Baina erremedio guztiak ez dira sinesmenen atalean sartzen. Lehen adierazi dugunez, lan honetan jaso dugun informaziorik gehienean erremedio enpirikoak azaltzen dira, hau da, oinarri materiala duten erremedioak. Oinarri material hori mineralekin, animaliekin eta, batez ere, landareekin dago lotuta. Horrek argi erakusten du gure informatzaileek oso ondo ezagutzen dutela beren inguru naturala. Gaur egun modan dago “herri primitiboek” gaixotasunak sendatzeko erabiltzen dituzten baliabide naturalen gaineko azterketak egitea. Azterketa horien helburua ez da antropologikoa bakarrik, farmakologikoa ere bada, medikamentu berriak bilatzeko asmoz. Eta hori ikusita, harrigarria da Europako landa eremuetako herritarrek inguruaren gainean azaltzen duten interes eskasa, batez ere, antzinako jakintzak desagertzen ari diren une erabakigarri honetan.
En la sociedad tradicional la curación de una enfermedad se ha intentado desde todas las vertientes posiblesGizarte tradizionalean, gaixotasunak alderdi eta ikuspegi guztietatik osatzen saiatu izan dira; no se han considerado incompatibles remedios de naturaleza tan diferente desde nuestra perspectiva actual como pueden ser los que ahora denominamos por una parte empíricos y por otra creencialesesate baterako, ez dira bateraezinak izan, batetik, guk esaten dugun legez erremedio enpirikoak eta, bestetik, sineskerietan oinarritutakoak, nahiz eta gure ikuspegitik oso desberdinak izan. Un ejemplo interesante a este respecto es el de la curación de las verrugasHorrela, adibidez, garatxoak sendatzeko modu desberdinak izan dira: se ha recurrido a técnicas empíricas como humedecerlas con el látex de algunas plantas o aplicar emplastos con productos vegetalesbatetik, teknika enpirikoetara jo izan da, esate baterako landare batzuen latexarekin bustitzea edo landareekin prestatutako enplastuak ezartzea. A veces el tratamiento encierra un significado que va más allá de la práctica aparentemente empíricaBeste batzuetan, como cuando se recurre a impregnar la verruga con sangre menstrualtratamenduak sendabide enpirikotik haratago doan esanahia ezkutatzen du, con saliva en ayunas o con agua recogida en la mañana de adibidez garatxoa hilerokoaren odolarekin, barautan botatako txistuarekin edo San JuanJoan goizean hartutako urarekin bustitzen denean. También se aplican remedios de naturaleza mágicaEta, azkenik, magia kutsuko erremedioak ere erabili izan dira: por ejemplo se ha recurrido a las bayas de enebroesate baterako ipuru-baiak erabili dira, que por su forma son una representación de las verrugasitxuraz garatxoen antza dutela eta haien irudikapen gisa har tzen dituztelako; se entierran las bayas para que a medida que se vayan secando también lo hagan las verrugasbaiak lurperatu egiten dira, lehortu ahala garatxoak ere lehortu daitezen. Sería éste un caso de magia homeopática o imitativaMagia homeopatikoa edo imitaziozkoa deritzo kasu horri. También se pueden frotar con una manzana partida y dejar que se seque para que a la vez lo hagan las verrugasEra berean, garatxoak sagar erdibituarekin igurtzi daitezke eta gero sagarra lehortzen utzi, aldi berean, garatxoak ere lehortzeko. En este caso se trataríaKasu horretan, siguiendo la clasificación de FrazerFrazerren sailkapenari jarraituz, de magia contaminante o contagiosakontaminatzaile edo kutsakorra izango litzateke. Pero además ambos tipos de Kasu bi horiek magia simpática se pueden combinar como se hace al utilizar granos de sal con los que se frotan las excrecencias para después arrojarlos al fuegosinpatikoaren barruan sartzen dira eta, gainera, konbinatu egin daitezke: berbarako, gatz aleekin eskrezioak igurtzi eta sutara botatzen direnean. Mayor complejidad supone que dichos granos o los trozos de manzanas partidas se dejen envueltos en encrucijadas de caminos de tal modo que las verrugas se transmitirán a aquel que recoja el envoltorioErremedio konplexuagoak ere badaude; adibidez, sagar ale edo zati horiek bidegurutzeetan bildurik uztea. Horrela, bildukia hartzen duenari garatxo horiek aterako zaizkio.
[[File:5.2_Eskualduna_miriku_Pierre_Larzabalen_artikulua_Gure_Herria_1934.png|frame|center|“Eskualduna miriku”, Pierre Larzabalen artikulua. Gure Herria, 1934. Fuente: ''Gure Herria''. Bayonne: Association Gure Herria, 1934.]]