Diferencia entre revisiones de «Indice Ganaderia y pastoreo en vasconia/eu»
De Atlas Etnográfico de Vasconia
m (Texto reemplazado: «=== [[» por «=== [[#») |
|||
(No se muestran 267 ediciones intermedias del mismo usuario) | |||
Línea 5: | Línea 5: | ||
=== [[#Crianza_tradicional_de_animales_ y_transformaciones_contemporaneas|Animalien hazkuntza tradizionala eta gaur egungo aldaketak]] === | === [[#Crianza_tradicional_de_animales_ y_transformaciones_contemporaneas|Animalien hazkuntza tradizionala eta gaur egungo aldaketak]] === | ||
− | === [[Vertiente_atlantica_crianza|Isurialde atlantikoa]] === | + | === [[#Vertiente_atlantica_crianza|Isurialde atlantikoa]] === |
− | ==== [[Bizkaia|Bizkaia]] ==== | + | ==== [[#Bizkaia|Bizkaia]] ==== |
==== [[#Gipuzkoa|Gipuzkoa]] ==== | ==== [[#Gipuzkoa|Gipuzkoa]] ==== | ||
− | ==== [[Vasconia_continental|Baskonia kontinentala]] ==== | + | ==== [[#Vasconia_continental|Baskonia kontinentala]] ==== |
=== [[#Vertiente_mediterranea|Isurialde mediterraneoa]] === | === [[#Vertiente_mediterranea|Isurialde mediterraneoa]] === | ||
Línea 17: | Línea 17: | ||
==== [[#Alava| Araba]] ==== | ==== [[#Alava| Araba]] ==== | ||
− | ==== [[Navarra|Nafarroa]] ==== | + | ==== [[#Navarra|Nafarroa]] ==== |
  |   | ||
Línea 50: | Línea 50: | ||
==== [[#Apendice2_Descripcion_de_las_razas_autoctonas|Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena]] ==== | ==== [[#Apendice2_Descripcion_de_las_razas_autoctonas|Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena]] ==== | ||
− | === [[Cabras|Ahuntzak]] === | + | === [[#Cabras|Ahuntzak]] === |
==== [[#Apendice3_Descripcion_de_las_razas_autoctonas|Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena]] ==== | ==== [[#Apendice3_Descripcion_de_las_razas_autoctonas|Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena]] ==== | ||
− | === [[Cerdos|Txerriak]] === | + | === [[#Cerdos|Txerriak]] === |
− | ==== [[Apendice4_Descripcion_de_las_razas_autoctonas|Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena]] ==== | + | ==== [[#Apendice4_Descripcion_de_las_razas_autoctonas|Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena]] ==== |
− | === [[Yeguas_burros_y_mulos|Behorrak, astoak eta mandoak]] === | + | === [[#Yeguas_burros_y_mulos|Behorrak, astoak eta mandoak]] === |
==== [[#Apendice5_Descripcion_de_las_razas_autoctonas|Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena]] ==== | ==== [[#Apendice5_Descripcion_de_las_razas_autoctonas|Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena]] ==== | ||
− | === [[Gallinas_palomas_patos_y_otras_aves|Oiloak, usoak, ahateak eta beste hegazti batzuk]] === | + | === [[#Gallinas_palomas_patos_y_otras_aves|Oiloak, usoak, ahateak eta beste hegazti batzuk]] === |
− | === [[Otros_animales_menores_conejos_perros_y_gatos|Beste animalia txiki batzuk: untxiak, txakurrak eta katuak]] === | + | === [[#Otros_animales_menores_conejos_perros_y_gatos|Beste animalia txiki batzuk: untxiak, txakurrak eta katuak]] === |
==== [[#Apendice6_Descripcion_de_las_razas_autoctonas|Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena]] ==== | ==== [[#Apendice6_Descripcion_de_las_razas_autoctonas|Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena]] ==== | ||
Línea 75: | Línea 75: | ||
=== [[#Denominaciones_segun_especie_edad_y_sexo|Izenak espeziearen, adinaren eta sexuaren arabera]] === | === [[#Denominaciones_segun_especie_edad_y_sexo|Izenak espeziearen, adinaren eta sexuaren arabera]] === | ||
− | ==== [[Ganado_ovino|Ardi-azienda]] ==== | + | ==== [[#Ganado_ovino|Ardi-azienda]] ==== |
**Kumeak | **Kumeak | ||
Línea 81: | Línea 81: | ||
**Beste izen batzuk | **Beste izen batzuk | ||
− | ==== [[Ganado_vacuno|Behi-azienda]] ==== | + | ==== [[#Ganado_vacuno|Behi-azienda]] ==== |
**Kumeak | **Kumeak | ||
Línea 96: | Línea 96: | ||
**Helduak | **Helduak | ||
− | ==== [[Ganado_caballar|Zaldi-azienda]] ==== | + | ==== [[#Ganado_caballar|Zaldi-azienda]] ==== |
**Kumeak | **Kumeak | ||
Línea 106: | Línea 106: | ||
**Helduak | **Helduak | ||
− | ==== [[Ganado_mular|Mando-azienda]] ==== | + | ==== [[#Ganado_mular|Mando-azienda]] ==== |
**Kumeak | **Kumeak | ||
**Helduak | **Helduak | ||
− | ==== [[Ganado_aviar|Hegazti-azienda]] ==== | + | ==== [[#Ganado_aviar|Hegazti-azienda]] ==== |
**Kumeak | **Kumeak | ||
Línea 122: | Línea 122: | ||
== IV. [[LENGUAJE_Y_TRATO_A_LOS_ANIMALES/eu|ANIMALIEKIKO HIZKUNTZA ETA TRATUA]] == | == IV. [[LENGUAJE_Y_TRATO_A_LOS_ANIMALES/eu|ANIMALIEKIKO HIZKUNTZA ETA TRATUA]] == | ||
− | === [[Nombres_impuestos_a_los_animales_domesticos|Etxe abereei jarritako izenak]] === | + | === [[#Nombres_impuestos_a_los_animales_domesticos|Etxe abereei jarritako izenak]] === |
==== [[#Ovejas_lenguaje|Ardiak]] ==== | ==== [[#Ovejas_lenguaje|Ardiak]] ==== | ||
Línea 152: | Línea 152: | ||
=== [[#Lenguaje_y_modo_de_tratar_a_los_animales|Animaliekiko hizkuntza eta tratatzeko modua]] === | === [[#Lenguaje_y_modo_de_tratar_a_los_animales|Animaliekiko hizkuntza eta tratatzeko modua]] === | ||
− | ==== [[El_trato_con_los_animales|Animaliekiko tratua]] ==== | + | ==== [[#El_trato_con_los_animales|Animaliekiko tratua]] ==== |
**Laztanak | **Laztanak | ||
− | ==== [[Lenguaje_empleado_con_los_animales_domesticos|Etxe abereekin erabilitako hizkuntza]] ==== | + | ==== [[#Lenguaje_empleado_con_los_animales_domesticos|Etxe abereekin erabilitako hizkuntza]] ==== |
**Behiak | **Behiak | ||
Línea 185: | Línea 185: | ||
**Banaketak ukuiluetan | **Banaketak ukuiluetan | ||
− | ==== [[Establos_exentos_de_la_casa|Etxetik kanpoko abeletxeak]] ==== | + | ==== [[#Establos_exentos_de_la_casa|Etxetik kanpoko abeletxeak]] ==== |
==== [[#Pesebres|Askak]] ==== | ==== [[#Pesebres|Askak]] ==== | ||
Línea 197: | Línea 197: | ||
=== [[#Los_modernos_establos._Transformaciones_operadas|Abeletxe modernoak. Egindako aldaketak]] === | === [[#Los_modernos_establos._Transformaciones_operadas|Abeletxe modernoak. Egindako aldaketak]] === | ||
− | === [[Recintos_para_la_cria_de_animales_domesticos|Etxe abereak hazteko barrutiak]] === | + | === [[#Recintos_para_la_cria_de_animales_domesticos|Etxe abereak hazteko barrutiak]] === |
==== [[#Cochiqueras|Txerrikortak]] ==== | ==== [[#Cochiqueras|Txerrikortak]] ==== | ||
Línea 213: | Línea 213: | ||
== VI. [[ALIMENTACION_DEL_GANADO_ESTABULADO/eu|UKUILURATUTAKO AZIENDAREN ELIKADURA ]] == | == VI. [[ALIMENTACION_DEL_GANADO_ESTABULADO/eu|UKUILURATUTAKO AZIENDAREN ELIKADURA ]] == | ||
− | === [[Alimentacion_del_ganado_en_la_casa|Aziendaren elikadura etxean]] === | + | === [[#Alimentacion_del_ganado_en_la_casa|Aziendaren elikadura etxean]] === |
==== [[#Vacas|Behiak]] ==== | ==== [[#Vacas|Behiak]] ==== | ||
Línea 222: | Línea 222: | ||
==== [[#Bueyes|Idiak]] ==== | ==== [[#Bueyes|Idiak]] ==== | ||
− | ==== [[Caballerias|Zamariak]] ==== | + | ==== [[#Caballerias|Zamariak]] ==== |
− | ==== [[Ovejas_y_cabras|Ardiak eta ahuntzak]] ==== | + | ==== [[#Ovejas_y_cabras|Ardiak eta ahuntzak]] ==== |
==== [[#Cerdos_Alimentacion|Txerriak]] ==== | ==== [[#Cerdos_Alimentacion|Txerriak]] ==== | ||
Línea 234: | Línea 234: | ||
==== [[#Perros_y_gatos|Txakurrak eta katuak]] ==== | ==== [[#Perros_y_gatos|Txakurrak eta katuak]] ==== | ||
− | === [[Alimentacion_de_las_crias|Kumeen elikadura]] === | + | === [[#Alimentacion_de_las_crias|Kumeen elikadura]] === |
==== [[#Terneras|Txahalak]] ==== | ==== [[#Terneras|Txahalak]] ==== | ||
− | ==== [[Corderas|Bildots emeak]] ==== | + | ==== [[#Corderas|Bildots emeak]] ==== |
==== [[#Cabritas|Axoak]] ==== | ==== [[#Cabritas|Axoak]] ==== | ||
Línea 284: | Línea 284: | ||
==== [[#Cabras1|Ahuntzak]] ==== | ==== [[#Cabras1|Ahuntzak]] ==== | ||
− | ==== [[Yeguas|Behorrak]] ==== | + | ==== [[#Yeguas|Behorrak]] ==== |
**Araldia | **Araldia | ||
Línea 291: | Línea 291: | ||
==== [[#Burras|Astemeak]] ==== | ==== [[#Burras|Astemeak]] ==== | ||
− | ==== [[Obtencion_de_mulos|Mandoak lortzea]] ==== | + | ==== [[#Obtencion_de_mulos|Mandoak lortzea]] ==== |
==== [[#Cerdas|Ahardiak]] ==== | ==== [[#Cerdas|Ahardiak]] ==== | ||
− | ==== [[Conejas|Untxi emeak]] ==== | + | ==== [[#Conejas|Untxi emeak]] ==== |
==== [[#Gallinas_y_palomas|Oiloak eta usoak]] ==== | ==== [[#Gallinas_y_palomas|Oiloak eta usoak]] ==== | ||
Línea 309: | Línea 309: | ||
==== [[#Gatas| Katemeak]] ==== | ==== [[#Gatas| Katemeak]] ==== | ||
− | ==== [[Las_paradas_y_la_inseminacion_artificial|Geldialdiak eta ernalkuntza artifiziala]] ==== | + | ==== [[#Las_paradas_y_la_inseminacion_artificial|Geldialdiak eta ernalkuntza artifiziala]] ==== |
=== [[#Procedimientos_para_calcular_la_edad_del_ganado| Aziendaren adina kalkulatzeko prozedurak]] === | === [[#Procedimientos_para_calcular_la_edad_del_ganado| Aziendaren adina kalkulatzeko prozedurak]] === | ||
Línea 315: | Línea 315: | ||
==== [[#Vacas2|Behiak]] ==== | ==== [[#Vacas2|Behiak]] ==== | ||
− | ==== [[Ovejas2|Ardiak]] ==== | + | ==== [[#Ovejas2|Ardiak]] ==== |
=== [[#Manipulaciones_del_cuerpo_de_los_animales|Animalien gorputzen manipulazioa]] === | === [[#Manipulaciones_del_cuerpo_de_los_animales|Animalien gorputzen manipulazioa]] === | ||
Línea 321: | Línea 321: | ||
==== [[#Corte_del_rabo_a_las_corderas|Bildots emeei buztana moztea]] ==== | ==== [[#Corte_del_rabo_a_las_corderas|Bildots emeei buztana moztea]] ==== | ||
− | ==== [[Otras_amputaciones_cortes_y_perforaciones|Beste mozketa, anputazio eta zulatze batzuk]] ==== | + | ==== [[#Otras_amputaciones_cortes_y_perforaciones|Beste mozketa, anputazio eta zulatze batzuk]] ==== |
− | ==== [[Supresion_de_los_cuernos|Adarrak kentzea]] ==== | + | ==== [[#Supresion_de_los_cuernos|Adarrak kentzea]] ==== |
− | ==== [[Castracion|Irentzea]] ==== | + | ==== [[#Castracion|Irentzea]] ==== |
**Zezenak | **Zezenak | ||
Línea 333: | Línea 333: | ||
**Oilaskoak | **Oilaskoak | ||
− | === [[Herrado|Ferratzea]] === | + | === [[#Herrado|Ferratzea]] === |
− | ==== [[Proceso_de_herrado|Ferratze-prozesua]] ==== | + | ==== [[#Proceso_de_herrado|Ferratze-prozesua]] ==== |
**Zaldi-azienda | **Zaldi-azienda | ||
Línea 342: | Línea 342: | ||
==== [[#Herraduras_y_clavos|Ferrak eta iltzeak]] ==== | ==== [[#Herraduras_y_clavos|Ferrak eta iltzeak]] ==== | ||
− | ==== [[Otras_operaciones_efectuadas_por_los_herradores| Ferratzaileek egindako beste operazio batzuk]] ==== | + | ==== [[#Otras_operaciones_efectuadas_por_los_herradores| Ferratzaileek egindako beste operazio batzuk]] ==== |
  |   | ||
Línea 349: | Línea 349: | ||
=== [[#Bizkaia2|Bizkaia]] === | === [[#Bizkaia2|Bizkaia]] === | ||
− | === [[Gipuzkoa2|Gipuzkoa]] === | + | === [[#Gipuzkoa2|Gipuzkoa]] === |
=== [[#Vasconia_continental2|Baskonia kontinentala]] === | === [[#Vasconia_continental2|Baskonia kontinentala]] === | ||
Línea 361: | Línea 361: | ||
==== [[#El_lazo_urka-bilurra|Lakioa]] ==== | ==== [[#El_lazo_urka-bilurra|Lakioa]] ==== | ||
− | ==== [[Sal_y_pan|Gatza eta ogia]] ==== | + | ==== [[#Sal_y_pan|Gatza eta ogia]] ==== |
==== [[#Gritos_y_ruidos|Oihuak eta zaratak]] ==== | ==== [[#Gritos_y_ruidos|Oihuak eta zaratak]] ==== | ||
Línea 367: | Línea 367: | ||
==== [[#Uso_de_perros_de_presa|Heltze-txakurren erabilera]] ==== | ==== [[#Uso_de_perros_de_presa|Heltze-txakurren erabilera]] ==== | ||
− | === [[Apendice_El_aprovechamiento_de_los_pastos_en_Lezaun_(N)|Eranskina: Lezaungo (N) bazkalekuen aprobetxamendua ]] === | + | === [[#Apendice_El_aprovechamiento_de_los_pastos_en_Lezaun_(N)|Eranskina: Lezaungo (N) bazkalekuen aprobetxamendua ]] === |
  |   | ||
== IX. [[LA_SUBIDA_CON_EL_REBAÑO_AL_MONTE/eu|ARTALDEAREKIN MENDIRA IGOTZEA]] == | == IX. [[LA_SUBIDA_CON_EL_REBAÑO_AL_MONTE/eu|ARTALDEAREKIN MENDIRA IGOTZEA]] == | ||
− | === [[La_subida_del_rebaño|Artaldearen igoera]] === | + | === [[#La_subida_del_rebaño|Artaldearen igoera]] === |
==== [[#Influencia_del_clima_y_de_los_pastos|Klimaren eta bazkalekuen eragina]] ==== | ==== [[#Influencia_del_clima_y_de_los_pastos|Klimaren eta bazkalekuen eragina]] ==== | ||
