127 728
ediciones
Cambios
sin resumen de edición
<div style="margin-left:0cm;"></div>
<div classstyle="mwmargin-translateleft:0cm;"></div> <div style="margin-fuzzyleft:0cm;"></div>
== Aldaketa handiak ==
Herrietako biztanleak ohituta zeuden elikadurako dendetara, eta dieta askotarikoagoa zeukaten. Hala ere, diruaren mende zeuden ogia, ardoa, hestebeteak, lekaleak... erosteko. Landa eremuko jendeak zailtasun ekonomiko gutxiago zuen elikatzeko, baratzeei, txerriei eta eskortei esker beharrezko janari batzuez hornituta zegoelako.
Nekazariek beren lanarekin ekoizten zutena errentagarri bihurtzeko beharra izan zuten, eta horrek beren ekoizpenetan espezializatzera bultzatu zituen, halako moldez non, 60ko 1960ko hamarkadako urteetatik aurrera, langileek eta herrietako biztanleek zeukatenaren antzeko sistema bat bereganatu zuten elikagaiak eskuratzeko eta jateko.
== Otorduen antolaketa ==
XX. mendearen hasieran koilararekin, ''kuilera'', eta sardexkarekin, ''furtxeta'', jaten zen, baina landa eremuan adin handiko pertsona batzuek ez zituzten sekula tresna horiek erabili, eta atzamarrekin, ''erhiekin'', jaten zuten beti.
=== Okasio partikularrei partikular eta egutegiko sasoiei lotutako otorduak eta egutegiko denborak ===
Landa eremuan, norbait hiltzen zenean otordu bat egiten zen hildakoaren etxean, eta horretara auzokideak eta familiako kideak joaten ziren; auzokideek enkargatzen zituzten mezak. Bazkari oparoa izaten zen: zopa, behi edo txahal okela edo arroza oiloarekin, gazta, esnekia azken buruko moduan, kafea eta alkohol pixka bat.
=== Okela ===
Urtean zehar kontsumitutako okelaren zati handiena txerri okela izaten zen. Bereziki landa eremuan, gutxi ziren beren txerria hiltzen ez zutenak, ''xerria'' o edo ''urdia''.
Hauek ziren txerritik eskuratutako produktuak: odolkiak edo tripotak, txorizo txikiak, ''xauxixak'', txorizoak, ''lukainkak'', gantxigorrak, ''ganxigorrak'', gibel-orea, urdaiazpikoak, ''azpiak'', besoak, ''espaldak'', hankak, ''xerri xangoak'', gibela, azpizunak, ''lunkak''…
Itsaskien eta itsasoko arrainen kontsumoari dagokionez, alde handia zegoen kostaldearen eta barnealdearen artean. Kostaldeko herrietan jendeak arrain freskoa aldi gehiagotan jaten zuen astero, ia egunero. Barnealdean ibaiko arrain gehiago kontsumitzen zen; horrez gainera, bakailaoa eta sardina zaharrak edo sardinak oliotan jaten ziren.
{{DISPLAYTITLE: XV. ELIKADURA IPAR EUSKAL HERRIANIPARRALDEN}} {{#bookTitle:Etxeko Elikadura Euskal Herrian | Alimentacion_domestica_en_vasconia/eu}}</div>
