Historial
13 dic 2017
Página creada con «Hileta-elizkizunaren ondoren, jarraigoa, dolukoak behintzat, elizaraino egindako bidean gordetako ordena berean, etxeratzen ziren. Etxeko atarian zenbait erritu egiten zi...»
-43
Página creada con «Beharbada horregatik, hiletetan, kanposantuan egiten zen lurperatzeak garrantzia gutxiago zuen aintzina. Zerraldoari hilerrira laguntzen zion jarraigoa, senide eta au...»
-99
Página creada con «Mende honen erdialdera arte, sepultura edo hilobi sinboliko hauek izan ziren Euskal Herriko alderdi askotan etxeko hildakoen alde otoitz egiteko errezu-leku bereziak.»
+13
Página creada con «Sepulturako argiei esangura mistiko bereziak ematen zizkioten, beti heriotza ondoan hildakoaren arimak bizirik irauten zuelakoari atxikiak. Behinolako ogi edo labore op...»
-21
Página creada con «Etxeko hilobiak garrantzia berezia hartzen zuen hileta-mezan eta dolualdiko elizkizun tietan. Hildakoaren etxekoek argiak, ogia eta diruak uzten zituzten bertan defuntuaren...»
-105
Página creada con «Sepulturako argiak iziotu eta defuntuei eskaintzak egiteko ardura etxeko andereari zegokion. Eginbehar hau ezkontzako kapitulazioetan ere jasotzen zen aintzina, eta etxek...»
-158
Página creada con «Hilobi sinboliko hau, defuntuentzako aldare bat bezala zen, bere argizaiola, zamau eta oihalekin apaindua, etxeko defuntuen alde otoitz egin eta opariak eskaintzeko lekua.»
-10
sin resumen de edición
-1
Página creada con «XX. mende hasierako urteetara arte, Hego Euskal Herrian ohitura zen hildakoei eliz barruan lurra ematea. Etxe edo familia bakoitzak elizaren zoruan zeukan lurperatze-leku...»
-70
Página creada con «Elizkizunak ez dira bakarrik hileta-egun horretara mugatzen. Etxekoek, senideek eta auzorik hurbilenek, dolualdiak irauten zuen arteko elizkizun guztietan parte hartu b...»
-117
Página creada con «Era honetako ezaugarriak bereizten zituzten kategoria edo maila desberdinetako hiletak, Vatikanoko II. Batzarreak eragindako liturgia-berrikuntzetara arte indarrean ira...»
-53
Página creada con «Elizako Erritualean zehaztutako elizkizunak berdinak ziren hildako guztientzat. Halere, hileta guztiean ez zen beti apaiz kopuru bera egoten, elizkizunetan ez zen beti...»
-51
Página creada con «Lehenagoko usadioen eta berrien arteko tira-bira horrek ekarri zuen zerraldoa elizpean uzteko ohitura, elizako ateak irekita zeudela. Inoiz, zerraldoaren ordez katafalk...»
-55
Página creada con «Lehengo mendean estaduaren herri-aginduek debekatu egin zuten hildakoak eliz bamira sartzea, hilotza aurrean dela hileta-elizkizuna egiteko.»
-7
Página creada con «Kristau lege zaharrak, hildakoaren aldeko meza hilotza eliz erdian dela ematea agintzen zuen. Hileta-elizkizunean, luto-bankuak, elizako lekurik agerienak, doluan zeuden gi...»
-66
Página creada con «Hileta-jarraigoan ez ziren aintzina hain ugariak senide ez ziren laguntzaileek. Hauek karitatezko taldea osatzen zuten, kristau-elkartasunaren arrazoiz zeudela aditze...»
-63
Página creada con «Hileta-jarraigoa, senideek eta auzoak hildakoarekin zituzten loturen arabera osatua zegoen. Odoleko edo erantsiak ziren senideek ondrako taldea osatzen zuten eta, sen...»
-18
Página creada con «Hileta-jarraigoan toki agirian eramaten ziren aintzina sepulturarako opariak; serorak edo auzoko emakume nagusiak aurrogia eramaten zuen; ezkoandereak argia zeraman, hone...»
-37
Página creada con «Hileta-jarraigoak prozesioan egingo du bide hori. Aurreren elizako gurutzea joango da, hildakoa elizaraino gidatuko duena. Aldez aurretik, apaiza hildakoaren etxera eto...»
+37
sin resumen de edición
-3
Página creada con «Hilketariek, zerraldoa zeramatenek, bide jakin eta aldaezina egin behar zuten. Bideok 10 tzen zuten etxea eta eliza era benetakoz eta sinbolikoz. Ibilbide luze eta, i...»
-184
Página creada con «Herriko ohiturak aurretiaz erabakita zeukan auzokoen artean zeintzuek eramango zuten hilotza sorbalda gainean elizaraino. Ez etxekoek ez senideek ez zuten aintzina andari...»
-59
Página creada con «Gauean, txandaka zainduko dute hildakoa auzokoek, beraren ondoan iziotuta dagoen lanpiona amatatu ez dadin kontu handia hartuz.»
-45
Página creada con «Aintzineko legean, hildakoak ez zuen bakarrik inoiz egon behar. Horregatik, gau eta egun zaintzen zuten etxeko eta auzokoek gaubelan, etxean eginiko hileta bat bailitz be...»
