Cambios

Urte haietan beste aldaketa bat ere izan zen; elizako solairu guztia luzetara jarritako bankuekin bete zen. Hori dela-eta, sepulturak ere kendu egin ziren; eta etxeko hilobi hauetan defuntuen alde argiak eta limosnak oparitzeko ohitura ere galdu egin zen. Inkesta egin den zenbait herritan, ohitura hau aurretik ere desagertzen hasia zegoela esaten dute. Hirietako elizetan esate baterako, etxe bakoitzari zegozkion sepultura hauek bakar baten bilduta zeuden mende hasieratik, guztientzako hilobiaren balioa zuena; eta hil berrien familiakoek hartzen zuten bere aldian hilobi sinboliko horren ardura.

Iparraldean, ordea, kanposantua elizaren in­guruan izanik, benetako hilobia izan da, hurbil­tasunagatik eskaintzak eta opariak berean hartu izan dituena. Dena den, bizien eta hildakoen arteko lotura, lehengo denboretan elizaren es­parruan adierazten zena otoitz eta oparien bi­dez, argaldu egin da aspaldion, hilerri berriak elizatik et hiriguneetatik urruntxoan eraiki dire­nean.