Línea 380: | Línea 380: | ||
==== [[#Pastoreo_de_ciclo_diario|Eguneroko zikloa duen artzaintza]] ==== | ==== [[#Pastoreo_de_ciclo_diario|Eguneroko zikloa duen artzaintza]] ==== | ||
− | ==== [[Reglamentacion_aplicable|Aplikatzeko arautegia]] ==== | + | ==== [[#Reglamentacion_aplicable|Aplikatzeko arautegia]] ==== |
− | ==== [[El_pastoreo_en_la_actualidad|Artzaintza gaur egun]] ==== | + | ==== [[#El_pastoreo_en_la_actualidad|Artzaintza gaur egun]] ==== |
=== [[#Ascension_del_pastor_en_solitario_o_acompañado|Artzainaren igoera bakarrik edo lagunduta]] === | === [[#Ascension_del_pastor_en_solitario_o_acompañado|Artzainaren igoera bakarrik edo lagunduta]] === | ||
− | === [[Comitiva_animal_del_pastor|Artzainaren animalia-segizioa]] === | + | === [[#Comitiva_animal_del_pastor|Artzainaren animalia-segizioa]] === |
=== [[#Los_mejores_pastos_para_el_rebaño|Bazkaleku onenak artaldearentzat]] === | === [[#Los_mejores_pastos_para_el_rebaño|Bazkaleku onenak artaldearentzat]] === | ||
Línea 398: | Línea 398: | ||
==== [[#Pastos_perjudiciales|Bazkaleku kaltegarriak]] ==== | ==== [[#Pastos_perjudiciales|Bazkaleku kaltegarriak]] ==== | ||
− | === [[Ciclo_anual_del_pastor_y_estancia_en_la_montaña|Artzainaren urteroko zikloa eta mendiko egonaldia]] === | + | === [[#Ciclo_anual_del_pastor_y_estancia_en_la_montaña|Artzainaren urteroko zikloa eta mendiko egonaldia]] === |
− | ==== [[El_pastor_de_Gorbea_(B)|Gorbeiako (B) artzaina]] ==== | + | ==== [[#El_pastor_de_Gorbea_(B)|Gorbeiako (B) artzaina]] ==== |
==== [[#El_pastor_de_Urbia_y_el_de_Aizkorri_(G)|Urbiako artzaina eta Aizkorrikoa (G)]] ==== | ==== [[#El_pastor_de_Urbia_y_el_de_Aizkorri_(G)|Urbiako artzaina eta Aizkorrikoa (G)]] ==== | ||
− | ==== [[El_pastor_suletino|Zuberoako artzaina]] ==== | + | ==== [[#El_pastor_suletino|Zuberoako artzaina]] ==== |
− | ==== [[El_pastor_de_Allo_(N)|Alloko (N) artzaina]] ==== | + | ==== [[#El_pastor_de_Allo_(N)|Alloko (N) artzaina]] ==== |
=== [[#La_bajada_del_rebaño|Artaldearen jaitsiera]] === | === [[#La_bajada_del_rebaño|Artaldearen jaitsiera]] === | ||
Línea 413: | Línea 413: | ||
== X. [[MARCAS_DE_PROPIEDAD/eu|JABETZA MARKAK]] == | == X. [[MARCAS_DE_PROPIEDAD/eu|JABETZA MARKAK]] == | ||
− | === [[Marcas_de_propiedad_del_ganado|Aziendaren jabetza markak]] === | + | === [[#Marcas_de_propiedad_del_ganado|Aziendaren jabetza markak]] === |
==== [[#Corte_en_la_oreja._Akatsa|Ebakia belarrian. ''Akatsa'']] ==== | ==== [[#Corte_en_la_oreja._Akatsa|Ebakia belarrian. ''Akatsa'']] ==== | ||
Línea 420: | Línea 420: | ||
**Azienda larriari egindako ebakiak | **Azienda larriari egindako ebakiak | ||
− | ==== [[Señales_con_pintura|Pinturarekin egindako seinaleak]] ==== | + | ==== [[#Señales_con_pintura|Pinturarekin egindako seinaleak]] ==== |
==== [[#Marca_de_pez_o_brea._Empego|Bikez edo breaz egindako marka. Biketzea]] ==== | ==== [[#Marca_de_pez_o_brea._Empego|Bikez edo breaz egindako marka. Biketzea]] ==== | ||
− | ==== [[Marca_de_hierro|Burdinazko marka]] ==== | + | ==== [[#Marca_de_hierro|Burdinazko marka]] ==== |
**Burdinazko markak adarretan, apatxetan edo muturrean | **Burdinazko markak adarretan, apatxetan edo muturrean | ||
− | ==== [[Cambios_operados_en_el_marcaje_del_ganado._El_crotal|Aziendaren markatze-lanetan izandako aldaketak. Krotaloa]] ==== | + | ==== [[#Cambios_operados_en_el_marcaje_del_ganado._El_crotal|Aziendaren markatze-lanetan izandako aldaketak. Krotaloa]] ==== |
− | === [[Cencerros_o_esquilones._Arranak_zintzarriak|Zintzarriak edo dunbak. Arranak, zintzarriak]] === | + | === [[#Cencerros_o_esquilones._Arranak_zintzarriak|Zintzarriak edo dunbak. Arranak, zintzarriak]] === |
==== [[#El_sonido_de_los_cencerros|Zintzarrien soinua]] ==== | ==== [[#El_sonido_de_los_cencerros|Zintzarrien soinua]] ==== | ||
Línea 443: | Línea 443: | ||
=== [[#Adornos_del_ganado|Aziendaren apaindurak]] === | === [[#Adornos_del_ganado|Aziendaren apaindurak]] === | ||
− | ==== [[Collares_de_campanillas_y_cascabeles|Txilinezko idunekoa eta txintxirrinak]] ==== | + | ==== [[#Collares_de_campanillas_y_cascabeles|Txilinezko idunekoa eta txintxirrinak]] ==== |
**Uztaren garraioa | **Uztaren garraioa | ||
**Nekazaritzako beste lan batzuetan | **Nekazaritzako beste lan batzuetan | ||
− | ==== [[Caballerias_enjaezadas| Zamari apainduak]] ==== | + | ==== [[#Caballerias_enjaezadas| Zamari apainduak]] ==== |
==== [[#Engalanamiento_del_ganado|Aziendaren dotoretzea]] ==== | ==== [[#Engalanamiento_del_ganado|Aziendaren dotoretzea]] ==== | ||
Línea 457: | Línea 457: | ||
== XI. [[PASTOS_COMUNALES/eu|BAZKALEKU KOMUNALAK]] == | == XI. [[PASTOS_COMUNALES/eu|BAZKALEKU KOMUNALAK]] == | ||
− | === [[Caracteristicas_y_evolucion|Ezaugarriak eta bilakaera]] === | + | === [[#Caracteristicas_y_evolucion|Ezaugarriak eta bilakaera]] === |
==== [[#Reduccion_y_perdida_de_comunales|Komunalen murrizketa eta galera]] ==== | ==== [[#Reduccion_y_perdida_de_comunales|Komunalen murrizketa eta galera]] ==== | ||
Línea 463: | Línea 463: | ||
==== [[#Reforestacion_y_cierres|Baso-sartzeak eta ixteak]] ==== | ==== [[#Reforestacion_y_cierres|Baso-sartzeak eta ixteak]] ==== | ||
− | ==== [[Rastrojeras|Uztondoak]] ==== | + | ==== [[#Rastrojeras|Uztondoak]] ==== |
==== [[#Intervencion_municipal_y_foral|Udalen eta diputazioen esku-hartzea ]] ==== | ==== [[#Intervencion_municipal_y_foral|Udalen eta diputazioen esku-hartzea ]] ==== | ||
Línea 469: | Línea 469: | ||
==== [[#Condiciones_de_disfrute|Erabiltzeko baldintzak]] ==== | ==== [[#Condiciones_de_disfrute|Erabiltzeko baldintzak]] ==== | ||
− | = | + | <br/> |
+ | <span style="font-size:120%;">'''BAZKALEKU KOMUNALEN APROBETXAMENDUA:'''</span> | ||
− | === [[Comunales_en_Bizkaia|Komunalak Bizkaian]] === | + | === [[#Comunales_en_Bizkaia|Komunalak Bizkaian]] === |
==== [[#Sierra_de_Gorbea|Gorbeia mendikatea]] ==== | ==== [[#Sierra_de_Gorbea|Gorbeia mendikatea]] ==== | ||
Línea 479: | Línea 480: | ||
==== [[#Encartaciones|Enkarterriko haranak]] ==== | ==== [[#Encartaciones|Enkarterriko haranak]] ==== | ||
− | ==== [[Valle_de_Carranza|Karrantza]] ==== | + | ==== [[#Valle_de_Carranza|Karrantza]] ==== |
=== [[#Hermandades_y_comunidades_de_pastos_en_Alava|Bazkalekuen ermandade eta komunitateak Araban]] === | === [[#Hermandades_y_comunidades_de_pastos_en_Alava|Bazkalekuen ermandade eta komunitateak Araban]] === | ||
− | ==== [[Comunidad_de_Sierra_Salvada|Gorobel mendikateko komunitatea]] ==== | + | ==== [[#Comunidad_de_Sierra_Salvada|Gorobel mendikateko komunitatea]] ==== |
− | ==== [[Comunidad_de_la_Sierra_Brava_de_Badaia|Badaia mendikateko komunitatea]] ==== | + | ==== [[#Comunidad_de_la_Sierra_Brava_de_Badaia|Badaia mendikateko komunitatea]] ==== |
==== [[#Comunidad_de_Guibijo|Guibijoko komunitatea]] ==== | ==== [[#Comunidad_de_Guibijo|Guibijoko komunitatea]] ==== | ||
Línea 491: | Línea 492: | ||
==== [[#Comunales_de_Urkabustaiz|Urkabustaizko komunalak]] ==== | ==== [[#Comunales_de_Urkabustaiz|Urkabustaizko komunalak]] ==== | ||
− | ==== [[Junta_de_la_Sierra_de_Arcamo|Arkamo Mendikateko Elkartea]] ==== | + | ==== [[#Junta_de_la_Sierra_de_Arcamo|Arkamo Mendikateko Elkartea]] ==== |
==== [[#Valle_de_Valdegovia|Gaubea harana]] ==== | ==== [[#Valle_de_Valdegovia|Gaubea harana]] ==== | ||
Línea 497: | Línea 498: | ||
==== [[#Sierra_de_Valderejo|Valderejo mendikatea]] ==== | ==== [[#Sierra_de_Valderejo|Valderejo mendikatea]] ==== | ||
− | ==== [[Comunales_de_Berganzo|Berganzoko komunalak]] ==== | + | ==== [[#Comunales_de_Berganzo|Berganzoko komunalak]] ==== |
− | ==== [[Monte_comunero_en_Toloño|Mendi komuneroa Toloñon]] ==== | + | ==== [[#Monte_comunero_en_Toloño|Mendi komuneroa Toloñon]] ==== |
==== [[#Monte_comunero_La_Isla|La Isla mendi komuneroa]] ==== | ==== [[#Monte_comunero_La_Isla|La Isla mendi komuneroa]] ==== | ||
Línea 509: | Línea 510: | ||
==== [[#Monte_comunero_de_Laguardia_y_su_Tierra|Guardiako eta haren Lurreko mendi komuneroa]] ==== | ==== [[#Monte_comunero_de_Laguardia_y_su_Tierra|Guardiako eta haren Lurreko mendi komuneroa]] ==== | ||
− | ==== [[Comuneros_de_Moreda_y_Viana| Moreda eta Vianako komuneroak]] ==== | + | ==== [[#Comuneros_de_Moreda_y_Viana| Moreda eta Vianako komuneroak]] ==== |
==== [[#Sierra_de_Codes|Kodes mendikatea]] ==== | ==== [[#Sierra_de_Codes|Kodes mendikatea]] ==== | ||
Línea 515: | Línea 516: | ||
=== [[#Parzonerias_en_Gipuzkoa_y_Alava|Partzuergoak Gipuzkoan eta Araban]] === | === [[#Parzonerias_en_Gipuzkoa_y_Alava|Partzuergoak Gipuzkoan eta Araban]] === | ||
− | ==== [[Parzoneria_General_de_Gipuzkoa_y_Alava|Gipuzkoako eta Arabako Partzuergo Orokorra]] ==== | + | ==== [[#Parzoneria_General_de_Gipuzkoa_y_Alava|Gipuzkoako eta Arabako Partzuergo Orokorra]] ==== |
− | ==== [[Parzoneria_Menor_o_Komun_Txikia|Partzuergo Txikia edo ''Komun Txikia'']] ==== | + | ==== [[#Parzoneria_Menor_o_Komun_Txikia|Partzuergo Txikia edo ''Komun Txikia'']] ==== |
− | ==== [[Parzoneria_General_de_Entzia|Entziako Partzuergo Orokorra]] ==== | + | ==== [[#Parzoneria_General_de_Entzia|Entziako Partzuergo Orokorra]] ==== |
− | ==== [[Parzoneria_de_Iturrieta|Iturrietako Partzuergoa]] ==== | + | ==== [[#Parzoneria_de_Iturrieta|Iturrietako Partzuergoa]] ==== |
=== [[#Montes_de_Ernio_y_Jaizkibel|Ernio eta Jaizkibelgo Mendiak]] === | === [[#Montes_de_Ernio_y_Jaizkibel|Ernio eta Jaizkibelgo Mendiak]] === | ||
− | === [[Uniones_en_la_Sierra_de_Aralar|Aralar mendikateko elkarteak]] === | + | === [[#Uniones_en_la_Sierra_de_Aralar|Aralar mendikateko elkarteak]] === |
− | ==== [[Mancomunidad_de_Enirio-Aralar|Enirio-Aralarko Mankomunitatea]] ==== | + | ==== [[#Mancomunidad_de_Enirio-Aralar|Enirio-Aralarko Mankomunitatea]] ==== |
− | ==== [[La_Union_de_Aralar|Aralarko Elkartea]] ==== | + | ==== [[#La_Union_de_Aralar|Aralarko Elkartea]] ==== |
− | === [[Sierras_de_Urbasa_y_Andia|Urbasa eta Andia mendikateak]] === | + | === [[#Sierras_de_Urbasa_y_Andia|Urbasa eta Andia mendikateak]] === |
− | ==== [[Comunales_de_las_Amescoas|Ameskoetako komunalak]] ==== | + | ==== [[#Comunales_de_las_Amescoas|Ameskoetako komunalak]] ==== |
==== [[#Sierra_de_Lokiz|Lokiz mendikatea]] ==== | ==== [[#Sierra_de_Lokiz|Lokiz mendikatea]] ==== | ||
Línea 543: | Línea 544: | ||
==== [[#Valle_de_Baztan|Baztan]] ==== | ==== [[#Valle_de_Baztan|Baztan]] ==== | ||
− | ==== [[Valle_de_Erro|Erroibar]] ==== | + | ==== [[#Valle_de_Erro|Erroibar]] ==== |
==== [[#Aoiz_y_Valle_de_Longuida|Agoitz eta Longida]] ==== | ==== [[#Aoiz_y_Valle_de_Longuida|Agoitz eta Longida]] ==== | ||
Línea 555: | Línea 556: | ||
**Mendiko galsoroa, kasalenkoa eta komuna | **Mendiko galsoroa, kasalenkoa eta komuna | ||
− | ==== [[#Los_pastos_de_las_Bardenas_Reales|Bardeako bazkalekuak]] ==== | + | ==== [[##Los_pastos_de_las_Bardenas_Reales|Bardeako bazkalekuak]] ==== |
− | === [[Corralizas|Eskortak]] === | + | === [[#Corralizas|Eskortak]] === |
− | ==== [[Sanguesa|Zangoza]] ==== | + | ==== [[#Sanguesa|Zangoza]] ==== |
==== [[#San_Martin_de_Unx|San Martin Unx]] ==== | ==== [[#San_Martin_de_Unx|San Martin Unx]] ==== | ||
− | ==== [[Melida|Mélida]] ==== | + | ==== [[#Melida|Mélida]] ==== |
==== [[#Lodosa|Lodosa]] ==== | ==== [[#Lodosa|Lodosa]] ==== | ||
Línea 569: | Línea 570: | ||
==== [[#Allo|Allo]] ==== | ==== [[#Allo|Allo]] ==== | ||
− | === [[Facerias|Partzuergoak]] === | + | === [[#Facerias|Partzuergoak]] === |
− | ==== [[Facerias_interpirenaicas|Pirinioen arteko partzuergoak]] ==== | + | ==== [[#Facerias_interpirenaicas|Pirinioen arteko partzuergoak]] ==== |
==== [[#Tributo_de_las_Tres_Vacas|Hiru Behien Zerga]] ==== | ==== [[#Tributo_de_las_Tres_Vacas|Hiru Behien Zerga]] ==== | ||
− | === [[Pais_Vasco_continental|Euskal Herri kontinentala]] === | + | === [[#Pais_Vasco_continental|Euskal Herri kontinentala]] === |
==== [[#Los_Sindicatos_territoriales|Lurralde-sindikatuak]] ==== | ==== [[#Los_Sindicatos_territoriales|Lurralde-sindikatuak]] ==== | ||
Línea 581: | Línea 582: | ||
==== [[#El_kaiolar|''Kaiolarra'']] ==== | ==== [[#El_kaiolar|''Kaiolarra'']] ==== | ||
