Cambios

Saltar a: navegación, buscar

Preambulo Ganaderia y pastoreo en vasconia/eu

3 bytes añadidos, 08:04 30 nov 2017
Página creada con «Herri-lurretan bazkalekuak eta zuhaiztiak — pagoak, haritzak eta arteak— dauzkaten larre­en ustiaketa librea indarrean egon da hainbat herritan. Herritarrek larreok ap...»
Lurralde menditsuetan, herri-lurrek garrantzia izan dute inguruko herrien ekonomia tradizionala hobetzeko. Hori dela-eta, denon artean ustiatu ahal izateko, herrien arteko elkarteak eta batasunak sortu ziren. Halakoak izan dira, besteak beste, Sierra Salvadakoak, Guibijokoak, Izkizekoak, Aizkorrikoak (Araba eta Gipuzkoako Unio edo Partzuergo Orokorra), Eniriokoak eta Aralarrekoak, eta Bar­deetakoak Nafarroan. Antzekoak dira Pirinio­aren isurialde bietan kokatutako udalen arte­ko batasun eta ''facería ''izeneko elkarteak.
El libre disfrute de los pastos ha estado vigen­te en pueblos queHerri-lurretan bazkalekuak eta zuhaiztiak — pagoak, en sus terrenos comunalesharitzak eta arteak— dauzkaten larre­en ustiaketa librea indarrean egon da hainbat herritan. Herritarrek larreok aprobetxatzen izan dituzte ganaduaren bazka lortzeko —ardiak, tienen pastizales y arbolado (hayasbehiak eta zaldiak—, roblesnahiz etxerako egu­rra, encinas) que han solido ser aprovechados por los vecinos para alimento de su ganado (ovejas, vacas y caballos), así como para obtener leña para el hogar, helecho para cama del ganado estabulado o bellota para los puercosukuiluan sartutako ganaduen azpigarrira­ko ira eta txerrientzako ezkurrak biltzeko.
La libre circulación del ganado no ha teni­do históricamente otras limitaciones que las cercas de los terrenos privados y los lindes de pastizales pertenecientes a otro pueblo, a otra parzonería o a otra facería. El ganado ha podido circular incluso en terrenos de pro­piedad privada, no cercados con pared o con seto, una vez retirada la cosecha. La priori­dad de este derecho de circulación de los rebaños sobre el labrantío está expresada en aquella sentencia: ''Soroak zor dio larreari ''(La tierra labrada está en deuda con el pastizal). Tal es el régimen de pastos que todavía está vigente en valles pirenaicos como el de Roncal (N).
127 728
ediciones