Diferencia entre revisiones de «Main Page/eu»

De Atlas Etnográfico de Vasconia
Saltar a: navegación, buscar
(Página creada con «{{DISPLAYTITLE: Euskal Herriko Atlas Etnografikoa}}»)
 
(No se muestran 2 ediciones intermedias del mismo usuario)
Línea 2: Línea 2:
  
 
<languages />
 
<languages />
 
{{DISPLAYTITLE: Euskal Herriko Atlas Etnografikoa}}
 
  
 
{{DISPLAYTITLE: Euskal Herriko Atlas Etnografikoa}}  
 
{{DISPLAYTITLE: Euskal Herriko Atlas Etnografikoa}}  
Línea 102: Línea 100:
 
====[/atlas/juegos/Zeanuriko_umetxoak_bat_txirrintolarekin_1913.png|Zeanuriko (B) haurrak, 1913. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|''Txirringolan''<br />Metalezko edo egurrezko uztai bat pirritan eramaten da, muturrean kakoa duen alanbrezko hagaxka batekin, kako horrekin zuzenduz eta bultzatuz.|]====
 
====[/atlas/juegos/Zeanuriko_umetxoak_bat_txirrintolarekin_1913.png|Zeanuriko (B) haurrak, 1913. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|''Txirringolan''<br />Metalezko edo egurrezko uztai bat pirritan eramaten da, muturrean kakoa duen alanbrezko hagaxka batekin, kako horrekin zuzenduz eta bultzatuz.|]====
  
<div class="mw-translate-fuzzy">
 
 
====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg|Astoka. Iturria: Iñigo Irigoyen, José. Folklore Alavés. Gasteiz: Arabako Foru Aldundia, 1949.|Parte-hartzaile bat edo batzuk makurtu egiten dira, “astoa” esan ohi zaion jarrera hartuta, eta gainerakoek haien gainetik jauzi egin edo pasa behar dute.||]====
 
====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg|Astoka. Iturria: Iñigo Irigoyen, José. Folklore Alavés. Gasteiz: Arabako Foru Aldundia, 1949.|Parte-hartzaile bat edo batzuk makurtu egiten dira, “astoa” esan ohi zaion jarrera hartuta, eta gainerakoek haien gainetik jauzi egin edo pasa behar dute.||]====
  
Línea 122: Línea 119:
 
====[/atlas/juegos/Jugando-al-corro-Larraul.jpg|Korruka. Larraul (G). Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Korruka Al corro de las patatas, <br />naranjas y limones, <br /> como comen los señores, <br /> alupé, alupé, <br /> sentadito me quedé.||]====
 
====[/atlas/juegos/Jugando-al-corro-Larraul.jpg|Korruka. Larraul (G). Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Korruka Al corro de las patatas, <br />naranjas y limones, <br /> como comen los señores, <br /> alupé, alupé, <br /> sentadito me quedé.||]====
  
====[/atlas/juegos/Asto-astoka-Zeanuri-1920.jpg|Arre-arreka. Zeanuri (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|—Arre, arre, mandako, <br/>bihar Tolosarako, <br/>etzi Panplonarako. <br/> —Handik zer ekarriko? <br /> —Zapata ta garriko.||]====
+
====[/atlas/juegos/Asto-astoka-Zeanuri-1920.jpg|Arre-arreka. Zeanuri (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|—Arre, arre, mandako, <br />bihar Tolosarako, <br />etzi Panplonarako. <br /> —Handik zer ekarriko? <br /> —Zapata ta garriko.||]====
  
 
====[/atlas/juegos/Zotzetara_Zeanuri_1993.jpg|Zotzetara. Zeanuri (B), 1993. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.Txirristi-mirristi, <br />gerrena, plat, <br />olio-zopa, kikili-salda, <br />urrup edan edo klik, <br />ikimilikiliklik. <br /><br />''Zozketa-formula''||]====
 
====[/atlas/juegos/Zotzetara_Zeanuri_1993.jpg|Zotzetara. Zeanuri (B), 1993. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.Txirristi-mirristi, <br />gerrena, plat, <br />olio-zopa, kikili-salda, <br />urrup edan edo klik, <br />ikimilikiliklik. <br /><br />''Zozketa-formula''||]====
  
