Cambios

Saltar a: navegación, buscar

Otras formulas en euskera

480 bytes añadidos, 10:18 6 jun 2018
sin resumen de edición
:''enrielen pozez.''
:''* Sorgiña piruliña''
:''erratza gaiñean''
:''ipurdia zikiña''
:''kapela buruan.''
:''Sorgiña, sorgiña,''
:''ipurdia zikiña''
:''ezetz harrapatu?''
:''Tentela zara zu.''
En Andoain (G)<ref>LEF.</ref> para echar suertes para el juego recitaban:
:''Isabela, Manuela''
:''Catalina veinte;''
:''veinte bulete,''
:''zipi-zipiton,''
:''Martin zapatón,''
:''carnabela trompeta''
:''lau kirikon.''
:''Lau kiri Andrés,''
:''bost si sila gurutze,''
:''enonita santagurutze,''
:''enonita santa gurutze.''
''Además de las fórmulas recogidas por Manuel Lekuona citadas con anterioridad, a continuación se mencionan otras, algunas de ellas del mismo estilo que las precedentes. En ningún caso se cita su lugar de procedencia, sin embargo se incluyen por su interés<nowikiref>* Sorgiña piruliña LEKUONA, «Las canciones infantiles», cit., pp. 138-142.</nowikiref>erratza gaiñean ipurdia zikiña kapela buruan. Sorgiña, sorgiña, ipurdia zikiña ezetz harrapatu? Tentela zara ''zu.
En Andoain (G)<sup>230</sup> para echar suertes para el juego recitaban:''* Pin-pon, lau seron;'':''tres sardinas y un capón;'':''saltxa-pika, tortolika'':''de putzon.''
:''Isabela* Don-don kikelabon;'':''saltsa-luka, Manuela Catalina veinteesla-buka'':''buka, madre, saltsa-bon; veinte bulete'':''likan-likan,tortolikan...'':''Bran-brutx!''
:''zipi* Don-zipitondon,kikilikon;'':''saltsa-pica, tortolica...'':''Bran-brutx!''
:''Martin zapatón* Don-don, carnabela trompeta lau kirikonke-bon;'':''attona Martxelon;'':''kiski-ti, kaska'':''kaska-melon.''
:''Lau kiri Andrés* Don-don, bost si sila gurutzekikilikon;'':''tartali kopulente,'':''attona Martxelon'':''kañabera-kañabera'':''lau pilikon;'':''mizketan-mizketan'':''koxka melon.''
:''enonita santagurutze* Don-don-don;'':''bera-bera baña'':''cuatro ríos que hay en Prantzia'':''arre matxube,'':''arre mandube'':''don-don-don'':''que se salga usted.''
:''enonita santa gurutze* Pin-ion, la-Va la-Valentzia;'':''aquí Española Prantzia;'':''pone-pone así'':''aberia opendi.'':''Pin-pon, Don Vicente Don.''
Además de las fórmulas recogidas por Manuel Lekuona citadas con anterioridad:''* Dona-dona Isabela'':''Manuela, a continuación se mencionan otrasCatalina;'':''veinte bonete, algunas de ellas del mismo estilo que las precedentes. En ningún caso se cita su lugar de procedencia'':''zipi-zipitón'':''Martín-zapatón, sin embargo se incluyen por su interés<sup>231</sup>.* ''Pin-pon:''kañabela tronpeta, '':''lau seronkirikon;'':''zaku zar batian'':''iru gizon;'':''lau kiri-andre'':''bost señala gurutze'':''Elduñeta Santa'':''Gurutze.''
:''* Dingi-lingo mañe''
:''bijar Santa Mañe''
:''etzi San Andres,''
:''abadie kantuan,''
:''umia zilluan;''
:''atte samiñez,''
:''ama negarrez.''
:''Din-dana.''
:''* Elie,''
:''errotan gari berrie,''
:''Antziola’ko oyan azpin''
:''aingeru kaska-zurie.''
:''tres sardinas y un capón* Arrelando-lando'':''Marikita buscando;'':''cinco compañía; saltxa'':''emen gatoz lau'':''kanpae-pika, tortolikajoten bi;'':''emaizu limosnia'':''Jaungoikuagaitik.''
:''de putzon.* Otsailko-otsailko,''* :''Don-don kikelabonnik otzoa biek ilko;'':''okela bat eta okela bi'':''nere burruntzie bete bedi.''
:''* Txixta-mixta, organixta;''
:''emen ez dagola, or dagola.''
:''* Mix-mix, Erramix;''
:''arratoia kolkoan;''
:''ematen, ematen, ematen...''
:''neronei ematen.''
:''saltsa-luka* Iru ta iru, esla-buka bukasei'':''iru bederatzi'':''amar emeretzi, madre, saltsa-bon'':''bat ogei; likan-likan, tortolikan... Bran-brutx!''* :''Don-don, kikilikon; saltsa-pica, tortolica... Bran-brutx!kixkili ta mixkili''* :''Don-don, ke-bon; attona Martxelon; kiski-ti, kaskairurogei.''
:''* Iru ta iru sei,''
:''iru bederatzi,''
:''amar emeretzi,''
