127 728
ediciones
Cambios
sin resumen de edición
<languages></languages>
== I. [[SALUD_Y_MENTALIDAD_POPULAR/eu|OSASUNA ETA HERRI PENTSAMENDUA]] ==
**Ilea eta gaixotasuna
==== [[#El_color_de_los_ojos_begien_kolorea|Begien kolorea]] ====
**Begien koloreei egotzitako ezaugarriak
**Begien kolorea eta gaixotasuna
==== [[#La_forma_de_las_cejas._Bekainak_betileak|Bekainen forma. Bekainak, betileak]] ====
==== [[#Signos_corporales_de_salud_osasun_ezaugarriak|Gorputzaren osasun-ezaugarriak]] ====
**Euskarazko izenak
=== [[#Influencia_ambiental|Ingurugiroaren eragina]] ===
==== [[#El_clima|Klima]] ====
**Uraren ahalmen sendagarriak
=== [[#Denominacion_de_las_enfermedades|Gaixotasunen izenak]] ===
==== [[#Enfermedades_contagiosas_kutsuko_gaitzak|Gaixotasun kutsakorrak]] ====
==== [[#Epidemias_izurriak|Izurriak]] ====
==== [[#Postergacion_de_los_remedios_caseros|Etxeko sendagaien atzerapena ]] ====
==== [[#Higiene_domestica_y_alimentaria|Etxeko higienea eta elikadura-higienea]] ====
==== [[#Seguridad_Social|Gizarte Segurantza]] ====
==== [[#Denominaciones|Izenak]] ====
==== [[#Enfermedades_a_las_que_afecta_la_fiebre|Sukarrarekin zerikusia duten gaixotasunak]] ====
**Sukarra umeen gaixotasunetan
==== [[#Clases_de_fiebre|Sukar motak]] ====
**Sukar ustelak
**Maltako sukarrak
==== [[#Remedios_contra_fiebres_gripales_u_ordinarias|Gripearen sukarren eta sukar arrunten aurkako sendagaiak]] ====
**Oihal bustiak jartzea eta bainuak hartzea
==== [[#Remedios_contra_las_fiebres_de_Malta_y_las_fiebres_tifoideas|Maltako sukarren eta sukar ustelen aurkako sendagaiak]] ====
=== [[#Transpiracion|Transpirazioa]] ===
==== [[#Enfermedades_en_las_que_se_recurre_a_activar_la_transpiracion|Transpirazioa aktibatzea eskatzen duten gaixotasunak]] ====
==== [[#Medios_para_activar_la_transpiracion|Transpirazioa aktibatzeko moduak]] ====
**Izerdia botatzea eta ohean egotea
**Ardoarekin egindako edabeak
=== [[#Friegas_igurzketak|Igurzketak]] ===
==== [[#Procedimientos_y_objetos_con_los_que_se_fricciona|Igurzketak egiteko erabiltzen diren prozedurak eta objektuak]] ====
==== [[#Liquidos_u_otros_elementos_utilizados_en_las_friegas|Igurzketetan erabilitako likidoak eta bestelako elementuak]] ====
== III. [[CURANDERISMO/eu|SASIMEDIKUNTZA]] ==
=== [[#Curanderismo|Sasimedikuntza]] ===
==== [[#Curanderos_sasimedikuak|Sasimedikuak]] ====
==== [[#Plantas_medicinales_cultivadas|Sendabelar landatuak]] ====
==== [[#Yerbas_medicinales_recogidas_en_el_campo_o_en_el_monte|Landan edo mendian jasotako sendabelarrak]] ====
 
=== [[#Dolores_de_cabeza_buruko_mina|Buruko minak]] ===
==== [[#Denominaciones_y_tipos|Izenak eta motak]] ====
==== [[#Causas_de_los_dolores_de_cabeza|Buruko minen kausak]] ====
==== [[#Vertigo|Bertigoa]] ====
==== [[#Vertigo_de_altura|Altuerako bertigoa]] ====
==== [[#Mareo|Zorabioa]] ====
**Zorabioaren aurkako sendagaiak
=== [[#Nostalgia_bizi-tristura_herrimina|Nostalgia, bizi-tristura, herrimina]] ===
==== [[#Origen_de_la_nostalgia|Nostalgiaren jatorria]] ====
==== [[#Remedios_para_combatir_la_nostalgia|Nostalgiaren aurkako sendagaiak]] ====
**Adin handia eta beste kausa batzuk
=== [[#Remedios_para_las_enfermedades_de_los_nervios|Nerbioetako gaixotasunentzako sendagaiak]] ===
=== [[#Baile_de_San_Vito_dardara_ikara|San Vitoren dantza, dardara, ikara]] ===
==== [[#Remedios_contra_el_baile_de_San_Vito|San Vitoren dantzaren aurkako sendagaiak]] ====
=== [[#Epilepsia_erortzeko_mina|Epilepsia, erortzeko mina]] ===
