Diferencia entre revisiones de «Indice Ritos funerarios en vasconia/eu»

De Atlas Etnográfico de Vasconia
Saltar a: navegación, buscar
(Página creada con «*Aziendaren eta katuen jokabidea »)
 
Línea 1: Línea 1:
 
<languages></languages>
 
<languages></languages>
== I. [[PRESAGIOS DE MUERTE. HERIOTZAREN ZANTZUAK|HERIOTZAREN ZANTZUAK]] ==
+
== I. [[PRESAGIOS DE MUERTE. HERIOTZAREN ZANTZUAK/eu|HERIOTZAREN ZANTZUAK]] ==
  
=== [[Presagios_relacionados_con_animales|Animaliekin erlazionatutako zantzuak]] ===
+
=== [[#Presagios_relacionados_con_animales|Animaliekin erlazionatutako zantzuak]] ===
  
*[[Aullido_del_perro._Txakurraren_oihua_zakurraren_uhuria|Txakurraren uhuria. ''Txakurraren oihua, zakurraren uhuria'']]
+
==== [[#Aullido_del_perro._Txakurraren_oihua_zakurraren_uhuria|Txakurraren oihua]] ====
  
*[[Canto_del_gallo._Oilarra_kukurruka|Oilarraren kukurrukua]]
+
==== [[#Canto_del_gallo._Oilarra_kukurruka|Oilarra kukurruka]] ====
  
*[[Comportamiento_del_ganado_y_de_los_gatos|Aziendaren eta katuen jokabidea ]]
+
==== [[#Comportamiento_del_ganado_y_de_los_gatos|Aziendaren eta katuen jokabidea ]] ====
  
*[[Canto_o_presencia_de_aves_nocturnas._Le_cri_de_la_chouette|Canto o presencia de aves nocturnas. ''Le cri de la chouette'']]
+
==== [[#Canto_o_presencia_de_aves_nocturnas._Le_cri_de_la_chouette|Gaueko hegaztien kantua edo presentzia]] ====
  
*[[Presencia_de_cuervos_y_otras_aves._Belak_pikak_karraskari|Presencia de cuervos y otras aves. ''Belak, pikak karraskari'']]
+
==== [[#Presencia_de_cuervos_y_otras_aves._Belak_pikak_karraskari|Beleen eta beste hegazti batzuen presentzia]] ====
  
*[[Presencia_de_insectos._Euli_baltzak|Presencia de insectos. ''Euli baltzak'']]
+
==== [[#Presencia_de_insectos._Euli_baltzak|Intsektuen presentzia]] ====
  
=== [[Presagios_relacionados_con_hechos_y_acontecimientos|Presagios relacionados con hechos y acontecimientos]] ===
+
=== [[#Presagios_relacionados_con_hechos_y_acontecimientos|Ekintzekin eta gertaerekin erlazionatutako zantzuak]] ===
  
*[[El_sonido_de_las_campanas._Kanpaiotsak|El sonido de las campanas. ''Kanpaiotsak'']]
+
==== [[#El_sonido_de_las_campanas._Kanpaiotsak|Kanpai-hotsak]] ====
  
*[[Pagar_medir_o_pesar_lo_justo|Pagar, medir o pesar lo justo]]
+
==== [[#Pagar_medir_o_pesar_lo_justo|Justu ordaindu, neurtu eta pisatzea]] ====
  
*[[Ruidos_y_otras_coincidencias|Ruidos y otras coincidencias]]
+
==== [[#Ruidos_y_otras_coincidencias|Zaratak eta beste kointzidentzia batzuk]] ====
  
*[[Presagios_derivados_del_acto_de_morir._Hilaren_begi_irekiak|Presagios derivados del acto de morir. ''Hilaren begi irekiak'']]
+
==== [[#Presagios_derivados_del_acto_de_morir._Hilaren_begi_irekiak|Hilaren begi irekiak]] ====
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== II. [[AGONIA_Y_MUERTE._AGONIA_ETA_HERIOTZA|AGONIA Y MUERTE. AGONIA ETA HERIOTZA]] ==
+
== II. [[AGONIA_Y_MUERTE._AGONIA_ETA_HERIOTZA/eu|HILTAMUA ETA HERIOTZA]] ==
  
=== [[La_agonia._Hiltamua|La agonía. Hiltamua]] ===
+
=== [[#La_agonia._Hiltamua|Hiltamua]] ===
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
==== [[#Denominaciones32|Izenak]] ====
  
*[[Signos_fisicos_de_agonia|Signos físicos de agonía]]
+
==== [[#Signos_fisicos_de_agonia|Hiltamuan sartzen denaren adierazle fisikoak]] ====
  
*[[El_toque_de_agonia._Agonia-kanpaia_agoniako_zeinua|El toque de agonía. ''Agonia-kanpaia, agoniako zeinua'']]
+
==== [[#El_toque_de_agonia._Agonia-kanpaia_agoniako_zeinua|Hiltamuko kanpaia, agonia-kanpaia]] ====
  
*[[Asistencia_al_agonizante|Asistencia al agonizante]]
+
==== [[#Asistencia_al_agonizante|Hiltamuan dagoenari laguntzea]] ====
  
**Atenciones y cuidados
+
**Arretak eta zaintzak
**Visita al moribundo. ''Bisita egitea''
+
**Bisita egitea
**Velatorio al agonizante. ''Gaubela''
+
**Gaubeila
**Cambios contemporáneos
+
**Aldaketa garaikideak
  
*[[Rezos_durante_la_agonia._Agoniako_otoitzak|Rezos durante la agonía. ''Agoniako otoitzak'']]
+
==== [[#Rezos_durante_la_agonia._Agoniako_otoitzak|Hiltamuko otoitzak, agoniako otoitzak]] ====
  
*[[Otras_practicas_religiosas._Agoniako_kandela|Otras prácticas religiosas. ''Agoniako kandela'']]
+
==== [[#Otras_practicas_religiosas._Agoniako_kandela|Beste praktika erlijioso batzuk]] ====
  
*[[Causas_de_la_prolongacion_de_la_agonia|Causas de la prolongación de la agonía]]
+
==== [[#Causas_de_la_prolongacion_de_la_agonia|Hiltamua luzatzearen kausak]] ====
  
**Enemistades y ofensas. ''Haserreak eta irainak''
+
**Haserreak eta irainak
**Posesión de genios. ''Gaizkinak''
+
**Gaizkinak
  
*[[Remedios_contra_la_prolongacion_de_la_agonia|Remedios contra la prolongación de la agonía]]
+
==== [[#Remedios_contra_la_prolongacion_de_la_agonia|Hiltamua luzatzearen aurkako erremedioak]] ====
  
**''Meza enkomendadua''
+
**Meza enkomendatua
**Ofrenda de luces y ayunos. ''Kandela bizte eta barauak''
+
**Argien eta baraualdien eskaintza
**Facilitación de la salida del alma
+
**Arimari irteera erraztea
  
=== [[La_muerte._Heriotza|La muerte. Heriotza]] ===
+
=== [[#La_muerte._Heriotza|Heriotza]] ===
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
==== [[#Denominaciones33|Izenak]] ====
  
*[[Causas_fisicas_de_la_muerte|Causas físicas de la muerte]]
+
==== [[#Causas_fisicas_de_la_muerte|Heriotzaren kausa fisikoak]] ====
  
*[[Causas_prodigiosas_de_la_muerte|Causas prodigiosas de la muerte]]
+
==== [[#Causas_prodigiosas_de_la_muerte|Heriotzaren kausa miragarriak]] ====
  
**Maldiciones. ''Birao-maledizioneak''
+
**Birao-madarikazioak
**Mal de ojo. ''Begigaiztoa''
+
**Begizkoa, begigaiztoa
**Genios de la muerte. ''Herioa, balbea''
+
**Herioa, Balbea
  
*[[Sustitucion_de_la_muerte|Sustitución de la muerte]]
+
==== [[#Sustitucion_de_la_muerte|Heriotzaren ordezkapena]] ====
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== III. [[VIATICO_Y_EXTREMAUNCION._AZKEN_SAKRAMENDUAK|VIATICO Y EXTREMAUNCION. AZKEN SAKRAMENDUAK]] ==
+
== III. [[VIATICO_Y_EXTREMAUNCION._AZKEN_SAKRAMENDUAK/eu|BIATIKOA ETA OLIADURA. AZKEN SAKRAMENTUAK]] ==
  
=== [[Ritos_cristianos_del_pasaje_de_la_muerte|Ritos cristianos del pasaje de la muerte]] ===
+
=== [[#Ritos_cristianos_del_pasaje_de_la_muerte|Heriotzaren igarobideko erritu kristauak]] ===
  
=== [[Denominaciones|Denominaciones]] ===
+
=== [[#Denominaciones34|Izenak]] ===
  
=== [[La_recepcion_de_los_Ultimos_Sacramentos._Eleizakoak|La recepción de los Últimos Sacramentos. Eleizakoak]] ===
+
=== [[#La_recepcion_de_los_Ultimos_Sacramentos._Eleizakoak|Eleizakoak, Elizakoak]] ===
  
*[[Avisos_al_cura_y_al_medico|Avisos al cura y al médico]]
+
==== [[#Avisos_al_cura_y_al_medico|Abisuak apaizari eta medikuari]] ====
  
*[[Acondicionamiento_de_la_habitacion_del_enfermo|Acondicionamiento de la habitación del enfermo]]
+
==== [[#Acondicionamiento_de_la_habitacion_del_enfermo|Gaixoaren gelaren egokitzea]] ====
  
