== Ardiak eta arkumeak. Ardikiak ==
Ardiaren okelari ''ardikia ''(Zeanuri-B) deitzen zaio, eta ahariarenari ''zikirokia ''(LuzaideNLuzaide-N). Oso ohikoa izan da horren kontsumoa lurraldeko eskualde askotan duela berrogei edo hirurogei urte arte, baina gaur egun kontsumo hori urrituta dago.
=== Sakrifizioa ===
Ardia hiltzea etxeko gizonaren lana da; hestebeteak egiteaz eta okelaren kontserbazioaz, aldiz, emakumea arduratzen da.
Abuztuan, ardi antzu bat erosten zitzaien artzainei, ''antzue, ''errape ihartua duena, ''errape-galdue, '', edo hausnar ahuldua duena, ''ausnerrea gelditu. ''. Urrira arte gizendu egiten zituzten, eta urriaren amaieran hil. Abere osoa aprobetxatzen zen: hesteekin odolkiak egiten ziren, okela zezinatan gordetzen zen, eta larruazala, ''ardi-narru ''(Zeanuri-B), saldu egin ohi zitzaien traperoei.
== Untxiak ==
Tradizionalki, untxiaren kontsumoa festei lotuta egon da, ospakizun bereziei, konplimendua arduraz eman nahi zaien pertsonei egindako opariei edo, besterik gabe, igande edo jaiegun izateari.
La matanza de estos animales se ha llevado a cabo en diferentes épocas del año de forma que garantizaran el abastecimiento de grasas y carnes durante todas las estaciones. Así por ejemplo, la matanza del cerdo ha sido propia de los meses de invierno, la del cordero y cabrito en primavera, la de oveja hacia el otoño, y la de las aves de corral y otros animales menores como el conejo, según lo exigieran las circunstancias.== Etxeko hegaztiak ==
ActualmenteEtxeko hegaztiak oso antzinatik baliatu izan dira; batez ere, el ganado vacuno se sacrifica por lo general en mataderos municipales o comarcales y su carne es luego vendida en carniceríasoilo, kapoi, ahate eta usoak, eta, neurri txikiagoan, barnealdeko eremuetan, indioilarrak. Hala ere, horien okelaren kontsumoa ez da ohikoa, apartekoa baizik, gehienetan jai eta gertakari jakin batzuei lotutakoa.
A primeros de siglo=== Oiloak, y aún en décadas posteriores era comúnoilaskoak, sobre todo en el área atlántica de Vasconia, el sacrificio doméstico de novillos o vacas. Esta matanza tenía lugar en el otoño; sus carnes magras, ''arakie, ''eran conservadas en sal y servían de condimento a los caldos y cocidos, durante todo el año.kapoiak eta oilarrak ===
Así mismoOiloa ''(oilo/ollo)'' (arrunta) arrautzak erruteari uzten dionean sakrifikatzen da. Gaur egun, oiloaren kontsumoa landa-eremuetan baino ez da neurri handi samarrekoa, haren okelaren komertzializazioa ez baita oilaskoena bezain intentsiboa. Oiloaren okelak eta harekin egindako saldak, con ocasión de los grandes acontecimientos familiares como bodas y otras fiestas colectivas''oilosalda ''edo ''oilozopa ''(arrunta), eran frecuentes las matanzas domésticas de animales vacunos; su carne fresca constituía la base principal de estas comidas festivasestimazio handia zuten antzina, eta jaiegunetako aparteko jakia ziren.{{DISPLAYTITLE: IV. MATANZA DOMÉSTICA DE ANIMALESETXEKO ABEREEN HILTZEA}} {{#bookTitle:Alimentación doméstica en vasconia Etxeko Elikadura Euskal Herrian | Alimentacion_domestica_en_vasconia/eu}}<div class="subindice">Apartados:=== [[Matanza_del_cerdo|Matanza del cerdo]] ====== [[Ovejas_y_corderos_Ardikia|Ovejas y corderos. Ardikia]] ====== [[Cabras_y_cabritos|Cabras y cabritos]] ====== [[Ganado_mayor|Ganado mayor]] ====== [[Conejos|Conejos]] ====== [[Aves_domesticas|Aves domésticas]] ====== [[Carnes_de_caza|Carnes de caza]] ===</div>