==== [[#Denominaciones2|Izenak]] ====
==== [[#Causas_de_la_epilepsia|Epilepsiaren kausak]] ====
==== [[#Enjuagues_y_cataplasmas|Irakuzketak eta enplastuak]] ====
==== [[#Sahumerios_y_vahos|Lurrindatzeak eta lurrunak]] ====
==== [[#Aplicacion_de_calor|Beroa aplikatzea]] ====
==== [[#Remedios_con_ajos|Baratxuriekin egindako sendagaiak]] ====
==== [[#Otras_practicas|Beste praktika batzuk]] ====
==== [[#Practicas_creenciales|Sinesmenean oinarritutako praktikak]] ====
=== [[#Afecciones_oculares_begiko_minak|Begiko minak]] ===
==== [[#Catarro_de_ojos_begiko_katarroa|Begietako katarroa]] ====
==== [[#Rija_malko-jarioa|Malko-jarioa]] ====
==== [[#Inflamaciones_de_ojos_begietako_puztasuna|Begietako hantura]] ====
=== [[#Extraccion_de_cuerpos_extraños|Gorputz arrotzen erauzketa]] ===
==== [[#Objetos_metalicos_o_petreos|Metalezko edo harrizko objektuak]] ====
==== [[#Frotar_y_montar_los_parpados|Betazalak igurztea eta gainean jartzea]] ====
==== [[#Utilizacion_del_agua|Ura erabiltzea]] ====
==== [[#Mantener_el_ojo_cerrado|Begiari itxita eustea]] ====
==== [[#Uso_de_objetos_auxiliares|Objektu laguntzaileak erabiltzea]] ====
==== [[#Practicas_creenciales1|Sinesmenean oinarritutako praktikak]] ====
=== [[#Estrabismo._Bizco_begi_okerra|Estrabismoa. Begi okerra]] ===
==== [[#Denominaciones4|Izenak]] ====
==== [[#Causas1|Kausak]] ====
==== [[#Correccion_del_estrabismo|Estrabismoa zuzentzea]] ====
=== [[#Ceguera._Itsua|Itsutasuna. Itsua]] ===
==== [[#Remedios_con_vegetales._Belarri-belarra|Landareekin egindako sendagaiak. Belarri-belarra]] ====
==== [[#Aplicacion_de_calor_y_otros_remedios|Beroa aplikatzea eta beste sendagai batzuk]] ====
=== [[#Zumbidos_o_silbidos_belarriko_durundia|Burrunbak edo txistuak, belarriko durundia]] ===
== VIII. [[LESIONES_E_IRRITACIONES_DE_LA_PIEL/eu|LARRUAZALEKO LESIOAK ETA NARRITADURAK]] ==
<br/><span style=== [[#LESIONES_DE_LA_PIEL|"font-size:120%;">'''LARRUAZALEKO LESIOAK]] ===:'''</span>
=== [[#Escoriacion_urratua_y_heridas_superficiales|Urradura eta azaleko zauriak]] ===
==== [[#Denominaciones53|Izenak]] ====
==== [[#Remedios_empiricos|Sendagai enpirikoak]] ====
**Ura eta xaboia
**Hautsak eta gernua
==== [[#Remedios_para_las_heridas_enconadas_min_pozoituak|Zauri latz eta pozoituentzako sendagaiak]] ====
**Ur irakina eta xaboia
=== [[#Quemaduras_erreak|Erredurak]] ===
==== [[#Remedios1|Sendagaiak]] ====
**Ur hotza, elurra, elur-ura eta beroa
**Erre-trapuak
==== [[#Ampollas_puslak_e_infecciones_por_quemaduras|Babak, puslak eta erretzearen ondoriozko hanturak]] ====
==== [[#Remedios_farmaceuticos|Sendagai farmazeutikoak]] ====
=== [[#Agrietamiento_de_la_piel._Itzebakiak|Larruazaleko pitzadura. Itzebakiak]] ===
==== [[#Causas_y_denominaciones|Kausak eta izenak]] ====
==== [[#Remedios_para_el_agrietamiento|Pitzaduraren aurkako sendagaiak]] ====
**Gernua
=== [[#Callos_maskurrak|Kailuak, maskurrak]] ===
==== [[Causas#Causas2|Kausak]] ====
==== [[#Denominaciones6|Izenak]] ====
==== [[#Remedios_empiricosRemedios_empiricos1|Sendagai enpirikoak]] ====
**Landareak
**Ur-bainuak eta arraspatzeak
==== [[#Otros_remedios|Beste sendagai batzuk]] ====
==== [[#Remedios_farmaceuticosRemedios_farmaceuticos1|Sendagai farmazeutikoak]] ==== 
<span style=== [[IRRITACIONES_DE_LA_PIEL|"font-size:120%;">'''LARRUAZALEKO NARRITADURAK]] ===:'''</span>
=== [[#Eczema_legena|Ekzema, legena]] ===
==== [[#Causas_y_denominacionesCausas_y_denominaciones1|Kausak eta izenak]] ====