 
====[/atlas/juegos/Velando_el_sueno_1914.png|Loa zaintzen. Iturria: Novedades. Donostia, 1914.|Obabatxua lo ta lo, <br />zuk orain eta nik gero; <br />zeuk gura dozun orduren baten, <br />biok egingo dogu lo ta lo. <br />''Lo-kanta''||]====
 
====[/atlas/juegos/Velando_el_sueno_1914.png|Loa zaintzen. Iturria: Novedades. Donostia, 1914.|Obabatxua lo ta lo, <br />zuk orain eta nik gero; <br />zeuk gura dozun orduren baten, <br />biok egingo dogu lo ta lo. <br />''Lo-kanta''||]====
</div>
 
  
  
Línea 286: Línea 282:
 
====[/atlas/agricultura/Descargando-el-grano-en-el-remolque-Argandona-2003.jpg|Gari-garau atoian deskargatzen. Argandoña (A), 2003. Iturria: Juan José Galdos, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ezkur urte, labor urte.||]====
 
====[/atlas/agricultura/Descargando-el-grano-en-el-remolque-Argandona-2003.jpg|Gari-garau atoian deskargatzen. Argandoña (A), 2003. Iturria: Juan José Galdos, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ezkur urte, labor urte.||]====
  
====[/atlas/agricultura/Siega-de-trigo-Gesaltza-1950.jpg|Siega de trigo. Gesaltza (G), c. 1950. Fuente: Archivo Municipal de Vitoria-Gasteiz: Fondo Enrique Guinea.|Satsitu ta jorratu ta garia hartu. Estercolar y escardar y recoger trigo.||]====
+
====[/atlas/agricultura/Siega-de-trigo-Gesaltza-1950.jpg|Gari-igitatzea. Gesaltza (G), c. 1950. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Satsitu ta jorratu ta garia hartu.||]====
====[/atlas/agricultura/Desgranando-semilla-Zerain-1961.jpg|Desgranando semilla. Zerain (G), 1961. Fuente: Karmele Goñi, Grupos Etniker Euskalerria.|La selección de semillas ha sido de siempre una actividad fundamental. De cada cosecha se elegía la mejor semilla, para conservarla y utilizarla en la siguiente siembra.||]====
+
 
====[/atlas/agricultura/Laietan-Zeanurin-1920.jpg|Layando Zeanurin (B), 1920. Fuente: Archivo Fotográfico Labayru Fundazioa: Fondo Felipe Manterola.|Las layas, los arados, las rastras, las hoces, las guadañas y los trillos eran los útiles imprescindibles para los trabajos agrícolas.||]====
+
====[/atlas/agricultura/Desgranando-semilla-Zerain-1961.jpg|Hazia aletzen. Zerain (G), 1961. Iturria: Karmele Goñi, Etniker Euskalerria Taldeak.|Hazien aukeraketa funtsezko jarduera izan da betidanik. Uzta bakoitzetik hazirik onena aukeratzen zen, gorde, eta hurrengo ereintzan erabiltzeko.||]====
====[/atlas/agricultura/Acarreo-de-los-haces-de-trigo-1940.jpg|Acarreo de los haces de trigo. Álava, c. 1940. Fuente: Archivo Municipal de Vitoria-Gasteiz: Fondo Enrique Guinea.|Tanto la fuerza humana como la animal, hasta la introducción de la maquinaria moderna, han tenido una influencia decisiva en la forma de trabajar y en los cultivos.||]====
+
 
====[/atlas/agricultura/Recoleccion-de-oliva-a-ordeno-Moreda-2015.jpg|Recolección de oliva a ordeño. Moreda (A), 2015. Fuente: José Ángel Chasco, Grupos Etniker Euskalerria.|Uzta garaian lokartzen, miserian iratzartzen. El que duerme en tiempo de cosecha se despierta en la miseria.||]====
+
====[/atlas/agricultura/Laietan-Zeanurin-1920.jpg|Laietan Zeanurin (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Laiak, goldeak, eskuareak, igitaiak, segak eta narrak ezinbesteko lanabesak ziren nekazaritzako lanetarako.||]====
====[/atlas/agricultura/Utillaje-para-trabajar-el-lino-Zeanuri-1931.jpg|Utillaje para trabajar el lino. Zeanuri (B), 1931. Fuente: Archivo Fotográfico Labayru Fundazioa: Fondo Felipe Manterola.|Linoaren atsekabeak, amaigabeak. El trabajo del lino no es fino.||]====
+
 