− | === [[Apendice_Seles_en_Vasconia|Eranskina: Saroiak Baskonian]] === | + | === [[#Apendice_Seles_en_Vasconia|Eranskina: Saroiak Baskonian]] === |
  |   | ||
Línea 592: | Línea 593: | ||
=== [[#Sierra_de_Gorbea1|Gorbeia mendikatea]] === | === [[#Sierra_de_Gorbea1|Gorbeia mendikatea]] === | ||
− | ==== [[Zeanuri|Zeanuri]] ==== | + | ==== [[#Zeanuri|Zeanuri]] ==== |
==== [[#Orozko|Orozko]] ==== | ==== [[#Orozko|Orozko]] ==== | ||
− | ==== [[Valle_de_Zuya|Zuia]] ==== | + | ==== [[#Valle_de_Zuya|Zuia]] ==== |
− | === [[Sierras_de_Anboto_y_Aramotz|Anbotoko eta Aramotz mendikateak]] === | + | === [[#Sierras_de_Anboto_y_Aramotz|Anbotoko eta Aramotz mendikateak]] === |
=== [[#Monte_Oiz|Oiz mendia]] === | === [[#Monte_Oiz|Oiz mendia]] === | ||
− | === [[Sierra_de_Aizkorri|Aizkorri mendikatea]] === | + | === [[#Sierra_de_Aizkorri|Aizkorri mendikatea]] === |
==== [[#Urbia-Oltza|Urbia-Oltza]] ==== | ==== [[#Urbia-Oltza|Urbia-Oltza]] ==== | ||
− | ==== [[Degurixa-Alabieta|Degurixa-Alabieta]] ==== | + | ==== [[#Degurixa-Alabieta|Degurixa-Alabieta]] ==== |
==== [[#Arriurdin|Arriurdin]] ==== | ==== [[#Arriurdin|Arriurdin]] ==== | ||
Línea 614: | Línea 615: | ||
=== [[#Sierra_de_Aralar|Aralar mendikatea]] === | === [[#Sierra_de_Aralar|Aralar mendikatea]] === | ||
− | ==== [[Beasain|Beasain]] ==== | + | ==== [[#Beasain|Beasain]] ==== |
==== [[#Ataun_(1927)|Ataun (1927)]] ==== | ==== [[#Ataun_(1927)|Ataun (1927)]] ==== | ||
− | ==== [[Ataun_(1955)|Ataun (1955)]] ==== | + | ==== [[#Ataun_(1955)|Ataun (1955)]] ==== |
− | ==== [[Abaltzisketa_(1955)|Abaltzisketa (1955)]] ==== | + | ==== [[#Abaltzisketa_(1955)|Abaltzisketa (1955)]] ==== |
==== [[#Valle_de_Larraun|Larraun]] ==== | ==== [[#Valle_de_Larraun|Larraun]] ==== | ||
− | ==== [[Rediles_cupulares._Arkuak| Artegi kupuladunak. ''Arkuak'']] ==== | + | ==== [[#Rediles_cupulares._Arkuak| Artegi kupuladunak. ''Arkuak'']] ==== |
=== [[#Sierra_de_Urbasa|Urbasa mendikatea]] === | === [[#Sierra_de_Urbasa|Urbasa mendikatea]] === | ||
− | === [[Sierra_de_Andia|Andia mendikatea]] === | + | === [[#Sierra_de_Andia|Andia mendikatea]] === |
=== [[#Sierra_de_Entzia|Entzia mendikatea]] === | === [[#Sierra_de_Entzia|Entzia mendikatea]] === | ||
Línea 634: | Línea 635: | ||
=== [[#Pirineo_navarro|Nafarroako Pirinioak]] === | === [[#Pirineo_navarro|Nafarroako Pirinioak]] === | ||
− | ==== [[Basaburua_Menor|Basaburu Txikia]] ==== | + | ==== [[#Basaburua_Menor|Basaburu Txikia]] ==== |
− | ==== [[Valle_de_Baztan1|Baztan]] ==== | + | ==== [[#Valle_de_Baztan1|Baztan]] ==== |
− | ==== [[Valle_de_Esteribar|Esteribar]] ==== | + | ==== [[#Valle_de_Esteribar|Esteribar]] ==== |
==== [[#Valle_de_Aezkoa|Aezkoa]] ==== | ==== [[#Valle_de_Aezkoa|Aezkoa]] ==== | ||
Línea 644: | Línea 645: | ||
==== [[#Valle_de_Salazar1|Zaraitzu]] ==== | ==== [[#Valle_de_Salazar1|Zaraitzu]] ==== | ||
− | ==== [[Valle_de_Roncal1|Erronkaribar]] ==== | + | ==== [[#Valle_de_Roncal1|Erronkaribar]] ==== |
=== [[#Navarra_Media_y_Bardenas|Erdialdeko Nafarroa eta Bardea]] === | === [[#Navarra_Media_y_Bardenas|Erdialdeko Nafarroa eta Bardea]] === | ||
Línea 652: | Línea 653: | ||
==== [[#San_Martin_de_Unx1|San Martin Unx]] ==== | ==== [[#San_Martin_de_Unx1|San Martin Unx]] ==== | ||
− | ==== [[Allo1|Allo]] ==== | + | ==== [[#Allo1|Allo]] ==== |
==== [[#Valle_de_Aoiz|Agoitz]] ==== | ==== [[#Valle_de_Aoiz|Agoitz]] ==== | ||
− | ==== [[Bardenas|Bardea]] ==== | + | ==== [[#Bardenas|Bardea]] ==== |
==== [[#Melida1|Mélida]] ==== | ==== [[#Melida1|Mélida]] ==== | ||
− | === [[Montes_de_Alava|Arabako Mendiak]] === | + | === [[#Montes_de_Alava|Arabako Mendiak]] === |
− | ==== [[Valderejo|Valderejo]] ==== | + | ==== [[#Valderejo|Valderejo]] ==== |
− | ==== [[Sierra_de_Arcamo|Arkamo mendikatea]] ==== | + | ==== [[#Sierra_de_Arcamo|Arkamo mendikatea]] ==== |
==== [[#Sierra_Salvada|Gorobel mendikatea]] ==== | ==== [[#Sierra_Salvada|Gorobel mendikatea]] ==== | ||
Línea 672: | Línea 673: | ||
==== [[#Sierra_Brava_de_Badaia|Badaia mendikatea]] ==== | ==== [[#Sierra_Brava_de_Badaia|Badaia mendikatea]] ==== | ||
− | ==== [[Treviño|Trebiñu]] ==== | + | ==== [[#Treviño|Trebiñu]] ==== |
− | ==== [[Sierra_de_Toloño|Toloño mendikatea]] ==== | + | ==== [[#Sierra_de_Toloño|Toloño mendikatea]] ==== |
==== [[#Sierra_de_Izki|Izki mendikatea]] ==== | ==== [[#Sierra_de_Izki|Izki mendikatea]] ==== | ||
− | ==== [[Rioja_Alavesa._Moreda|Arabako Errioxa. Moreda]] ==== | + | ==== [[#Rioja_Alavesa._Moreda|Arabako Errioxa. Moreda]] ==== |
==== [[#Sierra_de_Codes1|Kodes mendikatea]] ==== | ==== [[#Sierra_de_Codes1|Kodes mendikatea]] ==== | ||
− | === [[Pais_Vasco_continental_La_organizacion_del_espacio_en_la_montaña|Euskal Herri kontinentala Espazioaren antolaketa mendian]] === | + | === [[#Pais_Vasco_continental_La_organizacion_del_espacio_en_la_montaña|Euskal Herri kontinentala Espazioaren antolaketa mendian]] === |
==== [[#El_triple_habitat|Habitat hirukoitza]] ==== | ==== [[#El_triple_habitat|Habitat hirukoitza]] ==== | ||
Línea 707: | Línea 708: | ||
== XIII. [[TRASHUMANCIA_Y_TRANSTERMINANCIA/eu|TRANSHUMANTZIA ETA TRANSTERMINANTZIA]] == | == XIII. [[TRASHUMANCIA_Y_TRANSTERMINANCIA/eu|TRANSHUMANTZIA ETA TRANSTERMINANTZIA]] == | ||
− | === [[El_pastoreo_itinerante|Artzaintza ibiltaria]] === | + | === [[#El_pastoreo_itinerante|Artzaintza ibiltaria]] === |
− | ==== [[Gran_trashumancia._Trashumancia_menor._Transterminancia| Transhumantzia handia. Transhumantzia txikia. Transterminantzia]] ==== | + | ==== [[#Gran_trashumancia._Trashumancia_menor._Transterminancia| Transhumantzia handia. Transhumantzia txikia. Transterminantzia]] ==== |
− | === [[Itinerancia_a_los_pastos_de_invierno|Neguko bazkalekuetarako ibiltaritza]] === | + | === [[#Itinerancia_a_los_pastos_de_invierno|Neguko bazkalekuetarako ibiltaritza]] === |
− | ==== [[Trashumancias_invernales_mayores|Neguko transhumantzia handiak]] ==== | + | ==== [[#Trashumancias_invernales_mayores|Neguko transhumantzia handiak]] ==== |
**Pirinioetako haranetatik Bardeara | **Pirinioetako haranetatik Bardeara | ||
Línea 726: | Línea 727: | ||
**Transhumantziako mugimendu pirinio-akitaniarrak | **Transhumantziako mugimendu pirinio-akitaniarrak | ||
− | ==== [[Trashumancia_menor_y_transterminancia_invernales|Neguko transhumantzia txikia eta transterminantzia]] ==== | + | ==== [[#Trashumancia_menor_y_transterminancia_invernales|Neguko transhumantzia txikia eta transterminantzia]] ==== |
**Transhumantzia Bizkaiko mendietara eta kostaldera | **Transhumantzia Bizkaiko mendietara eta kostaldera | ||
Línea 735: | Línea 736: | ||
=== [[#Itinerancia_a_los_pastos_de_verano|Udako transhumantzia]] === | === [[#Itinerancia_a_los_pastos_de_verano|Udako transhumantzia]] === | ||
− | ==== [[Trashumancia_estival_a_las_sierras_de_Urbasa_y_Andia|Udako transhumantzia Urbasa eta Andia mendikateetara]] ==== | + | ==== [[#Trashumancia_estival_a_las_sierras_de_Urbasa_y_Andia|Udako transhumantzia Urbasa eta Andia mendikateetara]] ==== |
− | ==== [[Trashumancia_menor_y_transterminancia_estivales|Udako transhumantzia txikia eta transterminantzia]] ==== | + | ==== [[#Trashumancia_menor_y_transterminancia_estivales|Udako transhumantzia txikia eta transterminantzia]] ==== |
**Arabako mendiak | **Arabako mendiak | ||
Línea 746: | Línea 747: | ||
**Baskonia kontinentala | **Baskonia kontinentala | ||
− | === [[Vida_en_los_pastos_de_invierno|Bizitza neguko bazkalekuetan]] === | + | === [[#Vida_en_los_pastos_de_invierno|Bizitza neguko bazkalekuetan]] === |
− | ==== [[El_pastor_bardenero|Bardeako artzaina]] ==== | + | ==== [[#El_pastor_bardenero|Bardeako artzaina]] ==== |
− | ==== [[El_pastor_trashumante_en_los_distintos_territorios|Artzain transhumantea lurraldeen arabera]] ==== | + | ==== [[#El_pastor_trashumante_en_los_distintos_territorios|Artzain transhumantea lurraldeen arabera]] ==== |
=== [[#Vida_en_los_pastos_de_verano|Bizitza udako bazkalekuetan]] === | === [[#Vida_en_los_pastos_de_verano|Bizitza udako bazkalekuetan]] === | ||
Línea 764: | Línea 765: | ||
=== [[#Disponibilidad_de_los_pastos_invernales|Neguko bazkalekuen erabilgarritasuna]] === | === [[#Disponibilidad_de_los_pastos_invernales|Neguko bazkalekuen erabilgarritasuna]] === | ||
− | ==== [[Alava3|Araba]] ==== | + | ==== [[#Alava3|Araba]] ==== |
− | ==== [[Bizkaia3|Bizkaia]] ==== | + | ==== [[#Bizkaia3|Bizkaia]] ==== |
− | ==== [[Gipuzkoa_y_Lapurdi|Gipuzkoa eta Lapurdi]] ==== | + | ==== [[#Gipuzkoa_y_Lapurdi|Gipuzkoa eta Lapurdi]] ==== |
− | ==== [[Navarra3|Nafarroa]] ==== | + | ==== [[#Navarra3|Nafarroa]] ==== |
− | === [[Calendario_de_la_itinerancia_pastoril|Artzainen ibiltaritzaren egutegia]] === | + | === [[#Calendario_de_la_itinerancia_pastoril|Artzainen ibiltaritzaren egutegia]] === |
− | ==== [[Pirineos_orientales|Ekialdeko Pirinioak]] ==== | + | ==== [[#Pirineos_orientales|Ekialdeko Pirinioak]] ==== |
==== [[#Pirineos_occidentales|Mendebaldeko Pirinioak]] ==== | ==== [[#Pirineos_occidentales|Mendebaldeko Pirinioak]] ==== | ||
− | ==== [[Sierras_de_Urbasa_y_Andia1|Urbasa eta Andia mendikateak]] ==== | + | ==== [[#Sierras_de_Urbasa_y_Andia1|Urbasa eta Andia mendikateak]] ==== |
==== [[#Sierras_de_Aizkorri_y_Aralar| Aizkorri eta Aralar mendikateak]] ==== | ==== [[#Sierras_de_Aizkorri_y_Aralar| Aizkorri eta Aralar mendikateak]] ==== | ||
Línea 784: | Línea 785: | ||
==== [[#Montes_de_Bizkaia|Bizkaiko mendiak]] ==== | ==== [[#Montes_de_Bizkaia|Bizkaiko mendiak]] ==== | ||
− | === [[Las_vias_pecuarias|Abelbideak]] === | + | === [[#Las_vias_pecuarias|Abelbideak]] === |
− | ==== [[Caminos_sendas._Ardibideak|Bideak, bidexkak. ''Ardibideak'']] ==== | + | ==== [[#Caminos_sendas._Ardibideak|Bideak, bidexkak. ''Ardibideak'']] ==== |
− | ==== [[Cañadas._Altxubideak|Abelbideak. ''Altxubideak'']] ==== | + | ==== [[#Cañadas._Altxubideak|Abelbideak. ''Altxubideak'']] ==== |
**Abelbideak Araban | **Abelbideak Araban | ||
Línea 800: | Línea 801: | ||
=== [[#El_mastin|Ardi-txakurra]] === | === [[#El_mastin|Ardi-txakurra]] === | ||
− | === [[Introduccion_del_perro_pastor_de_ovejas|Ardi-txakurraren sarbidea]] === | + | === [[#Introduccion_del_perro_pastor_de_ovejas|Ardi-txakurraren sarbidea]] === |
− | === [[Variedades_de_perros_pastores|Ardi-txakur motak]] === | + | === [[#Variedades_de_perros_pastores|Ardi-txakur motak]] === |
− | === [[Usos_del_perro_pastor_de_ovejas|Ardi-txakurraren erabilerak]] === | + | === [[#Usos_del_perro_pastor_de_ovejas|Ardi-txakurraren erabilerak]] === |
− | === [[El_perro_en_el_pastoreo_de_otros_ganados|Txakurra beste animalia batzuen zaintzan]] === | + | === [[#El_perro_en_el_pastoreo_de_otros_ganados|Txakurra beste animalia batzuen zaintzan]] === |
=== [[#Apendice_Concursos_de_perros_pastores|Eranskina: Ardi-txakurren lehiaketa]] === | === [[#Apendice_Concursos_de_perros_pastores|Eranskina: Ardi-txakurren lehiaketa]] === | ||
Línea 813: | Línea 814: | ||
== XV. [[CLASES_DE_PASTORES/eu|ARTZAIN MOTAK]] == | == XV. [[CLASES_DE_PASTORES/eu|ARTZAIN MOTAK]] == | ||
− | === [[Pastores_de_rebaño_propio|Artaldearen jabe diren artzainak]] === | + | === [[#Pastores_de_rebaño_propio|Artaldearen jabe diren artzainak]] === |
==== [[#Zagales._Hijos_de_pastores|Artzain-mutilak. Artzainen seme-alabak]] ==== | ==== [[#Zagales._Hijos_de_pastores|Artzain-mutilak. Artzainen seme-alabak]] ==== | ||
Línea 823: | Línea 824: | ||
==== [[#Pastores_asalariados|Soldatapeko artzainak]] ==== | ==== [[#Pastores_asalariados|Soldatapeko artzainak]] ==== | ||
− | ==== [[Criados|Morroiak]] ==== | + | ==== [[#Criados|Morroiak]] ==== |
==== [[#El_mayoral|Morroi-nagusia]] ==== | ==== [[#El_mayoral|Morroi-nagusia]] ==== | ||
− | ==== [[Consideracion_social|Kontsiderazio soziala]] ==== | + | ==== [[#Consideracion_social|Kontsiderazio soziala]] ==== |
=== [[#Pastores_concejiles|Kontzeju-artzainak]] === | === [[#Pastores_concejiles|Kontzeju-artzainak]] === | ||
− | ==== [[Labores|Lanak]] ==== | + | ==== [[#Labores|Lanak]] ==== |
