Diferencia entre revisiones de «Presentacion Juegos infantiles en vasconia/eu»

De Atlas Etnográfico de Vasconia
Saltar a: navegación, buscar
 
(No se muestran 21 ediciones intermedias de 2 usuarios)
Línea 1: Línea 1:
 
 
<languages></languages>
 
<languages></languages>
Euskal Herriko Atlas Etnografikoaren bigarren liburua kalean dugu dagoeneko. Gogo onez eta atsegin handiz ekin diot «Haur Jolasak» izenaz argitaratutako lan honen hitzaurrea idazteari. Gogo onez hartu dut lan hau, gaia bera oso esanguratsua eta esanahi handi­koa delako gure Herriaren kulturan eta, beraz, merezi duelako bai, Euskal Herriko Etniker taldeek honelako gai interesgarri bati ondo heldu, sakonetik aztertu eta ikertzea. Atsegin handiz ekin diot hitzaurrea idazteari, liburu hau argitaratuta ikustean, argi geratzen delako belaunaldi guztiak elkarri lotuak daudela, gure historiaren kate luzea mailaz maila osatua dela eta gure kulturaren oihala, neurri handi batean, jolasen hariaz josia dela.
+
Lurraldean XX. mendean zehar praktikatu diren zortziehun jolas baino gehiago deskribatzen dira, horietako asko belaunaldietan zehar transmitituak. Halaber, telebista, bideo-jokoak eta abar sartu ondoren izandako aldaketak ere jasotzen dira.
  
Euskal gizarteak betidanik jarri du umearengan arreta berezia, aparteko ardura, haurrak hartzen baititu bere baitan etorkizunak dakarren zalantza eta iraganak oparo eskaintzen duen jakintza. Gizaldiz gizaldi, denboran barrena irristatuz, belaunaldi bakoitzak aurre­koarengandik jaso eta hurrengoari eskaini dizkio bere baloreak eta balioak, ohiturak eta azturak, eskubideak eta eskabideak, argiak eta itzalak, jakintzak eta ametsak, jokuak eta jolasak...
+
Duela gutxira arte agerikoa zen sexuen arteko bereizketa jolasetan, jolas batzuk mistoak baziren ere. Antzina, gainera, jolasak urtaroaren araberakoak ziren. Jostailu gehienak eskulangintzatik zetozen, eta urteroko zikloaren arabera egiten ziren.
  
Iraganak, denboraren bide luzean barrena, ongi ikasi du orainaren egoerak, pozak eta tristurak azaltzen. Eta etengabeko bidaia honetan beti agertzen zaigu lekuko bera, haurra. Eta haurrarekin batera, jolasa; arbasoengandik jasotako ondasun pedagogikoa; gure ohituren eta tradizioaren atsedentokia, historiaz osatua; gure nortasun eta izaeraren pausalekua, jakintzaz betea.
+
Obraren edukiari dagokionez, lehen adineko jolasekin eta kantuekin hasten da, haurrak jolasteko baino gehiago helduek haurrak entretenitzeko pentsatuak. Hurrengo taldea haurrek naturarekin eta animalien munduarekin duten harremanaz arduratzen da; euren artean duten tratuaz eta jolasten hasteko erabiltzen dituzten zozketa formulez.
  
Baina, jolasak, herri oso baten historia ezezik, guretariko bakoitzaren historia ere josten du hari finez. Haurtzarotik zahartzarora arte dauden gainerako aro guztietan ere agertzen zaigu beti jolasa. Askotan, jolas berberak dira umetakoak zein nagusitakoak. Beste batzuetan, berriz, jolasak joku bihurturik azalduko zaizkigu. Zenbaitetan, egoera eta denbora berrietara egokiturik. Baina, beti jolasak, umetatik erakusten eta irakasten.
+
Lasterketa jolasak ere jasotzen dira, ezkutaketakoak eta jauzikoak, hiru sail handitan banatuta: astora jauzia, soka saltoa eta ''truequemé'' edo ''rayuela''. Beste jolas batzuk dira kulunkakoak, jaurtiketakoak edo trebetasunekoak, eta azken horien artean tortolosak, ziba eta kinkina nabarmentzen dira. Eskuak eta atzamarrak erabiltzeko trebetasunekoak; horien artean «kumak egitera» nabarmentzen da, zeinean atzamarrek, harien eta listariekin batera, figura harrigarriak sortzen dituzten. Jolas erritmikoak, besteak beste, korroan edo katean praktikatzen direnak, imitazio, eszenaratze eta mimikakoak. Igarkizunak, hizkuntz jolasak eta mahai jolasak, egokiak eguraldi txarra dagoenerako. Haurren bildumazaletasuna, eskulangintzako jostailuak eta herrietako jaietan antolatzen diren jolasak.
  
