127 728
ediciones
Cambios
m
{{DISPLAYTITLE: Aurkezpena}}Gai zabalak lantzen dira, hala nola, etxea eta familia, etxea ez baita hutsik dagoen eraikin bat, bizitzaz betetakoa baizik; hartan familia bat bizi da, hau da, etxe habitatua ikertzen da. Batez ere landa eremuko etxe tradizionala deskribatzen da, nekazari-abeltzain bizimodura bideratua, gune urbanoetakoak baztertu gabe, besteak beste, txaletak eta arrantzale-etxeak.
Duela zenbait hamarkadatatik honaLehenik lurraldea eta populaketa moduak ikertzen dira. Isurialde atlantikoan sakabanaketa izan da nagusi; mediterraneoan, aldiz, kontzentrazioa, bien arteko bereizketa-lerroa oso argia izan gabe. Hurrengo blokean etxearen egiturazko elementuen deskribapen analitikoa egiten da. Xeheki aztertzen dira teilatu motak, zimenduak eta hormak, ateak eta leihoak, eta orientazioa. Eraikuntza materialak eskura zeudenak izan dira: zura; harria, halakorik zegoen lekuan, eta, bestela, pezoa. Bertan bizi direnen jardueretara egokituta dago etxea. Barruko banaketa eta apainketarako elementuak ere lantzen dira. Horrez gain, sua, hau da, beheko sua etxearen erdigune moduan, eta argiztapen sistemak; gela bakoitzeko altzari multzoa eta ajuarra eta etxearen garbiketa, Eusko Jaurlaritzak gogotik babesa ematen die Etniker Euskalerria Taldeek Labayru Ikastegiko Etnografia Sailaren zuzendaritza arropa eta koordinaziopean Euskal Herrian egiten dituzten landa-ikerketei baxera. Azkenean, etxeko sineskeriak eta laneierrituak jasotzen dira.
Etxeko elikadurari buruzko lehenengo liburuki hartatikFamiliari dagokionez, beste zenbait ale argitaratu antzina handia izaten zen, eta hiru belaunaldi bizi ziren etxe berean, hala landa eremuan nola eremu urbanoan. Gaur egun, aldiz, familiak kide gutxiago izaten ditu. Familiaren ondarearen transmisioa funtsezko alderdia da, baina hori gauzatzeko moduak desberdinak dira aldianerregimen foraleko lurraldeetan eta erregimen komunekoetan. Atal zabal bat senar-aldian emazteen bizitzaz etazereginez arduratzen da. Heziketa orokorrean eta balio kultural eta erlijiosoak seme-alabei transmititzeko orduan, guztiraamak funtsezko eta nagusitasunezko zeregina izan du. Jatorrizko familiarekiko harremana familiaren barruan asko zaindu den kontua izan da, zazpi plazaratu dira orain artebatez ere herriko jaietan eta familiako elkarretaratzeetan, euskal kultura tradizionalaren esparru zabala jorraturikhiletetan batik bat. Azkenik, bizitzako zein heriotzako igarobideko errituakohorea aztertzen da, umeen jolasakzeina familiako multzo osoari dagokion; ahaideen arteko elkartasuna; batasuna eta laguntza ematea gaitzik edo umezurtzik baldin bada, abeltzaintza eta artzaintza, liskarren eta herri medikuntza tarteangatazken konponbidea.
