|
|
| Línea 258: |
Línea 258: |
| | | | |
| | <div style="margin-left:0cm;"></div> | | <div style="margin-left:0cm;"></div> |
| − |
| |
| − | 46. Ze gaixotasun dira jendearen artean ezagunenak?
| |
| − |
| |
| − | 47. Ze sintomaren bidez jakiten duzue gaixotasun hori agertuko dela?
| |
| − |
| |
| − | 48. Zer ondorioztatzen da ilearen koloretik?
| |
| − |
| |
| − | 49. Begien koloretik?
| |
| − |
| |
| − | 50. Bekainen formatik?
| |
| − |
| |
| − | 51. Ze fenomeno natural hartzen dira osasun ezaugarri legez?
| |
| − |
| |
| − | 52. Ze izaera bereizten dira?
| |
| − |
| |
| − | 53. Nondik datoz ametsak?
| |
| − |
| |
| − | 54. Zer uste da doministikuari buruz?
| |
| − |
| |
| − | 55. Zer ondorioztatzen da gaueko airetik?
| |
| − |
| |
| − | 56. Ze baliabide erabiltzen dira ganberako airea hobetzeko?
| |
| − |
| |
| − | 57. Ze arropa jotzen dira osasungarritzat eta zein kaltegarritzat?
| |
| − |
| |
| − | 58. Ze gaixotasun hartzen dira osasun seinale legez?
| |
| − |
| |
| − | 59. Zer hartzen da gaixotasun kausa legez?
| |
| − |
| |
| − | 60. Ze elikagai jotzen dira kaltegarritzat?
| |
| − |
| |
| − | 61. Ze elikagaik berotzen dute gorputza eta zeintzuk hartzen dira freskagarritzat?
| |
| − |
| |
| − | 62. Norekin kontsultatzen da gaixotasun kasuan?
| |
| − |
| |
| − | 63. Ze sintomei esker jakin daiteke susperraldia gertatzen ari dela?
| |
| − |
| |
| − | 64. Ze bitarteko erabiltzen dira osasuntsu egoteko?
| |
| − |
| |
| − | 65. Zenbait gaixotasun saihesteko?
| |
| − |
| |
| − | 66. Ze erremedio edo sendagai izaten dituzue normalean etxean?
| |
| − |
| |
| − | 67. Batzuetan odol-ateratzeak egiten dira? Zergatik?
| |
| − |
| |
| − | 68. Bainuak egiten dira? Non? Noiz? Zer tarako?
| |
| − |
| |
| − | 69. Bentosak erabiltzen dira? Nork jartzen ditu? Ze tresna erabiltzen dira?
| |
| − |
| |
| − | 70. Ze garaitan erabili behar dira bentosak eta odol-ateratzeak?
| |
| − |
| |
| − | 71. Purgak erabiltzen dira preserbatibo legez?Ze purga?
| |
| − |
| |
| − | 72. Ze okagarri mota erabiltzen dira? Noiz erabiltzen dira?
| |
| − |
| |
| − | 73. Zure ustez, gaixotasunak sorginkeria edo madarikazioetatik etor daitezke? Zelan gertatzen da hori? Zelan inmunizatu daiteke sorginkerien kontra?
| |
| − |
| |
| − | 74. Zer uste da kutsatzeaz? Zelan deitzen da hori? Ze gaixotasun dira kutsakorrak?
| |
| − |
| |
| − | 75. Zenbait gaixotasun sendatzeko, erreguak eta erromesaldiak egiten dira?
| |
| − |
| |
| − | 76. Zenbait gaixotasun sendatzeko, formulak,keinuak eta bedeinkapenak egiten dira? Zeintzuk?
| |
| − |
| |
| − | 77. Gaixotasunak nahita transmititu dakizkieke pertsona edo animalia eta landareei? Zelan?
| |
| − |
| |
| − | 78. Gaixotasun batzuk objekturen bat lurperatuz desagerrarazi daitezke? Ze objektu? Zelan egiten da hori?
| |
| − |
| |
| − | 79. Gaixotasun batzuk garbiketekin sendatu daitezke? Ze garbiketa?