==== [[#Remedios_empiricosRemedios_empiricos2|Sendagai enpirikoak]] ====
**Koipeak
**Ur sendagarriak
==== [[Otros_remedios#Otros_remedios1|Beste sendagai batzuk]] ====
==== [[#Otras_irritaciones_de_la_piel|Larruazaleko beste narritadura batzuk]] ====
== IX. [[INFECCIONES_Y_ENFERMEDADES_CONTAGIOSAS_DE_LA_PIEL/eu|LARRUAZALEKO INFEKZIOAK ETA GAIXOTASUN KUTSAKORRAK]] ==
<br/><span style=== [[#INFECCIONES_DE_LA_PIEL|"font-size:120%;">'''LARRUAZALEKO INFEKZIOAK]] ===:'''</span>
=== [[#Sabañones_ospelak|Ospelak]] ===
==== [[#Denominaciones7|Izenak]] ====
==== [[#CausasCausas3|Kausak]] ====
==== [[Remedios#Remedios2|Sendagaiak]] ====
**Uraren egosketak. Elurra
=== [[#Diviesos_zaldarrak|Erlakiztenak, zaldarrak]] ===
==== [[Causas_y_denominaciones#Causas_y_denominaciones2|Kausak eta izenak]] ====
==== [[#Remedios_empiricosRemedios_empiricos3|Sendagai enpirikoak]] ====
**Tipula
=== [[#Inflamaciones_handituak|Hanturak, handituak]] ===
==== [[#Remedios_para_las_inflamaciones|Hanturen aurkako sendagaiak]] ====
==== [[#Remedios_para_las_inflamaciones_del_cuello_iruntzpekoak._Crecederas_ixtizurriak|Lepoko hanturen aurkako sendagaiak, irunzpekoak. Hazizurriak, ixtizurriak]] ====
=== [[#Panadizo_elturra|Erpurukoa, elturra]] ===
==== [[Causas_y_denominaciones#Causas_y_denominaciones3|Kausak eta izenak]] ====
==== [[Remedios_empiricos#Remedios_empiricos4|Sendagai enpirikoak]] ====
**Ur beroa
=== [[#Granos_y_acne|Garauak eta aknea]] ===
==== [[#Granos_garauak|Garauak, pinportak]] ====
**Sendagaiak
**Sendagaiak
=== [[#Herpes_basasua|Herpes, basasua]] ===
==== [[Causas#Causas4|Kausak]] ====
==== [[#Remedios_empiricosRemedios_empiricos5|Sendagai enpirikoak]] ====
==== [[#Remedios_creenciales|Sinesmenean oinarritutako sendagaiak]] ====
==== [[#Herpes_zona_basandrea|Herpes zona, basandrea]] ====
=== [[#Erisipela_isipula|Erisipela, isipula]] ===
==== [[#Causas_y_denominacionesCausas_y_denominaciones4|Kausak eta izenak]] ====
==== [[Remedios_empiricos#Remedios_empiricos6|Sendagai enpirikoak]] ==== 
<span style=== [[#ENFERMEDADES_CONTAGIOSAS_DE_LA_PIEL|"font-size:120%;">'''LARRUAZALEKO GAIXOTASUN KUTSAKORRAK]] ===:'''</span>
=== [[#Sarna_hatza|Sarna, hatza]] ===
==== [[#Causas_y_denominacionesCausas_y_denominaciones5|Kausak eta izenak]] ====
==== [[#Remedios_empiricosRemedios_empiricos7|Sendagai enpirikoak]] ====
**Koipea eta sufrea. Uratsa
**Landareen ur-bainuak eta disolbatze urtsuak
==== [[#Remedios_creencialesRemedios_creenciales1|Sinesmenean oinarritutako sendagaiak]] ====
**San Joan suaren bidezko arazketa
=== [[#Tiña_ezkabia|Ezkabia]] ===
==== [[#CausasCausas5|Kausak]] ====
==== [[Remedios#Remedios3|Sendagaiak]] ====
=== [[#Enfermedades_sexuales_purgazioak|Sexu-gaixotasunak, purgazioak]] ===
==== [[#Denominaciones8|Izenak]] ====
==== [[#RemediosRemedios4|Sendagaiak]] ====
==== [[#Ladillas|Potrozorriak]] ====
=== [[#Apendice_1_Zingirioa_o_panadizo._Ritos_y_formulas_de_curacion|'''1. eranskina:''' Zingirioa edo erpurukoa. Sendatzeko errituak eta formulak]] ===
=== [[#Apendice_2_Gangailak_o_escrofulas_del_cuello._Ritos_y_formulas_de_curacion|'''2. eranskina:''' Samako gangailak edo eskrofulak. Sendatzeko errituak eta formulak]] ===
 
== X. [[MARCAS_DE_LA_PIEL._PELO_Y_UÑAS/eu|LARRUAZALEKO MARKAK. ILEA ETA AZAZKALAK]] ==
<br/><span style=== [[MARCAS_DE_LA_PIEL|"font-size:120%;">'''LARRUAZALEKO MARKAK]] ===:'''</span>
=== [[#Verrugas_garatxoak|Garatxoak]] ===
