127 728
ediciones
Cambios
sin resumen de edición
_LABAYRU_LANDING_
<languages></languages>
==[landing]==
===[ganaderia|Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian|/atlas/ganaderia.png|La ganadería y el pastoreo entendidos como modos de vida más que como actividades económicasAbeltzaintza eta artzaintza: ekonomia-jarduerak, eta bizimoduak batez ere.]===
====[Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia | Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian]====
====[/atlas/ganaderia/Subida-a-los-pastos-del-Gorbeia-2006.jpg|Gorbeiko larreetarako bidean, 2006. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Leku jakin batzuetan abeltzaintza era ganaduaren hazkuntza librea irauteko, ondoko baldintzak izan dira beharrezkoak: herri-lurrak egotea, larreei probetxua ateratzea libre izatea eta abere-taldeak hara eta hona libre ibiltzeko aukera edukitzea.|]====
====[/atlas/ganaderia/Ovejas-latxas-de-cara-negra-Abadino.jpg|Ardi latx muturbeltzak. Abadiño (B). Iturria: Rosa M.ª Ardanza, Etniker Euskalerria Taldeak.|Euskal mendietako abeltzaintzak mendeak iraun ditu, eta horregatik azal dezakegu ganadu-espezie batzuen zein tresneriaren izenak berta-bertakoak izatea eta ez indoeuropar hizkuntzetatik hartutakoak.|]====
====[/atlas/ganaderia/Pastando-en-Eneabe-Zeanuri-1996.jpg|Eneaben bazkatzen. Zeanuri (B), 1996. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: José Ignacio García Muñoz.|Orain dela bi mila urte, Pliniok Vasconum saltus delakoa, hezea eta basoz betea, eta Vasconum ager izenekoa, laborez eta mahastiz osotua, bereizi zituen. Abeltzaintza eta artzaintza kontuan izanik, ondo egokitzen da banaketa hori gaur egun ere.|]====
====[/atlas/ganaderia/Pastor-de-Lanciego-subiendo-a-Tolono-1996.jpg|Lantziegoko (A) artzaina Toloñorako bidean, 1996. Iturria: José Ángel Chasco, Etniker Euskalerria Taldeak.|Euskal Herriko mediterraneo isurialdearen ezaugarririk garrantzitsuena herri-lurrak izan dira. Gaur egun ere izaera horrekin jarraitzen dute; zenbait herriz osotutako elkarte eta ermandadeen bitartez ustiatzen dira.||]====
====[/atlas/ganaderia/Establo-de-ovejas-moderno-Izurtza-2000.jpg|Artegi modernoa. Izurtza (B), 2000. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: José Ignacio García Muñoz.|Azken hamarkadetan gertatu izan diren aldaketek abeltzaintza erabat aldatu dute: ohiko ogibidea edo bizimodua izateari utzi eta jarduera ekonomiko bihurtu da.||]====
====[/atlas/ganaderia/PastorOveja-denegra-Lanciegoen-subiendoel-arebano-TolonoMeaga-1996Getaria.jpg|Lantziegoko Ardi beltza artaldean. Meaga, Getaria (AG) artzaina Toloñorako bidean, 1996. Iturria: José Ángel ChascoAntxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Euskal Herriko mediterraneo isurialdearen ezaugarririk garrantzitsuena herri-lurrak izan dira. Gaur egun Animalia beltza, eta batez ere izaera horrekin jarraitzen dute; zenbait herriz osotutako elkarte eta ermandadeen bitartez ustiatzen diraakerra, artaldearen edo ukuiluaren babesletzat hartzen da inkestatutako eremu osoan.||ENLACE]====
====[/atlas/ganaderia/EstabloCabras-decon-ovejascencerros-modernoAnboto-Izurtza-20001999.jpg|Artegi modernoaAhuntzak zintzarriekin. Izurtza Anboto (B), 20001999. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: José Ignacio García Muñoz.|Azken hamarkadetan gertatu izan diren aldaketek abeltzaintza erabat aldatu dute: ohiko ogibidea edo bizimodua izateari utzi Abereei zoritxarra ekartzen dieten sorginkeriak urruntzeko bertutea egotzi zaie zintzarriari eta jarduera ekonomiko bihurtu dajoareei. Aspaldian, erruz erabiltzen zen begizkotik babesteko.||ENLACE]====
====[/atlas/ganaderia/OvejaPastor-negracon-enkapusai-elEriete-rebano-Meaga-Getaria1959.jpg|Ardi beltza artaldeanArtzaina kapusaiarekin. Meaga, Getaria Eriete (GN), 1959. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria TaldeakNafarroako Museoaren Artxiboa: Nicolás Ardanaz Funtsa.|Animalia beltza, eta batez ere akerraNolako artzaina, artaldearen edo ukuiluaren babesletzat hartzen da inkestatutako eremu osoanhalako artaldea.||ENLACE]====
====[/atlas/ganaderia/CabrasBendicion-condel-cencerrosrebano-Anbotoantes-1999de-la-partida.jpg|Ahuntzak zintzarriekin. Anboto (B), 1999Artaldearen bendizioa mendira abiatu baino lehen. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: José Ignacio García MuñozAntxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Abereei zoritxarra ekartzen dieten sorginkeriak urruntzeko bertutea egotzi zaie zintzarriari eta joareei. Aspaldian, erruz erabiltzen zen begizkotik babestekoArtaldearentzat artzain guti hobe ainitz baino.||ENLACE]====