| |
| − |
| |
| − | 80. Gaixotasun batzuk sendatzeko, objekturen batekin igurtzi eta zerbaiten azpitik pasatu behar da?
| |
| − |
| |
| − | 81. Gaixotasunen bat sendatu daiteke objekturen bat urrun botata edo objektu hori sikatzen edo usteltzen utzita?
| |
| − |
| |
| − | 82. Gaixo dagoen atalaren neurriak hartuta sendatu daitezke gaixotasunak? Zerekin neurtzen da? Zer egiten da gero neurtzeko tresna horrekin?
| |
| − |
| |
| − | 83. Gaixotasunetatik libratzeko edo sendatzeko objektu edo formulak eramaten dira aldean? Non eramaten dira?
| |
| − |
| |
| − | 84. Ze egun dira bereziki egokiak sendatzeko?
| |
| − |
| |
| − | 85. Ze gaixotasunetan aktibatzen da transpirazioa? Zelan?
| |
| − |
| |
| − | 86. Ze gaixotasunen kontra erabiltzen dira igurtziak? Zerekin igurtzitzen da?
| |
| − |
| |
| − | 87. Ze arrazoiri egozten zaie sukarra?
| |
| − |
| |
| − | 88. Ze sukar mota bereizten dituzue?
| |
| − |
| |
| − | 89. Ze erremedio erabiltzen dira sukarraren kontra?
| |
| − |
| |
| − | 90. Ze erremedio aplikatzen dira eztularen eta eztarriko gaitzen kontra?
| |
| − |
| |
| − | 91. Zelan deitzen zaio tosferinari?
| |
| − |
| |
| − | 92. Zelan deitzen da biriketako tisia? Zerk sortzen du? Ze erremedio erabiltzen dira?
| |
| − |
| |
| − | 93. Zelan deitzen da pituitarioko katarroa (''coriza'')? Ze erremedio hartzen dira horren kontra?
| |
| − |
| |
| − | 94. Ze erremedio erabiltzen dira sudurreko hemorragiaren kontra?
| |
| − |
| |
| − | 95. Anemiaren kontra?
| |
| − |
| |
| − | 96. Odolaren zikinkerien kontra?
| |
| − |
| |
| − | 97. Zer dela-eta agertzen da odolaren zikinkeria?
| |
| − |
| |
| − | 98. Zeri egozten zaizkio urdaileko nahasketak?
| |
| − |
| |
| − | 99. Ze erremedio erabiltzen dira horiek sendatzeko?
| |
| − |
| |
| − | 100. Beherakoaren kontra? Zelan deitzen diozue zuek?
| |
| − |
| |
| − | 101. Hotzeriaren kontra? Zelan deitzen diozue zuek?
| |
| − |
| |
| − | 102. Ze sendagai hartzen dira bermifugo legez?
| |
| − |
| |
| − | 103. Zelan uste duzue sortzen direla heste-zizareak?
| |
| − |
| |
| − | 104. Ze gaixotasun egozten zaizkie heste-zizareei?
| |
| − |
| |
| − | 105. Zelan esaten da beste modu batean oka egitea?
| |
| − |
| |
| − | 106. Ze arrazoiri egozten zaizkie gibeleko gaixotasunak?
| |
| − |
| |
| − | 107. Zeri egozten zaio ikterizia? Zelan deitzen da?
| |
| − |
| |
| − | 108. Zeri egozten zaizkio alboko minak?
| |
| − |
| |
| − | 109. Zelan sendatzen dira?
| |
| − |
| |
| − | 110. Burukominen kontra?
| |
| − |
| |
| − | 111. Bertigoaren kontra?
| |
| − |
| |
| − | 112. Nostalgiaren kontra?
| |
| − |
| |
| − | 113. Zelan deitzen zaie alienatuei?
| |
| − |
| |
| − | 114. Zeri egozten zaio erotasuna?
| |
| − |
| |
| − | 115. Zelan deitzen zaio San Vitoren dantzari?Zeri egozten zaio? Ze erremedio aplikatzen zaio?
