Diferencia entre revisiones de «Main Page/eu»
De Atlas Etnográfico de Vasconia
Línea 90: | Línea 90: | ||
====[/atlas/juegos/Asto-astoka-Zeanuri-1920.jpg|Zeanuriko (B) haurrak, 1913. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|''Txirringolan''<br />Metalezko edo egurrezko uztai bat pirritan eramaten da, muturrean kakoa duen alanbrezko hagaxka batekin, kako horrekin zuzenduz eta bultzatuz.|]==== | ====[/atlas/juegos/Asto-astoka-Zeanuri-1920.jpg|Zeanuriko (B) haurrak, 1913. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|''Txirringolan''<br />Metalezko edo egurrezko uztai bat pirritan eramaten da, muturrean kakoa duen alanbrezko hagaxka batekin, kako horrekin zuzenduz eta bultzatuz.|]==== | ||
− | ====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg| | + | <div class="mw-translate-fuzzy"> |
+ | ====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg|Astoka. Iturria: Iñigo Irigoyen, José. Folklore Alavés. Gasteiz: Arabako Foru Aldundia, 1949.|Parte-hartzaile bat edo batzuk makurtu egiten dira, “astoa” esan ohi zaion jarrera hartuta, eta gainerakoek haien gainetik jauzi egin edo pasa behar dute.||ENLACE]==== | ||
− | ====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg| | + | ====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg|Landareez egindako jantziak eta apaingarriak. Egozkue (N), 1967. Iturria: José Zufiaurre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Akerrak adarrak okerrak ditu, <br />adarrak okerrak akerrak ditu, <br />okerrak adarrak akerrak ditu. <br /><br />''Aho-korapiloa''||ENLACE]==== |
− | ====[/atlas/juegos/A-enfermeras-Getxo-1993.jpg| | + | ====[/atlas/juegos/A-enfermeras-Getxo-1993.jpg|Mediku-erizainetan. Getxo (B), 1993. Iturria: Jon Elorriaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|Txikia banintzen, handia banintzen, maiatzerako burutu nintzen. <br />''Igarkizuna''||ENLACE]==== |
− | ====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg| | + | ====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg|Haurtxo-taldea. Zeanuri (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Gizarte tradizionaleko haurrek, hirikoek zein landa-eremuetakoek, ez zuten ia jostailurik ezagutzen, eurek egindakoak kenduta. Jolasa nagusitzen zen jostailuaren gainetik, eta, nolanahi ere, jostailua jolasaren euskarria izaten zen.||ENLACE]==== |
− | ====[/atlas/juegos/Ninos-con-patinetes-y-triciclos-en-la-Florida.jpg| | + | ====[/atlas/juegos/Ninos-con-patinetes-y-triciclos-en-la-Florida.jpg|Haurrak Florida parkean patinete eta trizikloekin. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Ceferino Yanguas.|Jolasak bizitza osoan laguntzen dio gizakiari; hala ere, jarduera horrek oso funtzio desberdinak betetzen ditu haurrengan eta helduengan.||ENLACE]==== |
− | ====[/atlas/juegos/Pin-pin-zarramacatin-Carranza-1993.jpg|Pin, pin, zarramacatín. | + | ====[/atlas/juegos/Pin-pin-zarramacatin-Carranza-1993.jpg|Pin, pin, zarramacatín. Karrantza (B), 1993. Iturria: Luis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|Honek arrautza ekarri, <br />honek erreten ipini, <br />honek gatza eman, |
+ | <br />honek pixka bat probatu, <br />honek dena jan! <br /><br />''Atzamar-jokoa''||ENLACE]==== | ||
− | ====[/atlas/juegos/Beasaingo-haurrak-Egozkuen-1967.jpg|Beasaingo haurrak Egozkuen (N), 1967. | + | ====[/atlas/juegos/Beasaingo-haurrak-Egozkuen-1967.jpg|Beasaingo haurrak Egozkuen (N), 1967. Iturria: José Zufiaurre, Etniker Euskalerria Taldeak.|''Txori-ikasten'' <br /> Hegaztien habien bila joaten jolasten zen, eta, horretara, haien ohiturak, kantuak, eraikuntza-teknikak eta abar ikasten ziren.||ENLACE]==== |