**Altar doméstico
+
**Etxeko aldarea
**Engalanamiento de la casa
+
**Etxea apaintzea
  
*[[El_Viatico._Gure_Jauna|El Viático. ''Gure Jauna'']]
+
==== [[#El_Viatico._Gure_Jauna|Biatikoa]] ====
  
**El Viático en Vasconia continental
+
**Biatikoa Iparralden
**El Viático en Navarra
+
**Biatikoa Nafarroan
**El Viático en Gipuzkoa
+
**Biatikoa Gipuzkoan
**El Viático en Bizkaia
+
**Biatikoa Bizkaian
**El Viático en Alava
+
**Biatikoa Araban
  
*[[La_Extremauncion._Oleadura|La Extremaunción. ''Oleadura'']]
+
==== [[#La_Extremauncion._Oleadura|Oliadura]] ====
  
=== [[Apendice_1_Derniers_Sacrements_Azken_Sakramendia_a_Mendive_(BN)|Apéndice 1: Derniers Sacrements, ''Azken Sakramendia'', a Mendive (BN)]] ===
+
=== [[#Apendice_1_Derniers_Sacrements_Azken_Sakramendia_a_Mendive_(BN)|1. eranskina: Azken Sakramentuak Mendiben (NB)]] ===
  
=== [[Apendice_2_La_administracion_del_Viatico_y_de_la_Extremauncion_segun_el_antiguo_Ritual_Romano|Apéndice 2: La administración del Viático y de la Extremaunción según el antiguo Ritual Romano]] ===
+
=== [[#Apendice_2_La_administracion_del_Viatico_y_de_la_Extremauncion_segun_el_antiguo_Ritual_Romano|2. eranskina: Biatikoaren eta Oliaduraren administrazioa antzinako Erritual Erromatarrean]] ===
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== IV. [[CREENCIAS_SOBRE_EL_DESTINO_DEL_ALMA|CREENCIAS SOBRE EL DESTINO DEL ALMA]] ==
+
== IV. [[CREENCIAS_SOBRE_EL_DESTINO_DEL_ALMA/eu|ARIMAREN PATUARI BURUZKO SINESMENAK]] ==
  
=== [[Separacion_del_alma_y_el_cuerpo|Separación del alma y el cuerpo]] ===
+
=== [[#Separacion_del_alma_y_el_cuerpo|Arimaren eta gorputzaren arteko bereizketa]] ===
  
=== [[Señales_de_salvacion_o_condenacion|Señales de salvación o condenación]] ===
+
=== [[#Señales_de_salvacion_o_condenacion|Salbazioko eta kondenako seinaleak]] ===
  
*[[El_semblante_del_cadaver|El semblante del cadáver]]
+
==== [[#El_semblante_del_cadaver|Hilotzaren begitartea]] ====
  
*[[Signos_de_la_naturaleza|Signos de la naturaleza]]
+
==== [[#Signos_de_la_naturaleza|Naturaren zeinuak]] ====
  
*[[Dificultades_para_sacar_el_ataud_de_la_casa|Dificultades para sacar el ataúd de la casa]]
+
==== [[#Dificultades_para_sacar_el_ataud_de_la_casa|Hilkutxa etxetik ateratzeko zailtasunak]] ====
  
*[[Los_cuerpos_incorruptos|Los cuerpos incorruptos]]
+
==== [[#Los_cuerpos_incorruptos|Gorpu usteldu gabeak]] ====
  
=== [[Practicas_para_asegurar_la_salvacion|Prácticas para asegurar la salvación]] ===
+
=== [[#Practicas_para_asegurar_la_salvacion|Salbazioa ziurtatzeko praktikak]] ===
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== V. [[DUELO_DOMESTICO_Y_AYUDA_VECINAL|DUELO DOMESTICO Y AYUDA VECINAL]] ==
+
== V. [[DUELO_DOMESTICO_Y_AYUDA_VECINAL/eu|ETXEKO DOLUA ETA AUZOKIDEEN LAGUNTZA]] ==
  
=== [[Signos_de_duelo_de_la_casa_mortuoria|Signos de duelo de la casa mortuoria]] ===
+
=== [[#Signos_de_duelo_de_la_casa_mortuoria|Dolu-zeinuak hildakoaren etxean]] ===
  
*[[Ocultacion_de_los_espejos|Ocultación de los espejos]]
+
==== [[#Ocultacion_de_los_espejos|Ispiluak ezkutatzea]] ====
  
*[[Ocultacion_de_otros_enseres|Ocultación de otros enseres]]
+
==== [[#Ocultacion_de_otros_enseres|Beste objektu batzuk ezkutatzea]] ====
  
*[[Cubrimiento_de_las_paredes|Cubrimiento de las paredes]]
+
==== [[#Cubrimiento_de_las_paredes|Paretak estaltzea]] ====
  
*[[Cierre_de_ventanas|Cierre de ventanas]]
+
==== [[#Cierre_de_ventanas|Leihoak ixtea]] ====
  
*[[Signos_de_duelo_en_el_exterior_de_la_casa|Signos de duelo en el exterior de la casa]]
+
==== [[#Signos_de_duelo_en_el_exterior_de_la_casa|Dolu-zeinuak etxearen kanpoaldean ]] ====
  
=== [[Intervencion_de_los_vecinos_durante_el_duelo|Intervención de los vecinos durante el duelo]] ===
+
=== [[#Intervencion_de_los_vecinos_durante_el_duelo|Auzokideen parte-hartzea doluan]] ===
  
*[[La_vecindad_y_los_vecinos_en_relacion_con_la_casa_mortuoria|La vecindad y los vecinos en relación con la casa mortuoria]]
+
==== [[#La_vecindad_y_los_vecinos_en_relacion_con_la_casa_mortuoria|Auzoaren eta auzokideen erlazioa hildakoaren etxearekin]] ====
  
**Organización de la jerarquía vecinal
+
**Auzoko hierarkiaren antolaketa
**El primer vecino. ''Lehenauzoa''
+
**Lehen auzoa
**Reconciliación y amistad entre vecinos
+
**Adiskidetzea eta adiskidetasuna auzokideen artean
  
*[[Ayudas_prestadas_por_los_vecinos|Ayudas prestadas por los vecinos]]
+
==== [[#Ayudas_prestadas_por_los_vecinos|Auzokideek emandako laguntza]] ====
  
**Tareas y labores domésticas
+
**Etxeko zereginak eta lanak
**Primacía de la ayuda familiar
+
**Familia-laguntzaren lehentasuna
**Ayudas establecidas consuetudinariamente
+
**Ohituraz ezarritako laguntzak
  
=== [[La_cruz_parroquial_en_la_casa_mortuoria|La cruz parroquial en la casa mortuoria]] ===
+
=== [[#La_cruz_parroquial_en_la_casa_mortuoria|Parrokiako gurutzea hildakoaren etxean]] ===
  
=== [[Apendice_Role_des_voisins_durant_le_rite_funeraire_a_Osses/Ortzaize_(BN)|Apéndice: Rôle des voisins durant le rite funéraire à Ossès/Ortzaize (BN)]] ===
+
=== [[#Apendice_Role_des_voisins_durant_le_rite_funeraire_a_Osses/Ortzaize_(BN)|Eranskina: Auzokideen rola hileta-errituan Ortzaizen (NB)]] ===
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== VI. [[COMUNICACION_DE_LA_MUERTE|COMUNICACION DE LA MUERTE]] ==
+
== VI. [[COMUNICACION_DE_LA_MUERTE/eu|HERIOTZAREN JAKINARAZPENA]] ==
  
=== [[Avisos._Hil-mezuak|Avisos. Hil-mezuak]] ===
+
=== [[#Avisos._Hil-mezuak|Abisuak. Hil-mezuak]] ===
  
*[[Destinatarios_de_la_notificacion|Destinatarios de la notificación]]
+
==== [[#Destinatarios_de_la_notificacion|Jakinarazpenaren hartzaileak]] ====
  
*[[Avisadores_del_fallecimiento|Avisadores del fallecimiento]]
+
==== [[#Avisadores_del_fallecimiento|Heriotzaren berriemaileak]] ====
  
**Familiares y vecinos
+
**Familiako kideak eta auzokideak
**Los primeros vecinos
+
**Lehenauzoak
**Los mozos
+
**Mutilak
**Mujeres avisadoras
+
**Emakume berriemaileak
**Mensajeros y auroros
+
**Mezulariak eta auroroak
  
*[[Transiciones_contemporaneas|Transiciones contemporáneas]]
+
==== [[#Transiciones_contemporaneas_Avisos|Trantsizio garaikideak]] ====
  
=== [[Los_toques_de_campana._Hil-kanpaiak_hil-zeinuak|Los toques de campana. Hil-kanpaiak, hil-zeinuak]] ===
+
=== [[#Los_toques_de_campana._Hil-kanpaiak_hil-zeinuak|Kanpai-hotsak. Hil-kanpaiak, hil-zeinuak]] ===
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
==== [[#Denominaciones35|Izenak]] ====
  
*[[Momento_del_toque_a_muerto|Momento del toque a muerto]]
+
==== [[#Momento_del_toque_a_muerto|Hil-kanpaiaren unea]] ====
  
*[[Persona_encargada_de_tocar_las_campanas|Persona encargada de tocar las campanas]]
+
==== [[#Persona_encargada_de_tocar_las_campanas|Kanpaiak jotzeko ardura duen pertsona]] ====
  
*[[El_lenguaje_de_los_tañidos|El lenguaje de los tañidos]]
+
==== [[#El_lenguaje_de_los_tañidos|Kanpai-hotsen hizkuntza]] ====
  