| |
| − |
| |
| − | 116. Ze erremedio erabiltzen dira mozkorraren kontra?
| |
| − |
| |
| − | 117. Zelan deitzen dira umeen nerbio-espasmoak? Zeri egozten zaizkio? Zer egiten da horien kontra?
| |
| − |
| |
| − | 118. Zelan deitzen da epilepsia? Zeri egozten zaio? Ze erremedio erabiltzen da sendatzeko?
| |
| − |
| |
| − | 119. Zelan deitzen dira peka edo oreztak? Zeri egozten zaizkio? Zer egiten da kentzeko?
| |
| − |
| |
| − | 120. Zeri egozten zaizkio garatxoak? Zelan deitzen dira? Zer egiten da sendatzeko?
| |
| − |
| |
| − | 121. Zelan deitzen dira oinetako babak? Zelan sendatzen dira?
| |
| − |
| |
| − | 122. Zelan deitzen dira ospelak? Zer egiten da horiek sendatzeko?
| |
| − |
| |
| − | 123. Ze erremedio erabiltzen dira hanturak(lepoan, begietan...) sendatzeko?
| |
| − |
| |
| − | 124. Zelan deitzen da zanbroa (''escoriación'')? Ze erremedio erabiltzen dira sendatzeko?
| |
| − |
| |
| − | 125. Azaleko ze gaixotasun ezagutzen dira?Zelan deitzen dira? Zelan sendatzen dira?
| |
| − |
| |
| − | 126. Zeri egozten zaio burusoiltasuna? Zelan saihesten da?
| |
| − |
| |
| − | 127. Ze bitarteko ezagutzen dira ilea berriro hazteko?
| |
| − |
| |
| − | 128. Ze bitarteko ezagutzen dira ilea kiribiltzeko, kizkurtzeko, eta abar?
| |
| − |
| |
| − | 129. Zelan deitzen zaio erpurukoari (''panadizo'')? Zelan sendatzen da?
| |
| − |
| |
| − | 130. Zelan saihesten da oinen gehiegizko transpirazioa? Ala ez da saihestu behar? Zergatik?
| |
| − |
| |
| − | 131. Ze erremedio erabiltzen dira konkorra saihesteko? Ze iritzi duzue konkordunei buruz?
| |
| − |
| |
| − | 131 bis. Zer egiten da erredurak sortutako babak sendatzeko?
| |
| − |
| |
| − | 132. Umeen ze gaixotasun mota ezagutzen dira (elgorria, eskarlatina...)? Zelan deitzen dira? Zelan sendatzen dira?
| |
| − |
| |
| − | 133. Zeri egozten zaio sukar urtikarioa?
| |
| − |
| |
| − | 134. Zelan deitzen zaio erreumatismoari? Zer egiten da sendatzeko?
| |
| − |
| |
| − | 135. Zeri egozten zaio lunbagoa? Zelan deitzen da? Zerekin sendatzen da?
| |
| − |
| |
| − | 136. Ze izen dauka isuri sinobialak? Zelan sendatzen da?
| |
| − |
| |
| − | 137. Zelan deitzen zaio errakitismoari? Zeri egozten zaio? Zelan sendatzen da?
| |
| − |
| |
| − | 138. Ze erremedio erabiltzen dira gangrenaren kontra? Zelan deitzen zaio horri?
| |
| − |
| |
| − | 139. Begietako ze gaixotasun ezagutzen dira?Zelan deitzen zaie? Zelan sendatzen dira?
| |
| − |
| |
| − | 140. Zelan deitzen zaio betxindorrari? Zeri egozten zaio? Zelan sendatzen da?
| |
| − |
| |
| − | 141. Ze prozedura erabiltzen da begian sartu den zerbait ateratzeko?
| |
| − |
| |
| − | 142. Zelan uste duzue sortzen dela estrabismoa? Zelan deitzen da? Zelan sendatzen da?
| |
| − |
| |
| − | 143. Zelan azaltzen da itsutasuna?