:''bat ogei,''
:''bost egun,''
:''sei milla,''
:''atxuketa-billa.''
:''Ku-ku!''
:''* Kurrillo-kurrillo lepo-luze;''
:''Naparro-naparro bide-luze.''
:''kaska* Fuera-melonfuera,'':''xexena fuera;'':''adarra motxa'':''punta-zorrotxa...'':''Arrapatzen ba-zaitut,'':''arrapatzen ba-zaitut,'':''bertan-bertan ilko zaitut.''
<sup>230</sup> LEF:''* Txan-txin-txibirin,'':''Bilbo'ra ba, une.'':''Txan-txin-txibirin'':''zer eiten?'':''Txan-txin-txibirin'':''makillatxuek'':''txan-txin-txibirin'':''ekarten.''
231 LEKUONA:''* Txin-txirikitin txorie, «las canciones infantiles»'':''txoritxo txilibitarie...'':''Erein nuen ogie'':''oso arlo aundie.'':''uste nuen eun anega, cit'':''imiña bat zan guztie'':''imiña bat zan guztie., pp. 138-142. * ''Don:''Txin-dontxirikitin, kikilikon; tartali kopulentetxorie, attona Martxelon kañabera-kañabera lau pilikon;'':''txoritxo txilibitarie.''
El mismo Lekuona en otro texto citado con anterioridad varias veces, incluye estas otras<ref>LEKUONA, «La Poesía Popular Vasca, cit., pp. 138-139.</ref>:
:''* Bolinén-bolinén,''
:''fardín-fardín,''
:''gordín-gordín...''
:''álere báskuné.''
:''Ke burdún, ke bardán,''
:''arruá lo burdún;''
:''turún-tarán, taríariarán...''
:''álere báskuné...''
:''prantsés-euskálduné…''
:''mizketan* Anianda-mizketan koxka melon.manianda''* :''Don-don-donMaria itsusia ohean da; bera-bera baña cuatro ríos que hay en Prantzia arre matxube'':''leio ttipi, xapatera minje, arre mandube don-don-don que se salga usted.''* :''atxipotin zillarra'':''Pin-ion, la-Va la-Valentzia; aquí Española Prantzia; pone-pone así aberia opendiAñato’ren bearra.. Pin-pon, Don Vicente Don.''* :''Dona-dona Isabela Manuela, Catalina;Opilttuttela billatu!''
:''* Arla-marla,''
:''etxola kamala,''
:''betria gliga,''
:''truntxa muntxa,''
:''errota kafia,''
:''linjera kostera!''
:''* Pin-pin txoria''
:''txori papo-gorria,''
:''lan jan, koinata,''
:''txori-saltza on bat da.''
:''veinte bonete* Din-dan,balan dan'':''Balerakoak elizan,'':''elizakoak kanpoan:'':''– Betiri buru gogorra,'':''non duk ire beorra?'':''– Antxet zagok'':''lau-zangoz ipurdi-gora.''
''zipi-zipitón'' ''Martín-zapatón, kañabela tronpeta, lau kirikon;'' ''zaku ''zar ''batian iru gizon;'' ''lau kiri-andre'' ''bost señala gurutze Elduñeta Santa Gurutze.:''* ''DingiKadira-lingo mañe bijar Santa Mañe etzi San Andres, abadie kantuan, umia zilluan; atte samiñezkadira lumatxa,''   :''ama negarrez. DinTxantxin-danatxarreko neskatxa.''* ''Elie,''   :''errotan gari berrie,'' ''Antziola ko oyan azpin aingeru kaska-zurie.''* ''Arrelando-lando Marikita buscando; cinco compañía;''   ''emen gatoz lau'' ''kanpae-joten bi;''''emaizu limosnia Jaungoikuagaitik.''* ''Otsailko-otsailko,''   ''nik otzoa biek ilko•,'' ''okela bat eta okela bi nere burruntzie bete bedi.''* ''Txixta-mixta, organixta; emen ez dagola, or dagola.''* ''Mix-mix, Erramix; arratoia kolkoan;''   ''ematen, ematen, ematen... neronei ematen.''* ''Iru ta iru, sei iru bederatzi amar emeretzi, bat ogei;''   ''kixkili ta mixkili irurogei.''* ''Iru ta iru sei, iru bederatzi, amar emeretzi, bat ogei,''   ''bost egun,'' ''sei milla,'' ''atxuketa-billa. Ku-kuUpa! Upa! Mariaño!''* ''Kurrillo-kurrillo lepo-luze; Naparro-naparro bide-luze.''* ''Fuera fuera,''   ''xexena fuera;'' ''adarra motxa punta-zorrotxa... Arrapatzen ba-zaitut, arrapatzen ba-zaitut, bertan-bertan ilko zaitut.''* ''Txan-txin-txibirin, Bilbo'ra ba, une. Txan-txin-txibirin zer eiten? Txan-txin-txibirin makillatxuek txan-txin-txibirin ekarten.'' * ''Txin-txirikitin txorie, txoritxo txilibitarie...''
Aingeru Irigaray recoge una versión más, empleada cuando se juega ''«Kukuka» ''para saber a quién le toca hacer de ''bete:''
''Erein nuen ogie oso arlo aundie.''
''uste nuen eun anega, imiña bat zan guztie imiña bat zan guztie... Txin-txirikitin, txorie, txoritxo txilibitarie.''
 