==== [[#Denominaciones9|Izenak]] ====
==== [[#CausasCausas6|Kausak]] ====
==== [[#Remedios_empiricosRemedios_empiricos8|Sendagai enpirikoak]] ====
**Landareen latexa
**Menstruazioa eta listua
==== [[#Remedios_creencialesRemedios_creenciales2|Sinesmenean oinarritutako sendagaiak]] ====
==== [[#Granos_de_sal|Gatz aleak]] ====
==== [[#Abluciones_con_agua_y_ruegos_ante_el_arco_iris|Ikuzketak urarekin eta erreguak ortzadarraren aurrean]] ====
==== [[#Ritos_con_plantas_y_frutos|Errituak landareekin eta fruituekin]] ====
**Ihiak
==== [[#Denominaciones10|Izenak]] ====
==== [[#CausasCausas7|Kausak]] ====
==== [[#CreenciasCreencias1|Sinesmenak]] ====
==== [[#RemediosRemedios5|Sendagaiak]] ====
==== [[#Antojos_y_manta|Apetak eta burusia]] ====
 
<span style=== [[PELO_Y_UÑAS|"font-size:120%;">'''ILEA ETA AZAZKALAK]] ===:'''</span>
=== [[#Calvicie_burusoila|Burusoiltasuna]] ===
==== [[#Caspa|Zolda]] ====
=== [[#Uñas_azazkalak|Azazkalak]] ===
==== [[#Creencias_sobre_el_corte_de_uñas|Azazkalen mozketari buruzko sinesmenak]] ====
==== [[#Creencias_sobre_los_padrastros_azbizarrak|Hatz-bizarrei buruzko sinesmenak]] ====
 
<span style="font-size:120%;">'''TRANSPIRAZIOA:'''</span>
=== [[#TRANSPIRACION_DE_LOS_PIESTranspiracion_de_los_pies|OINEN TRANSPIRAZIOAOinen transpirazioa]] ===
==== [[Causas#Causas8|Kausak]] ====
==== [[#Medidas_cautelaresMedidas_cautelares1|Kautelazko neurriak]] ====
==== [[Remedios_empiricos#Remedios_empiricos9|Sendagai enpirikoak]] ==== 
= ODOLA =
== XI. [[LA_SANGRE/eu|ODOLA]] ==
=== [[#Impurezas_de_la_sangre._Odola_loditu|Odolaren ezpurutasunak. Odola loditzea]] ===
==== [[#Causas_de_las_impurezas_de_la_sangre|Odolaren ezpurutasunen kausak]] ====
==== [[#Remedios_para_combatir_las_impurezas_de_la_sangre|Odolaren ezpurutasunen aurkako sendagaiak]] ====
**Odolaren garbitasuna
==== [[#Distintos_tipos_de_sangrias|Odol-ateratze motak]] ====
==== [[#Obtencion_de_las_sanguijuelas_izainak_uzanak|Izainak atzematea]] ====
==== [[#Enfermedades_tratadas_con_sangrias|Odol-ateratzeekin tratatutako gaixotasunak]] ====
==== [[#Modos_de_aplicar_las_sanguijuelas_y_hacer_sangrias|Izainak aplikatzeko eta odol-ateratzeak egiteko moduak]] ====
==== [[#Epocas_apropiadas_para_las_sangrias|Odol-ateratzeak egiteko garai egokiak]] ====
=== [[#Diabetes|Diabetesa]] ===
=== [[#Anemia_ahuldura|Anemia, ahuleria]] ===
=== [[#Hemorragias_nasales_sudurreko_odol-jarioak|Sudurreko odol-jarioak]] ===
==== [[#Levantar_la_cabeza|Burua altxatzea]] ====
==== [[#Aplicar_frio|Hotza aplikatzea]] ====
==== [[#Taponar_la_nariz|Sudurra tapoiz ixtea]] ====
==== [[Otros_remedios#Otros_remedios2|Beste sendagai batzuk]] ====
=== [[#Hemorroides_odoluzkiak_y_varices|Hemorroideak, odoluzkiak eta barizeak]] ===
==== [[Causas#Causas9|Kausak]] ====
==== [[#RemediosRemedios6|Sendagaiak]] ====
==== [[#Varices|Barizeak]] ====
 
== XII. [[ENFERMEDADES_RESPIRATORIAS/eu|ARNASKETAKO GAIXOTASUNAK]] ==
=== [[#Constipado_catarro|Burutik beherakoa, katarroa]] ===
==== [[#Denominaciones11|Izenak]] ====
**Oinak bainatzea
=== [[#Estornudo_doministikua_urtzintza|Usina, doministikua, urtzintza]] ===
=== [[#Catarro_de_cabeza_buruko_katarroa|Buruko katarroa]] === === [[#Sinusitis_bekoki-katarroa|. Sinusitisa, bekoki-katarroa]] ===
=== [[#Catarro_de_nariz_sudur-jarioa|Sudurreko katarroa, sudur-jarioa]] ===
==== [[#Denominaciones12|Izenak]] ====
==== [[#Remedios_para_el_catarro_de_nariz|Sudurreko katarroaren aurkako sendagaiak]] ====
