Diferencia entre revisiones de «Main Page/eu»
De Atlas Etnográfico de Vasconia
| Línea 246: | Línea 246: | ||
====[ Agricultura_en_vasconia | Nekazaritza Euskal Herrian]==== | ====[ Agricultura_en_vasconia | Nekazaritza Euskal Herrian]==== | ||
| − | ====[/atlas/agricultura/Andreak-asto-gainean-astotzarekin.jpg|Andreak asto gainean astotzarekin. Iturria: Bizkaiko Elizaren Histori Artxiboa: Urkiolako Santutegia Funtsa.|Gure arbasoek ezagutu zuten nekazaritza gizatiarragoa zen, ikuspegi holistikoagotik garatutakoa. Azken batean, etekina ez ezik, jaten ematen digun bizia lantzeko prozesuan oinarritutako jardueran inplikatuta dauden izaki bizidunen eta faktore fisikoen sare konplexua ere hartzen zen kontuan.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Andreak-asto-gainean-astotzarekin.jpg|Andreak asto gainean astotzarekin. Iturria: Bizkaiko Elizaren Histori Artxiboa: Urkiolako Santutegia Funtsa.|Gure arbasoek ezagutu zuten nekazaritza gizatiarragoa zen, ikuspegi holistikoagotik garatutakoa. Azken batean, etekina ez ezik, jaten ematen digun bizia lantzeko prozesuan oinarritutako jardueran inplikatuta dauden izaki bizidunen eta faktore fisikoen sare konplexua ere hartzen zen kontuan.||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Acarreando-hierba-verde-Carranza-1977.jpg|Belarretan. Karrantza (B), 1977. Iturria: Miguel Sabino Díaz, Etniker Euskalerria Taldeak.|Lurrarekiko lotura sakonaren ondorioz sortzen zen [nekazaritza tradizionalari buruzko] herri-jakituria hori, autohornikuntzan oinarritutako ekonomian, lurra errespetatu behar zen ezinbestean, biziraupena bera haren menpean zegoen-eta.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Acarreando-hierba-verde-Carranza-1977.jpg|Belarretan. Karrantza (B), 1977. Iturria: Miguel Sabino Díaz, Etniker Euskalerria Taldeak.|Lurrarekiko lotura sakonaren ondorioz sortzen zen [nekazaritza tradizionalari buruzko] herri-jakituria hori, autohornikuntzan oinarritutako ekonomian, lurra errespetatu behar zen ezinbestean, biziraupena bera haren menpean zegoen-eta.||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Vinedo-de-Obanos-2011.jpg|Mahastia. Obanos (N), 2011. Iturria: M.ª Amor Beguiristain, Etniker Euskalerria Taldeak.|Tente nublo, tente en ti,<br />no te caigas sobre mí,<br />guarda el pan, guarda el vino,<br />guarda los campos que están floridos.<br />Trumoi-hodeien kontrako konjurua|| | + | ====[/atlas/agricultura/Vinedo-de-Obanos-2011.jpg|Mahastia. Obanos (N), 2011. Iturria: M.ª Amor Beguiristain, Etniker Euskalerria Taldeak.|Tente nublo, tente en ti,<br />no te caigas sobre mí,<br />guarda el pan, guarda el vino,<br />guarda los campos que están floridos.<br />Trumoi-hodeien kontrako konjurua||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Siega-de-trigo-Gesaltza-1950.jpg|Gari-igitatzea. Gesaltza (G), c. 1950. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Satsitu ta jorratu ta garia hartu.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Siega-de-trigo-Gesaltza-1950.jpg|Gari-igitatzea. Gesaltza (G), c. 1950. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Satsitu ta jorratu ta garia hartu.||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Desgranando-semilla-Zerain-1961.jpg|Hazia aletzen. Zerain (G), 1961. Iturria: Karmele Goñi, Etniker Euskalerria Taldeak.|Hazien aukeraketa funtsezko jarduera izan da betidanik. Uzta bakoitzetik hazirik onena aukeratzen zen, gorde, eta hurrengo ereintzan erabiltzeko.