====[/atlas/agricultura/Maizal.-Carranza--2016.jpg|Maizal. Carranza (B), 2016. Fuente: Luis Manuel Peña, Grupos Etniker Euskalerria.|San Jurgi, artoak ereiteko goizegi; San Markos, artoak ereinda balegoz. Para sembrar el maíz, el día de San Jorge es temprano, y el día de San Marcos es ya tarde.||]====
+
====[/atlas/agricultura/Acarreo-de-los-haces-de-trigo-1940.jpg|Garia garraiatzen. Araba, c. 1940. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Makineria modernoa sartu arte, gizakien indarrak eta animalienak eragin erabakigarria izan dute lan egiteko moduan eta laboreetan.||]====
====[/atlas/agricultura/Trilladora-y-costales-de-trigo-Navarra-1960.jpg|Trilladora y costales de trigo. Navarra, c. 1960. Fuente: Archivo Museo de Navarra: Fondo Nicolás Ardanaz.|Maiatz luzea, gosea; garagarrilak ekarriko du asea. Mayo hortelano, mucha paja y poco grano.||]====
+
 
====[/atlas/agricultura/Vecinos-trabajando-en-las-eras-Alegria-Dulantzi-1940.jpg|Vecinos trabajando en las eras. Alegría-Dulantzi (A), c. 1940. Fuente: Archivo Municipal de Vitoria-Gasteiz: Fondo Enrique Guinea.|Elur asko den urtean, garia; eta erle asko dugunean, eztia. Año de nieves, año de bienes.||]====
+
====[/atlas/agricultura/Recoleccion-de-oliva-a-ordeno-Moreda-2015.jpg|Olibondoen jeztea. Moreda (A), 2015. Iturria: José Ángel Chasco, Etniker Euskalerria Taldeak.|Uzta garaian lokartzen, miserian irazartzen.||]====
====[/atlas/agricultura/Sembrando-patata-a-azada-Abadino-2009.jpg|Sembrando patata a azada. Abadiño (B), 2009. Fuente: Rosa M.ª Ardanza, Grupos Etniker Euskalerria.|Tanto los linares como los huertos constituían las piezas más delicadas del espacio agrícola, las más entrañables en la concepción de la propiedad particular del agricultor, las más incorporadas a su patrimonio familiar.||]====
+
 
====[/atlas/agricultura/Molino-de-Carranza-1977.jpg|Molino de Carranza (B), 1977. Fuente: Miguel Sabino Díaz, Grupos Etniker Euskalerria.|Hasta la década de los años 1950 el molino harinero era un elemento indispensable en la economía grícola-ganadera de nuestros pueblos.||]====
+
====[/atlas/agricultura/Utillaje-para-trabajar-el-lino-Zeanuri-1931.jpg|Liho eta harigintzarako tresneria. Zeanuri (B), 1931. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Linoaren atsekabeak, amaigabeak.||]====
====[/atlas/agricultura/Descargando-el-grano-en-el-remolque-Argandona-2003.jpg|Descargando el grano en el remolque. Argandoña (A), 2003. Fuente: Juan José Galdos, Grupos Etniker Euskalerria.|Ezkur urte, laborte urte. Año de bellota, año de bienes.||]====
+
 