Horrela, bizimodu tradizionalak ezagutarazten eta haietan sakontzen aritu dira. Ale hau landaetxeari, bertako altzariei, eta bertan bizi den familiari buruzkoa izanik, lurralde bakoitzeko etxe mota guztiak daude deskribatuta eta, lurralde bakoitzaren barruan eskualde guztietakoak: kostaldekoak zein barrualdekoak, isurialde atlantikokoak zein mediterraneokoak.<div align="center"><nowiki>* * *</nowiki></div>
Gure gizartearen esparru guztietan gertatu diren eta oraindik ere gertatzen ari diren aldaketa azkarren ondorioz, lan hauek are beharrezkoagoak dira, zeren, bestela, ondare immaterial hau desagertu egingo litzateke, egiaztatutako idatzizko lekukotasunik utzi gabe. Pozarren hartzen dugu Etniker Euskalerria Taldeen eta Labayru Ikastegiaren 87 herritan egindako landa lana, eta euren ahaleginean aurrera egitera animatzen ditugu, euskal mundu tradizionalaren ikerketa osatuz joan daitezen. Modu horretan, mundu tradizional hori bizitzen ari garen aldaketekin eta hurbileko zein urruneko beste herrialde batzuen bizipenekin konparatu ahal izango dugu.<p style="text-align(Araba: 14; Bizkaia: 16; Gipuzkoa: right17;"><span style="font-sizeNafarroa:smaller27;">'''Blanca Urgell'''<br/> Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburua</span></p> = Berbaurrea = Labayru Ikastegia Bizkaiko Foru Aldundiak aspalditik kontuan hartu izan duen erakundea da, XXEuskal Herri kontinentala: 13). mendearen hirurogeita hamarreko hamarkadaz geroztik1998an egindako ikerketa kanpaina, euskal kulturaren alde egiten duen lanagatik. 1987. urtean, Aldundiak babes irmoa eman zion erakunde bien artean atondutako edizio bati, hain zuzen ere, Ermitas de Bizkaia argitalpenari. Ermitas de Bizkaia hiru liburukiz osatutako oso lan baliotsua da. Ikastegiaren beste ekimen batzuek ere Aldundiaren aintzatespena altzari multzoarena 1999an eta laguntza jaso izan dute. Hohi horrela, Etniker Bizkaia aldizkariak, Etnografia Sailaren menpeko Etniker Bizkaia taldearen argitalpenak biltzen dituenak, Aldundiak eman ohi duen argitalpen onenaren saria (bere generoan) eskuratu zuen 1985ean. Era berean, Ikastegiari berari “Andrés E. de Mañaricua” saria eman zitzaion 1990. urtean, familiarena eta, duela gutxi, ahaidetasunarena 2000. urtetik aurrera, baita bertoko euskararen ondarea kontserbatzera zuzenduriko programen gaineko aginduak emateko aintzatespena ere. Bizkaiko Foru Aldundiak azpimarratu egin nahi du Labayru Ikastegiak euskal hizkuntzaren eta kulturaren inguruan egiten duen lana. Ikastegiaren Etnografia Sailak Euskal Herriko Atlas Etnografikoa zuzendu, koordinatu eta idazten du. On Jose Migel Barandiaran maisuak diseinatu eta abiarazitako lan eskerga honen sei liburuki argitaratu dira dagoeneko, eta, orain, zazpigarrena plazaratu da, etxeari eta familiari buruzkoa. Liburuki honetan gai nagusi bi jorratzen dira. Batetik, landa-inguruko euskal etxe tradizionalaren azterketa, hiribilduetako etxeak eta bestelako eraikuntzak ahaztu gabe, eta, bestetik, bertan bizi den familia2001. Mundu bi, finean, non XXurteetan. mendearen amaieraren eta XXILiburukiaren argitalpena: 2011. mendearen artean sortutako aldaketak askoz handiagoak diren orain dela zenbait mende jazotakoak baino. Hain zuzen ere, aipatutako horretan datza ikerketaren interesa. Ia mila orri eta bostehun bat ilustrazio dituen liburuki honetan, euskal lurralde guztietako errealitatea idatzirik eta egiaztaturik utzi da, bai etxe mota ezberdinei buruz zein bertan bizi ziren familiei buruz. Horrek lehen mailako tresnak edukitzea ahalbidetzen digu, bai guri zein euskal kulturaren ezagutzan sakontzeko asmotan gure kulturara hurbiltzen diren atzerriko ikerlariei. Gure eskerrik beroenak Labayru Ikastegiari Bizkaiko gizartearen izenean.Nuestro agradecimiento al Instituto Labayru en nombre de la sociedad vizcaína.<p style="text-align: right;"><span style="font-size:smaller;">'''Miren Josune Ariztondo'''<br/> Bizkaiko Foru Aldundiko Kultura Ahalduna</span></p>
= Contenidos de la Presentación: = === [[Introduccion_Casa_y_familia_en_vasconia/eu|IntroducciónSarrera]] ===
=== [[PreambuloPreambulo_Casa_y_familia_en_vasconia/eu|PreámbuloHitzaurrea]] ===</div> {{DISPLAYTITLE: Aurkezpena}} {{#bookTitle:Casa y familia en VasconiaEtxea eta Familia Euskal Herrian |Casa_y_familia_en_vasconia/eu}}
Texto reemplazado: «{{#bookTitle:Etxea eta Familia Euskal Herrian|Casa_y_familia_en_vasconia/eu}}» por «{{#bookTitle:Etxea eta Familia Euskal Herrian | Casa_y_familia_en_vasconia/eu}}»
<languages></languages>
<div class="subindice">
<div style=== [[El_medio_natural_y_humano|El medio natural y humano]] ==="margin-left:0cm;"></div>