**Araba | **Araba | ||
**Nafarroa | **Nafarroa | ||
− | ==== [[Condiciones_contractuales|Kontratu-baldintzak]] ==== | + | ==== [[#Condiciones_contractuales|Kontratu-baldintzak]] ==== |
==== [[#Salario._Alimentacion._Aguinaldos|Soldata. Elikadura. Gabonsariak]] ==== | ==== [[#Salario._Alimentacion._Aguinaldos|Soldata. Elikadura. Gabonsariak]] ==== | ||
− | === [[Cuidado_del_ganado_a_renque|Aziendaren zaintza txandaka]] === | + | === [[#Cuidado_del_ganado_a_renque|Aziendaren zaintza txandaka]] === |
− | === [[Apendice_1_Hameka_urtetan_Iratin_bordazain_guardian_de_cabaña_ganadera|1. eranskina: Hameka urtetan Iratin bordazain ]] === | + | === [[#Apendice_1_Hameka_urtetan_Iratin_bordazain_guardian_de_cabaña_ganadera|1. eranskina: Hameka urtetan Iratin bordazain ]] === |
=== [[#Apendice_2_Contrato_de_pastores_de_ganaderia_de_villa._Año_de_1890._Berganzo_(A)|2. eranskina: Herriko abeltzainen kontratua. 1890. urtea Berganzo (A)]] === | === [[#Apendice_2_Contrato_de_pastores_de_ganaderia_de_villa._Año_de_1890._Berganzo_(A)|2. eranskina: Herriko abeltzainen kontratua. 1890. urtea Berganzo (A)]] === | ||
Línea 849: | Línea 850: | ||
== XVI. [[INDUMENTARIA_DEL_PASTOR/eu|ARTZAINAREN JANZKERA]] == | == XVI. [[INDUMENTARIA_DEL_PASTOR/eu|ARTZAINAREN JANZKERA]] == | ||
− | === [[Prendas_de_abrigo_tradicionales|Beroki tradizionalak]] === | + | === [[#Prendas_de_abrigo_tradicionales|Beroki tradizionalak]] === |
− | ==== [[Kapusaia._Txartesa._Hongarina|''Kapusaia''. ''Txartesa''. Kapilizioa]] ==== | + | ==== [[#Kapusaia._Txartesa._Hongarina|''Kapusaia''. ''Txartesa''. Kapilizioa]] ==== |
− | ==== [[Espaldero_o_zamarra;_delantero_o_zagon|Bizkar-babes edo zamarra; aurrekoa edo atzekoa]] ==== | + | ==== [[#Espaldero_o_zamarra;_delantero_o_zagon|Bizkar-babes edo zamarra; aurrekoa edo atzekoa]] ==== |
− | ==== [[Manta._Pasamontañas._Sombreros|Manta. Buru-berokia. Kapeluak]] ==== | + | ==== [[#Manta._Pasamontañas._Sombreros|Manta. Buru-berokia. Kapeluak]] ==== |
− | === [[Calzados_tradicionales|Oinetako tradizionalak]] === | + | === [[#Calzados_tradicionales|Oinetako tradizionalak]] === |
==== [[#Abarkak_abarcas|Abarkak]] ==== | ==== [[#Abarkak_abarcas|Abarkak]] ==== | ||
− | ==== [[Galtzerdiak_calcetines|Galtzerdiak]] ==== | + | ==== [[#Galtzerdiak_calcetines|Galtzerdiak]] ==== |
==== [[#Piales_mantak|Lazoak, mantak]] ==== | ==== [[#Piales_mantak|Lazoak, mantak]] ==== | ||
− | ==== [[Polainas_galtzoinak|Polainak, galtzoinak]] ==== | + | ==== [[#Polainas_galtzoinak|Polainak, galtzoinak]] ==== |
==== [[#Zuecos._Chanclos|Eskalapoiak. Kalotxak]] ==== | ==== [[#Zuecos._Chanclos|Eskalapoiak. Kalotxak]] ==== | ||
Línea 871: | Línea 872: | ||
==== [[#Raquetas|Erraketak]] ==== | ==== [[#Raquetas|Erraketak]] ==== | ||
− | === [[Indumentaria_actual_del_pastor|Artzainaren gaur egungo janzkera ]] === | + | === [[#Indumentaria_actual_del_pastor|Artzainaren gaur egungo janzkera ]] === |
=== [[#Utiles_y_armas_del_pastor|Artzainaren tresnak eta armak]] === | === [[#Utiles_y_armas_del_pastor|Artzainaren tresnak eta armak]] === | ||
Línea 879: | Línea 880: | ||
==== [[#Cayado_makila|Artzain-makila]] ==== | ==== [[#Cayado_makila|Artzain-makila]] ==== | ||
− | ==== [[Honda_y_malote|Habaila eta ''malotea'']] ==== | + | ==== [[#Honda_y_malote|Habaila eta ''malotea'']] ==== |
− | ==== [[Churra._Cachava._Cachiporra|''Txurra''. Eskumakila. Zurruna]] ==== | + | ==== [[#Churra._Cachava._Cachiporra|''Txurra''. Eskumakila. Zurruna]] ==== |
− | ==== [[Eltzaorra._Zambomba|''Eltzagorra''. Eltzagorra]] ==== | + | ==== [[#Eltzaorra._Zambomba|''Eltzagorra''. Eltzagorra]] ==== |
− | ==== [[Burruna._Bramadera|''Burruna''. Eltzagorra]] ==== | + | ==== [[#Burruna._Bramadera|''Burruna''. Eltzagorra]] ==== |
− | ==== [[Armas_de_fuego|Suzko armak]] ==== | + | ==== [[#Armas_de_fuego|Suzko armak]] ==== |
  |   | ||
Línea 894: | Línea 895: | ||
=== [[#Utensilios_pastoriles|Artzain-tresnak]] === | === [[#Utensilios_pastoriles|Artzain-tresnak]] === | ||
− | ==== [[Recipientes_de_madera|Zurezko ontziak]] ==== | + | ==== [[#Recipientes_de_madera|Zurezko ontziak]] ==== |
− | ==== [[Pervivencia|Iraupena]] ==== | + | ==== [[#Pervivencia|Iraupena]] ==== |
− | ==== [[Kaikua._Recipiente_de_ordeño|''Kaikua''. Jezteko ontzia]] ==== | + | ==== [[#Kaikua._Recipiente_de_ordeño|''Kaikua''. Jezteko ontzia]] ==== |
− | ==== [[Kotxua._Cuezo_de_ordeñar|''Kotxua''. Jezteko azpila]] ==== | + | ==== [[#Kotxua._Cuezo_de_ordeñar|''Kotxua''. Jezteko azpila]] ==== |
==== [[#Iragazkia._Colador|''Iragazkia''. Iragazkia]] ==== | ==== [[#Iragazkia._Colador|''Iragazkia''. Iragazkia]] ==== | ||
Línea 908: | Línea 909: | ||
==== [[#Maletxa._Batidor|''Maletxa''. Irabiagailua]] ==== | ==== [[#Maletxa._Batidor|''Maletxa''. Irabiagailua]] ==== | ||
− | ==== [[Epakia._Espada|''Epakia''. Ezpata]] ==== | + | ==== [[#Epakia._Espada|''Epakia''. Ezpata]] ==== |
==== [[#Encella._Zimitza_gaztazala|Gaztanontzia. ''Zimitza, gaztazala'']] ==== | ==== [[#Encella._Zimitza_gaztazala|Gaztanontzia. ''Zimitza, gaztazala'']] ==== | ||
− | ==== [[Txurka._Soporte|''Txurka''. Euskarria]] ==== | + | ==== [[#Txurka._Soporte|''Txurka''. Euskarria]] ==== |
− | === [[Gaztandegia._Quesera|Gaztandegia]] === | + | === [[#Gaztandegia._Quesera|Gaztandegia]] === |
=== [[#Vasos_pastoriles|Artzain-edalontziak]] === | === [[#Vasos_pastoriles|Artzain-edalontziak]] === | ||
Línea 920: | Línea 921: | ||
=== [[#Vasijas_y_cubiertos|Ontziak eta mahai-tresnak]] === | === [[#Vasijas_y_cubiertos|Ontziak eta mahai-tresnak]] === | ||
− | ==== [[Cucharas|Koilarak]] ==== | + | ==== [[#Cucharas|Koilarak]] ==== |
− | ==== [[Platos_Txalia_Taloaska|Platerak. ''Txalia''. ''Taloaska'']] ==== | + | ==== [[#Platos_Txalia_Taloaska|Platerak. ''Txalia''. ''Taloaska'']] ==== |
− | ==== [[Oporra_Esne-potoak|''Oporra''. ''Esne-potoak'']] ==== | + | ==== [[#Oporra_Esne-potoak|''Oporra''. ''Esne-potoak'']] ==== |
− | ==== [[Saleros._Aceiteros|Gatzontziak. Oliontziak]] ==== | + | ==== [[#Saleros._Aceiteros|Gatzontziak. Oliontziak]] ==== |
− | ==== [[Recipientes_para_agua|Urarentzako ontziak]] ==== | + | ==== [[#Recipientes_para_agua|Urarentzako ontziak]] ==== |
=== [[#Labores_manuales|Esku-lanak]] === | === [[#Labores_manuales|Esku-lanak]] === | ||
− | === [[Artesania_de_la_lana|Artilearen artisautza]] === | + | === [[#Artesania_de_la_lana|Artilearen artisautza]] === |
− | ==== [[Perduracion_y_declive|Iraupena eta gainbehera]] ==== | + | ==== [[#Perduracion_y_declive|Iraupena eta gainbehera]] ==== |
==== [[#Seleccion_de_la_lana|Artilearen hautaketa]] ==== | ==== [[#Seleccion_de_la_lana|Artilearen hautaketa]] ==== | ||
Línea 940: | Línea 941: | ||
==== [[#El_lavado|Garbiketa]] ==== | ==== [[#El_lavado|Garbiketa]] ==== | ||
− | ==== [[La_carda|Kardatzea]] ==== | + | ==== [[#La_carda|Kardatzea]] ==== |
− | ==== [[El_hilado|Irutea]] ==== | + | ==== [[#El_hilado|Irutea]] ==== |
==== [[#Tejido|Ehuna]] ==== | ==== [[#Tejido|Ehuna]] ==== | ||
Línea 948: | Línea 949: | ||
=== [[#Cordones_para_abarcas._Trailak|Abarkentzako lokarriak. Trailak]] === | === [[#Cordones_para_abarcas._Trailak|Abarkentzako lokarriak. Trailak]] === | ||
− | === [[Cuerdas_sogas_y_albardas|Lokarriak, sokak eta bastak]] === | + | === [[#Cuerdas_sogas_y_albardas|Lokarriak, sokak eta bastak]] === |
− | === [[Cayados_y_bastones_artzai-makilak|Eskumakilak eta bastoiak, artzain-makilak]] === | + | === [[#Cayados_y_bastones_artzai-makilak|Eskumakilak eta bastoiak, artzain-makilak]] === |
− | === [[Collares_para_cencerros_uztaiak|Zintzarrientzako idunekoak, uztaiak]] === | + | === [[#Collares_para_cencerros_uztaiak|Zintzarrientzako idunekoak, uztaiak]] === |
==== [[#Denominaciones5|Izenak]] ==== | ==== [[#Denominaciones5|Izenak]] ==== | ||
− | ==== [[Confeccion_de_collares|Idunekoak egitea]] ==== | + | ==== [[#Confeccion_de_collares|Idunekoak egitea]] ==== |
− | ==== [[Transicion|Trantsizioa]] ==== | + | ==== [[#Transicion|Trantsizioa]] ==== |
=== [[#Cencerros_y_badajos|Zintzarriak eta zintzarri-mihiak]] === | === [[#Cencerros_y_badajos|Zintzarriak eta zintzarri-mihiak]] === | ||
Línea 967: | Línea 968: | ||
=== [[#La_captura_del_lobo|Otsoaren ehiza]] === | === [[#La_captura_del_lobo|Otsoaren ehiza]] === | ||
− | ==== [[Desaparicion_del_lobo|Otsoaren desagerpena]] ==== | + | ==== [[#Desaparicion_del_lobo|Otsoaren desagerpena]] ==== |
− | ==== [[Reaparicion_reciente|Duela gutxiko berragerpena]] ==== | + | ==== [[#Reaparicion_reciente|Duela gutxiko berragerpena]] ==== |
− | ==== [[Creencias_y_leyendas_sobre_el_lobo| Otsoari buruzko sinesmenak eta kondairak]] ==== | + | ==== [[#Creencias_y_leyendas_sobre_el_lobo| Otsoari buruzko sinesmenak eta kondairak]] ==== |
==== [[#Medios_de_defensa|Defendatzeko bitartekoak]] ==== | ==== [[#Medios_de_defensa|Defendatzeko bitartekoak]] ==== | ||
Línea 984: | Línea 985: | ||
=== [[#La_caza_del_zorro|Azeriaren ehiza]] === | === [[#La_caza_del_zorro|Azeriaren ehiza]] === | ||
− | ==== [[Daños_causados_por_el_zorro|Azeriak eragindako kalteak]] ==== | + | ==== [[#Daños_causados_por_el_zorro|Azeriak eragindako kalteak]] ==== |
− | ==== [[Tecnicas_de_caza1|Ehiza-teknikak]] ==== | + | ==== [[#Tecnicas_de_caza1|Ehiza-teknikak]] ==== |
**Kutxen bidezko ehiza | **Kutxen bidezko ehiza | ||
Línea 994: | Línea 995: | ||
**Ehiza eskopetarekin | **Ehiza eskopetarekin | ||
− | === [[Perros_asilvestrados|Txakur basatuak]] === | + | === [[#Perros_asilvestrados|Txakur basatuak]] === |
− | === [[Depredadores_menores|Harrapari txikiak]] === | + | === [[#Depredadores_menores|Harrapari txikiak]] === |
− | ==== [[Aves|Hegaztiak]] ==== | + | ==== [[#Aves|Hegaztiak]] ==== |
==== [[#Roedores|Karraskariak]] ==== | ==== [[#Roedores|Karraskariak]] ==== | ||
− | ==== [[Mustelidos_y_viverridos|Mustelidoak eta biberridoak]] ==== | + | ==== [[#Mustelidos_y_viverridos|Mustelidoak eta biberridoak]] ==== |
− | === [[El_oso|Hartza]] === | + | === [[#El_oso|Hartza]] === |
=== [[#Contratacion_de_alimañeros|Basapiztien ehiztarien kontratazioa]] === | === [[#Contratacion_de_alimañeros|Basapiztien ehiztarien kontratazioa]] === | ||
− | === [[Recompensa_por_los_animales_capturados|Ehizatutako animaliengatik emandako saria]] === | + | === [[#Recompensa_por_los_animales_capturados|Ehizatutako animaliengatik emandako saria]] === |
=== [[#Apendice_Descripcion_de_algunas_loberas|Eranskina: Otso-zulo batzuen deskribapena]] === | === [[#Apendice_Descripcion_de_algunas_loberas|Eranskina: Otso-zulo batzuen deskribapena]] === | ||
Línea 1015: | Línea 1016: | ||
== XIX. [[EL_ORDEÑO_DE_LAS_OVEJAS._ARDI-JEIZTEA/eu|ARDI-JEZTEA. ARDI-JEZTEA]] == | == XIX. [[EL_ORDEÑO_DE_LAS_OVEJAS._ARDI-JEIZTEA/eu|ARDI-JEZTEA. ARDI-JEZTEA]] == | ||
− | === [[Ordeño_batzaldia|Jeztea, batzaldia]] === | + | === [[#Ordeño_batzaldia|Jeztea, batzaldia]] === |
− | ==== [[Denominaciones_y_lugar_de_ordeño_jeiztegia_eskorta| Jeztearen izena eta tokia, ''jeiztegia, eskorta'']] ==== | + | ==== [[#Denominaciones_y_lugar_de_ordeño_jeiztegia_eskorta| Jeztearen izena eta tokia, ''jeiztegia, eskorta'']] ==== |
− | ==== [[Tiempo_y_forma_de_ordeño._Kukurumuku_jeitzi|Jezteko denbora eta forma. ''Kukurumuku jeitzi'']] ==== | + | ==== [[#Tiempo_y_forma_de_ordeño._Kukurumuku_jeitzi|Jezteko denbora eta forma. ''Kukurumuku jeitzi'']] ==== |
− | ==== [[Nuevos_metodos_de_ordeño|Jezteko metodo berriak]] ==== | + | ==== [[#Nuevos_metodos_de_ordeño|Jezteko metodo berriak]] ==== |
− | ==== [[Produccion_de_leche|Esne-ekoizpena]] ==== | + | ==== [[#Produccion_de_leche|Esne-ekoizpena]] ==== |
=== [[#Calentar_la_leche_con_piedras_candentes_esne-harriak|Esnea goritutako harriekin berotzea, esne-harriak]] === | === [[#Calentar_la_leche_con_piedras_candentes_esne-harriak|Esnea goritutako harriekin berotzea, esne-harriak]] === | ||
Línea 1031: | Línea 1032: | ||
==== [[#Vertiente_atlantica4|Isurialde atlantikoa]] ==== | ==== [[#Vertiente_atlantica4|Isurialde atlantikoa]] ==== | ||