-62
Página creada con «Hildakoa jantzirik onenekin jazten da, «etxetik irtetekoekin», «bidaiaren bat egiteko moduan», edo abitu eta adierazgarri erlijiosoekin, Jainkoaren errukia errazago l...»
-39
Página creada con «Hildakoa jantzi baino lehen garbitu egin behar da, eta garbiketa honek gogora dakarkigu bainu ritual bat: horretarako erabiliko den uretan Erramu egunean bedeinkatutako...»
-59
Página creada con «Etxeko nagusia edo etxekoanderea hiltzean, hildakoak zaindutako etxeko abereei ere aditzera ematen zitzaien heriotza; erleei ere bai, era berezian gainera, argizari gehia...»
-95
Página creada con «Aspaldi, lur ematearen eguna eta ordua jakinda gero, auzokoak eurak joaten ziren senideei hil-mezua ematera, euren artean erabakitzen zutela nork nora joan behar zuen.»
-81
Página creada con «Hildakoaren senide direnei heriotzaren berri emateko ardura etxekoek hartuko dute. Adierazte hau modu zuzenez egin behar da eta hirugarren gradurainoko senideei jakinar...»
-53
Página creada con «Heriotzaren deia berehala egiten zaie auzoko guztiei elizako hil-kanpaiak joaz. Kanpaiok hildakoaren alde otoitz egitera gomit egiten dute. Kanpaiotsak ez dira berdinak i...»
+28
Página creada con «Heriotza dela-eta nabari azalduko dira auzokoen arteko lokarriak eta baita lokarriok eskatzen dituzten eginbehar jakinak. Egoera hauetan auzokoen arteko harremanek iz...»
-22
Página creada con «Gaixoa hil ondoren, difuntuaren senitartekoak dolualdian sartzen dira. Aldi berri honen ezaugarririk adierazgarriena eguneroko zeregi nak alde batera uztea izango da. L...»
-154
Página creada con «Galdeketetako erantzunetan argi agertu denez, orain dela urte batzuk arte Elizakoak agerian eramaten ziren elizatik gaisoaren etxeraino. Nafarroa eta Arabako hego lur...»
-20
sin resumen de edición
Página creada con «Gaisoari eskainitako laguntza ez da eritasuna aringarri egiteko bakarrik. Heriotza ondorengo beste bizitza bat dagoelako kristau-sinesmenak apaiza gaisoarekin egotea eskatz...»
-1
Página creada con «Hiltamuan dagoen gaisoa ardura handiz zaindu behar da. Orain dela hogetabost urtera arte gaisoa etxean bertan zaindu ohi zen, eta ospitaleetan gutxi batzuk bakarrik hil...»
-96
Página creada con «Beste batzutan, eta maizago, jazoera arruntak hartzen dira heriolzaren hurbiltasunaren ezaugarritzat. Sineskera hauen arabera, heriotza inguruan dela sumatu ohi dute et...»
-37
Página creada con «Gaisotasunak eraginda datorren heriotz aurreko egoerari agonia edo hiltamua deritzo. Prozesu hau berezkotzat hartzen da gehienetan. Halere, inoiz, heriotza dakarten gaisota...»
-56
Página creada con «Egindako galdeketan orokorrean ikusi dugunez, Euskal Herriko biztanleentzat heriotza bizimodu baten amaiera eta beste baten hasiera mugatzen duen gertaera da. Beraz, he...»
-3
Página creada con «=== Lehenaren ekarria ===»
-3
Página creada con «Liburu honetan azaltzen diren heriotz ohikuneak, hildakoaren etxean eta auzo inguruan elkarren jarraian gertatu ohi diren ekintza guztiak dira; ez bakarrik Iiturgiari...»
-37
Página creada con «Orduko erritual hura soila zen: berez liturgiazkoak ziren ospakizunak baino ez zituen arautzen. Bazter uzten ziren heriotzaren inguruko hainbat ohitura; besteak beste,...»
-27
Página creada con «Hiletari dagokion erritual katolikoa 1604an aldarrikatutako ''Exsequiarum ordo ''delakoan zehaztu zen, aldaketa handi barik hiru mende eta erdi luze indarrean egon dena,...»
-3
Página creada con «Europako beste hainbat lurraldetan bezala, Euskal Herriko heriotz ohikuneak kristautasunak markatutako kulturaren barruan eman dira, eta ohikuneotako batzuek Elizak ber...»
-29
Página creada con «Hemen, amaitzera doan mende honetan Euskal Herrian bizi izan diren heriotzarekiko usadio eta ohikuneak jaso ditugu. Dokumentazio historikora jo izan badugu inoiz, etnog...»
-49
Página creada con «Era berean, bazterrean utzi ditugu oraingoz heriotza gaitzat duen arteari buruzko zenbait alderdi ere. Agerpen desberdinok, heriotzaren inguruko pentsaera ondo ezagutze...»
+15
sin resumen de edición
+1
sin resumen de edición
-1
Página creada con «Horregatik bada, ez ditugu hemen aztertuko kontestu honetatik kanpo geratzen diren hil ondoko ohikuneak, ohore zibikoak edo militarrak eskatzen dituztenak edota erlijiora...»
+5
Página creada con «Euskal Herriko Atlas Etnografikoa egiteko narri legez darabilgun galdeketa nagusiko gaiei dagokienez, ale honetan deskribatzen ditugun heriotz ohikuneak etxe-taldekoen usad...»
+28 423