====[/atlas/ganaderia/PastorEsquilando-conovejas-kapusaipor-Erieteel-1959sistema-tradicional-Carranza-1998.jpg|Artzaina kapusaiarekinArdi-moztea antzinako erara. Eriete Karrantza (NB), 19591998. Iturria: Nafarroako Museoaren Artxiboa: Nicolás Ardanaz FuntsaMiguel Sabino Díaz, Etniker Euskalerria Taldeak.|Nolako Grullas p’arriba, pastor buena vida, <br />Grullas p’abajo, pastor más trabajo. <br /><br />''Kurriloak gora, artzainaahoz gora, halako artaldea<br />kurriloak behera, artzaina lanean.''||ENLACE]====
====[/atlas/ganaderia/BendicionSubida-delal-rebanomonte-antesAia-de-la-partida1998.jpg|Artaldearen bendizioa mendira abiatu baino lehenMendirako bidean. Aia (G), 1998. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Artaldearentzat artzain guti hobe ainitz bainoGaur egun artzainen udako pilaketa-gune nagusiak diren mendietan biltzen ziren euskal haranetako artaldeak Erdi Aroaren amaieran.||ENLACE]====
====[/atlas/ganaderia/EsquilandoDolmen-ovejasde-porGaxteenia-elMendibe-sistema-tradicional-Carranza-19981980.jpg|Ardi-moztea antzinako eraraGaxteeniako dolmena. Karrantza Mendibe (BNB), 19981980. Iturria: Miguel Sabino DíazBlot, Etniker Euskalerria TaldeakJacques. Artzainak. Les bergers basques. Los pastores vascos.|Grullas p’arriba, pastor buena vida, <br />Grullas p’abajoDonostia: Elkar, pastor más trabajo1984. <br />|"Euskal Pirinioen ardatz-guneko tolesturetan oso tradizio luzeko kultura dago gorderik" <br />''Kurriloak gora, artzaina ahoz gora, <br />kurriloak behera, artzaina laneanJ. M.Barandiaran''.||ENLACE]====
====[/atlas/ganaderia/SubidaPastos-alen-monteCarranza-Aia-19982009.jpg|Mendirako bidean. Aia Karrantzako (GB)larreak, 19982009. Iturria: Antxon AguirreLuis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|Gaur egun artzainen udako pilaketa-gune nagusiak diren mendietan biltzen ziren euskal haranetako artaldeak Erdi Aroaren amaieranArtaldeek soroetatik zehar ibiltzeko zuten eskubidearen lehentasuna esaera honetan agertzen da: Soroak zor dio larreari.||ENLACE]====
====[/atlas/ganaderia/DolmenVacas-deen-Gaxteeniaprados-Mendibecomunales-1980Carranza-2007.jpg|Gaxteeniako dolmenaBehiak herri-lurretan bazkatzen. Mendibe Karrantza (NBB), 19802007. Iturria: BlotLuis Manuel Peña, JacquesEtniker Euskalerria Taldeak. Artzainak. Les bergers basques. Los pastores vascos. Donostia: Elkar|Abeltzaintza bizimoduaren funtsezko oinarria izan den lekuetan finkatutako populazioen arabera, 1984.|"Euskal Pirinioen ardatz-guneko tolesturetan oso tradizio luzeko kultura dago gorderik" <br />''J. M. Barandiaran''san Antonio Abad animalien osasunaren eta ugalkortasunaren babesle nagusia zen.||ENLACE]====
====[/atlas/ganaderia/PastosPastor-eny-Carranzaespaldero-2009Canada-de-los-Roncaleses-1996.jpg|Karrantzako Artzaina eta ardi-txakurra. Erronkariko abelbidea (BN) larreak, 20091996. Iturria: Luis Manuel PeñaIñaki San Miguel, Etniker Euskalerria Taldeak.|Artaldeek soroetatik zehar ibiltzeko zuten eskubidearen lehentasuna esaera honetan agertzen da: Soroak zor dio larreariArdi-txakurrak sartzean, alde batera utzi zituzten artzain-mutilak, ordura arte artaldea gidatzeaz arduratzen ziren adin txikiko haurrak.||ENLACE]====
===Eduki aipagarriak==={{DISPLAYTITLE: ====[/images/thumb/1/12/3.84_Vaca_y_su_cria._Lasa_(BN)_2000.jpg/1200px-3.84_Vaca_y_su_cria._Lasa_(BN)_2000.jpg|Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian|Ukuiluratutako aziendaren elikadura|[[ALIMENTACION_DEL_GANADO_ESTABULADO/eu]]]========[/images/thumb/2/22/3.171_Illorra_Oidui_Aralar_(G).jpg/1200px-3.171_Illorra_Oidui_Aralar_(G).jpg|Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian|Bazkaleku komunalak|[[PASTOS_COMUNALES/eu]]]========[/images/thumb/e/e8/3.304_Matoia_estutzen._Aralar_(G)_1982.jpg/1200px-3.304_Matoia_estutzen._Aralar_(G)_1982.jpg|Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian}} {{#bookTitle:|Gaztagintza|[[LA_FABRICACION_DEL_QUESO._GAZTAGINTZA/eu]]]========[/images/thumb/0/02/3.356_Colmenar_en_Lasa_(BN).jpg/1200px-3.356_Colmenar_en_Lasa_(BN).jpg|Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian | Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconiaErleak|[[LAS_ABEJAS._ERLEA/eu}}]]]====
