Mutilak (geroago neskak ere) bazkari batekin ospatzen zuen ezkontzaurreko agurra lagunen artean; horrelaxe erakutsi nahi izaten zuen aurrerantzean ez zela ezkongabe izango. Lagunek, bestalde, koplatu egiten zituzten ezkongaiak etxaurreetan, toberekin esaterako. Askoz ezagun eta entzutetsuagoak ziren, jakina, mutilzahar edo alargunei ezkontza bezperan kantatzen zizkieten kopla barregarriak. Bikote gazteei zuzendutako bertsoen gai nagusia maitasuna izan ohi zen, baina ezkongaiak zaharragoak izanez gero, sasoitik kanpo ezkondu izana gai hartu eta kopla irribarretsuak botatzen zituzten.
En el régimen tradicionalTradizioz, cuando el hijosemea edo alaba etxera ezkontzeko bazen, de uno u otro sexo, que se iba a casar estaba destinado a ponerse al frente de la casa, ''etxerakoa, ''los padres de ambos novios, de acuerdo con ellos, convenían las respectivas aportaciones al nuevo matrimoniobien gurasoek elkar hartzen zuten bakoitzak ezkontza berriari zer emango zion. Amén de otras condiciones que aseguraran la continuidad de la casa y sus obligaciones para con todos los vinculados a ellaEtxearen ardura ziurtatu eta etxekoenganako izango zituzten betebeharrak zehazteaz gain, acordaban los pactos que regirían su vida en común y el modelo de cohabitación entre los matrimonios joven y viejoelkarbizitzarako arauak eta bikote gaztearen eta lehendik etxeko bizilagun zirenen arteko harremana berbatzen zuten. Estos acuerdos han tenido importancia primordial en territorio aforadoEra horretako hitzarmenak berebiziko garrantzia zuten forupeko lurraldeetan; se formalizan ante fedatario público y reciben distintas denominaciones según regiones: capitulaciones matrimoniales, mandasjendaurrean ematen zuten fede eta mandak, ezkontzako kontratua edo ''ezkontzako kontratua, contrat de mariage. Su ''firma revestía cierta solemnidad y se rubricaba a menudo con una comidaesaten zieten. Kontratu hori sinatzea arazo benetan serioa zen eta bazkariren batekin ospatzen zuten, ''kontratuko bazkariabazkaria, ''en la que tomaban parte los familiares de ambas partesbi aldeetako senideak biltzen zirelarik. El cónyuge adventicio aportaba la dote, ''Etxera etorriko zen ezkontideak ezkonsariaekartzen zuen, ''y en el caso de ser mujer también el ajuar queeta etxera zetorrena neska bazen, a indicación y con supervisión de la madrearreoa ere ekartzen zuen berarekin batera. Arreo hori, la joven había comenzado a componer y reunir desde que era muchachaneskaren beraren amaren ardurapean osatzen zuen emaztegaiak neskatotatik.
No eran insólitos los casos en que los padres "arreglasen" el matrimonio de sus hijos sin que la pareja se conociera; luego de convenido el casamiento ambas familias se reunían en una acto que en Navarra y Alava se denomina "ir a vistas".