**Ura gatzarekin
==== [[#Denominaciones13|Izenak]] ====
==== [[#Remedios_para_los_males_de_garganta|Eztarriko gaixotasunen aurkako sendagaiak]] ====
**Errautsa, zahia, gatza
**Sendagai farmazeutikoak
==== [[Afonia_ronquera;_eztarri_itxia_sama_zarratua#Afonia_ronquera_eztarri_itxia_sama_zarratua|Afonia, marranta; eztarri itxia, sama zarratua]] ====
**Gargarak
==== [[#Asma_arnasestua|Asma, arnasestua]] ====
==== [[#Gripe|Gripea]] ====
=== [[#Catarro_de_pecho_bularrestua|Bularreko katarroa, bularrestua]] ===
==== [[#Denominaciones14|Izenak]] ====
=== [[#Pulmonia_alborengoa|Biriketakoa, alborengoa]] ===
==== [[#Denominaciones15|Izenak]] ====
==== [[#Remedios_para_la_pulmonia|Biriketakoaren aurkako sendagaiak]] ====
==== [[#Ventosas|Bentosak]] ====
==== [[#Pleuresia|Pleuresia]] ====
=== [[#Tisis_pulmonar_bularretik_egon|Bularretik egon]] ===
==== [[#Denominaciones16|Izenak]] ====
==== [[#Causas_sintomas_y_transmision_de_la_enfermedad|Gaixotasunaren kausak, sintomak eta transmisioa]] ====
==== [[#Remedios_y_cautelas|Sendagaiak eta kautelak]] ====
=== [[#Hipo_zotina|Zotina]] ===
==== [[#Denominaciones_y_causas|Izenak eta kausak]] ====
==== [[#Remedios_empiricosRemedios_empiricos10|Sendagai enpirikoak]] ====
**Sustoa
== XIII. [[ESTOMAGO_Y_TRIPAS/eu|URDAILA ETA TRIPAK]] ==
=== [[#Desarreglos_de_estomago_tripako_minak|Urdailaren nahasketak, tripako minak]] ===
==== [[#Denominaciones18|Izenak]] ====
==== [[#Causas_de_los_desarreglos_de_estomago|Urdailaren nahasketen kausak]] ====
**Edari digestio-laguntzaileak
==== [[#Urdailena|Urdailena]] ====
==== [[#Estomago_caido_bihotz-koilarakoa|Urdail eroria, bihotz-koilarakoa]] ====
**Gonbitoa eragiteko bitartekoak
==== [[#Intoxicaciones_y_envenenamientos|Intoxikazioak eta pozoitzeak]] ====
**Pozoitzeen aurkako sendagaiak
=== [[#Diarrea_beherakoa|Beherakoa]] ===
==== [[#CausasCausas10|Kausak]] ====
==== [[#Denominaciones20|Izenak]] ====
==== [[#Remedios_empiricosRemedios_empiricos11|Sendagai enpirikoak]] ====
**Baraua eta dieta
**Beherakoaren aurkako zenbait sendagai
==== [[#Infusiones_de_plantas|Landare-infusioak]] ====
**Tea, kamamila eta salikaria
**Lihoa eta beste landare batzuk
==== [[Transiciones_contemporaneas#Transiciones_contemporaneas6|Trantsizio garaikideak]] ====
=== [[#Estreñimiento_estomago(ko)_sikua_/_lehorra|Idorreria, urdail(eko) sikua / lehorra]] ===
==== [[Causas#Causas11|Kausak]] ====
==== [[#Denominaciones21|Izenak]] ====
==== [[Remedios_empiricos#Remedios_empiricos12|Sendagai enpirikoak]] ====
**Fruta bidezko dieta
**Ura edatea
==== [[#Infusiones_de_plantasInfusiones_de_plantas1|Landare-infusioak]] ====
==== [[#Calas_de_jabon|Xaboi zatiak]] ====
==== [[#Lavativas_y_utensilios_para_inyectarlas|Aiutak eta horiek txertatzeko tresnak]] ====
==== [[#Remedios_farmaceuticos_y_transiciones_contemporaneas|Sendagai farmazeutikoak eta trantsizio garaikideak]] ====
=== [[#Lombrices_bizioak_zizareak|Zizareak]] ===
==== [[Causas#Causas12|Kausak]] ====
**Gozokiak jatea
==== [[#Denominaciones22|Izenak]] ====
==== [[#Sintomas_y_efectos|Sintomak eta ondorioak]] ====
==== [[#Medicinas_vermifugas|Botika bermifugoak]] ====
**Sendagai farmazeutikoak
==== [[#Remedios_creencialesRemedios_creenciales3|Sinesmenean oinarritutako sendagaiak]] ====
**Baratxuria
**Bortusaia
==== [[#Tenia_o_solitaria|Tenia edo solitaria]] ====
=== [[#Apendice_Curacion_de_la_hernia_en_la_noche_de_San_Juan|'''Eranskina:''' Herniaren sendaketa San Joan gauean]] ===
 
