127 728
ediciones
Cambios
sin resumen de edición
Paellas con chorizo, con carne o con pollo.
Puede decirse que no hay comida sin que interven- ga intervenga la patata, cocida, en ensalada, frita o en tortilla.
Perretxikuak = Setas; enteras, fritas en sartén, cor- tándoles cortándoles el pie, o en tortilla, o para salsas.
Tajadak = Filetes; fritos en sartén, carne en salsa o carne con tomate y pimientos, después de hacer el caldo.
«Txorixuak»=chorizos.
«Nik txerrixa ill ta zazpi egunera eitten ditut txorix- uaktxorixuak. Giarria kutxillo batekin ondo txikitu, balde baten ipiñi, gatza bota, baatzuri mordozka bat ipiñi za- palduta zapalduta trapu zuri txiki baten lotuta, ura eskuan dala gatza ta giarria ondo nastu, ta traputxo ori erdixan utzi, egunero ondo naastu ta zortzigarren egunian txorixuak eiñ.
Karnezeritik ekarri estiak. Enbutu ta eskuakin lagunduta sartu esteetan. Lotu, algadoi zurixakin.
MODO DE HACER:
«Tipula asko txikitu, sei bat porru e baita txerrixan koipeezia e. Kazuela aundi baten, aspixan koipeezia (grasa natural), gañian tipula ta porrua egosten ipiñi poliki poliki koipeezia geittuz; lau bat ordu bear dittu ondo egosteko; au bota odoleta, piper miña, oreamo pixkat e bai ta gatza e; dana nastu, estia bete, lotu, bost bat alkarrekin lotuta, ta lokarri luze bat kazuela- tik kazuelatik kanpoa.
Orratz batekin zulau aizia etaatzeko. Bost ordu lare- nian larenian egosi». ''(Marcelina Larrañaga, ''Korta).
Los tocinos se conservan en sal, en depósito de piedra con tapa de madera, «gazi-kutxa».
La leche de burra es buena para curar el catarro.
Los médicos aconsejaban la leche de burra, en al- gunos algunos casos, para niños y convalecientes, pues es más delgada y de menos fuerza.
''Ogia: 60garren urte-amarrekuan etxerako ogia egiteari ''utzi egin zioten; saltzeko ogia egiten duten bi baserri baino ez daude.
''Tomatea: Tomate landaraik eztet ezautu Elosun, paraje otsa da. Nik 8 urte neuskala (1922) tomatia Bergaran eo Azpeittin erosten zan botellatan sartzeko. Tomatia egosi, pa- saupasau, botelletan sartu, botellan kortxua lotzeko ilobalia erabil- tze erabiltze zan, ta baño marian egosten zien. Kilua iru txakur aun- dittara allatu zanjan, ezingo zala geixau enbotellau, karua urtetzen zebalako. Geroago tomatiai autsak botatzen zit- zaienzitzaien, ta lotu bearrik etzeon ta baño maria be ez. Orain, tomatia, piparrak ta atuna enbotatu eitten die kristalezko fraskotan sartu ta baño manan egosten die. ''
''Patata: Baratzan pusketa batian patatia sartzen zan «lurpeko-tontua» deitzen jakon; nere aittak etzeban patataik jaten, txerrixai eo ganaduei emoten jakuen; geuk ikasi gen- dun gendun patatia gertauta jaten. Oiñ patata gabe ez giñake pa- saukopasauko. ''
''Letxuga: Letxuga-azixa baratzan botata artze zan, ensa- ladan ensaladan jateko binagria ta azukarrakin; beandugo ikasi dou gatza, olixua ta binagriakin jaten. ''
''Azelgak: Azelgaik ez dou ezautu ortuan, oiñ urte gutxirar- tegutxirarte. ''
''Lekak: Ortuan beti artzen giñuzen; baba-beltza, baba gorrixa ta baba-xurixa be bai. ''