− | ==== [[Vertiente_mediterranea5|Isurialde mediterraneoa]] ==== | + | ==== [[#Vertiente_mediterranea5|Isurialde mediterraneoa]] ==== |
==== [[#Leche_de_cabra|Ahuntz-esnea]] ==== | ==== [[#Leche_de_cabra|Ahuntz-esnea]] ==== | ||
Línea 1037: | Línea 1038: | ||
=== [[#Transiciones_contemporaneas1|Gaur egungo trantsizioak]] === | === [[#Transiciones_contemporaneas1|Gaur egungo trantsizioak]] === | ||
− | === [[Leche_de_ganado_vacuno|Behi-aziendaren esnea]] === | + | === [[#Leche_de_ganado_vacuno|Behi-aziendaren esnea]] === |
=== [[#El_ordeño_manual_de_la_vaca_behi-jeiztea|Eskuz egindako behi-jeztea]] === | === [[#El_ordeño_manual_de_la_vaca_behi-jeiztea|Eskuz egindako behi-jeztea]] === | ||
Línea 1045: | Línea 1046: | ||
==== [[#Introduccion_de_las_ordeñadoras|Jezteko makinen sarrera]] ==== | ==== [[#Introduccion_de_las_ordeñadoras|Jezteko makinen sarrera]] ==== | ||
− | === [[Medicion_de_la_leche_esne-neurriak|Esnearen neurketa, esne-neurriak]] === | + | === [[#Medicion_de_la_leche_esne-neurriak|Esnearen neurketa, esne-neurriak]] === |
=== [[#Distribucion_y_venta_de_la_leche_de_vacuno|Behi-esnearen banaketa eta salmenta]] === | === [[#Distribucion_y_venta_de_la_leche_de_vacuno|Behi-esnearen banaketa eta salmenta]] === | ||
− | === [[Transporte_de_los_productos_desde_la_majada|Produktuen garraioa artzain-sarobetik]] === | + | === [[#Transporte_de_los_productos_desde_la_majada|Produktuen garraioa artzain-sarobetik]] === |
==== [[#Acarreo_de_la_leche_esnetako_hagea|Esnearen garraioa, esnetako haga]] ==== | ==== [[#Acarreo_de_la_leche_esnetako_hagea|Esnearen garraioa, esnetako haga]] ==== | ||
Línea 1060: | Línea 1061: | ||
=== [[#Elaboracion_de_queso_de_oveja_ardi-gazta|Ardi-gazta egitea]] === | === [[#Elaboracion_de_queso_de_oveja_ardi-gazta|Ardi-gazta egitea]] === | ||
− | ==== [[El_cuajo_gatzagia_legarra|Gatzagia, legarra]] ==== | + | ==== [[#El_cuajo_gatzagia_legarra|Gatzagia, legarra]] ==== |
− | ==== [[Elaboracion_del_queso_en_la_Vasconia_atlantica|Gaztagintza Baskonia atlantikoan]] ==== | + | ==== [[#Elaboracion_del_queso_en_la_Vasconia_atlantica|Gaztagintza Baskonia atlantikoan]] ==== |
**Gazta Bizkaiko eta Arabako artzain-sarobeetan | **Gazta Bizkaiko eta Arabako artzain-sarobeetan | ||
Línea 1074: | Línea 1075: | ||
**Gaztagintza Nafarroan | **Gaztagintza Nafarroan | ||
− | ==== [[Peso_y_forma_de_los_quesos_de_oveja|Ardi-gazten pisua eta forma]] ==== | + | ==== [[#Peso_y_forma_de_los_quesos_de_oveja|Ardi-gazten pisua eta forma]] ==== |
==== [[#Tipos_de_queso|Gazta motak]] ==== | ==== [[#Tipos_de_queso|Gazta motak]] ==== | ||
Línea 1087: | Línea 1088: | ||
==== [[#Mercados_de_Vasconia_continental|Baskonia kontinentaleko merkatuak]] ==== | ==== [[#Mercados_de_Vasconia_continental|Baskonia kontinentaleko merkatuak]] ==== | ||
− | === [[Elaboracion_de_queso_de_cabra_ahuntz-gazta|Ahuntz-gazta egitea]] === | + | === [[#Elaboracion_de_queso_de_cabra_ahuntz-gazta|Ahuntz-gazta egitea]] === |
=== [[#Transiciones_contemporaneas2|Gaur egungo trantsizioak]] === | === [[#Transiciones_contemporaneas2|Gaur egungo trantsizioak]] === | ||
− | === [[Otros_productos_lacteos|Beste esneki batzuk]] === | + | === [[#Otros_productos_lacteos|Beste esneki batzuk]] === |
==== [[#El_suero_gazura|Gazura]] ==== | ==== [[#El_suero_gazura|Gazura]] ==== | ||
Línea 1101: | Línea 1102: | ||
=== [[#Apendice_1__La_jornada_del_pastor_de_Ataun-Aralar_(G)_durante_la_fabricacion_del_queso|1. eranskina: Ataun-Aralarko (G) artzainaren eguna gazta egiteko garaian]] === | === [[#Apendice_1__La_jornada_del_pastor_de_Ataun-Aralar_(G)_durante_la_fabricacion_del_queso|1. eranskina: Ataun-Aralarko (G) artzainaren eguna gazta egiteko garaian]] === | ||
− | === [[Apendice_2__Metodo_tradicional_de_elaboracion_manual_del_queso_de_montaña|2. eranskina: Mendiko gazta eskuz egiteko metodo tradizionala, bortü-gazna, Zuberoan]] === | + | === [[#Apendice_2__Metodo_tradicional_de_elaboracion_manual_del_queso_de_montaña|2. eranskina: Mendiko gazta eskuz egiteko metodo tradizionala, bortü-gazna, Zuberoan]] === |
  |   | ||
== XXI. [[EL_ESQUILEO._ARDI-MOZTEA/eu|ARDI-MOZTEA. ARDI-MOZTEA]] == | == XXI. [[EL_ESQUILEO._ARDI-MOZTEA/eu|ARDI-MOZTEA. ARDI-MOZTEA]] == | ||
− | === [[El_esquileo_ardi-moztea|Ardi-moztea]] === | + | === [[#El_esquileo_ardi-moztea|Ardi-moztea]] === |
− | ==== [[El_tiempo_de_la_esquila_ardi-mozteko_sasoia| Ardi-mozteko sasoia]] ==== | + | ==== [[#El_tiempo_de_la_esquila_ardi-mozteko_sasoia| Ardi-mozteko sasoia]] ==== |
− | ==== [[Medidas_cautelares|Kautela-neurriak]] ==== | + | ==== [[#Medidas_cautelares|Kautela-neurriak]] ==== |
− | ==== [[Esquiladores_ardi-moztaileak|Ardi-moztaileak]] ==== | + | ==== [[#Esquiladores_ardi-moztaileak|Ardi-moztaileak]] ==== |
− | ==== [[Instrumentos_de_esquileo_ardi-mozteko_artaziak|Ardi-mozteko artaziak]] ==== | + | ==== [[#Instrumentos_de_esquileo_ardi-mozteko_artaziak|Ardi-mozteko artaziak]] ==== |
==== [[#Procedimientos_de_esquileo|Ardi-mozteko prozedurak]] ==== | ==== [[#Procedimientos_de_esquileo|Ardi-mozteko prozedurak]] ==== | ||
Línea 1120: | Línea 1121: | ||
==== [[#El_esquileo_octobrino_urri-moztea|Urriko ardi-moztea, ''urri-moztea'']] ==== | ==== [[#El_esquileo_octobrino_urri-moztea|Urriko ardi-moztea, ''urri-moztea'']] ==== | ||
− | ==== [[El_esquileo_hoy|Ardi-moztea gaur egun]] ==== | + | ==== [[#El_esquileo_hoy|Ardi-moztea gaur egun]] ==== |
− | === [[La_lana_artilea|Artilea]] === | + | === [[#La_lana_artilea|Artilea]] === |
==== [[#Venta_de_lana_para_usos_domesticos|Artilearen salmenta, etxean erabiltzeko]] ==== | ==== [[#Venta_de_lana_para_usos_domesticos|Artilearen salmenta, etxean erabiltzeko]] ==== | ||
− | ==== [[Venta_de_lana_a_fabricas_textiles|Artilearen salmenta, ehun-fabrikei]] ==== | + | ==== [[#Venta_de_lana_a_fabricas_textiles|Artilearen salmenta, ehun-fabrikei]] ==== |
− | ==== [[Calidad_y_estima_de_la_lana._Haitzeko_ardia|Artilearen kalitatea eta estimazioa. ''Haitzeko ardia'']] ==== | + | ==== [[#Calidad_y_estima_de_la_lana._Haitzeko_ardia|Artilearen kalitatea eta estimazioa. ''Haitzeko ardia'']] ==== |
==== [[#Produccion_y_precios_de_la_lana|Artilearen ekoizpena eta prezioak]] ==== | ==== [[#Produccion_y_precios_de_la_lana|Artilearen ekoizpena eta prezioak]] ==== | ||
− | ==== [[La_venta_de_lana_hoy|Artilearen salmenta gaur egun]] ==== | + | ==== [[#La_venta_de_lana_hoy|Artilearen salmenta gaur egun]] ==== |
− | ==== [[Industria_lanera_iletegia|Artilearen industria, ''iletegia'']] ==== | + | ==== [[#Industria_lanera_iletegia|Artilearen industria, ''iletegia'']] ==== |
− | === [[El_estiercol_de_oveja_ardi-zimaurra|Ardiaren simaurra ardi-simaurra]] === | + | === [[#El_estiercol_de_oveja_ardi-zimaurra|Ardiaren simaurra ardi-simaurra]] === |
=== [[#Apendice_Descripcion_de_un_metodo_de_esquileo_actual|Eranskina: Ardi-mozteko gaur egungo metodo baten deskribapena]] === | === [[#Apendice_Descripcion_de_un_metodo_de_esquileo_actual|Eranskina: Ardi-mozteko gaur egungo metodo baten deskribapena]] === | ||
Línea 1145: | Línea 1146: | ||
=== [[#Matanza_domestica_de_animales_en_dias_señalados|Animaliak hiltzea etxean egun seinalatuetan]] === | === [[#Matanza_domestica_de_animales_en_dias_señalados|Animaliak hiltzea etxean egun seinalatuetan]] === | ||
− | === [[Procedimientos_utilizados_para_la_matanza_domestica|Etxean animaliak hiltzeko erabilitako prozedurak]] === | + | === [[#Procedimientos_utilizados_para_la_matanza_domestica|Etxean animaliak hiltzeko erabilitako prozedurak]] === |
==== [[#Matanza_domestica_del_cerdo|Txerria hiltzea etxean]] ==== | ==== [[#Matanza_domestica_del_cerdo|Txerria hiltzea etxean]] ==== | ||
Línea 1157: | Línea 1158: | ||
==== [[#Matanza_domestica_de_conejos|Untxiak hiltzea etxean]] ==== | ==== [[#Matanza_domestica_de_conejos|Untxiak hiltzea etxean]] ==== | ||
− | === [[La_venta_de_ganado_para_carne|Azienda haragitarako saltzea]] === | + | === [[#La_venta_de_ganado_para_carne|Azienda haragitarako saltzea]] === |
− | ==== [[Ganado_ovino_destinado_a_carne|Haragitarako ardi-azienda]] ==== | + | ==== [[#Ganado_ovino_destinado_a_carne|Haragitarako ardi-azienda]] ==== |
==== [[#Compradores_de_carne_de_ovino|Ardi-okelaren erosleak]] ==== | ==== [[#Compradores_de_carne_de_ovino|Ardi-okelaren erosleak]] ==== | ||
Línea 1168: | Línea 1169: | ||
==== [[#Ganado_vacuno_destinado_a_carne|Haragitarako behi-azienda]] ==== | ==== [[#Ganado_vacuno_destinado_a_carne|Haragitarako behi-azienda]] ==== | ||
− | === [[La_piel_de_las_ovejas_ardi-larrua|Ardi-larrua]] === | + | === [[#La_piel_de_las_ovejas_ardi-larrua|Ardi-larrua]] === |
− | ==== [[Compradores_de_pieles|Larru-erosleak]] ==== | + | ==== [[#Compradores_de_pieles|Larru-erosleak]] ==== |
==== [[#La_piel_como_melena_del_yugo_estalkia|Larrua uztarriaren ile-mataza gisa, ''estalkia'']] ==== | ==== [[#La_piel_como_melena_del_yugo_estalkia|Larrua uztarriaren ile-mataza gisa, ''estalkia'']] ==== | ||
Línea 1185: | Línea 1186: | ||
==== [[#Ferias_vizcainas|Bizkaiko feriak]] ==== | ==== [[#Ferias_vizcainas|Bizkaiko feriak]] ==== | ||
− | ==== [[Ferias_guipuzcoanas|Gipuzkoako feriak]] ==== | + | ==== [[#Ferias_guipuzcoanas|Gipuzkoako feriak]] ==== |
− | ==== [[Ferias_navarras|Nafarroako feriak]] ==== | + | ==== [[#Ferias_navarras|Nafarroako feriak]] ==== |
==== [[#Ferias_de_Vasconia_continental|Euskal Herri kontinentaleko feriak]] ==== | ==== [[#Ferias_de_Vasconia_continental|Euskal Herri kontinentaleko feriak]] ==== | ||
− | ==== [[Ferias_fuera_de_Vasconia|Baskoniatik kanpoko feriak]] ==== | + | ==== [[#Ferias_fuera_de_Vasconia|Baskoniatik kanpoko feriak]] ==== |
− | ==== [[Transiciones_contemporaneas3|Gaur egungo trantsizioak]] ==== | + | ==== [[#Transiciones_contemporaneas3|Gaur egungo trantsizioak]] ==== |
=== [[#Compraventa_mediante_tratantes_y_entre_ganaderos|Tratanteen bidez eta abeltzainen artean egindako salerosketak]] === | === [[#Compraventa_mediante_tratantes_y_entre_ganaderos|Tratanteen bidez eta abeltzainen artean egindako salerosketak]] === | ||
− | === [[El_acuerdo_de_compra|Erosketarako akordioa]] === | + | === [[#El_acuerdo_de_compra|Erosketarako akordioa]] === |
==== [[#Inspeccion_de_las_reses|Abelburuen ikuskapena]] ==== | ==== [[#Inspeccion_de_las_reses|Abelburuen ikuskapena]] ==== | ||
− | ==== [[Regateo|Tratua]] ==== | + | ==== [[#Regateo|Tratua]] ==== |
− | ==== [[Cierre_del_trato_tratura_heldu|Tratura heltzea]] ==== | + | ==== [[#Cierre_del_trato_tratura_heldu|Tratura heltzea]] ==== |
− | ==== [[Chocar_las_manos_bostekoa_eman|Bostekoa ematea]] ==== | + | ==== [[#Chocar_las_manos_bostekoa_eman|Bostekoa ematea]] ==== |
==== [[#El_alboroque_o_robla|Alborokea]] ==== | ==== [[#El_alboroque_o_robla|Alborokea]] ==== | ||
Línea 1213: | Línea 1214: | ||
==== [[#Formas_de_adquirir_el_ganado|Azienda erosteko moduak]] ==== | ==== [[#Formas_de_adquirir_el_ganado|Azienda erosteko moduak]] ==== | ||
− | === [[El_precio_del_ganado|Aziendaren prezioa]] === | + | === [[#El_precio_del_ganado|Aziendaren prezioa]] === |
==== [[#Modalidades_y_forma_de_pago|Ordaintzeko modalitateak eta moduak]] ==== | ==== [[#Modalidades_y_forma_de_pago|Ordaintzeko modalitateak eta moduak]] ==== | ||
− | ==== [[Unidad_monetaria_de_la_transaccion|Salerosketaren moneta-unitatea]] ==== | + | ==== [[#Unidad_monetaria_de_la_transaccion|Salerosketaren moneta-unitatea]] ==== |
− | === [[Importancia_de_la_ganaderia_en_la_economia_familiar|Abeltzaintzak familia-ekonomian duen garrantzia ]] === | + | === [[#Importancia_de_la_ganaderia_en_la_economia_familiar|Abeltzaintzak familia-ekonomian duen garrantzia ]] === |
− | ==== [[Relevancia_del_ganado|Ganaduaren garrantzia]] ==== | + | ==== [[#Relevancia_del_ganado|Ganaduaren garrantzia]] ==== |
==== [[#Complementariedad_de_la_ganaderia_con_otras_actividades|Abeltzaintza beste jarduera batzuen osagarri gisa]] ==== | ==== [[#Complementariedad_de_la_ganaderia_con_otras_actividades|Abeltzaintza beste jarduera batzuen osagarri gisa]] ==== | ||
