Cambios

Saltar a: navegación, buscar

Ganaderia y pastoreo en vasconia/eu

134 bytes añadidos, 09:40 25 feb 2020
Página creada con «====[/atlas/ganaderia/Ovejas-latxas-de-cara-negra-Abadino.jpg|Ardi latx muturbeltzak. Abadiño (B). Iturria: Rosa M.ª Ardanza, Etniker Euskalerria Taldeak.|Euskal mendieta...»
_LABAYRU_LANDING_
<languages></languages>
[[File:GANADERIA_PORTADA.jpg|center|650px|Subida con el rebaño a la Sierra de Aralar, 1998. Aia (G). Fuente: Antxon Aguirre.]]
_LABAYRU_LANDING_{{DISPLAYTITLE: Ganadería y Pastoreo en Vasconia}} {{#bookTitle:Ganadería y Pastoreo en Vasconia | Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia}} 
==[landing]==
===[ganaderia|Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal HerrianGanaderia y pastoreo en Vasconia|/atlas/ganaderia.png|Abeltzaintza eta artzaintza: ekonomia-jarduerak, eta bizimoduak batez ereLa ganadería y el pastoreo entendidos como modos de vida más que como actividades económicas.]=======[Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia | Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal HerrianGanaderia y pastoreo en Vasconia]====  ====[/atlas/ganaderia/Subida-a-los-pastos-del-Gorbeia-2006.jpg|Gorbeiko larreetarako bideanSubida a los pastos del Gorbeia, 2006. IturriaFuente: Antxon Aguirre, Grupos Etniker Euskalerria Taldeak.|Leku jakin batzuetan abeltzaintza era ganaduaren hazkuntza librea irauteko, ondoko baldintzak izan dira beharrezkoakEl modo tradicional de pastoreo y de la crianza libre del ganado ha perdurado en aquellas áreas donde se dan estas tres condiciones: herri-lurrak egoteala existencia de tierras comunales, larreei probetxua ateratzea el libre izatea eta abere-taldeak hara eta hona disfrute de sus pastos y la libre ibiltzeko aukera edukitzeacirculación de los rebaños.|]==== 
====[/atlas/ganaderia/Ovejas-latxas-de-cara-negra-Abadino.jpg|Ardi latx muturbeltzak. Abadiño (B). Iturria: Rosa M.ª Ardanza, Etniker Euskalerria Taldeak.|Euskal mendietako abeltzaintzak mendeak iraun ditu, eta horregatik azal dezakegu ganadu-espezie batzuen zein tresneriaren izenak berta-bertakoak izatea eta ez indoeuropar hizkuntzetatik hartutakoak.|]====
====[/atlas/ganaderia/Pastando-en-Eneabe-Zeanuri-1996.jpg|Eneaben bazkatzen. Zeanuri (B), 1996. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: José Ignacio García Muñoz.|Orain dela bi mila urte, Pliniok Vasconum saltus delakoa, hezea eta basoz betea, eta Vasconum ager izenekoa, laborez eta mahastiz osotua, bereizi zituen. Abeltzaintza eta artzaintza kontuan izanik, ondo egokitzen da banaketa hori gaur egun ere.|]====
 