Haurra, gainera, gizaki biziki bizia dugu, bizi-bizia, heldua bera baino biziagoa,<sup>,</sup> bere inguruko mundu osoa harrapatu eta bereganatu nahi duelako, zentzu osoz eta zentzumen oroz.
+
<div align="center"><nowiki>* * *</nowiki></div>&nbsp;
  
Horrexegatik da, bada, hain interesgarria Euskal Herriko Atlasaren barruan «Haur Jola- sak» direla eta, egin den azterketa hau. Irakurleak gozatu egingo du orrioi darien zorion usain gozoaz eta gogoz gogoratuko du herrigintzan eta kulturgintzan zenbat ikasi zuen ia konturatu gabe, jolasetan, olgetan, askatasunez... Eta nola ikasi eta ikusi zuen txantxetako mundu batean, benetako mundua zer izango zen. Irakurlearen partetik, bada, eskerrik asko eta esker mila Etnikerri, egindako azterketa eta ikerketa hauek ikusita zer eskertu badago eta.
+
79 herritan egindako landa lana (Araba: 21; Bizkaia: 19; Gipuzkoa: 10; Nafarroa: 19; Euskal Herri kontinentala: 10). 1989an egindako ikerketa kanpaina. Liburukiaren argitalpena: 1993, berrargitalpena: 2005.
<p style="text-align: right;">1993ko maiatza</p>
 
<p style="text-align: right;"><span style="font-size:smaller;">'''Joseba Arregi Aranburu'''<br/> ''Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailburua''</span></p>
 
{{DISPLAYTITLE: Aurkezpena}}
 
&emsp;
 
 
 
Contenidos de la Presentación:
 
 
<div class="subindice">
 
<div class="subindice">
=== [[Prologo_Juegos_infantiles_en_vasconia|Prólogo a la segunda edición]] ===
 
 
=== [[Introduccion_Juegos_infantiles_en_vasconia|Introducción]] ===
 
  
=== [[El_medio_natural_y_humano_Juegos_infantiles_en_vasconia|El medio natural y humano]] ===
+
<div style="margin-left:0cm;"></div>
  
=== [[Consideraciones_sobre_el_juego_infantil_Juegos_infantiles_en_vasconia|Consideraciones sobre el juego infantil]] ===
+
== [[Consideraciones_sobre_el_juego_infantil_Juegos_infantiles_en_vasconia/eu|Haur-jokoak direla eta]] ==
 
</div>  
 
</div>  
{{#bookTitle:Juegos Infantiles en Vasconia | Juegos_infantiles_en_vasconia}}
+
{{DISPLAYTITLE: Aurkezpena}} {{#bookTitle:Haur Jolasak Euskal Herrian | Juegos_infantiles_en_vasconia/eu}}

Revisión actual del 11:41 22 feb 2019

Otros idiomas:
Inglés • ‎Español • ‎Euskera • ‎Francés

Lurraldean XX. mendean zehar praktikatu diren zortziehun jolas baino gehiago deskribatzen dira, horietako asko belaunaldietan zehar transmitituak. Halaber, telebista, bideo-jokoak eta abar sartu ondoren izandako aldaketak ere jasotzen dira.

Duela gutxira arte agerikoa zen sexuen arteko bereizketa jolasetan, jolas batzuk mistoak baziren ere. Antzina, gainera, jolasak urtaroaren araberakoak ziren. Jostailu gehienak eskulangintzatik zetozen, eta urteroko zikloaren arabera egiten ziren.

Obraren edukiari dagokionez, lehen adineko jolasekin eta kantuekin hasten da, haurrak jolasteko baino gehiago helduek haurrak entretenitzeko pentsatuak. Hurrengo taldea haurrek naturarekin eta animalien munduarekin duten harremanaz arduratzen da; euren artean duten tratuaz eta jolasten hasteko erabiltzen dituzten zozketa formulez.

Lasterketa jolasak ere jasotzen dira, ezkutaketakoak eta jauzikoak, hiru sail handitan banatuta: astora jauzia, soka saltoa eta truequemé edo rayuela. Beste jolas batzuk dira kulunkakoak, jaurtiketakoak edo trebetasunekoak, eta azken horien artean tortolosak, ziba eta kinkina nabarmentzen dira. Eskuak eta atzamarrak erabiltzeko trebetasunekoak; horien artean «kumak egitera» nabarmentzen da, zeinean atzamarrek, harien eta listariekin batera, figura harrigarriak sortzen dituzten. Jolas erritmikoak, besteak beste, korroan edo katean praktikatzen direnak, imitazio, eszenaratze eta mimikakoak. Igarkizunak, hizkuntz jolasak eta mahai jolasak, egokiak eguraldi txarra dagoenerako. Haurren bildumazaletasuna, eskulangintzako jostailuak eta herrietako jaietan antolatzen diren jolasak.

* * *
 

79 herritan egindako landa lana (Araba: 21; Bizkaia: 19; Gipuzkoa: 10; Nafarroa: 19; Euskal Herri kontinentala: 10). 1989an egindako ikerketa kanpaina. Liburukiaren argitalpena: 1993, berrargitalpena: 2005.