− | ==== [[Cambios_actuales|Gaur egungo aldaketak]] ==== | + | ==== [[#Cambios_actuales|Gaur egungo aldaketak]] ==== |
  |   | ||
== XXIV. [[LAS_ABEJAS._ERLEA/eu|ERLEAK]] == | == XXIV. [[LAS_ABEJAS._ERLEA/eu|ERLEAK]] == | ||
− | === [[La_cria_de_abejas|Erleen hazkuntza]] === | + | === [[#La_cria_de_abejas|Erleen hazkuntza]] === |
− | ==== [[Extension_del_cultivo_de_abejas|Erleen hazkuntzaren zabalkundea]] ==== | + | ==== [[#Extension_del_cultivo_de_abejas|Erleen hazkuntzaren zabalkundea]] ==== |
− | ==== [[La_trashumancia|Transhumantzia]] ==== | + | ==== [[#La_trashumancia|Transhumantzia]] ==== |
− | === [[Fabricacion_y_tipos_de_colmenas_erlauntza|Erlauntzen fabrikazioa eta erlauntz motak]] === | + | === [[#Fabricacion_y_tipos_de_colmenas_erlauntza|Erlauntzen fabrikazioa eta erlauntz motak]] === |
− | ==== [[Colmenas_de_tronco_cuezos_cepos|Enborreko erlauntzak, azpilak, zepoak]] ==== | + | ==== [[#Colmenas_de_tronco_cuezos_cepos|Enborreko erlauntzak, azpilak, zepoak]] ==== |
− | ==== [[Colmenas_de_tabla_erlauntza|Oholeko erlauntza]] ==== | + | ==== [[#Colmenas_de_tabla_erlauntza|Oholeko erlauntza]] ==== |
− | ==== [[Colmenas_tejidas_con_vegetales_erle-kofoina|Landareekin ehundutako erlauntzak, erle-kofoina]] ==== | + | ==== [[#Colmenas_tejidas_con_vegetales_erle-kofoina|Landareekin ehundutako erlauntzak, erle-kofoina]] ==== |
==== [[#Colmenas_en_oquedades|Hutsuneetan egindako erlauntzak]] ==== | ==== [[#Colmenas_en_oquedades|Hutsuneetan egindako erlauntzak]] ==== | ||
− | === [[El_colmenar_abejar_erlategia|Erlauntza, erlategia]] === | + | === [[#El_colmenar_abejar_erlategia|Erlauntza, erlategia]] === |
− | === [[Captura_de_enjambres_erlakumea_harrapatu|Erlekumeak harrapatzea]] === | + | === [[#Captura_de_enjambres_erlakumea_harrapatu|Erlekumeak harrapatzea]] === |
− | ==== [[La_salida_del_enjambre|Erlekumearen irteera]] ==== | + | ==== [[#La_salida_del_enjambre|Erlekumearen irteera]] ==== |
− | ==== [[Detencion_del_enjambre|Erlekumea geldiaraztea]] ==== | + | ==== [[#Detencion_del_enjambre|Erlekumea geldiaraztea]] ==== |
− | ==== [[Recogida_del_enjambre| Erlekumea jasotzea]] ==== | + | ==== [[#Recogida_del_enjambre| Erlekumea jasotzea]] ==== |
==== [[#Propiedad_y_marcado_de_enjambres|Erlekumeen jabetza eta markatzea]] ==== | ==== [[#Propiedad_y_marcado_de_enjambres|Erlekumeen jabetza eta markatzea]] ==== | ||
− | ==== [[Adquisicion_de_enjambres|Erlekumeak erostea]] ==== | + | ==== [[#Adquisicion_de_enjambres|Erlekumeak erostea]] ==== |
− | === [[Cuidado_de_la_colmena|Erlauntzaren zaintza]] === | + | === [[#Cuidado_de_la_colmena|Erlauntzaren zaintza]] === |
− | === [[Recoleccion_de_los_panales._Abaraskak|Abaraskak jasotzea. Abaraskak]] === | + | === [[#Recoleccion_de_los_panales._Abaraskak|Abaraskak jasotzea. Abaraskak]] === |
==== [[#Epoca_de_recoleccion|Bilketa garaia]] ==== | ==== [[#Epoca_de_recoleccion|Bilketa garaia]] ==== | ||
Línea 1268: | Línea 1269: | ||
==== [[#Procedimientos_de_recoleccion._Catar_la_miel|Bilketako prozedurak. Eztia dastatzea]] ==== | ==== [[#Procedimientos_de_recoleccion._Catar_la_miel|Bilketako prozedurak. Eztia dastatzea]] ==== | ||
− | ==== [[Medios_de_proteccion|Babesteko moduak]] ==== | + | ==== [[#Medios_de_proteccion|Babesteko moduak]] ==== |
− | === [[Obtencion_de_los_productos_apicolas|Erlezaintzako produktuak lortzea]] === | + | === [[#Obtencion_de_los_productos_apicolas|Erlezaintzako produktuak lortzea]] === |
− | ==== [[La_miel_eztia|Eztia]] ==== | + | ==== [[#La_miel_eztia|Eztia]] ==== |
==== [[#La_cera_argizaria|Argizaria]] ==== | ==== [[#La_cera_argizaria|Argizaria]] ==== | ||
− | === [[Uso_de_los_productos_apicolas|Erlezaintzako produktuen erabilera]] === | + | === [[#Uso_de_los_productos_apicolas|Erlezaintzako produktuen erabilera]] === |
==== [[#La_miel|Eztia]] ==== | ==== [[#La_miel|Eztia]] ==== | ||
Línea 1293: | Línea 1294: | ||
== XXV. [[PROTECCION_CREENCIAL_DEL_GANADO/eu|GANADUA BABESTEARI BURUZKO SINESMENAK]] == | == XXV. [[PROTECCION_CREENCIAL_DEL_GANADO/eu|GANADUA BABESTEARI BURUZKO SINESMENAK]] == | ||
− | === [[San_Antonio_Abad_patrono_del_ganado|San Anton abadea, ganaduaren patroia]] === | + | === [[#San_Antonio_Abad_patrono_del_ganado|San Anton abadea, ganaduaren patroia]] === |
− | ==== [[Dia_festivo_para_los_animales|Jaieguna animalientzat]] ==== | + | ==== [[#Dia_festivo_para_los_animales|Jaieguna animalientzat]] ==== |
==== [[#Ritos_en_su_festividad|Errituak haien jaiegunean]] ==== | ==== [[#Ritos_en_su_festividad|Errituak haien jaiegunean]] ==== | ||
Línea 1311: | Línea 1312: | ||
==== [[#Invocaciones_y_ofrendas_al_Santo|Laguntza-eskeak eta eskaintzak Santuari]] ==== | ==== [[#Invocaciones_y_ofrendas_al_Santo|Laguntza-eskeak eta eskaintzak Santuari]] ==== | ||
− | ==== [[Estampas_y_cruces_en_establos|Estanpak eta gurutzeak ukuiluetan]] ==== | + | ==== [[#Estampas_y_cruces_en_establos|Estanpak eta gurutzeak ukuiluetan]] ==== |
− | === [[San_Blas|Done Bladi]] === | + | === [[#San_Blas|Done Bladi]] === |
− | ==== [[Ritos_y_bendiciones_en_su_festividad|Errituak eta bedeinkapenak haren egunean]] ==== | + | ==== [[#Ritos_y_bendiciones_en_su_festividad|Errituak eta bedeinkapenak haren egunean]] ==== |
− | === [[San_Juan_Bautista_protector_de_los_rebaños|San Joan Batailatzailea, artaldeen babeslea]] === | + | === [[#San_Juan_Bautista_protector_de_los_rebaños|San Joan Batailatzailea, artaldeen babeslea]] === |
− | ==== [[Ramos_y_flores_en_la_mañana_del_solsticio_de_verano|Erramuak eta loreak udako solstizioaren goizean]] ==== | + | ==== [[#Ramos_y_flores_en_la_mañana_del_solsticio_de_verano|Erramuak eta loreak udako solstizioaren goizean]] ==== |
=== [[#Simbolos_protectores_contra_el_rayo|Tximistaren aurkako zeinu babesleak ]] === | === [[#Simbolos_protectores_contra_el_rayo|Tximistaren aurkako zeinu babesleak ]] === | ||
− | ==== [[El_espino_albar_elorria|Elorri zuria]] ==== | + | ==== [[#El_espino_albar_elorria|Elorri zuria]] ==== |
− | ==== [[El_laurel_bendecido_erramua|Erramu bedeinkatua]] ==== | + | ==== [[#El_laurel_bendecido_erramua|Erramu bedeinkatua]] ==== |
− | ==== [[Quema_del_laurel|Ereinotza erretzea]] ==== | + | ==== [[#Quema_del_laurel|Ereinotza erretzea]] ==== |
− | ==== [[Santa_Cruz_de_mayo|Maiatzeko Gurutze Donea]] ==== | + | ==== [[#Santa_Cruz_de_mayo|Maiatzeko Gurutze Donea]] ==== |
− | ==== [[Las_candelas_bendecidas|Kandela bedeinkatuak]] ==== | + | ==== [[#Las_candelas_bendecidas|Kandela bedeinkatuak]] ==== |
− | ==== [[Otros_procedimientos_y_prevenciones|Beste prozedura eta prebentzio batzuk]] ==== | + | ==== [[#Otros_procedimientos_y_prevenciones|Beste prozedura eta prebentzio batzuk]] ==== |
− | ==== [[El_hacha_primitiva|Antzinako aizkora]] ==== | + | ==== [[#El_hacha_primitiva|Antzinako aizkora]] ==== |
− | === [[Bendiciones_rituales|Bedeinkapen erritualak]] === | + | === [[#Bendiciones_rituales|Bedeinkapen erritualak]] === |
− | ==== [[Txabolas_y_rebaños|Txabolak eta artaldeak]] ==== | + | ==== [[#Txabolas_y_rebaños|Txabolak eta artaldeak]] ==== |
− | ==== [[Establos_y_corrales|Ukuiluak eta eskortak]] ==== | + | ==== [[#Establos_y_corrales|Ukuiluak eta eskortak]] ==== |
==== [[#Pasturajes_del_monte|Mendiko bazkaleku komunak]] ==== | ==== [[#Pasturajes_del_monte|Mendiko bazkaleku komunak]] ==== | ||
− | === [[Ofrendas|Eskaintzak]] === | + | === [[#Ofrendas|Eskaintzak]] === |
− | === [[Amuletos|Kutunak]] === | + | === [[#Amuletos|Kutunak]] === |
− | === [[Animales_protectores|Animalia babesleak]] === | + | === [[#Animales_protectores|Animalia babesleak]] === |
  |   | ||
== XXVI. [[CREENCIAS_Y_COSTUMBRES/eu|SINESMENAK ETA OHITURAK]] == | == XXVI. [[CREENCIAS_Y_COSTUMBRES/eu|SINESMENAK ETA OHITURAK]] == | ||
− | === [[Sobre_la_incubacion_de_las_gallinas|Oiloen txitaldiari buruz]] === | + | === [[#Sobre_la_incubacion_de_las_gallinas|Oiloen txitaldiari buruz]] === |
− | ==== [[Numero_impar_de_huevos|Arrautza kopuru bakoitia]] ==== | + | ==== [[#Numero_impar_de_huevos|Arrautza kopuru bakoitia]] ==== |
− | ==== [[El_signo_de_la_cruz|Gurutzearen zeinua]] ==== | + | ==== [[#El_signo_de_la_cruz|Gurutzearen zeinua]] ==== |
==== [[#Epoca_idonea_para_la_incubacion|Txitaldirako garai egokia]] ==== | ==== [[#Epoca_idonea_para_la_incubacion|Txitaldirako garai egokia]] ==== | ||
Línea 1366: | Línea 1367: | ||
=== [[#Sobre_los_cambios_atmosfericos|Aldaketa atmosferikoei buruz]] === | === [[#Sobre_los_cambios_atmosfericos|Aldaketa atmosferikoei buruz]] === | ||
− | === [[Presagios_de_muerte|Heriotzaren iragarpenak]] === | + | === [[#Presagios_de_muerte|Heriotzaren iragarpenak]] === |
− | === [[Costumbres_en_relacion_con_el_luto|Doluarekin erlazionatutako ohiturak]] === | + | === [[#Costumbres_en_relacion_con_el_luto|Doluarekin erlazionatutako ohiturak]] === |
=== [[#Presagios_de_brujas|Sorginen iragarpenak]] === | === [[#Presagios_de_brujas|Sorginen iragarpenak]] === | ||
− | === [[Sobre_la_subida_del_ganado_al_monte|Ganadua mendira igotzeari buruz]] === | + | === [[#Sobre_la_subida_del_ganado_al_monte|Ganadua mendira igotzeari buruz]] === |
=== [[#Prevenciones_contra_los_animales_dañinos|Animalia kaltegarrien aurkako prebentzioak]] === | === [[#Prevenciones_contra_los_animales_dañinos|Animalia kaltegarrien aurkako prebentzioak]] === | ||
Línea 1378: | Línea 1379: | ||
=== [[#Ritos_de_adaptacion_a_la_casa|Etxera egokitzeko errituak]] === | === [[#Ritos_de_adaptacion_a_la_casa|Etxera egokitzeko errituak]] === | ||
− | ==== [[Ganado|Ganadua]] ==== | + | ==== [[#Ganado|Ganadua]] ==== |
− | ==== [[Gallinas_y_gatos|Oilaskoak eta katuak]] ==== | + | ==== [[#Gallinas_y_gatos|Oilaskoak eta katuak]] ==== |
=== [[#Bildots-lorra_ayuda_mutua|Bildots-lorra: elkarri laguntzea]] === | === [[#Bildots-lorra_ayuda_mutua|Bildots-lorra: elkarri laguntzea]] === | ||
Línea 1386: | Línea 1387: | ||
=== [[#Otras_costumbres|Beste ohitura batzuk]] === | === [[#Otras_costumbres|Beste ohitura batzuk]] === | ||
− | === [[Fiestas_de_pastores|Artzainen festak]] === | + | === [[#Fiestas_de_pastores|Artzainen festak]] === |
− | === [[Obsequios_y_donativos|Opariak eta dohaintzak]] === | + | === [[#Obsequios_y_donativos|Opariak eta dohaintzak]] === |
=== [[#Lugares_de_culto_en_zonas_de_pastos|Gurtze-lekuak bazkalekuen inguruetan]] === | === [[#Lugares_de_culto_en_zonas_de_pastos|Gurtze-lekuak bazkalekuen inguruetan]] === | ||
Línea 1395: | Línea 1396: | ||
== XXVII. [[JUEGOS_DE_PASTORES/eu|ARTZAINEN JOKOAK]] == | == XXVII. [[JUEGOS_DE_PASTORES/eu|ARTZAINEN JOKOAK]] == | ||
− | === [[Lugares_donde_se_practican_los_juegos|Jokoak egiten diren lekuak]] === | + | === [[#Lugares_donde_se_practican_los_juegos|Jokoak egiten diren lekuak]] === |
=== [[#Juegos_de_pelota|Pilota-jokoak]] === | === [[#Juegos_de_pelota|Pilota-jokoak]] === | ||
Línea 1407: | Línea 1408: | ||
=== [[#Juegos_de_lanzamiento|Jaurtiketa-jokoak]] === | === [[#Juegos_de_lanzamiento|Jaurtiketa-jokoak]] === | ||
− | ==== [[Makilak_zeharkatzea|Makilak zeharkatzea]] ==== | + | ==== [[#Makilak_zeharkatzea|Makilak zeharkatzea]] ==== |
==== [[#Makila-jokoa|Makila-jokoa]] ==== | ==== [[#Makila-jokoa|Makila-jokoa]] ==== | ||
Línea 1415: | Línea 1416: | ||
==== [[#Al_palo|Palu-jokoa]] ==== | ==== [[#Al_palo|Palu-jokoa]] ==== | ||
− | ==== [[Lanzamiento_de_barras|Barra-jaurtiketa]] ==== | + | ==== [[#Lanzamiento_de_barras|Barra-jaurtiketa]] ==== |
==== [[#Harrika|Harrika]] ==== | ==== [[#Harrika|Harrika]] ==== | ||
Línea 1421: | Línea 1422: | ||
==== [[#Burruna|Burruna]] ==== | ==== [[#Burruna|Burruna]] ==== | ||
− | ==== [[Lanzamiento_de_piedras._Honda|Harri-jaurtiketa. Abaila]] ==== | + | ==== [[#Lanzamiento_de_piedras._Honda|Harri-jaurtiketa. Abaila]] ==== |
=== [[#Juegos_de_fuerza|Indar-jokoak]] === | === [[#Juegos_de_fuerza|Indar-jokoak]] === | ||
Línea 1427: | Línea 1428: | ||
=== [[#Juegos_de_salto|Jauzi-jokoak]] === | === [[#Juegos_de_salto|Jauzi-jokoak]] === | ||
− | === [[Juegos_de_carreras|Lasterketa-jokoak]] === | + | === [[#Juegos_de_carreras|Lasterketa-jokoak]] === |