**Diferenciación del sexo y el estatus religioso
+
**Sexuaren bereizketa eta estatus erlijiosoa
**Toque de mortichuelo. ''Aingeru-kanpaia''
+
**Aingeru-kanpaia
**Categorías sociales
+
**Kategoria sozialak
  
*[[Vigencia_de_los_toques_a_muerto|Vigencia de los toques a muerto]]
+
==== [[#Vigencia_de_los_toques_a_muerto|Hil-kanpaien iraupena gaur egun]] ====
  
*[[Toques_a_muerto_en_ermitas|Toques a muerto en ermitas]]
+
==== [[#Toques_a_muerto_en_ermitas|Hil-kanpaiak ermitetan]] ====
  
*[[Toques_de_entierro|Toques de entierro]]
+
==== [[#Toques_de_entierro|Ehorzketa-kanpaiak]] ====
  
=== [[Las_esquelas|Las esquelas]] ===
+
=== [[#Las_esquelas|Eskelak]] ===
  
*[[Esquelas_de_periodicos|Esquelas de periódicos]]
+
==== [[#Esquelas_de_periodicos|Eskelak egunkarietan]] ====
  
*[[Esquelas_de_la_calle|Esquelas de la calle]]
+
==== [[#Esquelas_de_la_calle|Eskelak kalean]] ====
  
*[[Antiguedad_de_las_esquelas|Antigüedad de las esquelas]]
+
==== [[#Antiguedad_de_las_esquelas|Eskelen antzinatasuna]] ====
  
*[[Esquela_radiofonica|Esquela radiofónica]]
+
==== [[#Esquela_radiofonica|Irratiko eskela]] ====
  
=== [[Los_recordatorios|Los recordatorios]] ===
+
=== [[#Los_recordatorios|Oroigarriak]] ===
  
=== [[Anuncio_de_la_muerte_a_los_animales_domesticos|Anuncio de la muerte a los animales domésticos]] ===
+
=== [[#Anuncio_de_la_muerte_a_los_animales_domesticos|Heriotzaren berria ematea etxeko abereei]] ===
  
*[[Aviso_a_las_abejas._Erletxuak_erletxuak|Aviso a las abejas. ''Erletxuak, erletxuak'']]
+
==== [[#Aviso_a_las_abejas._Erletxuak_erletxuak|Berria ematea erleei. ''Erletxuak, erletxuak'']] ====
  
**Pervivencia de la colmena
+
**Erlauntzaren iraupena
**Producid más cera. ''Egizue argizaria''
+
**Egin ezazue argizari gehiago. ''Egizute argizaria''
**Pedir cera y evitar la muerte de las abejas
+
**Argizaria eskatzea eta erleen heriotza eragoztea
**La muerte del dueño. ''Nagusia hil da''
+
**Nagusiaren heriotza. ''Nagusia hil da''
**El nuevo dueño. ''Nagusia ezagutu''
+
**Nagusi berria. ''Nagusia ezagutu''
**Marcas de duelo. ''Lutoa jantzi''
+
**Dolu-markak. ''Lutoa jantzi''
  
*[[Aviso_a_los_animales_del_establo|Aviso a los animales del establo]]
+
==== [[#Aviso_a_los_animales_del_establo|Berria ematea ukuiluko abereei]] ====
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== VII. [[AMORTAJAMIENTO._HILAREN_BEZTITZEA|AMORTAJAMIENTO. HILAREN BEZTITZEA]] ==
+
== VII. [[AMORTAJAMIENTO._HILAREN_BEZTITZEA/eu|HILAREN BEZTITZEA]] ==
  
=== [[Fallecimiento_y_el_acto_de_cerrar_los_ojos|Fallecimiento y el acto de cerrar los ojos]] ===
+
=== [[#Fallecimiento_y_el_acto_de_cerrar_los_ojos|Hiltzea eta begiak ixteko ekintza]] ===
  
=== [[Lavado_y_amortajamiento|Lavado y amortajamiento]] ===
+
=== [[#Lavado_y_amortajamiento|Garbiketa eta beztitzea]] ===
  
*[[Modos_de_lavar_el_cadaver._Gorpu-garbitzea|Modos de lavar el cadáver. ''Gorpu-garbitzea'']]
+
==== [[#Modos_de_lavar_el_cadaver._Gorpu-garbitzea|Gorpua garbitzeko moduak. Gorpu-garbitzea]] ====
  
*[[Adecentamiento_del_cuerpo_muerto|Adecentamiento del cuerpo muerto]]
+
==== [[#Adecentamiento_del_cuerpo_muerto|Hilaren gorpua txukuntzea]] ====
  
*[[Disposicion_de_manos_y_pies|Disposición de manos y pies]]
+
==== [[#Disposicion_de_manos_y_pies|Eskuak eta oinak atontzea]] ====
  
*[[La_sal_sobre_el_cadaver|La sal sobre el cadáver]]
+
==== [[#La_sal_sobre_el_cadaver|Gatza gorpuaren gainean]] ====
  
*[[La_mortaja_y_sus_tipos|La mortaja y sus tipos]]
+
==== [[#La_mortaja_y_sus_tipos|Hil-jantzia eta hil-jantzi motak]] ====
  
**Sudario. ''Gorputz-izara''
+
**Gorpu-izara
**Hábitos religiosos
+
**Arropa erlijiosoak
**Vestidos festivos
+
**Jaietarako arropa
  
=== [[Objetos_que_acompañan_al_cadaver|Objetos que acompañan al cadáver]] ===
+
=== [[#Objetos_que_acompañan_al_cadaver|Hilotzaren ondoko objektuak]] ===
  
*[[Simbolos_piadosos|Símbolos piadosos]]
+
==== [[#Simbolos_piadosos|Errukizko sinboloak]] ====
  
*[[Bulas_de_difuntos._Hilen_buldak|Bulas de difuntos. ''Hilen buldak'']]
+
==== [[#Bulas_de_difuntos._Hilen_buldak|Hilen buldak]] ====
  
*[[Objetos_profanos|Objetos profanos]]
+
==== [[#Objetos_profanos|Objektu profanoak]] ====
  
=== [[Quema_de_hierbas|Quema de hierbas]] ===
+
=== [[#Quema_de_hierbas|Belar-erretzeak]] ===
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== VIII. [[EL_VELATORIO._GAUBELA|EL VELATORIO. GAUBELA]] ==
+
== VIII. [[EL_VELATORIO._GAUBELA/eu|GAUBEILA]] ==
  
=== [[El_velatorio|El velatorio]] ===
+
=== [[#El_velatorio|Gaubeila]] ===
  
*[[Vigilia_diurna|Vigilia diurna]]
+
==== [[#Vigilia_diurna|Eguneko bijilia]] ====
  
*[[Rezo_del_rosario_al_anochecer|Rezo del rosario al anochecer]]
+
==== [[#Rezo_del_rosario_al_anochecer|Arrosarioa errezatzea iluntzean]] ====
  
*[[La_vigilia_nocturna._Hilbeilagaba|La vigilia nocturna. ''Hilbeilagaba'']]
+
==== [[#La_vigilia_nocturna._Hilbeilagaba|Gaueko bijilia. ''Hilbeilagaba'']] ====
  
**Denominaciones
+
**Izenak
**El velatorio en Vasconia continental. ''Gaubeila''
+
**Gaubeila Baskonia kontinentalean. ''Gaubeila''
**El velatorio en Vasconia peninsular. ''Begiria''
+
**Gaubeila Baskonia penintsularrean. ''Begiria''
**Cuidado de la lámpara. ''Lanpiona''
+
**Lanpararen zaintza. ''Lanpiona''
**Refecciones durante el velatorio
+
**Gaubeilako mokaduak
  
*[[Vigencia_del_velatorio|Vigencia del velatorio]]
+
==== [[#Vigencia_del_velatorio|Gaubeilaren iraupena gaur egun]] ====
  
=== [[La_estancia_mortuoria|La estancia mortuoria]] ===
+
=== [[#La_estancia_mortuoria|Hilaren gela]] ===
  
*[[La_cruz|La cruz]]
+
==== [[#La_cruz|Gurutzea]] ====
  
*[[La_luz._Argia_lagun|La luz. ''Argia lagun'']]
+
==== [[#La_luz._Argia_lagun|Argia. ''Argia lagun'']] ====
  
*[[Agua_bendita|Agua bendita]]
+
==== [[#Agua_bendita1|Ur bedeinkatua]] ====
  
=== [[Disposicion_del_cadaver|Disposición del cadáver]] ===
+
=== [[#Disposicion_del_cadaver|Gorpua atontzea]] ===
  
*[[El_cadaver_en_el_lecho_mortuorio|El cadáver en el lecho mortuorio]]
+
==== [[#El_cadaver_en_el_lecho_mortuorio|Gorpua hil-ohean]] ====
  
*[[El_cadaver_en_la_estancia_principal|El cadáver en la estancia principal]]
+
==== [[#El_cadaver_en_la_estancia_principal|Gorpua areto nagusian]] ====
  
*[[En_la_camara_mortuoria._Hil-ohea|En la cámara mortuoria. ''Hil-ohea'']]
+
==== [[#En_la_camara_mortuoria._Hil-ohea|Hil-ganberan. Hil-ohea]] ====
  
=== [[El_ataud._Hilkutxa|El ataúd. Hilkutxa]] ===
+
=== [[#El_ataud._Hilkutxa|Hilkutxa]] ===
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
==== [[#Denominaciones36|Izenak]] ====
  
*[[La_fabricacion_del_ataud|La fabricación del ataúd]]
+
==== [[#La_fabricacion_del_ataud|Hilkutxaren fabrikazioa]] ====
  
