan._Aparicion_en_iglesia|''Arima korotik gora joan''. Agerpena elizan]] ====
==== [[#Kuadrilea_kantaren-kantaren._Grupo_de_animas_junto_al_cementerio|''Kuadrilea kantaren-kantaren''. Arima-taldea hilerri ondoan]] ====
 
== XXV. [[LES_RITES_FUNERAIRES_EN_PAYS_BASQUE_NORD_OU_IPARRALDE_(SINTHESE)LOS_RITOS_FUNERARIOS_EN_IPARRALDE/eu|LES RITES FUNERAIRES EN PAYS BASQUE NORD OU IPARRALDE (SINTHESE)HERIOTZ OHIKUNEAK IPARRALDEN]] ==
{{#bookTitle:Heriotz Ohikuneak Euskal Herrian | Ritos_funerarios_en_vasconia/eu}} {{DISPLAYTITLE: Eduki-taula}}