==== [[#Remedios_de_las_dolencias_hepaticas|Gaixotasun hepatikoen aurkako sendagaiak]] ====
=== [[#Ictericia_minoria_laruena|Ikterizia, min horia, larumina]] ===
==== [[#Causas_de_la_ictericia|Ikteriziaren kausak]] ====
==== [[#Sintomas_de_la_ictericia|Ikteriziaren sintomak]] ====
==== [[#Denominaciones_de_la_ictericia|Ikteriziaren izenak]] ====
==== [[#Remedios_para_curar_la_ictericia|Ikteriziaren aurkako sendagaiak]] ====
**Zorriak irenstea
==== [[#Causas_de_las_dolencias_vesiculares|Besikulako gaixotasunen kausak]] ====
==== [[#Remedios_de_las_dolencias_vesiculares|Besikulako gaixotasunen aurkako sendagaiak]] ====
=== [[#Enfermedades_del_bazo_barekoa|Bareko gaixotasunak, barekoa]] ===
==== [[#Causas_de_las_dolencias_del_bazo|Bareko gaixotasunen kausak]] ====
==== [[#Remedios_creenciales_de_las_dolencias_del_bazo._Bareak_saltatu|Bareko gaixotasunen aurkako sendagaiak, sinesmenean oinarrituak. Bareak saltatu]] ====
=== [[#Enfermedades_del_riñon_giltzurrunetakoa|Giltzurruneko gaixotasunak, giltzurrunetakoa]] ===
==== [[#Dolencias_y_denominaciones|Gaixotasunak eta izenak]] ====
=== [[#Enfermedades_del_corazon_bihotzekoa|Bihotzeko gaixotasunak, bihotzekoa]] ===
==== [[#CausasCausas13|Kausak]] ====
==== [[#Denominaciones23|Izenak]] ====
==== [[#RemediosRemedios7|Sendagaiak]] ====
=== [[#Hidropesia_tropezia|Hidropesia, tropezia]] ===
==== [[#Enfermedad_y_atribuciones|Gaixotasuna eta ezaugarriak]] ====
==== [[Remedios_empiricos#Remedios_empiricos13|Sendagai enpirikoak]] ====
==== [[Remedios_creenciales#Remedios_creenciales4|Sinesmenean oinarritutako sendagaiak]] ====
=== [[#Cancer_minbizia|Minbizia]] ===
==== [[#Denominaciones24|Izenak]] ====
==== [[#Creencias_y_consideraciones|Sinesmenak eta kontsiderazioak]] ====
==== [[#RemediosRemedios8|Sendagaiak]] ====
 
== XV. [[DOLENCIAS_REUMATICAS_Y_LUMBAGO/eu|GAIXOTASUN ERREUMATIKOAK ETA LUNBAGOA]] ==
=== [[#Reumatismo_umorea|Erreumatismoa, umorea]] ===
==== [[#Causas_del_reumatismo|Erreumatismoaren kausak]] ====
**Sinesmenean oinarritutako beste praktika batzuk
=== [[#Lumbago_gerriko_mina|Lunbagoa, gerriko mina]] ===
==== [[#Causas_del_lumbago|Lunbagoaren kausak]] ====
=== [[#Ciatica|Ziatika]] ===
=== [[#Derrame_sinovial_belaun-katiluko_mina|Isuri sinobiala, belaun-katiluko mina]] ===
=== [[#Torticolis_sama_okerra;_calambres_y_dolores_de_piesTorticolis_sama_okerra_calambres_y_dolores_de_pies|Tortikolia, sama okerra; karranpak eta oinetako minak]] ===
=== [[#Giba_konkorra|Konkorra]] ===
==== [[#Causas_y_denominacionesCausas_y_denominaciones6|Kausak eta izenak]] ====
==== [[#RemediosRemedios9|Sendagaiak]] ====
==== [[#Creencias_y_consideracion_social|Sinesmenak eta kontsiderazio soziala]] ====
==== [[#Denominaciones25|Izenak]] ====
==== [[#CausasCausas14|Kausak]] ====
==== [[Remedios#Remedios10|Sendagaiak]] ====
 
==== [[#Pervivencia_de_los_curanderos|Petrikiloen iraupena]] ====
=== [[#Esguinces_zaintiratuak_y_luxaciones_bihurdurak|Bihurdurak eta zaintiratuak]] ===
==== [[#Denominaciones26|Izenak]] ====
==== [[#Remedios_para_las_torceduras|Bihurrituen aurkako sendagaiak]] ====
==== [[#Remedios_comunes_para_esguinces_y_luxaciones|Bihurduren eta zaintiratuen aurkako sendagai komunak]] ====
=== [[#Curanderos_de_luxaciones|Zaintiratuetarako petrikiloak]] ===
=== [[#Golpes|Kolpeak]] ===
==== [[#Hematomas_ubelduak|Hematomak, ubelduak]] ====
==== [[#Agua_con_sal|Ura gatzarekin]] ====
==== [[#Hierbas_y_emplastos|Belarrak eta enplastuak]] ====