=== [[#Juegos_de_bolos|Bola-jokoak]] === | === [[#Juegos_de_bolos|Bola-jokoak]] === | ||
− | === [[Juegos_de_mesa|Mahai-jokoak]] === | + | === [[#Juegos_de_mesa|Mahai-jokoak]] === |
− | ==== [[Cartas|Kartak]] ==== | + | ==== [[#Cartas|Kartak]] ==== |
− | ==== [[Artzain-jokoa._Tres_en_raya|''Artzain-jokoa''. Artzain-jokoa]] ==== | + | ==== [[#Artzain-jokoa._Tres_en_raya|''Artzain-jokoa''. Artzain-jokoa]] ==== |
− | === [[Espantos|Uxaldiak]] === | + | === [[#Espantos|Uxaldiak]] === |
=== [[#Cantos_e_instrumentos_musicales|Kantuak eta musika-tresnak]] === | === [[#Cantos_e_instrumentos_musicales|Kantuak eta musika-tresnak]] === | ||
− | ==== [[El_canto|Kantua]] ==== | + | ==== [[#El_canto|Kantua]] ==== |
==== [[#Instrumentos_musicos_de_los_pastores|Artzainen musika-tresnak]] ==== | ==== [[#Instrumentos_musicos_de_los_pastores|Artzainen musika-tresnak]] ==== | ||
Línea 1450: | Línea 1451: | ||
**Alboka | **Alboka | ||
− | === [[Apendice_Descripcion_de_los_juegos_botu_luzea_y_urdanka_por_un_pastor_suletino|Eranskina: Botu luzea eta urdanka jolasak, zuberotar batek deskribatuta]] === | + | === [[#Apendice_Descripcion_de_los_juegos_botu_luzea_y_urdanka_por_un_pastor_suletino|Eranskina: Botu luzea eta urdanka jolasak, zuberotar batek deskribatuta]] === |
{{#bookTitle:Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian | Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia/eu}} {{DISPLAYTITLE: Eduki-taula}} | {{#bookTitle:Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian | Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia/eu}} {{DISPLAYTITLE: Eduki-taula}} |
Revisión actual del 07:46 4 mar 2019
Contenido de esta página
- 1 I. ANIMALIEN HAZKUNTZA
- 2 II. ANIMALIEN ARRAZAK
- 3 III. ANIMALIEN IZENAK
- 4 IV. ANIMALIEKIKO HIZKUNTZA ETA TRATUA
- 5 V. ANIMALIAK HAZTEKO UKUILUAK ETA BARRUTIAK
- 6 VI. UKUILURATUTAKO AZIENDAREN ELIKADURA
- 7 VII. ANIMALIEN UGALTZEA ETA ZAINTZA
- 8 VIII. MENDIKO AZIENDA
- 9 IX. ARTALDEAREKIN MENDIRA IGOTZEA
- 10 X. JABETZA MARKAK
- 11 XI. BAZKALEKU KOMUNALAK
- 11.1 Ezaugarriak eta bilakaera
- 11.2 Komunalak Bizkaian
- 11.3 Bazkalekuen ermandade eta komunitateak Araban
- 11.3.1 Gorobel mendikateko komunitatea
- 11.3.2 Badaia mendikateko komunitatea
- 11.3.3 Guibijoko komunitatea
- 11.3.4 Urkabustaizko komunalak
- 11.3.5 Arkamo Mendikateko Elkartea
- 11.3.6 Gaubea harana
- 11.3.7 Valderejo mendikatea
- 11.3.8 Berganzoko komunalak
- 11.3.9 Mendi komuneroa Toloñon
- 11.3.10 La Isla mendi komuneroa
- 11.3.11 Hernán Ruiz mendiko komunala
- 11.3.12 Izkigoiti eta Izkibeheiti antzinako komunitateak
- 11.3.13 Guardiako eta haren Lurreko mendi komuneroa
- 11.3.14 Moreda eta Vianako komuneroak
- 11.3.15 Kodes mendikatea
- 11.4 Partzuergoak Gipuzkoan eta Araban
- 11.5 Ernio eta Jaizkibelgo Mendiak
- 11.6 Aralar mendikateko elkarteak
- 11.7 Urbasa eta Andia mendikateak
- 11.8 Nafarroako Pirinioak
- 11.9 Eskortak
- 11.10 Partzuergoak
- 11.11 Euskal Herri kontinentala
- 11.12 Eranskina: Saroiak Baskonian
- 12 XII. ARTZAINEN MENDIKO KOKAPENAK
- 12.1 Karrantzako mendiak
- 12.2 Gorbeia mendikatea
- 12.3 Anbotoko eta Aramotz mendikateak
- 12.4 Oiz mendia
- 12.5 Aizkorri mendikatea
- 12.6 Izarraitz eta Ernio mendikateak
- 12.7 Aralar mendikatea
- 12.8 Urbasa mendikatea
- 12.9 Andia mendikatea
- 12.10 Entzia mendikatea
- 12.11 Nafarroako Pirinioak
- 12.12 Erdialdeko Nafarroa eta Bardea
- 12.13 Arabako Mendiak
- 12.14 Euskal Herri kontinentala Espazioaren antolaketa mendian
- 13 XIII. TRANSHUMANTZIA ETA TRANSTERMINANTZIA
- 13.1 Artzaintza ibiltaria
- 13.2 Neguko bazkalekuetarako ibiltaritza
- 13.3 Udako transhumantzia
- 13.4 Bizitza neguko bazkalekuetan
- 13.5 Bizitza udako bazkalekuetan
- 13.6 Neguko bazkalekuen erabilgarritasuna
- 13.7 Artzainen ibiltaritzaren egutegia
- 13.8 Abelbideak
- 13.9 Eranskina: Nafarroako abelbideak gaur egun
- 14 XIV. ARDI-TXAKURRA. ARDI-TXAKURRA
- 15 XV. ARTZAIN MOTAK
- 16 XVI. ARTZAINAREN JANZKERA
- 17 XVII. ARTZAINEN HATUAK ETA ARTISAUTZA
- 17.1 Artzain-tresnak
- 17.2 Gaztandegia
- 17.3 Artzain-edalontziak
- 17.4 Ontziak eta mahai-tresnak
- 17.5 Esku-lanak
- 17.6 Artilearen artisautza
- 17.7 Abarkentzako lokarriak. Trailak
- 17.8 Lokarriak, sokak eta bastak
- 17.9 Eskumakilak eta bastoiak, artzain-makilak
- 17.10 Zintzarrientzako idunekoak, uztaiak
- 17.11 Zintzarriak eta zintzarri-mihiak
- 18 XVIII. BASAPIZTIEN EHIZA
- 19 XIX. ARDI-JEZTEA. ARDI-JEZTEA
- 19.1 Jeztea, batzaldia
- 19.2 Esnea goritutako harriekin berotzea, esne-harriak
- 19.3 Ardi-esnea eta ahuntz-esnea. Horien erabilera
- 19.4 Gaur egungo trantsizioak
- 19.5 Behi-aziendaren esnea
- 19.6 Eskuz egindako behi-jeztea
- 19.7 Esnearen neurketa, esne-neurriak
- 19.8 Behi-esnearen banaketa eta salmenta
- 19.9 Produktuen garraioa artzain-sarobetik
- 20 XX. GAZTAGINTZA
- 21 XXI. ARDI-MOZTEA. ARDI-MOZTEA
- 22 XXII. ANIMALIAK HILTZEA ETXEAN
- 23 XXIII. GANADU FERIAK ETA AZIENDEN SALEROSKETAK
- 24 XXIV. ERLEAK
- 24.1 Erleen hazkuntza
- 24.2 Erlauntzen fabrikazioa eta erlauntz motak
- 24.3 Erlauntza, erlategia
- 24.4 Erlekumeak harrapatzea
- 24.5 Erlauntzaren zaintza
- 24.6 Abaraskak jasotzea. Abaraskak
- 24.7 Erlezaintzako produktuak lortzea
- 24.8 Erlezaintzako produktuen erabilera
- 24.9 Erleei buruzko sinesmenak eta jakintzak
- 24.10 Gaur egungo aldaketak
- 25 XXV. GANADUA BABESTEARI BURUZKO SINESMENAK
- 26 XXVI. SINESMENAK ETA OHITURAK
- 26.1 Oiloen txitaldiari buruz
- 26.2 Ugalketari buruz
- 26.3 Aldaketa atmosferikoei buruz
- 26.4 Heriotzaren iragarpenak
- 26.5 Doluarekin erlazionatutako ohiturak
- 26.6 Sorginen iragarpenak
- 26.7 Ganadua mendira igotzeari buruz
- 26.8 Animalia kaltegarrien aurkako prebentzioak
- 26.9 Etxera egokitzeko errituak
- 26.10 Bildots-lorra: elkarri laguntzea
- 26.11 Beste ohitura batzuk
- 26.12 Artzainen festak
- 26.13 Opariak eta dohaintzak
- 26.14 Gurtze-lekuak bazkalekuen inguruetan
- 27 XXVII. ARTZAINEN JOKOAK
I. ANIMALIEN HAZKUNTZA
Animalien hazkuntza tradizionala eta gaur egungo aldaketak
Isurialde atlantikoa
Bizkaia
Gipuzkoa
Baskonia kontinentala
Isurialde mediterraneoa
Araba
Nafarroa
II. ANIMALIEN ARRAZAK
Behiak eta idiak
Betizu
Montxina
Terreña
Piriniotarra
Aziendaren bilakaera
Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena
Ardiak
Isurialde atlantikoko arrazak
- Latxa eta manexa
- Karrantzarra, sasi-ardia eta eusko-bearnesa
Isurialde mediterraneoko arrazak
- Latxen, txurren eta merinoen bizikidetza
- Nafarroako rasa ardia
Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena
Ahuntzak
Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena
Txerriak
Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena
Behorrak, astoak eta mandoak
Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena
Oiloak, usoak, ahateak eta beste hegazti batzuk
Beste animalia txiki batzuk: untxiak, txakurrak eta katuak
Eranskina: Arraza autoktonoen deskribapena
Eranskina: Betizu, behi basatia
III. ANIMALIEN IZENAK
Izenak espeziearen, adinaren eta sexuaren arabera
Ardi-azienda
- Kumeak
- Helduak
- Beste izen batzuk
Behi-azienda
- Kumeak
- Helduak
Txerri-azienda
- Kumeak
- Helduak
Ahuntz-azienda
- Kumeak
- Helduak
Zaldi-azienda
- Kumeak
- Helduak
Asto-azienda
- Kumeak
- Helduak
Mando-azienda
- Kumeak
- Helduak
Hegazti-azienda
- Kumeak
- Helduak
- Zenbait animalia
Bestelako animaliak
IV. ANIMALIEKIKO HIZKUNTZA ETA TRATUA
Etxe abereei jarritako izenak
Ardiak
- Ezaugarri fisikoengatik
- Izaerarengatik
- Jaiotze-lekuarengatik
- Familiako kideen, ezagunen edo ospetsuen izenak
- Kateatutako izenak
Behiak eta idiak
- Ezaugarri fisikoengatik
- Pertsona-izenak eta jatorri-izenak
- Izaerarengatik
Zaldiak
- Ilajearen kolorearengatik
- Itxurarengatik eta izaerarengatik
Txakurrak
- Ilajearen kolorearengatik
- Itxurarengatik, izaerarengatik eta ezaugarri astralengatik
Ahuntzen, astoen, katuen eta txerrien izenak
Animaliekiko hizkuntza eta tratatzeko modua
Animaliekiko tratua
- Laztanak
Etxe abereekin erabilitako hizkuntza
- Behiak
- Behorrak eta astoak
- Ardiak eta ahuntzak
- Txakurrak eta katuak
- Oiloak, ahateak eta txerriak
Txistuak
- Ardiak
- Beste animalia batzuk
Azienda akuilatzeko tresnak
- Akuilua. Pertika
- Burdin sarea
- Zartailua, zigorra edo usta
V. ANIMALIAK HAZTEKO UKUILUAK ETA BARRUTIAK
Ukuilu tradizionala
Baserri barruko abeletxeak: ukuilua
- Ukuiluaren ezaugarriak
- Banaketak ukuiluetan
Etxetik kanpoko abeletxeak
Askak
- Animaliak asketara lotzea
- Hesiak edo parrilak
- Lastategia
Simaurra
Abeletxe modernoak. Egindako aldaketak
Etxe abereak hazteko barrutiak
Txerrikortak
Oilategiak
- Lo egiteko makilak
- Errutegiak
Untxitegiak
Usategiak
VI. UKUILURATUTAKO AZIENDAREN ELIKADURA
Aziendaren elikadura etxean
Behiak
- Isurialde mediterraneoa
- Ur-hornikuntza
Idiak
Zamariak
Ardiak eta ahuntzak
Txerriak
Oiloak eta beste hegazti batzuk
Untxiak
Txakurrak eta katuak
Kumeen elikadura
Txahalak
Bildots emeak
Axoak
Txerriak
Moxalak eta astoak
Txitak
Untxiak
Kumeak eta katuak
Aziendaren elikadura mendian
Isurialde mediterraneoa
Isurialde atlantikoa
Animalien kontrola belazeetan
- Hesola bati lotutako soka edo katea
- Hankak elkarrekin lotzea
- Langa
- Belazeak hesitzea
VII. ANIMALIEN UGALTZEA ETA ZAINTZA
Etxe abereen ugalketa-zikloa
Behiak
- Araldia eta estaltzea
- Haurdunaldia
- Erditzea
- Erditutako behiaren zaintza
Ardiak
- Araldia eta estaltzea
- Haurdunaldia eta erditzea
Ahuntzak
Behorrak
- Araldia
- Haurdunaldia eta erditzea
Astemeak
Mandoak lortzea
Ahardiak
Untxi emeak
Oiloak eta usoak
- Sexua finkatzea
- Errutea
- Lokaldiaren bidezko ernalkuntza
- Txitaldia
- Arrautzen jaiotzea
Txakur emeak
Katemeak
Geldialdiak eta ernalkuntza artifiziala
Aziendaren adina kalkulatzeko prozedurak
Behiak
Ardiak
Animalien gorputzen manipulazioa
Bildots emeei buztana moztea
Beste mozketa, anputazio eta zulatze batzuk
Adarrak kentzea
Irentzea
- Zezenak
- Astoak eta zaldi-azienda
- Ahariak eta
- Txerriak eta ahardiak
- Oilaskoak
Ferratzea
Ferratze-prozesua
- Zaldi-azienda
- Behi-azienda
Ferrak eta iltzeak
Ferratzaileek egindako beste operazio batzuk
VIII. MENDIKO AZIENDA
Bizkaia
Gipuzkoa
Baskonia kontinentala
Araba
Nafarroa
Azienda mendian harrapatzea
Lakioa
Gatza eta ogia
Oihuak eta zaratak
Heltze-txakurren erabilera
Eranskina: Lezaungo (N) bazkalekuen aprobetxamendua
IX. ARTALDEAREKIN MENDIRA IGOTZEA
Artaldearen igoera
Klimaren eta bazkalekuen eragina
Mendira igotzea aziendaren ezaugarrien arabera
Eguneroko zikloa duen artzaintza
Aplikatzeko arautegia
Artzaintza gaur egun
Artzainaren igoera bakarrik edo lagunduta
Artzainaren animalia-segizioa
Bazkaleku onenak artaldearentzat
Udako bazkalekuak edo garaiak
Neguko bazkalekuak edo haranekoak
Isurialde mediterraneoa
Bazkaleku kaltegarriak
Artzainaren urteroko zikloa eta mendiko egonaldia
Gorbeiako (B) artzaina
Urbiako artzaina eta Aizkorrikoa (G)
Zuberoako artzaina
Alloko (N) artzaina
Artaldearen jaitsiera
X. JABETZA MARKAK
Aziendaren jabetza markak
Ebakia belarrian. Akatsa
- Ebakien motak eta izenak
- Azienda larriari egindako ebakiak
Pinturarekin egindako seinaleak
Bikez edo breaz egindako marka. Biketzea
Burdinazko marka
- Burdinazko markak adarretan, apatxetan edo muturrean
Aziendaren markatze-lanetan izandako aldaketak. Krotaloa
Zintzarriak edo dunbak. Arranak, zintzarriak
Zintzarrien soinua
Zintzarri eta ezkila motak
- Ardiak
- Transhumantzia
- Ahuntzak
- Behiak eta behorrak
Aziendaren apaindurak
Txilinezko idunekoa eta txintxirrinak
- Uztaren garraioa
- Nekazaritzako beste lan batzuetan
Zamari apainduak
Aziendaren dotoretzea
- Zamariei zurdak apaintzea
XI. BAZKALEKU KOMUNALAK
Ezaugarriak eta bilakaera
Komunalen murrizketa eta galera
Baso-sartzeak eta ixteak
Uztondoak
Udalen eta diputazioen esku-hartzea
Erabiltzeko baldintzak
BAZKALEKU KOMUNALEN APROBETXAMENDUA:
Komunalak Bizkaian
Gorbeia mendikatea
Anbotoko eta Oiz mendikateak
Enkarterriko haranak
Karrantza
Bazkalekuen ermandade eta komunitateak Araban
Gorobel mendikateko komunitatea
Badaia mendikateko komunitatea