− | ====[/atlas/juegos/Lanzando-la-trompa-Getxo-1993.jpg| | + | ====[/atlas/juegos/Lanzando-la-trompa-Getxo-1993.jpg|Ziba jaurtitzen. Getxo (B), 1993. Iturria: Jon Elorriaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|Helduen munduan izaten diren aldaketak haurren munduan ere islatzen dira. Ez dugu ahaztu behar aldaketa horiek eragina dutela joko tradizional askoren azpian dauden sinesmenen, usteen eta errituen unibertsoan; joko horietako asko esanahiz hustuko dira, batzuk ez dira gehiago erabiliko, eta beste batzuek iraungo dute eta egoera berrietara egokituko dira.||ENLACE]==== |
− | ====[/atlas/juegos/Jugando-al-corro-Larraul.jpg| | + | ====[/atlas/juegos/Jugando-al-corro-Larraul.jpg|Korruka. Larraul (G). Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Korruka Al corro de las patatas, <br />naranjas y limones, <br /> como comen los señores, <br /> alupé, alupé, <br /> sentadito me quedé.||ENLACE]==== |
− | ====[/atlas/juegos/Asto-astoka-Zeanuri-1920.jpg| | + | ====[/atlas/juegos/Asto-astoka-Zeanuri-1920.jpg|Arre-arreka. Zeanuri (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|—Arre, arre, mandako, <br/>bihar Tolosarako, <br/>etzi Panplonarako. <br/> —Handik zer ekarriko? <br/> —Zapata ta garriko.||ENLACE]==== |
− | ====[/atlas/juegos/Jugando-al-corro-Larraul.jpg| | + | ====[/atlas/juegos/Jugando-al-corro-Larraul.jpg|Zotzetara. Zeanuri (B), 1993. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.Txirristi-mirristi, <br />gerrena, plat, <br />olio-zopa, kikili-salda, <br />urrup edan edo klik, <br />ikimilikiliklik. <br /><br />''Zozketa-formula''||ENLACE]==== |
− | ====[/atlas/juegos/Pin-pin-zarramacatin-Carranza-1993.jpg| | + | ====[/atlas/juegos/Pin-pin-zarramacatin-Carranza-1993.jpg|Loa zaintzen. Iturria: Novedades. Donostia, 1914.|Obabatxua lo ta lo, <br />zuk orain eta nik gero; <br />zeuk gura dozun orduren baten, <br />biok egingo dogu lo ta lo. <br />''Lo-kanta''||ENLACE]==== |
+ | </div> | ||
Revisión del 12:19 27 ene 2020
Etxea eta Familia Euskal Herrian
Etxea eta Familia Euskal Herrian
Gure etxean sua batzen, gure etxean aingeruak sartzen.
Etxeko Elikadura Euskal Herrian
Etxeko Elikadura Euskal Herrian
Nahiz dala udea, nahiz dala negua, goizeko zortziretan, armozu ordua. Herri-kanta
Haur Jolasak Euskal Herrian
Haur Jolasak Euskal Herrian
Obabatxua lo ta lo, zuk orain eta nik gero; zeuk gura dozun orduren baten, biok egingo dogu lo ta lo. Lo-kanta
Medicina popular en Vasconia
Medicina popular en Vasconia
Ez da gaitzik aldiak ez daroanik. El tiempo todo lo cura.
Ritos del nacimiento al matrimonio en Vasconia
Ritos del nacimiento al matrimonio en Vasconia
Ezkon urte, ero urte En año de casamiento enloquece el pensamiento.
Ritos funerarios en Vasconia
Ritos funerarios en Vasconia
Cada casa tenía asignada en la nave del templo un lugar de enterramiento, una sepultura. Cuando los enterramientos pasaron a hacerse en cementerios, esta sepultura pasó a ser simbólica, convirtiéndose en un altar funerario donde se ejercía el culto a los difuntos de la familia.
Ganaderia y pastoreo en Vasconia
Ganaderia y pastoreo en Vasconia
La perduración secular del pastoreo en los montes de Vasconia puede ayudar a explicar el hecho de que las denominaciones que reciben las diversas especies de ganado así como el utillaje empleado formen un elenco lexical propio y no dependiente de las lenguas indoeuropeas.
Agricultura en Vasconia
Agricultura en Vasconia
San Jurgi, artoak ereiteko goizegi; San Markos, artoak ereinda balegoz. Para sembrar el maíz, el día de San Jorge es temprano, y el día de San Marcos es ya tarde.