=== [[#Apendice_Zantiratua|'''Eranskina:''' Zaintiratua]] ===
 
=== [[#Gangrena_pasmoa|Gangrena, pasmoa]] ===
==== [[#CausasCausas15|Kausak]] ====
==== [[#Remedios_y_prevenciones|Sendagaiak eta prebentzioak]] ====
=== [[#Tetanos|Tetanosa]] ===
==== [[#CausasCausas16|Kausak]] ====
==== [[#Remedios_y_prevencionesRemedios_y_prevenciones1|Sendagaiak eta prebentzioak]] ====
=== [[#Extraccion_de_espinas_arantzak_y_de_cuerpos_extraños|Arantzen eta gorputz arrotzen erauzketa]] ===
==== [[#Uso_de_alfileres_agujas_y_espinas._Elorri_zuria|Orratzen eta arantzen erabilera. Elorri zuria]] ====
==== [[#Uso_de_pinzas|Pintzen erabilera]] ====
==== [[#Aplicacion_de_hiel_txerri-mina_y_de_otros_productos_animales|Behazunaren, txerri-mihiaren eta animaliengandik eratorritako beste produktu batzuen erabilera]] ====
==== [[#Remedios_vegetales|Sendagai begetalak]] ====
==== [[#Tratamiento_de_las_infecciones_por_pinchazos|Infekzioen ziztaden bidezko tratamendua]] ====
==== [[#Heridas_causadas_por_clavos|Iltzeek eragindako zauriak]] ====
==== [[#Espinas_clavadas_en_la_garganta|Eztarrian iltzatutako arantzak]] ====
=== [[#Apendice_Urak_eta_suak_hartua_/_Herida_mareada|'''Eranskina:''' Urak eta suak hartua / Zauri zorabiatua]] ===
 
==== [[#Remedios_creenciales_y_saludadores|Sinesmenean oinarritutako sendagaiak eta salutadoreak]] ====
==== [[Remedios_empiricos#Remedios_empiricos14|Sendagai enpirikoak]] ====
**Kauterizazioak
=== [[#Agresiones_de_otros_animales|Beste animalia batzuen erasoak]] ===
=== [[#Picaduras_de_insectos._Eztena_sartu|Intsektuen ziztadak. Eztena sartzea]] ===
==== [[#Abejas_y_avispas|Erleak eta liztorrak]] ====
=== [[#Congelacion_sumindura|Izoztea, sumindura]] ===
=== [[#Insolacion._Eguzkiak_pasatu|Intsolazioa. Eguzkiak pasatu]] ===
==== [[#Remedios_contra_la_insolacion|Intsolazioaren aurkako sendagaiak]] ====
=== [[#Ahogamiento._Itoak|Itotzea. Itoak]] ===
=== [[#Caida_de_rayos._Oinaztarriak_jo|Oinaztarriak erortzea. Oinaztarriak jo]] ===
**Bularrekoak
==== [[#Grietas_en_los_pezones_ugatzarraina|Pitzadurak titiburuetan, ugatzarraina]] ====
=== [[#Abortos|Abortuak]] ===
==== [[#Aborto_espontaneo_haurra_berez_galdua|Abortu espontaneoa, haur berez galdua]] ====
=== [[#Esterilidad_y_fertilidad|Antzutasuna eta ernalkortasuna]] ===
==== [[Creencias_y_consideracion_social#Creencias_y_consideracion_social1|Sinesmenak eta kontsiderazio soziala]] ====
=== [[#La_menopausia_erretiroa|Menopausia, erretiroa]] ===
= LEHEN ADINA =
== XXI. [[ENFERMEDADES_INFANTILES/eu|HAURREN GAIXOTASUNAK]] ==
=== [[#Enfermedades_infecciosas|Gaixotasun kutsakorrak]] ===
==== [[#Sarampion_elgorria_txarranpina|Elgorria, txarranpina, gorrina]] ====
***Zapia
==== [[#Varicela_astanafarreria|Barizela, astanafarreria]] ====
==== [[#Rubeola_zurrunpia|Errubeola, zurrunpia]] ====
==== [[#Difteria_garrotilloa|Difteria, garrotilloa]] ====
==== [[#Escarlatina|Eskarlatina]] ====
==== [[#Otras_enfermedades|Beste gaixotasun batzuk]] ====
=== [[#Enfermedades_cutaneas|Larruazaleko gaixotasunak]] ===
==== [[#La_caspa_errosena|Zolda, errosena]] ====
**Izenak eta identifikazioa
==== [[#Costra_xingola|Zarakarra, xingola]] ====
==== [[#Usagre_saindumina|Usagrea, saindumina]] ====
==== [[#Ictericia|Ikterizia]] ====
==== [[#Granos|Garatxoak]] ====
==== [[#Escoceduras_azal_errea|Erredurak, azal errea]] ====
==== [[#Dolores_de_tripas|Tripetako mina]] ====
==== [[#Estreñimiento|Idorreria]] ====