 +
====[/atlas/agricultura/Maizal.-Carranza--2016.jpg|Artasoroa. Karrantza (B), 2016. Iturria: Luis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|San Jurgi, artoak ereiteko goizegi; San Markos, artoak ereinda balegoz.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/agricultura/Trilladora-y-costales-de-trigo-Navarra-1960.jpg|Gari-jotzea. Nafarroa, c. 1960. Iturria: Nafarroako Museoaren Artxiboa: Nicolás Ardanaz Funtsa.|Maiatz luzea, gosea; garagarrilak ekarriko du asea.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/agricultura/Vecinos-trabajando-en-las-eras-Alegria-Dulantzi-1940.jpg|Larrainetan auzolanean. Alegría-Dulantzi (A), c. 1940. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Elur asko den urtean, garia; eta erle asko dugunean, eztia.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/agricultura/Sembrando-patata-a-azada-Abadino-2009.jpg|Patata aitzurrez ereiten. Abadiño (B), 2009. Iturria: Rosa M.ª Ardanza, Etniker Euskalerria Taldeak.|Liho-sailak eta baratzeak ziren nekazaritza-guneko piezarik delikatuenak, kutunenak nekazariaren jabetza partikularraren ikuskeran, haren familia-ondarean gehien sartuta zeudenak.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/agricultura/Molino-de-Carranza-1977.jpg|Karrantzako (B) errota, 1977. Iturria: Miguel Sabino Díaz, Etniker Euskalerria Taldeak.|1950eko hamarkadara arte, irin-errota ezinbestekoa izan zen gure herrietako nekazaritzako eta abeltzaintzako ekonomian.||]====
 +
 
 +
====[/atlas/agricultura/Descargando-el-grano-en-el-remolque-Argandona-2003.jpg|Gari-garau atoian deskargatzen. Argandoña (A), 2003. Iturria: Juan José Galdos, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ezkur urte, labor urte.||]====

Revisión actual del 16:55 11 mar 2020

Isuri bateko teilatuak nagusi. Artaxoa (N), 2010. Iturria: Segundo Oar-Arteta, Etniker Euskalerria Taldeak.
Etxea eta Familia Euskal Herrian

Etxea eta Familia Euskal Herrian

Teilatua hormak, zimenduak eta etxeko gainerako eraikuntza-elementuak baino lehenagokoa da.
Etxeko Elikadura Euskal Herrian

Etxeko Elikadura Euskal Herrian

Nahiz dala udea, nahiz dala negua, goizeko zortziretan, armozu ordua. Herri-kanta
Otordua ontzian. Iturria: Aguirre Artxiboa.
Kulunka. Iturria: Arrien, Gregorio. Niños vascos evacuados en 1937. Bilbo, 1988.
Haur Jolasak Euskal Herrian

Haur Jolasak Euskal Herrian

Sirrin-sarran, domini pan, zure semea errotan, errota txiki, errota handi, eragin deutso, pin-pan. Haur-kanta
Herri Medikuntza Euskal Herrian

Herri Medikuntza Euskal Herrian

Ona da ardaoa, kentzeko burutik beherakoa.
Ogiaren eta ardoaren bedeinkazioa San Guilen egunean. Obanos (N). Iturria: M.ª Amor Beguiristain, Etniker Euskalerria Taldeak.
Urduliz (B), 1984. Iturria: Akaitze Kamiruaga, Etniker Euskalerria Taldeak.
Euskal Herriko Ohikuneak Jaiotzatik Ezkontzara

Euskal Herriko Ohikuneak Jaiotzatik Ezkontzara

Haurrak negarrik ez, titirik ez.
Heriotza Ohikuneak Euskal Herrian

Heriotza Ohikuneak Euskal Herrian

Bizilagun talde txiki batek txandaka zaintzen zuen hilotza gaueko orduetan, arretaz, ondoan piztuta zuen lanpara itzal ez zedin.
Hildakoa trajez jantzia. Amezketa (G), 1959. Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.
Ardi latx muturbeltzak. Abadiño (B). Iturria: Rosa M.ª Ardanza, Etniker Euskalerria Taldeak.
Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian

Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian

Euskal mendietako abeltzaintzak mendeak iraun ditu, eta horregatik azal dezakegu ganadu-espezie batzuen zein tresneriaren izenak berta-bertakoak izatea eta ez indoeuropar hizkuntzetatik hartutakoak.
Nekazaritza Euskal Herrian

Nekazaritza Euskal Herrian

Linoaren atsekabeak, amaigabeak.
Liho eta harigintzarako tresneria. Zeanuri (B), 1931. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.