====[/atlas/ganaderia/Pastando-en-Eneabe-Zeanuri-1996.jpg|Pastando en Eneabe. Zeanuri (B), 1996. Fuente: Archivo Fotográfico Labayru Fundazioa: José Ignacio García Muñoz.|Hace dos milenios Plinio distinguía el Vasconum saltus, húmedo y boscoso, del Vasconum ager con sembrados de cereales y viñedos. Aquella distinción sigue vigente en lo que se refiere a la ganadería.|]====
====[/atlas/ganaderia/Pastor-de-Lanciego-subiendo-a-Tolono-1996.jpg|Lantziegoko Pastor de Lanciego (A) artzaina Toloñorako bideansubiendo a Toloño, 1996. IturriaFuente: José Ángel Chasco, Grupos Etniker Euskalerria Taldeak.|Euskal Herriko mediterraneo isurialdearen ezaugarririk garrantzitsuena herri-lurrak izan dira. Gaur egun ere izaera horrekin jarraitzen duteLa vertiente mediterránea de Vasconia se ha caracterizado por la importancia de sus comunales, que aún se mantienen en gran medida; zenbait herriz osotutako elkarte eta ermandadeen bitartez ustiatzen dirasu explotación sigue siendo de carácter comunitario mediante uniones y hermandades que comprenden varias localidades.||]====
====[/atlas/ganaderia/Establo-de-ovejas-moderno-Izurtza-2000.jpg|Artegi modernoaEstablo de ovejas moderno. Izurtza (B), 2000. IturriaFuente: Archivo Fotográfico Labayru Fundazioaren Argazki ArtxiboaFundazioa: José Ignacio García Muñoz.|Azken hamarkadetan gertatu izan diren aldaketek abeltzaintza erabat aldatu dute: ohiko ogibidea edo bizimodua izateari utzi eta jarduera ekonomiko bihurtu daLas transformaciones que han tenido lugar en las últimas décadas han modificado radicalmente el mundo de la ganadería, de manera que ha dejado de ser un modo de vida para convertirse en una actividad económica.||]====
====[/atlas/ganaderia/Oveja-negra-en-el-rebano-Meaga-Getaria.jpg|Ardi beltza artaldeanOveja negra en el rebaño. Meaga, Getaria (G). IturriaFuente: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria TaldeakArchivo Fotográfico Labayru Fundazioa: José Ignacio García.|Animalia beltza, eta batez ere akerra, artaldearen edo ukuiluaren babesletzat hartzen da inkestatutako eremu osoanEl animal de color negro y sobre todo el macho cabrío es considerado en toda la zona encuestada protector del rebaño o del establo.||]====
====[/atlas/ganaderia/Cabras-con-cencerros-Anboto-1999.jpg|Ahuntzak zintzarriekinCabras con cencerros. Anboto (B), 1999. IturriaFuente: Archivo Fotográfico Labayru Fundazioaren Argazki ArtxiboaFundazioa: José Ignacio García Muñoz.|Abereei zoritxarra ekartzen dieten sorginkeriak urruntzeko bertutea egotzi zaie zintzarriari eta joareeiSe ha atribuido al cencerro, al igual que a las campanillas, la virtud de alejar los maleficios que traen desgracias al ganado. AspaldianSu uso para preservar del aojo, begizkoa, erruz erabiltzen zen begizkotik babestekofue antaño muy general.||]====
====[/atlas/ganaderia/Pastor-con-kapusai-Eriete-1959.jpg|Artzaina kapusaiarekinPastor con kapusai. Eriete (N), 1959. IturriaFuente: Nafarroako Museoaren ArtxiboaArchivo Museo de Navarra: Fondo Nicolás Ardanaz Funtsa.|Nolako artzaina, halako artaldea. Tarde o temprano todo animal se parece al amo.||]====
====[/atlas/ganaderia/Bendicion-del-rebano-antes-de-la-partida.jpg|Artaldearen bendizioa mendira abiatu baino lehenBendición del rebaño antes de la partida. IturriaFuente: Antxon Aguirre, Grupos Etniker Euskalerria Taldeak.|Artaldearentzat artzain guti hobe ainitz baino. Donde muchos mandan, ninguno obedece, y todo perece.||]====
====[/atlas/ganaderia/Esquilando-ovejas-por-el-sistema-tradicional-Carranza-1998.jpg|Ardi-moztea antzinako eraraEsquilando ovejas por el sistema tradicional. Karrantza Carranza (B), 1998. IturriaFuente: Miguel Sabino Díaz, Grupos Etniker Euskalerria Taldeak.|Grullas p’arriba, pastor buena vida, <br />Grullas p’abajo, pastor más trabajo. <br /><br />''Kurriloak gora, artzaina ahoz gora, <br />kurriloak behera, artzaina lanean.''||]====
====[/atlas/ganaderia/Subida-al-monte-Aia-1998.jpg|Mendirako bideanSubida al monte. Aia (G), 1998. IturriaFuente: Antxon Aguirre, Grupos Etniker Euskalerria Taldeak.|Gaur egun artzainen udako pilaketa-gune nagusiak diren mendietan biltzen ziren euskal haranetako artaldeak Erdi Aroaren amaieranA finales de la Edad Media los rebaños de los valles vascos confluían a las mismas montañas que en nuestros días constituyen los principales puntos de concentración pastoril veraniega.||]====
====[/atlas/ganaderia/Dolmen-de-Gaxteenia-Mendibe-1980.jpg|Gaxteeniako dolmenaDolmen de Gaxteenia. Mendibe (NB), 1980. IturriaFuente: Blot, Jacques. Artzainak. Les bergers basques. Los pastores vascos. DonostiaSan Sebastián: Elkar, 1984.|"Euskal Pirinioen ardatz-guneko tolesturetan oso tradizio luzeko kultura dago gorderik" <br />''“La zona axial del Pirineo vasco retiene en el dédalo de sus pliegues ciertos rasgos de cultura de muy larga tradición”.J. M. Barandiaran''.||]====
====[/atlas/ganaderia/Pastos-en-Carranza-2009.jpg|Karrantzako Pastos en Carranza (B) larreak, 2009. IturriaFuente: Luis Manuel Peña, Grupos Etniker Euskalerria Taldeak.|Artaldeek soroetatik zehar ibiltzeko zuten eskubidearen lehentasuna esaera honetan agertzen daLa prioridad del derecho de circulación de los rebaños sobre el labrantío está expresada en la sentencia: Soroak soroak zor dio larreari‘la tierra labrada está en deuda con el pastizal’.||]====
====[/atlas/ganaderia/Vacas-en-prados-comunales-Carranza-2007.jpg|Behiak herri-lurretan bazkatzenVacas en prados comunales. Karrantza Carranza (B), 2007. IturriaFuente: Luis Manuel Peña, Grupos Etniker Euskalerria Taldeak.|Abeltzaintza bizimoduaren funtsezko oinarria izan den lekuetan finkatutako populazioen arabera, Las poblaciones asentadas en zonas donde la ganadería ha sido base fundamental de su modo de vida consideran a san Antonio Abad animalien osasunaren eta ugalkortasunaren babesle nagusia zenprincipal protector de la salud y de la fertilidad de los animales.||]====
====[/atlas/ganaderia/Pastor-y-espaldero-Canada-de-los-Roncaleses-1996.jpg|Artzaina eta ardi-txakurraPastor y espaldero. Erronkariko abelbidea Cañada de los Roncaleses (N), 1996. IturriaFuente: Iñaki San Miguel, Grupos Etniker Euskalerria Taldeak.|Ardi-txakurrak sartzeanLa introducción de perros pastores supuso el desplazamiento de los zagales, alde batera utzi zituzten artzain-mutilak, ordura arte artaldea gidatzeaz arduratzen ziren adin txikiko haurrakniños de corta edad encargados hasta entonces de la conducción y guía del rebaño.||]====
==[related]==
===Eduki aipagarriak===
====[/images/thumb/1/12/3.84_Vaca_y_su_cria._Lasa_(BN)_2000.jpg/1200px-3.84_Vaca_y_su_cria._Lasa_(BN)_2000.jpg|Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian|Ukuiluratutako aziendaren elikadura|[[ALIMENTACION_DEL_GANADO_ESTABULADO/eu]]]====
====[/images/thumb/2/22/3.171_Illorra_Oidui_Aralar_(G).jpg/1200px-3.171_Illorra_Oidui_Aralar_(G).jpg|Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian|Bazkaleku komunalak|[[PASTOS_COMUNALES/eu]]]====
====[/images/thumb/e/e8/3.304_Matoia_estutzen._Aralar_(G)_1982.jpg/1200px-3.304_Matoia_estutzen._Aralar_(G)_1982.jpg|Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian|Gaztagintza|[[LA_FABRICACION_DEL_QUESO._GAZTAGINTZA/eu]]]====
====[/images/thumb/0/02/3.356_Colmenar_en_Lasa_(BN).jpg/1200px-3.356_Colmenar_en_Lasa_(BN).jpg|Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian|Erleak|[[LAS_ABEJAS._ERLEA/eu]]]====
 