*[[Clases_y_tipos_de_ataudes|Clases y tipos de ataúdes]]
+
==== [[#Clases_y_tipos_de_ataudes|Hilkutxen mailak eta motak]] ====
  
*[[Funciones_del_carpintero|Funciones del carpintero]]
+
==== [[#Funciones_del_carpintero|Arotzaren zereginak]] ====
  
=== [[Andas_y_angarillas._Andak_eta_kolportak|Andas y angarillas. Andak eta kolportak]] ===
+
=== [[#Andas_y_angarillas._Andak_eta_kolportak|Andak eta kolportak]] ===
  
=== [[Quema_del_jergon._Lastaira_erre|Quema del jergón. Lastaira erre]] ===
+
=== [[#Quema_del_jergon._Lastaira_erre|Lastaira erretzea]] ===
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== IX. [[CAMINOS_MORTUORIOS._HILBIDEAK|CAMINOS MORTUORIOS. HILBIDEAK]] ==
+
== IX. [[CAMINOS_MORTUORIOS._HILBIDEAK/eu|HILBIDEAK]] ==
  
=== [[Denominaciones|Denominaciones]] ===
+
=== [[#Denominaciones37|Izenak]] ===
  
=== [[Los_caminos_mortuorios_en_localidades_de_poblacion_dispersa|Los caminos mortuorios en localidades de población dispersa]] ===
+
=== [[#Los_caminos_mortuorios_en_localidades_de_poblacion_dispersa|Hilbideak populaketa sakabanatuko herrietan]] ===
  
*[[Vasconia_peninsular._Andabideak|Vasconia peninsular. ''Andabideak'']]
+
==== [[#Vasconia_peninsular._Andabideak|Baskonia penintsularra. Andabideak]] ====
  
*[[Vasconia_continental._Eleizbideak|Vasconia continental. ''Eleizbideak'']]
+
==== [[#Vasconia_continental._Eleizbideak|Baskonia kontinentala. Eleizbideak]] ====
  
=== [[Los_caminos_mortuorios_en_villas_con_poblacion_rural|Los caminos mortuorios en villas con población rural]] ===
+
=== [[#Los_caminos_mortuorios_en_villas_con_poblacion_rural|Hilbideak landa-eremuko hiribilduetan]] ===
  
=== [[Los_caminos_mortuorios_en_localidades_de_poblacion_concentrada|Los caminos mortuorios en localidades de población concentrada]] ===
+
=== [[#Los_caminos_mortuorios_en_localidades_de_poblacion_concentrada|Hilbideak populaketa kontzentratuko herrietan]] ===
  
=== [[Los_caminos_de_la_cruz_parroquial_y_del_Viatico|Los caminos de la cruz parroquial y del Viático]] ===
+
=== [[#Los_caminos_de_la_cruz_parroquial_y_del_Viatico|Parrokiko gurutzearen eta Biatikoaren bideak ]] ===
  
=== [[Arreglo_de_los_caminos_mortuorios|Arreglo de los caminos mortuorios]] ===
+
=== [[#Arreglo_de_los_caminos_mortuorios|Hilbideen konponketa]] ===
  
=== [[Significacion_juridica_de_los_caminos_mortuorios|Significación jurídica de los caminos mortuorios]] ===
+
=== [[#Significacion_juridica_de_los_caminos_mortuorios|Hilbideen esanahi juridikoa]] ===
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== X. [[LA_CONDUCCION_DEL_CADAVER_A_LA_IGLESIA|LA CONDUCCION DEL CADAVER A LA IGLESIA]] ==
+
== X. [[LA_CONDUCCION_DEL_CADAVER_A_LA_IGLESIA/eu|GORPUA ELIZARA ERAMATEA]] ==
  
=== [[Los_anderos._Hil-ohezaleak|Los anderos. Hil-ohezaleak]] ===
+
=== [[#Los_anderos._Hil-ohezaleak|Hil-ohezaleak]] ===
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
==== [[#Denominaciones38|Izenak]] ====
  
*[[Anderos_vecinos|Anderos vecinos]]
+
==== [[#Anderos_vecinos|Hil-ohezale auzokideak]] ====
  
**Vasconia continental. ''Hilketariak''
+
**Baskonia kontinentala. Hilketariak
**Vasconia peninsular. ''Andariak''
+
**Baskonia penintsularra. Andariak
  
*[[Anderos_mozos_en_Alava|Anderos mozos en Alava]]
+
==== [[#Anderos_mozos_en_Alava|Mutil andariak Araban]] ====
  
*[[Anderos_vecinos_y_familiares|Anderos vecinos y familiares]]
+
==== [[#Anderos_vecinos_y_familiares|Andari auzokideak eta ahaideak]] ====
  
*[[Anderos_familiares_y_amigos|Anderos familiares y amigos]]
+
==== [[#Anderos_familiares_y_amigos|Andari ahaideak eta lagunak]] ====
  
*[[Anderos_designados_por_el_moribundo|Anderos designados por el moribundo]]
+
==== [[#Anderos_designados_por_el_moribundo|Hil-hurrenak izendatutako andariak]] ====
  
*[[Orientacion_del_cadaver|Orientación del cadáver]]
+
==== [[#Orientacion_del_cadaver|Gorpuaren orientazioa]] ====
  
*[[Evolucion_en_las_formas_de_transportar_el_cadaver|Evolución en las formas de transportar el cadáver]]
+
==== [[#Evolucion_en_las_formas_de_transportar_el_cadaver|Gorpua garraiatzeko moduen bilakaera]] ====
  
*[[Turnos_en_la_conduccion|Turnos en la conducción]]
+
==== [[#Turnos_en_la_conduccion|Txandak garraioan]] ====
  
=== [[El_levantamiento_del_cadaver._Gorputz_altxatzea|El levantamiento del cadáver. Gorputz altxatzea]] ===
+
=== [[#El_levantamiento_del_cadaver._Gorputz_altxatzea|Gorpua altxatzea]] ===
  
*[[Vasconia_peninsular|Vasconia peninsular]]
+
==== [[#Vasconia_peninsular|Baskonia penintsularra]] ====
  
*[[Vasconia_continental|Vasconia continental]]
+
==== [[#Vasconia_continental1|Baskonia kontinentala]] ====
  
*[[Casas_de_acogida._Gorpuetxeak|Casas de acogida. ''Gorpuetxeak'']]
+
==== [[#Casas_de_acogida._Gorpuetxeak|Harrera-etxeak. Gorpuetxeak]] ====
  
*[[Casa_matriz_o_del_patron|Casa matriz o del patrón]]
+
==== [[#Casa_matriz_o_del_patron|Etxe matrizea edo patroiarena]] ====
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XI. [[EL_CORTEJO_FUNEBRE._SEGIZIOA|EL CORTEJO FUNEBRE. SEGIZIOA]] ==
+
== XI. [[EL_CORTEJO_FUNEBRE._SEGIZIOA/eu|HILETA-SEGIZIOA]] ==
  
=== [[La_composicion_del_cortejo_funebre|La composición del cortejo fúnebre]] ===
+
=== [[#La_composicion_del_cortejo_funebre|Hileta-segizioaren osaketa]] ===
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
==== [[#Denominaciones39|Izenak]] ====
  
*[[Encabezamiento_de_la_comitiva._Kurutzeketaria|Encabezamiento de la comitiva. ''Kurutzeketaria'']]
+
==== [[#Encabezamiento_de_la_comitiva._Kurutzeketaria|Segizioaren burua. Kurutzeketaria]] ====
  
*[[El_cortejo_funebre_en_Alava|El cortejo fúnebre en Alava]]
+
==== [[#El_cortejo_funebre_en_Alava|Hileta-segizioa Araban]] ====
  
*[[El_cortejo_funebre_en_Bizkaia|El cortejo fúnebre en Bizkaia]]
+
==== [[#El_cortejo_funebre_en_Bizkaia|Hileta-segizioa Bizkaian]] ====
  
*[[El_cortejo_funebre_en_Gipuzkoa|El cortejo fúnebre en Gipuzkoa]]
+
==== [[#El_cortejo_funebre_en_Gipuzkoa|Hileta-segizioa Gipuzkoan]] ====
  
*[[El_cortejo_funebre_en_Navarra|El cortejo fúnebre en Navarra]]
+
==== [[#El_cortejo_funebre_en_Navarra|Hileta-segizioa Nafarroan]] ====
  
*[[El_cortejo_funebre_en_Vasconia_continental|El cortejo fúnebre en Vasconia continental]]
+
==== [[#El_cortejo_funebre_en_Vasconia_continental|Hileta-segizioa Baskonia kontinentalean]] ====
  
=== [[Cofradias_y_Asociaciones_en_el_cortejo|Cofradías y Asociaciones en el cortejo]] ===
+
=== [[#Cofradias_y_Asociaciones_en_el_cortejo|Kofradiak eta elkarteak segizioan]] ===
  
=== [[Rezos_y_cantos_durante_la_conduccion_del_cadaver|Rezos y cantos durante la conducción del cadáver]] ===
+
=== [[#Rezos_y_cantos_durante_la_conduccion_del_cadaver|Otoitzak eta kantuak gorpua eraman bitartean]] ===
  
=== [[Paradas_del_cortejo_funebre._Itxoinaldiak|Paradas del cortejo fúnebre. Itxoinaldiak]] ===
+
=== [[#Paradas_del_cortejo_funebre._Itxoinaldiak|Hileta-segizioaren geldialdiak]] ===
  
=== [[El_cortejo_funebre_hoy|El cortejo fúnebre hoy]] ===
+
=== [[#El_cortejo_funebre_hoy|Hileta-segizioa gaur egun]] ===
  