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Desgranando-semilla-Zerain-1961.jpg|Hazia aletzen. Zerain (G), 1961. Iturria: Karmele Goñi, Etniker Euskalerria Taldeak.|Hazien aukeraketa funtsezko jarduera izan da betidanik. Uzta bakoitzetik hazirik onena aukeratzen zen, gorde, eta hurrengo ereintzan erabiltzeko.||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Laietan-Zeanurin-1920.jpg|Laietan Zeanurin (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Laiak, goldeak, eskuareak, igitaiak, segak eta narrak ezinbesteko lanabesak ziren nekazaritzako lanetarako.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Laietan-Zeanurin-1920.jpg|Laietan Zeanurin (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Laiak, goldeak, eskuareak, igitaiak, segak eta narrak ezinbesteko lanabesak ziren nekazaritzako lanetarako.||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Acarreo-de-los-haces-de-trigo-1940.jpg|Garia garraiatzen. Araba, c. 1940. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Makineria modernoa sartu arte, gizakien indarrak eta animalienak eragin erabakigarria izan dute lan egiteko moduan eta laboreetan.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Acarreo-de-los-haces-de-trigo-1940.jpg|Garia garraiatzen. Araba, c. 1940. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Makineria modernoa sartu arte, gizakien indarrak eta animalienak eragin erabakigarria izan dute lan egiteko moduan eta laboreetan.||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Recoleccion-de-oliva-a-ordeno-Moreda-2015.jpg|Olibondoen jeztea. Moreda (A), 2015. Iturria: José Ángel Chasco, Etniker Euskalerria Taldeak.|Uzta garaian lokartzen, miserian irazartzen.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Recoleccion-de-oliva-a-ordeno-Moreda-2015.jpg|Olibondoen jeztea. Moreda (A), 2015. Iturria: José Ángel Chasco, Etniker Euskalerria Taldeak.|Uzta garaian lokartzen, miserian irazartzen.||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Utillaje-para-trabajar-el-lino-Zeanuri-1931.jpg|Liho eta harigintzarako tresneria. Zeanuri (B), 1931. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Linoaren atsekabeak, amaigabeak.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Utillaje-para-trabajar-el-lino-Zeanuri-1931.jpg|Liho eta harigintzarako tresneria. Zeanuri (B), 1931. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Linoaren atsekabeak, amaigabeak.||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Maizal.-Carranza--2016.jpg|Artasoroa. Karrantza (B), 2016. Iturria: Luis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|San Jurgi, artoak ereiteko goizegi; San Markos, artoak ereinda balegoz.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Maizal.-Carranza--2016.jpg|Artasoroa. Karrantza (B), 2016. Iturria: Luis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|San Jurgi, artoak ereiteko goizegi; San Markos, artoak ereinda balegoz.||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Trilladora-y-costales-de-trigo-Navarra-1960.jpg|Gari-jotzea. Nafarroa, c. 1960. Iturria: Nafarroako Museoaren Artxiboa: Nicolás Ardanaz Funtsa.|Maiatz luzea, gosea; garagarrilak ekarriko du asea.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Trilladora-y-costales-de-trigo-Navarra-1960.jpg|Gari-jotzea. Nafarroa, c. 1960. Iturria: Nafarroako Museoaren Artxiboa: Nicolás Ardanaz Funtsa.|Maiatz luzea, gosea; garagarrilak ekarriko du asea.||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Vecinos-trabajando-en-las-eras-Alegria-Dulantzi-1940.jpg|Larrainetan auzolanean. Alegría-Dulantzi (A), c. 1940. