127 728
ediciones
Cambios
sin resumen de edición
== Hormak ==
Etxebizitzaren kanpoko murruen helburua da, teilatuarekin batera, bizilagunak seguru eta babestuta egon daitezkeen espazio bat ixtea. Gainera, estalkiaren oinarri ere bada<ref>URABAYEN, ''La casa navarra'', op. cit., p. 74.</ref>.
=== Eraikuntza-materialak ===
Etxeen kanpoko murruen eraikuntzan erabilitako materialak harria, zura eta lurra izan dira, lurraren kasuan egosita, adreilu moduan, edo egosi gabe, pezo edo hesi gisa.
Hala ere, Urabayenek, XX. mendearen bigarren hamarkadaren amaieran jada, ohartarazi zuen komunikazioak erraztearen ondorioz beste material batzuen erabilera zabaltzen ari zela, hala nola zementua eta altzairua, baita aurreko materialen erabilera ere, lehen horiek eskuratzea zaila zen lekuetan<ref>URABAYEN, ''La casa navarra'', op. cit., pp. 79-80.</ref>.
=== Zurezko armazoia bilbapena duten hormak ===
Armazoietan zura izateak eraikinaren antzinatasuna salatzen du, armazoia bilbapena duten etxeak erdibideko etapa bat baitira antzinako eraikin guztiz zurez egindakoetatik itxitura guztia harriz egindakoetara izandako bilakaeran.
=== Harlanduzko hormak ===
Egiturari dagokionez, ohikoena izan da neurri handiko zutabeak altxatzea beheko solairutik gora, eraikinaren luzera osoa zeharkatzen duten haga lodiei eusten, haga horietan sekzio txikiagoko beste batzuk bermatzea, eta horien gainean oholezko zorua eta tabikeak ezartzea. Hortik beste zutabe batzuk altxatzen dira bertikalean, bigarren solairuari eusten, halakorik baldin bada, eta gero teilatuaren egiturari; egitura hori zurezkoa da, arestian ikusi den bezala.
== Barne-hormak Hesiak eta tabikeak ==
Gipuzkoako herri batzuetan baserria bitan zatitzen zuten barne-hormak zeudela egiaztatu ahal izan da, logelak etxebizitzako gainerako geletatik bakartzeko.
Batzuetan harria ibaitik eskuratzen zen, ohikoa izan baita errekarrien erabilera.
=== Gisua eta , igeltsua ===
Gisua oso elementu garrantzitsua izan da, hala mortairuaren osagarri gisa (gaur egun hormigoiak duenaren antzeko zeregina zuen antzina mortairuak), nola hormak, tabikeak eta sabaiak zuritzeko.
=== Zura. Haritza ===
Etxeak eraikitzeko, estimazio handieneko zura haritzarena <ref>Es de presumir que los utilizados hayan sido de distintas especies ya que en el área estudiada crecen varias, ninguna de las cuales abarca todo el territorio, y que de todas ellas las empleadas en construcción, como es obvio, hayan sido las maderables: al norte el roble pedunculado (''Quercus robur''), en las zonas montuosas centrales, de mayor altitud, el roble albar (''Quercus petraea'') y al sur el quejigo (''Quercus faginea'').</ref> izan da, bere erresistentziarengatik eta iraunkortasunarengatik; kontuan hartu behar da ugariena ere badela.
Gainerako eraikuntza-materialak bezala, haritza ere gertuko ingurutik eskuratu da.
{{DISPLAYTITLE: VI. ZIMENDUAK ETA HORMAK}} {{#bookTitle:Casa y familia en VasconiaEtxea eta Familia Euskal Herrian |Casa_y_familia_en_vasconia/eu}}