{{DISPLAYTITLE: Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian}} {{#bookTitle:Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian ===Contenidos destacados=======[/images/thumb/1/12/3.84_Vaca_y_su_cria._Lasa_(BN)_2000.jpg/1200px-3.84_Vaca_y_su_cria._Lasa_(BN)_2000.jpg|Ganaderia y pastoreo en Vasconia|Alimentación del ganado estabulado|[[ALIMENTACION_DEL_GANADO_ESTABULADO]]]========[/images/thumb/2/22/3.171_Illorra_Oidui_Aralar_(G).jpg/1200px-3.171_Illorra_Oidui_Aralar_(G).jpg|Ganaderia y pastoreo en Vasconia|Pastos comunales| Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia[[PASTOS_COMUNALES]]]========[/images/eu}}thumb/e/e8/3.304_Matoia_estutzen._Aralar_(G)_1982.jpg/1200px-3.304_Matoia_estutzen._Aralar_(G)_1982.jpg|Ganaderia y pastoreo en Vasconia|La fabricación del queso|[[LA_FABRICACION_DEL_QUESO._GAZTAGINTZA]]]========[/images/thumb/0/02/3.356_Colmenar_en_Lasa_(BN).jpg/1200px-3.356_Colmenar_en_Lasa_(BN).jpg|Ganaderia y pastoreo en Vasconia|Las abejas|[[LAS_ABEJAS._ERLEA]]]====
127 728
ediciones