Guibijoko komunitatea
Urkabustaizko komunalak
Arkamo Mendikateko Elkartea
Gaubea harana
Valderejo mendikatea
Berganzoko komunalak
Mendi komuneroa Toloñon
La Isla mendi komuneroa
Hernán Ruiz mendiko komunala
Izkigoiti eta Izkibeheiti antzinako komunitateak
Guardiako eta haren Lurreko mendi komuneroa
Moreda eta Vianako komuneroak
Kodes mendikatea
Partzuergoak Gipuzkoan eta Araban
Gipuzkoako eta Arabako Partzuergo Orokorra
Partzuergo Txikia edo Komun Txikia
Entziako Partzuergo Orokorra
Iturrietako Partzuergoa
Ernio eta Jaizkibelgo Mendiak
Aralar mendikateko elkarteak
Enirio-Aralarko Mankomunitatea
Aralarko Elkartea
Urbasa eta Andia mendikateak
Ameskoetako komunalak
Lokiz mendikatea
Lezaun eta Ultzamako komunalak
Nafarroako Pirinioak
Baztan
Erroibar
Agoitz eta Longida
Zaraitzu
Erronkaribar
- Debekagunea
- Zatiak eta portuak
- Mendiko galsoroa, kasalenkoa eta komuna
Bardeako bazkalekuak
Eskortak
Zangoza
San Martin Unx
Mélida
Lodosa
Allo
Partzuergoak
Pirinioen arteko partzuergoak
Hiru Behien Zerga
Euskal Herri kontinentala
Lurralde-sindikatuak
Kaiolarra
Eranskina: Saroiak Baskonian
XII. ARTZAINEN MENDIKO KOKAPENAK
Karrantzako mendiak
Txabolak eta kasetak
Gorbeia mendikatea
Zeanuri
Orozko
Zuia
Anbotoko eta Aramotz mendikateak
Oiz mendia
Aizkorri mendikatea
Urbia-Oltza
Degurixa-Alabieta
Arriurdin
Izarraitz eta Ernio mendikateak
Aralar mendikatea
Beasain
Ataun (1927)
Ataun (1955)
Abaltzisketa (1955)
Larraun
Artegi kupuladunak. Arkuak
Urbasa mendikatea
Andia mendikatea
Entzia mendikatea
Nafarroako Pirinioak
Basaburu Txikia
Baztan
Esteribar
Aezkoa
Zaraitzu
Erronkaribar
Erdialdeko Nafarroa eta Bardea
Zangoza
San Martin Unx
Allo
Agoitz
Bardea
Mélida
Arabako Mendiak
Valderejo
Arkamo mendikatea
Gorobel mendikatea
Guibijo mendikatea
Badaia mendikatea
Trebiñu
Toloño mendikatea
Izki mendikatea
Arabako Errioxa. Moreda
Kodes mendikatea
Euskal Herri kontinentala Espazioaren antolaketa mendian
Habitat hirukoitza
Lapurdi
- Sara
- Azkaine
Nafarroa Beherea
- Aldude
- Ibarre
- Garazi
Zuberoa
- Liginaga
- Muskildi
- Zunharreta
- Etxebarre
XIII. TRANSHUMANTZIA ETA TRANSTERMINANTZIA
Artzaintza ibiltaria
Transhumantzia handia. Transhumantzia txikia. Transterminantzia
Neguko bazkalekuetarako ibiltaritza
Neguko transhumantzia handiak
- Pirinioetako haranetatik Bardeara
- Bazkaleku komunerako eskubidea
- Abelbideetan barrena
- Joanaldirako prestakuntzak eta ordena
- Gertaerak eta elikadura abelbidean barrena
- Bardean sarrera eta egonaldia. Itzulera
- Transhumantziako beste mugimendu batzuk Nafarroan
- Transhumantziako mugimendu pirinio-akitaniarrak
Neguko transhumantzia txikia eta transterminantzia
- Transhumantzia Bizkaiko mendietara eta kostaldera
- Transhumantzia Gipuzkoako mendietara eta kostaldera
- Pirinioetako transhumantzia haranetara eta kostaldera
- Nafarroako Erriberako transhumantzia
Udako transhumantzia
Udako transhumantzia Urbasa eta Andia mendikateetara
Udako transhumantzia txikia eta transterminantzia
- Arabako mendiak
- Bizkaiko mendiak
- Aralar eta Aizkorri mendikateak
- Ernio eta Izarraitz mendiak
- Urbasa eta Andia mendikateak
- Baskonia kontinentala
Bizitza neguko bazkalekuetan
Bardeako artzaina
Artzain transhumantea lurraldeen arabera
Bizitza udako bazkalekuetan
Udako transhumantzia Urbasa eta Andia mendikateetara
Transhumantzia txikia eta transterminantzia
- Arabako eta Bizkaiko mendiak
- Aralar mendikatea
- Urbasa eta Andia mendikateak
Neguko bazkalekuen erabilgarritasuna
Araba
Bizkaia
Gipuzkoa eta Lapurdi
Nafarroa
Artzainen ibiltaritzaren egutegia
Ekialdeko Pirinioak
Mendebaldeko Pirinioak
Urbasa eta Andia mendikateak
Aizkorri eta Aralar mendikateak
Bizkaiko mendiak
Abelbideak
Bideak, bidexkak. Ardibideak
Abelbideak. Altxubideak
- Abelbideak Araban
- Abelbideak Nafarroan
Eranskina: Nafarroako abelbideak gaur egun
XIV. ARDI-TXAKURRA. ARDI-TXAKURRA
Ardi-txakurra
Ardi-txakurraren sarbidea
Ardi-txakur motak
Ardi-txakurraren erabilerak
Txakurra beste animalia batzuen zaintzan
Eranskina: Ardi-txakurren lehiaketa
XV. ARTZAIN MOTAK
Artaldearen jabe diren artzainak
Artzain-mutilak. Artzainen seme-alabak
Artzainen elkarteak, partzuerrak
Artalde handien artzainak
Soldatapeko artzainak
Morroiak
Morroi-nagusia
Kontsiderazio soziala
Kontzeju-artzainak
Lanak
- Araba
- Nafarroa
Kontratu-baldintzak
Soldata. Elikadura. Gabonsariak
Aziendaren zaintza txandaka
1. eranskina: Hameka urtetan Iratin bordazain
2. eranskina: Herriko abeltzainen kontratua. 1890. urtea Berganzo (A)
XVI. ARTZAINAREN JANZKERA
Beroki tradizionalak
Kapusaia. Txartesa. Kapilizioa
Bizkar-babes edo zamarra; aurrekoa edo atzekoa
Manta. Buru-berokia. Kapeluak
Oinetako tradizionalak
Abarkak
Galtzerdiak
Lazoak, mantak
Polainak, galtzoinak
Eskalapoiak. Kalotxak
Erraketak
Artzainaren gaur egungo janzkera
Artzainaren tresnak eta armak
Morrala edo bizkar-zorroa. Alportxak
Artzain-makila
Habaila eta malotea
Txurra. Eskumakila. Zurruna
Eltzagorra. Eltzagorra
Burruna. Eltzagorra
Suzko armak
XVII. ARTZAINEN HATUAK ETA ARTISAUTZA
Artzain-tresnak
Zurezko ontziak
Iraupena
Kaikua. Jezteko ontzia
Kotxua. Jezteko azpila
Iragazkia. Iragazkia
Abatza
Maletxa. Irabiagailua
Epakia. Ezpata
Gaztanontzia. Zimitza, gaztazala
Txurka. Euskarria
Gaztandegia
Artzain-edalontziak
Ontziak eta mahai-tresnak
Koilarak
Platerak. Txalia. Taloaska
Oporra. Esne-potoak
Gatzontziak. Oliontziak
Urarentzako ontziak
Esku-lanak
Artilearen artisautza
Iraupena eta gainbehera
Artilearen hautaketa
Garbiketa
Kardatzea
Irutea
Ehuna
Abarkentzako lokarriak. Trailak
Lokarriak, sokak eta bastak
Eskumakilak eta bastoiak, artzain-makilak
Zintzarrientzako idunekoak, uztaiak
Izenak
Idunekoak egitea
Trantsizioa
Zintzarriak eta zintzarri-mihiak
XVIII. BASAPIZTIEN EHIZA
Otsoaren ehiza
Otsoaren desagerpena
Duela gutxiko berragerpena
Otsoari buruzko sinesmenak eta kondairak
Defendatzeko bitartekoak
Ehiza-teknikak
- Tranpak, lakioak eta amu pozoituak
- Uxaldiak eta ehiza eskopetaz
Otso-zuloak
Azeriaren ehiza
Azeriak eragindako kalteak
Ehiza-teknikak
- Kutxen bidezko ehiza
- Lakioak
- Zepoak
- Amu pozoituak
- Ehiza eskopetarekin
Txakur basatuak
Harrapari txikiak
Hegaztiak
Karraskariak
Mustelidoak eta biberridoak
Hartza
Basapiztien ehiztarien kontratazioa
Ehizatutako animaliengatik emandako saria
Eranskina: Otso-zulo batzuen deskribapena
XIX. ARDI-JEZTEA. ARDI-JEZTEA
Jeztea, batzaldia
Jeztearen izena eta tokia, jeiztegia, eskorta
Jezteko denbora eta forma. Kukurumuku jeitzi
Jezteko metodo berriak
Esne-ekoizpena
Esnea goritutako harriekin berotzea, esne-harriak
Ardi-esnea eta ahuntz-esnea. Horien erabilera
Isurialde atlantikoa
Isurialde mediterraneoa
Ahuntz-esnea
Gaur egungo trantsizioak
Behi-aziendaren esnea
Eskuz egindako behi-jeztea
Jezteko prozedura
Jezteko makinen sarrera
Esnearen neurketa, esne-neurriak
Behi-esnearen banaketa eta salmenta
Produktuen garraioa artzain-sarobetik
Esnearen garraioa, esnetako haga
Produktuen garraioa
XX. GAZTAGINTZA
Ardi-gazta egitea
Gatzagia, legarra
Gaztagintza Baskonia atlantikoan
- Gazta Bizkaiko eta Arabako artzain-sarobeetan
- Gazta kostaldetik gertuko eremuetan
- Gazta Urbian eta Aralarren
- Gazta Baskonia kontinentalean
Gaztagintza Baskonia mediterraneoan
- Gaztagintza Araban
- Gaztagintza Nafarroan
Ardi-gazten pisua eta forma
Gazta motak
- Gazta zaharra
- Erronkariko gazta eta Urbasa gazta
Gazten merkatua
Euskal Herri penintsularreko merkatuak
Baskonia kontinentaleko merkatuak
Ahuntz-gazta egitea
Gaur egungo trantsizioak
Beste esneki batzuk
Gazura
Zenbera
Gaztanbera
1. eranskina: Ataun-Aralarko (G) artzainaren eguna gazta egiteko garaian
2. eranskina: Mendiko gazta eskuz egiteko metodo tradizionala, bortü-gazna, Zuberoan
XXI. ARDI-MOZTEA. ARDI-MOZTEA
Ardi-moztea
Ardi-mozteko sasoia
Kautela-neurriak
Ardi-moztaileak
Ardi-mozteko artaziak
Ardi-mozteko prozedurak
Urriko ardi-moztea, urri-moztea
Ardi-moztea gaur egun
Artilea
Artilearen salmenta, etxean erabiltzeko
Artilearen salmenta, ehun-fabrikei
Artilearen kalitatea eta estimazioa. Haitzeko ardia
Artilearen ekoizpena eta prezioak
Artilearen salmenta gaur egun
Artilearen industria, iletegia
Ardiaren simaurra ardi-simaurra
Eranskina: Ardi-mozteko gaur egungo metodo baten deskribapena
XXII. ANIMALIAK HILTZEA ETXEAN
Animaliak hiltzea etxean egun seinalatuetan
Etxean animaliak hiltzeko erabilitako prozedurak
Txerria hiltzea etxean
Ardiak eta arkumeak hiltzea etxean
Behi-azienda hiltzea etxean
Eskortako hegaztiak hiltzea etxean
Untxiak hiltzea etxean
Azienda haragitarako saltzea
Haragitarako ardi-azienda
Ardi-okelaren erosleak
- Lehentasunezko salmenta tratanteei
- Salmenta partikularrei azoketan
Haragitarako behi-azienda
Ardi-larrua
Larru-erosleak
Larrua uztarriaren ile-mataza gisa, estalkia
Larruaren prezioak
XXIII. GANADU FERIAK ETA AZIENDEN SALEROSKETAK
Ganadu feriak
Arabako feriak
Bizkaiko feriak
Gipuzkoako feriak
Nafarroako feriak
Euskal Herri kontinentaleko feriak
Baskoniatik kanpoko feriak
Gaur egungo trantsizioak
Tratanteen bidez eta abeltzainen artean egindako salerosketak
Erosketarako akordioa
Abelburuen ikuskapena
Tratua
Tratura heltzea
Bostekoa ematea
Alborokea
Baldintzapeko erosketa eta aziendaren berrogeialdia
Azienda erosteko moduak
Aziendaren prezioa
Ordaintzeko modalitateak eta moduak
Salerosketaren moneta-unitatea
Abeltzaintzak familia-ekonomian duen garrantzia
Ganaduaren garrantzia
Abeltzaintza beste jarduera batzuen osagarri gisa
Gaur egungo aldaketak
XXIV. ERLEAK
Erleen hazkuntza
Erleen hazkuntzaren zabalkundea
Transhumantzia
Erlauntzen fabrikazioa eta erlauntz motak
Enborreko erlauntzak, azpilak, zepoak
Oholeko erlauntza
Landareekin ehundutako erlauntzak, erle-kofoina
Hutsuneetan egindako erlauntzak
Erlauntza, erlategia
Erlekumeak harrapatzea
Erlekumearen irteera
Erlekumea geldiaraztea
Erlekumea jasotzea
Erlekumeen jabetza eta markatzea
Erlekumeak erostea
Erlauntzaren zaintza
Abaraskak jasotzea. Abaraskak
Bilketa garaia
Bilketako prozedurak. Eztia dastatzea
Babesteko moduak
Erlezaintzako produktuak lortzea
Eztia
Argizaria
Erlezaintzako produktuen erabilera
Eztia
Ezti-ura
Argizaria
Pozoia
Erleei buruzko sinesmenak eta jakintzak
Gaur egungo aldaketak
XXV. GANADUA BABESTEARI BURUZKO SINESMENAK
San Anton abadea, ganaduaren patroia
Jaieguna animalientzat
Errituak haien jaiegunean
- San Antongo lurrindatzeak eta suak
- Ganaduaren kontzentrazioak eliz atarietan
- Nafarroa
- Araba
- Gipuzkoa eta Bizkaia
- Elikagaien eta zintzarrien bedeinkapena
- San Antonen Gurutzeko rodeoak
Laguntza-eskeak eta eskaintzak Santuari
Estanpak eta gurutzeak ukuiluetan
Done Bladi
Errituak eta bedeinkapenak haren egunean
San Joan Batailatzailea, artaldeen babeslea
Erramuak eta loreak udako solstizioaren goizean
Tximistaren aurkako zeinu babesleak
Elorri zuria
Erramu bedeinkatua
Ereinotza erretzea
Maiatzeko Gurutze Donea
Kandela bedeinkatuak
Beste prozedura eta prebentzio batzuk
Antzinako aizkora
Bedeinkapen erritualak
Txabolak eta artaldeak
Ukuiluak eta eskortak
Mendiko bazkaleku komunak
Eskaintzak
Kutunak
Animalia babesleak
XXVI. SINESMENAK ETA OHITURAK
Oiloen txitaldiari buruz
Arrautza kopuru bakoitia
Gurutzearen zeinua
Txitaldirako garai egokia
Ugalketari buruz
Aldaketa atmosferikoei buruz
Heriotzaren iragarpenak
Doluarekin erlazionatutako ohiturak
Sorginen iragarpenak
Ganadua mendira igotzeari buruz
Animalia kaltegarrien aurkako prebentzioak
Etxera egokitzeko errituak
Ganadua
Oilaskoak eta katuak
Bildots-lorra: elkarri laguntzea
Beste ohitura batzuk
Artzainen festak
Opariak eta dohaintzak
Gurtze-lekuak bazkalekuen inguruetan
XXVII. ARTZAINEN JOKOAK
Jokoak egiten diren lekuak
Pilota-jokoak
Pilota-jokoa
Urdanka
Txutea
Jaurtiketa-jokoak
Makilak zeharkatzea
Makila-jokoa
Zotzaldatzea
Palu-jokoa
Barra-jaurtiketa
Harrika
Burruna
Harri-jaurtiketa. Abaila
Indar-jokoak
Jauzi-jokoak
Lasterketa-jokoak
Bola-jokoak
Mahai-jokoak
Kartak
Artzain-jokoa. Artzain-jokoa
Uxaldiak
Kantuak eta musika-tresnak
Kantua
Artzainen musika-tresnak
- Adarrak
- Txistuak eta flautak
- Sunpriñua
- Alboka