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Elur asko den urtean, garia; eta erle asko dugunean, eztia.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Vecinos-trabajando-en-las-eras-Alegria-Dulantzi-1940.jpg|Larrainetan auzolanean. Alegría-Dulantzi (A), c. 1940. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Enrique Guinea Funtsa.|Elur asko den urtean, garia; eta erle asko dugunean, eztia.||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Sembrando-patata-a-azada-Abadino-2009.jpg|Patata aitzurrez ereiten. Abadiño (B), 2009. Iturria: Rosa M.ª Ardanza, Etniker Euskalerria Taldeak.|Liho-sailak eta baratzeak ziren nekazaritza-guneko piezarik delikatuenak, kutunenak nekazariaren jabetza partikularraren ikuskeran, haren familia-ondarean gehien sartuta zeudenak.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Sembrando-patata-a-azada-Abadino-2009.jpg|Patata aitzurrez ereiten. Abadiño (B), 2009. Iturria: Rosa M.ª Ardanza, Etniker Euskalerria Taldeak.|Liho-sailak eta baratzeak ziren nekazaritza-guneko piezarik delikatuenak, kutunenak nekazariaren jabetza partikularraren ikuskeran, haren familia-ondarean gehien sartuta zeudenak.||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Molino-de-Carranza-1977.jpg|Karrantzako (B) errota, 1977. Iturria: Miguel Sabino Díaz, Etniker Euskalerria Taldeak.|1950eko hamarkadara arte, irin-errota ezinbestekoa izan zen gure herrietako nekazaritzako eta abeltzaintzako ekonomian.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Molino-de-Carranza-1977.jpg|Karrantzako (B) errota, 1977. Iturria: Miguel Sabino Díaz, Etniker Euskalerria Taldeak.|1950eko hamarkadara arte, irin-errota ezinbestekoa izan zen gure herrietako nekazaritzako eta abeltzaintzako ekonomian.||]==== |
| − | ====[/atlas/agricultura/Descargando-el-grano-en-el-remolque-Argandona-2003.jpg|Gari-garau atoian deskargatzen. Argandoña (A), 2003. Iturria: Juan José Galdos, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ezkur urte, labor urte.|| | + | ====[/atlas/agricultura/Descargando-el-grano-en-el-remolque-Argandona-2003.jpg|Gari-garau atoian deskargatzen. Argandoña (A), 2003. Iturria: Juan José Galdos, Etniker Euskalerria Taldeak.|Ezkur urte, labor urte.||]==== |
Revisión del 15:10 10 feb 2020
Etxea eta Familia Euskal Herrian
Etxea eta Familia Euskal Herrian
Etxeko habeak, etxeko berri.
Etxeko Elikadura Euskal Herrian
Etxeko Elikadura Euskal Herrian
On dagizula janak eta kalterik ez edanak.
Haur Jolasak Euskal Herrian
Haur Jolasak Euskal Herrian
Helduen munduan izaten diren aldaketak haurren munduan ere islatzen dira. Ez dugu ahaztu behar aldaketa horiek eragina dutela joko tradizional askoren azpian dauden sinesmenen, usteen eta errituen unibertsoan; joko horietako asko esanahiz hustuko dira, batzuk ez dira gehiago erabiliko, eta beste batzuek iraungo dute eta egoera berrietara egokituko dira.
Herri Medikuntza Euskal Herrian
Herri Medikuntza Euskal Herrian
Ez da gaitzik aldiak ez daroanik.
Euskal Herriko Ohikuneak Jaiotzatik Ezkontzara
Euskal Herriko Ohikuneak Jaiotzatik Ezkontzara
Ogiaren kurruskua mutikoa izan dadin.
Heriotza Ohikuneak Euskal Herrian
Heriotza Ohikuneak Euskal Herrian
Jaiotzetik heriotza zor.
Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian
Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian
Animalia beltza, eta batez ere akerra, artaldearen edo ukuiluaren babesletzat hartzen da inkestatutako eremu osoan.
Nekazaritza Euskal Herrian
Nekazaritza Euskal Herrian
San Jurgi, artoak ereiteko goizegi; San Markos, artoak ereinda balegoz.