=== [[#Enfermedades_respiratorias|Arnasbideetako gaixotasunak]] ===
== XXII. [[DENTICIONES._ENURESIS._PROBLEMAS_DEL_HABLA_Y_DE_LOS_NERVIOS/eu|HORTZALDIAK. ENURESIA. HIZKETA-ARAZOAK ETA NERBIOETAKO ARAZOAK]] ==
=== [[#Denticiones|Hortzaldiak]] ===
==== [[#Primera_denticion_lehenengo_txantxurrak|Lehen hortzaldia, lehenengo txantxurrak]] ====
==== [[#Cambio_de_denticion._Kokoak_jan|Hortzaldi-aldaketa. Kokoak jatea]] ====
=== [[#Enuresis|Enuresia]] ===
==== [[#Precauciones_para_evitar_la_enuresis|Ardurak enuresia eragozteko]] ====
==== [[#Creencias_asociadas_y_remedios_creenciales|Lotutako sinesmenak eta sinesmenean oinarritutako sendagaiak]] ====
=== [[#Problemas_del_habla._Gorrak_mutuak|Hizketa-arazoak. Gorrak, mutuak]] ===
==== [[#Denominaciones28|Izenak]] ====
==== [[Causas#Causas17|Kausak]] ====
==== [[#RemediosRemedios11|Sendagaiak]] ====
=== [[#Espasmos_nerviosos_tirtikinak|Nerbio-espasmoak, tirtikinak]] ===
==== [[#Denominaciones29|Izenak]] ====
==== [[#Causas_de_las_convulsiones|Konbultsioen kausak]] ====
==== [[#Remedios_contra_las_convulsiones|Konbultsioen aurkako sendagaiak]] ====
 
==== [[#Formulas_imprecatorias|Madarikazio-formulak]] ====
==== [[#El_gesto_de_la_higa._Puies|Erdiko hatza ateratzea. Puies]] ====
=== [[#El_mal_de_ojo_begizkoa_y_sus_efectos_en__la_salud|Begizkoa eta osasunean dituen eraginak]] ===
==== [[#Agentes._Begizkoa_egin|Eragileak. Begizkoa egitea]] ====
==== [[#Pacientes_begizkodunak|Pazienteak, begizkodunak]] ====
==== [[#Sintomas|Sintomak]] ====
==== [[#Curacion_del_aojamiento|Begizkoa sendatzea]] ====
 
== XXIV. [[SALUD_Y_RELIGION_POPULAR/eu|OSASUNA ETA HERRI ERLIJIOA]] ==
==== [[#SALUD_Y_RELIGION_POPULAR#Votos_y_promesas|Botoak eta promesak]] ====
==== [[Promesa_de_llevar_habito_religioso#SALUD_Y_RELIGION_POPULAR#Promesa_de_llevar_hábito_religioso|Abitu erlijiosoa eramateko promesa]] ====
==== [[#SALUD_Y_RELIGION_POPULAR#Peregrinaciones_por_voto_a_santuarios|Boto bidezko erromesaldia santutegietara]] ====
=== [[#Ermitas_y_santuarios_frecuentados_en_casos_de_enfermedad|Gaixotasun kasuetan maiz bisitatutako baseliza eta santutegiak]] ===
==== [[#Para_implorar_descendencia|Ondorengoak izatea erregutzeko]] ====
==== [[#Irregularidades_en_la_lactancia|Irregulartasunak edoskitzaroan]] ====
==== [[#Raquitismo|Errakitismoa]] ====
**Arrateko Andre Maria. Eibar (G)
**San Migel Bekoa, Errezil. San Esteban, Bergara. San Isidro, Oñati. San Pelaio, Zarautz (G) eta Lekunberri (N)
==== [[#EnuresisEnuresis1|Enuresia]] ====
=== [[#Enfermedades_de_adultos|Nagusien gaixotasunak]] ===
==== [[#Dolores_de_cabeza|Buruko minak]] ====
<div style="margin-top:-0.2cm;"></div>
**San Migel in Excelsis. Aralar (N)
**San Esteban. Usurbil (G)
**Ostegun Santuko Monumentuaren Sagrarioa
<div style="margin-top:-0.2cm;"></div>
**Oro Santutegia. Murgia (A)
**Antioko Andra Maria. Ondarroa (B)
**San Martin. Artea (B)
<div style="margin-top:-0.2cm;"></div>
**Santa Felizia. Labiao (N)
**San Gillermo. Obanos (N)
**Santa Ageda. Natxitua (B)
<div style="margin-top:-0.2cm;"></div>
**Hirutasun Santua. Andagoia (A)
**San Prudentzio. Getaria (G)
**Erromesaldietarako beste leku batzuk
==== [[#Enfermedades_de_la_vista|Ikusmenaren gaixotasunak]] ====
==== [[#Dolores_de_oidos|Belarrietako minak]] ====
==== [[#Dolores_de_muelas|Haginetako minak]] ====
==== [[#Reumatismo|Erreumatismoa]] ====
==== [[#Enfermedades_de_la_piel|Larruazaleko gaixotasunak]] ====
**Ur sendagarrien iturriak eta putzuak