=== [[Entierro_de_niño|Entierro de niño]] ===
+
=== [[#Entierro_de_niño|Umeen ehorzketa]] ===
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
==== [[#Denominaciones40|Izenak]] ====
  
*[[Vasconia_continental|Vasconia continental]]
+
==== [[#Vasconia_continental4|Baskonia kontinentala]] ====
  
*[[Vasconia_peninsular|Vasconia peninsular]]
+
==== [[#Vasconia_peninsular1|Baskonia penintsularra]] ====
  
*[[Los_padrinos_en_el_entierro_de_niño|Los padrinos en el entierro de niño]]
+
==== [[#Los_padrinos_en_el_entierro_de_niño|Umeen ehorzketako aitapontekoak]] ====
  
=== [[Entierro_de_joven|Entierro de joven]] ===
+
=== [[#Entierro_de_joven|Gazteen ehorzketa]] ===
  
=== [[Las_plañideras._Erostariak|Las plañideras. Erostariak]] ===
+
=== [[#Las_plañideras._Erostariak|Erostariak]] ===
  
*[[Documentacion_historica|Documentación histórica]]
+
==== [[#Documentacion_historica|Dokumentazio historikoa]] ====
  
*[[Fuentes_etnograficas|Fuentes etnográficas]]
+
==== [[#Fuentes_etnograficas|Iturri etnografikoak]] ====
  
*[[Lloros_y_lamentos|Lloros y lamentos]]
+
==== [[#Lloros_y_lamentos|Negarrak eta deitoreak]] ====
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XII. [[LA_INDUMENTARIA_EN_EL_CORTEJO_FUNEBRE|LA INDUMENTARIA EN EL CORTEJO FUNEBRE]] ==
+
== XII. [[LA_INDUMENTARIA_EN_EL_CORTEJO_FUNEBRE/eu|JANZKERA HILETA-SEGIZIOAN]] ==
  
=== [[Indumentaria_antigua_de_duelo|Indumentaria antigua de duelo]] ===
+
=== [[#Indumentaria_antigua_de_duelo|Doluko antzinako janzkera]] ===
  
*[[La_capa._Kapa_handia|La capa. ''Kapa handia'']]
+
==== [[#La_capa._Kapa_handia|Longaina]] ====
  
*[[El_manton._Mantua|El mantón. ''Mantua'']]
+
==== [[#El_manton._Mantua|Mantua]] ====
  
=== [[Indumentaria_tradicional_de_los_hombres|Indumentaria tradicional de los hombres]] ===
+
=== [[#Indumentaria_tradicional_de_los_hombres|Gizonezkoen janzkera tradizionala]] ===
  
=== [[Indumentaria_tradicional_de_las_mujeres|Indumentaria tradicional de las mujeres]] ===
+
=== [[#Indumentaria_tradicional_de_las_mujeres|Emakumeen janzkera tradizionala]] ===
  
=== [[Indumentaria_de_los_parientes_y_vecinos|Indumentaria de los parientes y vecinos]] ===
+
=== [[#Indumentaria_de_los_parientes_y_vecinos|Ahaideen eta auzoen janzkera tradizionala]] ===
  
=== [[El_vestir_de_los_componentes_del_duelo_hoy|El vestir de los componentes del duelo hoy]] ===
+
=== [[#El_vestir_de_los_componentes_del_duelo_hoy|Segizioko kideen janzkera gaur egun]] ===
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XIII. [[PORTADORES_DE_OFRENDAS_EN_EL_CORTEJO|PORTADORES DE OFRENDAS EN EL CORTEJO]] ==
+
== XIII. [[PORTADORES_DE_OFRENDAS_EN_EL_CORTEJO/eu|ESKAINTZEN ERAMAILEAK SEGIZIOAN]] ==
  
=== [[La_portadora_de_la_ofrenda._Denominaciones|La portadora de la ofrenda. Denominaciones]] ===
+
=== [[#La_portadora_de_la_ofrenda._Denominaciones|Eskaintzaren eramaile emakumezkoa. Izenak]] ===
  
*[[La_ofrendera_de_pan._Aurrogia|La ofrendera de pan. ''Aurrogia'']]
+
==== [[#La_ofrendera_de_pan._Aurrogia|Aurrogia]] ====
  
*[[La_ofrendera_de_luces._Ezkoanderea|La ofrendera de luces. ''Ezkoanderea'']]
+
==== [[#La_ofrendera_de_luces._Ezkoanderea|Argien eskaintza. Ezkoanderea]] ====
  
=== [[Antiguas_ofrendas_de_animales_en_el_cortejo|Antiguas ofrendas de animales en el cortejo]] ===
+
=== [[#Antiguas_ofrendas_de_animales_en_el_cortejo|Abereen antzinako eskaintzak segizioan]] ===
  
=== [[Ramos_y_coronas_de_flores_en_el_cortejo_funebre|Ramos y coronas de flores en el cortejo fúnebre]] ===
+
=== [[#Ramos_y_coronas_de_flores_en_el_cortejo_funebre|Erramuak eta lore-koroak segizioan]] ===
  
*[[Las_flores_a_principios_de_siglo|Las flores a principios de siglo]]
+
==== [[#Las_flores_a_principios_de_siglo|Loreak mendearen hasieran]] ====
  
*[[Flores_y_coronas_artificiales|Flores y coronas artificiales]]
+
==== [[#Flores_y_coronas_artificiales|Loreak eta koroa artifizialak]] ====
  
*[[Coronas_y_cruces_artesanales|Coronas y cruces artesanales]]
+
==== [[#Coronas_y_cruces_artesanales|Koroak eta artisau-gurutzeak]] ====
  
*[[Generalizacion_de_ramos_y_coronas|Generalización de ramos y coronas]]
+
==== [[#Generalizacion_de_ramos_y_coronas|Erramu eta koroen zabalkundea]] ====
  
*[[Significaciones_atribuidas|Significaciones atribuidas]]
+
==== [[#Significaciones_atribuidas|Emandako esanahiak]] ====
  
*[[Emplazamiento_en_el_cortejo|Emplazamiento en el cortejo]]
+
==== [[#Emplazamiento_en_el_cortejo|Kokapena segizioan]] ====
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XIV. [[EXEQUIAS._HILETAK|EXEQUIAS. HILETAK]] ==
+
<div style="margin-left:0cm;"></div>
  
=== [[El_cadaver_durante_las_exequias|El cadáver durante las exequias]] ===
+
== XIV. [[EXEQUIAS._HILETAK/eu|HILETAK]] ==
  
*[[El_feretro_en_el_portico|El féretro en el pórtico]]
+
=== [[#El_cadaver_durante_las_exequias|Hilotza hiletetan]] ===
  
*[[Inhumacion_previa_al_funeral|Inhumación previa al funeral]]
+
==== [[#El_feretro_en_el_portico|Hilkutxa eliz atarian]] ====
  
*[[El_catafalco_o_tumbano|El catafalco o túmbano]]
+
==== [[#Inhumacion_previa_al_funeral|Hileta aurreko ehorzketa]] ====
  
*[[El_funeral_de_cuerpo_presente|El funeral de cuerpo presente]]
+
==== [[#El_catafalco_o_tumbano|Katafalkoa]] ====
  
=== [[Disposicion_del_duelo_familiar_en_la_iglesia|Disposición del duelo familiar en la iglesia]] ===
+
==== [[#El_funeral_de_cuerpo_presente|Hileta, gorpua bertan dela]] ====
  
*[[El_duelo_masculino._Luto-bankua|El duelo masculino. ''Luto-bankua'']]
+
=== [[#Disposicion_del_duelo_familiar_en_la_iglesia|Familiaren doluaren atontzea elizan]] ===
  
*[[El_duelo_femenino._Jarlekua|El duelo femenino. ''Jarlekua'']]
+
==== [[#El_duelo_masculino._Luto-bankua|Gizonezkoen dolua]] ====
  
*[[El_duelo_familiar_en_la_actualidad|El duelo familiar en la actualidad]]
+
==== [[#El_duelo_femenino._Jarlekua|Emakumeen dolua]] ====
  
=== [[La_misa_del_funeral._Hileta-meza|La misa del funeral. Hileta-meza]] ===
+
==== [[#El_duelo_familiar_en_la_actualidad|Familia-dolua gaur egun]] ====
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
=== [[#La_misa_del_funeral._Hileta-meza|Hileta-meza]] ===
  
*[[Clases_de_funerales|Clases de funerales]]
+
==== [[#Denominaciones41|Izenak]] ====
  
*[[Satiras_a_las_clases_de_funeral|Sátiras a las clases de funeral]]
+
==== [[#Clases_de_funerales|Hileta motak]] ====
  
*[[La_categoria_social_del_funeral|La categoría social del funeral]]
+
==== [[#Satiras_a_las_clases_de_funeral|Hileta motei buruzko satirak]] ====
  
*[[Misa_de_entierro_y_misas_de_honras|Misa de entierro y misas de honras]]
+
==== [[#La_categoria_social_del_funeral|Hiletaren kategoria soziala]] ====
  
*[[Misas_de_«a_tiempo»|Misas de «a tiempo»]]
+
==== [[#Misa_de_entierro_y_misas_de_honras|Ehorzketako meza eta ondra-mezak ]] ====
  
*[[Funerales_de_parvulos._Aingeru-meza|Funerales de párvulos. ''Aingeru-meza'']]
+
==== [[#Misas_de_«a_tiempo»|Aldi bereko mezak]] ====
  
=== [[Apendice_Las_exequias_segun_el_Ritual_Romano|Apéndice: Las exequias según el Ritual Romano]] ===
+
==== [[#Funerales_de_parvulos._Aingeru-meza|Aingeru-meza]] ====
  