| |
| − |
| |
| − | 144. Belarrietako ze gaixotasun ezagutzen dira? Zelan deitzen dira? Zelan egiten zaie aurre?
| |
| − |
| |
| − | 145. Glanduletako ze gaixotasun ezagutzen dira? Zelan deitzen dira? Zelan egiten zaie aurre?
| |
| − |
| |
| − | 146. Zeri egozten zaizkio hazizurriak? Zelan sendatzen dira?
| |
| − |
| |
| − | 147. Ze erremedio erabiltzen dira hausturak sendatzeko?
| |
| − |
| |
| − | 148. Ze erremedio erabiltzen dira haginetako gaitzen kontra?
| |
| − |
| |
| − | 149. Nork ateratzen ditu haginak? Zelan?
| |
| − |
| |
| − | 150. Zelan bideratzen da hortzaldia umeetan?
| |
| − |
| |
| − | 151. Ze bitarteko ezagutzen dira umeek arropak busti ez ditzaten?
| |
| − |
| |
| − | 152. Zeri egozten zaizkio mututasuna, toteltasuna eta gormututasuna?
| |
| − |
| |
| − | 153. Ze erremedio erabiltzen dira zaurietako hemorragiak geratzeko?
| |
| − |
| |
| − | 154. Zelan ateratzen dira haragian sartutako arantzak eta bestelakoak?
| |
| − |
| |
| − | 155. Ze erremedio aplikatzen dira txakurren haginkaden kontra?
| |
| − |
| |
| − | 156. Sugeenen kontra?
| |
| − |
| |
| − | 157. Intsektuen (erleak, liztorrak...) ziztaden kontra?
| |
| − |
| |
| − | 158. Zelan sendatzen dira hezurren hausturak?
| |
| − |
| |
| − | 159. Ze erremedio erabiltzen dira luxazio eta distortsioen kontra?
| |
| − |
| |
| − | 160. Izozteen kontra?
| |
| − |
| |
| − | 161. Zelan ahalegintzen zarete itotakoei bizia ematen?
| |
| − |
| |
| − | 162. Ze bitarteko erabiltzen da norbait hilda dagoen edo ez jakiteko?
| |
| − |
| |
| − | 163. Zer uste da bat-bateko heriotzei buruz?
| |
| − |
| |
| − | 164. Ze antidoto erabiltzen da pozoiduretan?
| |
| − |
| |
| − | 165. Zelan babesten da tximistaren kontra?
| |
| − |
| |
| − | 165 bis. Ze erremedio aplikatzen dira tximistak zauritutakoengan?
| |
| − |
| |
| − | 166. Ze erremedio erabiltzen dira intsolazioen kontra?
| |
| − |
| |
| − | 167. Ze bitarteko ezagutu behar dira gaixotasun larria duen norbait sendatuko den jakiteko?
| |
| − |
| |
| − | 168. Gorpuzkera handia osasunaren ezaugarritzat jotzen da?
| |
| − |
| |
| − | 169. Ze erremedio erabiltzen dira argaltzeko?
| |
| | | | |
| | 170. Ze esaera eta atsotitz dago gai horien inguruan? | | 170. Ze esaera eta atsotitz dago gai horien inguruan? |
| | {{DISPLAYTITLE: Galdetegia}} {{#bookTitle:Herri Medikuntza Euskal Herrian|Medicina_popular_en_vasconia/eu}} | | {{DISPLAYTITLE: Galdetegia}} {{#bookTitle:Herri Medikuntza Euskal Herrian|Medicina_popular_en_vasconia/eu}} |
Kanpo-ikerketarako erabilitako galdetegia Joxe Miel Barandiaranek argitaratutako Galdetegi etnografiko baterako gida lanetik hartu da. Gida horretan, herri-medikuntzari buruzko galderak “Gaixotasunak eta sendagaiak” atalean daude jasota, Etxeko Taldearen ohiturak izeneko II. kapituluan, eta 46-170. galderak dira.
II. ETXEKO TALDEAREN USADIOAK
170. Ze esaera eta atsotitz dago gai horien inguruan?