El mismo Lekuona en otro texto citado con anterioridad varias veces, incluye estas otras<sup>232</sup>:* ''Bolinén-bolinén, fardín-fardín, gordín-gordín... álere báskuné. Ke burdún, ke bardán,''
 
 
 
''arruá lo burdún; turún-tarán, taríariarán...''
 
''álere báskuné... prantsés-euskálduné...''* ''Anianda-manianda''
 
 
 
''Maria itsusia ohean da•, leio ttipi, xapatera minje, atxipotin zillarra''
 
''Añato ŕen bearra...''
 
''Opilttuttela billatu!''* ''Arla-marla, etxola kamala, betria gliga, truntxa muntxa,''
 
 
 
''errota kafia, linjera kostera!''* ''Pin-pin txoria txori papo-gorria, lan jan, koinata, txori-saltza on bat da.''
* ''Din-dan, balan dan Balerakoak elizan,''
 
 
 
''elizakoak kanpoan:''
 
''— Betiri buru gogorra, non duk ire beorra? — Antxet zagok''
 
''lau-zangoz ipurdi-gora.''* ''Kadira-kadira lumatxa, Txantxin-txarreko neskatxa. Upa! Upa! Mariaño!''
 
 
 
Aingeru Irigaray recoge una versión más, empleada cuando se juega ''«Kukuka» ''para saber a quién le toca hacer de ''bete:''
232 LEKUONA, «La Poesía Popular Vasca, cit., pp. 138-139.''Dobela, dobela, kina, kina,''
''eskola, erregina, kondesina, bina, bin, keko argin, Salamanka,''
127 728
ediciones