*[[Comitiva_de_la_iglesia_a_la_casa_mortuoria|Comitiva de la iglesia a la casa mortuoria]]
+
=== [[#Apendice_Las_exequias_segun_el_Ritual_Romano|Eranskina: Hiletak, Erromatar Erritualaren arabera]] ===
 
 
*[[Formacion_del_cortejo_funebre|Formación del cortejo fúnebre]]
 
 
 
*[[Levantamiento_del_cadaver_y_comitiva_hasta_la_iglesia|Levantamiento del cadáver y comitiva hasta la iglesia]]
 
 
 
*[[Recepcion_del_cadaver_en_la_iglesia|Recepción del cadáver en la iglesia]]
 
 
 
*[[Oficio_de_difuntos|Oficio de difuntos]]
 
 
 
*[[Misa_de_Requiem|Misa de Requiem]]
 
 
 
*[[Absolucion_aspersion_e_incensacion_del_cadaver|Absolución, aspersión e incensación del cadáver]]
 
 
 
*[[Procesion_al_sepulcro|Procesión al sepulcro]]
 
 
 
*[[Bendicion_del_sepulcro|Bendición del sepulcro]]
 
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XV. [[DIAS_EXEQUIALES|DIAS EXEQUIALES]] ==
+
== XV. [[DIAS_EXEQUIALES/eu|HILETA EGUNAK]] ==
 
 
=== [[Novenario._Bederatziurrena|Novenario. Bederatziurrena]] ===
 
 
 
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
 
  
*[[El_novenario_en_los_años_veinte|El novenario en los años veinte]]
+
=== [[#Novenario._Bederatziurrena|Bederatziurrena]] ===
  
*[[Perduracion_y_transformacion_del_novenario|Perduración y transformación del novenario]]
+
==== [[#Denominaciones42|Izenak]] ====
  
*[[El_novenario_en_el_Pais_Vasco_continental|El novenario en el País Vasco continental]]
+
==== [[#El_novenario_en_los_años_veinte|Bederatziurrena hogeiko hamarkadan]] ====
  
*[[Rezo_del_rosario_durante_el_novenario|Rezo del rosario durante el novenario]]
+
==== [[#Perduracion_y_transformacion_del_novenario|Bederatziurrenaren iraupena gaur egun eta bilakaera]] ====
  
=== [[Honras._Ondrak|Honras. Ondrak]] ===
+
==== [[#El_novenario_en_el_Pais_Vasco_continental|Bederatziurrena Euskal Herri kontinentalean]] ====
  
=== [[Funcion_mensual_de_almas_y_Ogerrena|Función mensual de almas y Ogerrena]] ===
+
==== [[#Rezo_del_rosario_durante_el_novenario|Arrosarioa errezatzea bederatziurrenean]] ====
  
=== [[Misa_de_aniversario._Urteburuko_meza|Misa de aniversario. Urteburuko meza]] ===
+
=== [[#Honras._Ondrak|Ondrak]] ===
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
=== [[#Funcion_mensual_de_almas_y_Ogerrena|Arimen hileroko funtzioa eta Ogerrena]] ===
  
*[[Pais_Vasco_peninsular|País Vasco peninsular]]
+
=== [[#Misa_de_aniversario._Urteburuko_meza|Urteburuko meza]] ===
  
*[[Pais_Vasco_continental|País Vasco continental]]
+
==== [[#Denominaciones43|Izenak]] ====
  
=== [[Ofrendas_de_misas._Meza-sariak|Ofrendas de misas. Meza-sariak]] ===
+
==== [[#Pais_Vasco_peninsular|Euskal Herri penintsularra]] ====
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
==== [[#Pais_Vasco_continental1|Euskal Herri kontinentala]] ====
  
*[[Pais_Vasco_continental|País Vasco continental]]
+
=== [[#Ofrendas_de_misas._Meza-sariak|Meza-sariak]] ===
  
*[[Pais_Vasco_peninsular|País Vasco peninsular]]
+
==== [[#Denominaciones44|Izenak]] ====
  
*[[Misas_gregorianas._San_Gregorioren_mezak|Misas gregorianas. ''San Gregorioren mezak'']]
+
==== [[#Pais_Vasco_continental2|Euskal Herri kontinentala]] ====
  
=== [[Apendice_Gastos_de_entierro|Apéndice: Gastos de entierro]] ===
+
==== [[#Pais_Vasco_peninsular1|Euskal Herri penintsularra]] ====
  
*[[Aportaciones_ajenas|Aportaciones ajenas]]
+
==== [[#Misas_gregorianas._San_Gregorioren_mezak|San Gregorioren mezak]] ====
  
*[[Pagos_en_especie|Pagos en especie]]
+
=== [[#Apendice_Gastos_de_entierro|Eranskina: Ehorzketaren gastuak]] ===
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XVI. [[LAS_SEPULTURAS_EN_LAS_IGLESIAS._JARLEKUAK._FUESAS|LAS SEPULTURAS EN LAS IGLESIAS. JARLEKUAK. FUESAS]] ==
+
== XVI. [[LAS_SEPULTURAS_EN_LAS_IGLESIAS._JARLEKUAK._FUESAS/eu|HILOBIAK ELIZETAN. JARLEKUAK. FUESAK]] ==
  
=== [[Denominaciones|Denominaciones]] ===
+
=== [[#Denominaciones45|Izenak]] ===
  
=== [[Vigencia_de_las_sepulturas_simbolicas|Vigencia de las sepulturas simbólicas]] ===
+
=== [[#Vigencia_de_las_sepulturas_simbolicas|Hilobi sinbolikoen iraupena]] ===
  
*[[Sepultura_domestica|Sepultura doméstica]]
+
==== [[#Sepultura_domestica|Etxeko hilobia]] ====
  
*[[Sepultura_colectiva|Sepultura colectiva]]
+
==== [[#Sepultura_colectiva|Hilobi kolektiboa]] ====
  
*[[Supresion_de_las_sepulturas|Supresión de las sepulturas]]
+
==== [[#Supresion_de_las_sepulturas|Hilobiak kentzea]] ====
  
=== [[Ajuar_de_la_sepultura|Ajuar de la sepultura]] ===
+
=== [[#Ajuar_de_la_sepultura|Hilobiratze-hatuak]] ===
  
*[[Paño_o_mantel._Zamaua|Paño o mantel. ''Zamaua'']]
+
==== [[#Paño_o_mantel._Zamaua|Oihala edo zamaua]] ====
  
*[[Soportes_de_las_luces|Soportes de las luces]]
+
==== [[#Soportes_de_las_luces|Argien euskarriak]] ====
  
**Hachero
+
**Argimutila
**''Sepultura''. Fuesa
+
**Sepultura. Fuesa
**''Argizaiola''
+
**Argizaiola
 
**Candelero
 
**Candelero
  
*[[Ezkoa._Cerilla|''Ezkoa''. Cerilla]]
+
==== [[#Ezkoa._Cerilla|Ezkoa]] ====
  
*[[Adornos_de_las_velas|Adornos de las velas]]
+
==== [[#Adornos_de_las_velas|Kandelen apaindurak]] ====
  
*[[Elaboracion_artesanal_de_velas_y_cerillas|Elaboración artesanal de velas y cerillas]]
+
==== [[#Elaboracion_artesanal_de_velas_y_cerillas|Kandelen eta ezkoen artisau-fabrikazioa]] ====
  
*[[Cesto_de_ofrendas._Ezkozarea|Cesto de ofrendas. ''Ezkozarea'']]
+
==== [[#Cesto_de_ofrendas._Ezkozarea|Ezkozarea]] ====
  
*[[Reclinatorio._Kadira|Reclinatorio. ''Kadira'']]
+
==== [[#Reclinatorio._Kadira|Kadira]] ====
  
*[[Custodia_de_los_enseres|Custodia de los enseres]]
+
==== [[#Custodia_de_los_enseres|Gauzen zaintza]] ====
  
=== [[Activacion_de_la_sepultura._Ezkoen_piztea|Activación de la sepultura. Ezkoen piztea]] ===
+
=== [[#Activacion_de_la_sepultura._Ezkoen_piztea|Hilobiaren aktibazioa. Ezkoen piztea]] ===
  
*[[Primacia_de_la_dueña_de_la_casa|Primacía de la dueña de la casa]]
+
==== [[#Primacia_de_la_dueña_de_la_casa|Etxeko nagusi emakumezkoaren lehentasuna]] ====
  
*[[Participacion_de_la_serora|Participación de la serora]]
+
==== [[#Participacion_de_la_serora|Seroraren prestaketa]] ====
  
*[[Funciones_de_la_serora_el_dia_de_las_exequias|Funciones de la serora el día de las exequias]]
+
==== [[#Funciones_de_la_serora_el_dia_de_las_exequias|Seroraren funtzioak hileta-egunean]] ====
  
=== [[Toma_de_posesion_de_la_sepultura._Sepultura_hartzea|Toma de posesión de la sepultura. Sepultura hartzea]] ===
+
=== [[#Toma_de_posesion_de_la_sepultura._Sepultura_hartzea|Hilobia hartzea]] ===
  
=== [[Duracion_del_duelo_en_la_sepultura._Ogi-hastea_eta_ogi-uztea|Duración del duelo en la sepultura. Ogi-hastea eta ogi-uztea]] ===
+
=== [[#Duracion_del_duelo_en_la_sepultura._Ogi-hastea_eta_ogi-uztea|Doluaren iraupena hilobian. Ogi-hastea eta ogi-uztea]] ===
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XVII. [[OFRENDAS_Y_SUFRAGIOS_EN_LA_SEPULTURA._ARGIAK_OLATAK_HILOTOITZAK|OFRENDAS Y SUFRAGIOS EN LA SEPULTURA. ARGIAK, OLATAK, HILOTOITZAK]] ==
+
== XVII. [[OFRENDAS_Y_SUFRAGIOS_EN_LA_SEPULTURA._ARGIAK_OLATAK_HILOTOITZAK/eu|ESKAINTZAK ETA ESKARIAK HILOBIAN. ARGIAK, OLATAK, HIL-OTOITZAK]] ==
  
=== [[Ofrenda_de_luces._Argi_egitea|Ofrenda de luces. Argi egitea]] ===
+
=== [[#Ofrenda_de_luces._Argi_egitea|Argien eskaintza. Argi egitea]] ===
  
*[[Creencias|Creencias]]
+
==== [[#Creencias|Sinesmenak]] ====
  
*[[Ofrenda_de_luces_en_las_exequias|Ofrenda de luces en las exequias]]
+
==== [[#Ofrenda_de_luces_en_las_exequias|Argien eskaintza hiletetan]] ====
  
 
**Gipuzkoa
 
**Gipuzkoa
**Navarra
+
**Nafarroa
**Alava
+
**Araba
 
**Bizkaia
 
**Bizkaia
**País Vasco continental
+
**Euskal Herri kontinentala
  
*[[Ofrendas_de_luces_en_el_periodo_de_luto|Ofrendas de luces en el periodo de luto]]
+
==== [[#Ofrendas_de_luces_en_el_periodo_de_luto|Argien eskaintza dolu-garaian]] ====
  
 
**Gipuzkoa
 
**Gipuzkoa
**Navarra
+
**Nafarroa
**Alava
+
**Araba
 
**Bizkaia
 
**Bizkaia
**País Vasco continental
+
**Euskal Herri kontinentala
  
=== [[Ofrenda_de_panes._Ofrenda-ogia|Ofrenda de panes. Ofrenda-ogia]] ===
+
=== [[#Ofrenda_de_panes._Ofrenda-ogia|Ogien eskaintza. Ogien eskaintza]] ===
  
*[[Extension_y_vigencia_de_la_ofrenda_de_pan|Extensión y vigencia de la ofrenda de pan]]
+
==== [[#Extension_y_vigencia_de_la_ofrenda_de_pan|Ogien eskaintzaren zabalkundea eta gaur egungo iraupena]] ====
  
*[[Tipos_de_pan_numero_y_peso|Tipos de pan, número y peso]]
+
==== [[#Tipos_de_pan_numero_y_peso|Ogi motak, kopurua eta pisua]] ====
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
==== [[#Denominaciones46|Izenak]] ====
  
*[[Oferentes_y_recipendiarios|Oferentes y recipendiarios]]
+
==== [[#Oferentes_y_recipendiarios|Eskaintzaileak eta hartzaileak]] ====
  
*[[Rito_de_ofrenda_en_las_exequias|Rito de ofrenda en las exequias]]
+
==== [[#Rito_de_ofrenda_en_las_exequias|Eskaintzen erritua hiletetan]] ====
  
*[[Ofrenda_de_pan_en_el_novenario|Ofrenda de pan en el novenario]]
+
==== [[#Ofrenda_de_pan_en_el_novenario|Ogiaren eskaintza bederatziurrenean]] ====
  
*[[Ofrendas_durante_el_año_de_luto|Ofrendas durante el año de luto]]
+
==== [[#Ofrendas_durante_el_año_de_luto|Eskaintza dolu-urtean]] ====
  
*[[Ofrendas_en_la_misa_de_aniversario|Ofrendas en la misa de aniversario]]
+
==== [[#Ofrendas_en_la_misa_de_aniversario|Eskaintzak urteburuko mezan]] ====
  
*[[Ofrendas_en_dias_señalados|Ofrendas en días señalados]]
+
==== [[#Ofrendas_en_dias_señalados|Eskaintza egun seinalatuetan]] ====
  
*[[Reparto_del_pan_de_ofrenda|Reparto del pan de ofrenda]]
+
==== [[#Reparto_del_pan_de_ofrenda|Eskaintzako ogiaren banaketa]] ====
  
=== [[Ofrendas_de_dinero_en_la_sepultura._Errespontsuak|Ofrendas de dinero en la sepultura. Errespontsuak]] ===
+
=== [[#Ofrendas_de_dinero_en_la_sepultura._Errespontsuak|Diruaren eskaintzak hilobian. Errespontsuak]] ===
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
==== [[#Denominaciones47|Izenak]] ====
  
*[[Los_responsos_del_dia_del_entierro|Los responsos del día del entierro]]
+
==== [[#Los_responsos_del_dia_del_entierro|Ehorzketaren eguneko errespontsuak]] ====
  
*[[Responsos_en_el_periodo_de_luto|Responsos en el periodo de luto]]
+
==== [[#Responsos_en_el_periodo_de_luto|Dolu-garaiko errespontsuak]] ====
  
**En días festivos
+
**Jaiegunetan
**En días feriales
+
**Azoka-egunetan
  
*[[Responsos_en_determinados_dias_del_año|Responsos en determinados días del año]]
+
==== [[#Responsos_en_determinados_dias_del_año|Errespontsuak urteko egun jakin batzuetan]] ====
  
*[[Evolucion_del_estipendio_de_los_responsos|Evolución del estipendio de los responsos]]
+
==== [[#Evolucion_del_estipendio_de_los_responsos|Errespontsuetako sariaren bilakaera]] ====
  
=== [[Antiguas_ofrendas_de_animales|Antiguas ofrendas de animales]] ===
+
=== [[#Antiguas_ofrendas_de_animales|Animalien antzinako eskaintzak]] ===
  
*[[Fuentes_historicas|Fuentes históricas]]
+
==== [[#Fuentes_historicas|Iturri historikoak]] ====
  
*[[Fuentes_etnograficas|Fuentes etnográficas]]
+
==== [[#Fuentes_etnograficas1|Iturri etnografikoak]] ====
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XVIII. [[SEPELIO|SEPELIO]] ==
+
== XVIII. [[SEPELIO/eu|EHORZKETA]] ==
  
=== [[La_asistencia_al_sepelio|La asistencia al sepelio]] ===
+
=== [[#La_asistencia_al_sepelio|Ehorzketara joatea]] ===
  
*[[Asistentes_de_oficio|Asistentes de oficio]]
+
==== [[#Asistentes_de_oficio|Ofizioko parte-hartzaileak]] ====
  
*[[Ausencia_de_las_mujeres|Ausencia de las mujeres]]
+
==== [[#Ausencia_de_las_mujeres|Emakumeen absentzia]] ====
  
*[[Presencia_del_duelo_tras_el_sepelio|Presencia del duelo tras el sepelio]]
+
==== [[#Presencia_del_duelo_tras_el_sepelio|Doluaren presentzia ehorzketaren ondoren]] ====
  
*[[Cortejo_hasta_el_limes|Cortejo hasta el ''limes'']]
+
==== [[#Cortejo_hasta_el_limes|Segizioa ''limeseraino'']] ====
  
*[[Cortejo_directo_al_cementerio|Cortejo directo al cementerio]]
+
==== [[#Cortejo_directo_al_cementerio|Segizioa zuzenean hilerrira]] ====
  
*[[Comitiva_numerosa|Comitiva numerosa]]
+
==== [[#Comitiva_numerosa|Segizio jendetsua]] ====
  
*[[El_sepelio_hoy|El sepelio hoy]]
+
==== [[#El_sepelio_hoy|Ehorzketa gaur egun]] ====
  
=== [[Ritos_en_el_cementerio|Ritos en el cementerio]] ===
+
=== [[#Ritos_en_el_cementerio|Errituak hilerrian]] ===
  
*[[Rescate_de_simbolos_religiosos|Rescate de símbolos religiosos]]
+
==== [[#Rescate_de_simbolos_religiosos|Sinbolo erlijiosoen berreskurapena]] ====
  
*[[Arrojar_un_puñado_de_tierra|Arrojar un puñado de tierra]]
+
==== [[#Arrojar_un_puñado_de_tierra|Lur eskukada bat botatzea]] ====
  
=== [[La_inhumacion._Lurra_ematea|La inhumación. Lurra ematea]] ===
+
=== [[#La_inhumacion._Lurra_ematea|Lur ematea]] ===
  
=== [[Orientacion_de_la_tumba|Orientación de la tumba]] ===
+
=== [[#Orientacion_de_la_tumba|Hilobiaren orientazioa]] ===
  
*[[En_la_iglesia_y_en_su_entorno|En la iglesia y en su entorno]]
+
==== [[#En_la_iglesia_y_en_su_entorno|Elizan eta haren inguruan]] ====
  
*[[En_el_cementerio|En el cementerio]]
+
==== [[#En_el_cementerio|Hilerrian]] ====
  
**Orientación respecto al Sol
+
**Eguzkiarekiko orientazioa
**Orientación respecto a la iglesia
+
**Elizarekiko orientazioa
**Orientación respecto al plano del cementerio
+
**Hilerriaren planoarekiko orientazioa
**Distribución aleatoria
+
**Ausazko banaketa
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XIX. [[REGRESO_A_LA_CASA_MORTUORIA_Y_AGAPES_FUNERARIOS|REGRESO A LA CASA MORTUORIA Y AGAPES FUNERARIOS]] ==
+
== XIX. [[REGRESO_A_LA_CASA_MORTUORIA_Y_AGAPES_FUNERARIOS/eu|HILAREN ETXERAKO ITZULERA ETA HILETA-OTORDUAK]] ==
  
=== [[Regreso_del_cortejo_a_la_casa_mortuoria|Regreso del cortejo a la casa mortuoria]] ===
+
=== [[#Regreso_del_cortejo_a_la_casa_mortuoria|Segizioa hildakoaren etxera itzultzea]] ===
  
*[[Vasconia_continental|Vasconia continental]]
+
==== [[#Vasconia_continental5|Baskonia kontinentala]] ====
  
*[[Vasconia_peninsular|Vasconia peninsular]]
+
==== [[#Vasconia_peninsular2|Baskonia penintsularra]] ====
  
=== [[Agapes_y_refrigerios_a_los_asistentes|Agapes y refrigerios a los asistentes]] ===
+
=== [[#Agapes_y_refrigerios_a_los_asistentes|Otorduak eta mokaduak bildutakoei]] ===
  
*[[La_«caridad»_en_Alava|La «caridad» en Alava]]
+
==== [[#La_«caridad»_en_Alava|Karitatea Araban]] ====
  
*[[Karidadea_en_Gipuzkoa|''Karidadea'' en Gipuzkoa]]
+
==== [[#Karidadea_en_Gipuzkoa|Karidadea Gipuzkoan]] ====
  
*[[Otros_refrigerios|Otros refrigerios]]
+
==== [[#Otros_refrigerios|Beste mokadu batzuk]] ====
  
=== [[Obsequios_a_los_participantes_en_las_exequias|Obsequios a los participantes en las exequias]] ===
+
=== [[#Obsequios_a_los_participantes_en_las_exequias|Hiletetan izandakoei emandako opariak]] ===
  
*[[A_los_sacerdotes|A los sacerdotes]]
+
==== [[#A_los_sacerdotes|Apaizei]] ====
  
*[[A_los_portadores_del_feretro|A los portadores del féretro]]
+
==== [[#A_los_portadores_del_feretro|Hilkutxaren eramaileei]] ====
  
*[[A_los_niños|A los niños]]
+
==== [[#A_los_niños|Umeei]] ====
  
*[[A_los_auroros|A los auroros]]
+
==== [[#A_los_auroros|Auroroei]] ====
  
*[[Limosnas_a_los_pobres|Limosnas a los pobres]]
+
==== [[#Limosnas_a_los_pobres|Limosna pobreei]] ====
  
=== [[La_comida_de_entierro._Entierro-bazkaria|La comida de entierro. Entierro-bazkaria]] ===
+
=== [[#La_comida_de_entierro._Entierro-bazkaria|Entierro-bazkaria]] ===
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
==== [[#Denominaciones48|Izenak]] ====
  
*[[Lugar_de_la_comida|Lugar de la comida]]
+
==== [[#Lugar_de_la_comida|Bazkariaren lekua]] ====
  
**En la casa mortuoria
+
**Hildakoaren etxean
**En tabernas y posadas
+
**Taberna eta ostatuetan
**Preparación de la estancia y de la comida
+
**Gelaren eta janariaren prestaketa
  
*[[Comensales|Comensales]]
+
==== [[#Comensales|Jankideak]] ====
  
**Parientes
+
**Ahaideak
**Vecinos
+
**Auzokideak
**''Mezakoak''
+
**Mezakoak
**Otros invitados
+
**Beste gonbidatu batzuk
**Presidencia. ''Mahaiburua''
+
**Mahaiburua
**Oraciones
+
**Otoitzak
  
*[[Composicion_de_la_comida|Composición de la comida]]
+
==== [[#Composicion_de_la_comida|Janariaren osaketa]] ====
  
*[[La_comida_de_entierro_en_diversas_localidades|La comida de entierro en diversas localidades]]
+
==== [[#La_comida_de_entierro_en_diversas_localidades|Entierro-bazkaria zenbait herritan]] ====
  
 
**Beskoitze (L)
 
**Beskoitze (L)
 
**Izpura (BN)
 
**Izpura (BN)
**Ezpeize-Ündüreiñe (Z)
+
**Ezpeize-Ündüreine (Z)
**Basabüria (Haute Soule)
+
**Basabürüa (Z)
 
**Aria (N)
 
**Aria (N)
 
**Allo (N)
 
**Allo (N)
**Mezkiriz (N)
+
**Mezkiritz (N)
 
**Berastegi (G)
 
**Berastegi (G)
 
**Elosua (G)
 
**Elosua (G)
**Abadiano (B)
+
**Abadiño (B)
 
**Zeanuri (B)
 
**Zeanuri (B)
**Ribera Alta (A)
+
**Erriberagoitia (A)
**Salvatierra (A)
+
**Agurain (A)
  
*[[Comidas_de_honras_y_aniversarios|Comidas de honras y aniversarios]]
+
==== [[#Comidas_de_honras_y_aniversarios|Ondra-bazkariak eta urteburuak]] ====
  
*[[Valoraciones_actuales|Valoraciones actuales]]
+
==== [[#Valoraciones_actuales|Gaur egungo balorazioak]] ====
  
=== [[Apendice_Antiguas_restricciones_legales_sobre_banquetes_funebres|Apéndice: Antiguas restricciones legales sobre banquetes fúnebres]] ===
+
=== [[#Apendice_Antiguas_restricciones_legales_sobre_banquetes_funebres|Eranskina: Hil-banketeei buruzko antzinako legezko murrizketak]] ===
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XX. [[EL_LUTO._DOLUA|EL LUTO. DOLUA]] ==
+
== XX. [[EL_LUTO._DOLUA/eu|LUTOA. DOLUA]] ==
  
=== [[Denominaciones|Denominaciones]] ===
+
=== [[#Denominaciones49|Izenak]] ===
  
=== [[Duracion_del_luto|Duración del luto]] ===
+
=== [[#Duracion_del_luto|Lutoaren iraupena]] ===
  
=== [[Restricciones_durante_el_luto|Restricciones durante el luto]] ===
+
=== [[#Restricciones_durante_el_luto|Luto-garaiko murrizketak]] ===
  
*[[Asistencia_a_bailes_y_fiestas|Asistencia a bailes y fiestas]]
+
==== [[#Asistencia_a_bailes_y_fiestas|Dantzaldi eta festetara joatea]] ====
  
*[[Presencia_en_bares_y_establecimientos_publicos|Presencia en bares y establecimientos públicos]]
+
==== [[#Presencia_en_bares_y_establecimientos_publicos|Taberna eta leku publikoetan egotea]] ====
  
*[[Celebraciones_domesticas|Celebraciones domésticas]]
+
==== [[#Celebraciones_domesticas|Etxeko ospakizunak]] ====
  
*[[Actividades_ruidosas|Actividades ruidosas]]
+
==== [[#Actividades_ruidosas|Jarduera zaratatsuak]] ====
  
=== [[El_luto_en_la_indumentaria._Doluko_arropa|El luto en la indumentaria. Doluko arropa]] ===
+
=== [[#El_luto_en_la_indumentaria._Doluko_arropa|Lutoa janzkeran. Doluko arropa]] ===
  
*[[Luto_de_las_mujeres|Luto de las mujeres]]
+
==== [[#Luto_de_las_mujeres|Emakumeen lutoa]] ====
  
**Velo de luto
+
**Lutozko mantelina
**''Mantalina''
+
**Mantalina
**Manto
+
**Soingainekoa
**''Mantaleta''
+
**Mantaleta
**''Kaputxina''
+
**Kaputxina
  
*[[Luto_de_los_hombres|Luto de los hombres]]
+
==== [[#Luto_de_los_hombres|Gizonezkoen lutoa]] ====
  
**''Kapa''
+
**Kapa
**''Kapa ttipia'' y ''taulerra''
+
**Kapa ttipia eta taulerra
  
*[[Luto_de_los_niños|Luto de los niños]]
+
==== [[#Luto_de_los_niños|Umeen lutoa]] ====
  
*[[Lutos_menos_rigurosos|Lutos menos rigurosos]]
+
==== [[#Lutos_menos_rigurosos|Luto ez hain zorrotzak]] ====
  
*[[Teñido_casero_de_prendas_para_el_luto|Teñido casero de prendas para el luto]]
+
==== [[#Teñido_casero_de_prendas_para_el_luto|Janzkien etxeko tindatzea lutorako]] ====
  
=== [[Marcas_de_duelo_en_el_exterior_de_la_casa|Marcas de duelo en el exterior de la casa]] ===
+
=== [[#Marcas_de_duelo_en_el_exterior_de_la_casa|Luto-zeinuak etxearen kanpoaldean]] ===
  
*[[Colgaduras|Colgaduras]]
+
==== [[#Colgaduras|Zintzilikariak]] ====
  
*[[Ocultacion_de_los_escudos|Ocultación de los escudos]]
+
==== [[#Ocultacion_de_los_escudos|Ezkutuak estaltzea]] ====
  
=== [[Extension_del_duelo_a_los_animales_domesticos|Extensión del duelo a los animales domésticos]] ===
+
=== [[#Extension_del_duelo_a_los_animales_domesticos|Lutoa etxeko abereengana zabaltzea]] ===
  
=== [[Otras_manifestaciones_de_luto|Otras manifestaciones de luto]] ===
+
=== [[#Otras_manifestaciones_de_luto|Beste luto-adierazpen batzuk]] ===
  
=== [[Cambios_operados_en_el_luto|Cambios operados en el luto]] ===
+
=== [[#Cambios_operados_en_el_luto|Lutoan izandako aldaketak]] ===
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XXI. [[CONMEMORACION_DE_LOS_DIFUNTOS|CONMEMORACION DE LOS DIFUNTOS]] ==
+
== XXI. [[CONMEMORACION_DE_LOS_DIFUNTOS/eu|HILEN OROITZAPENA]] ==
  
=== [[1_de_noviembre._Festividad_de_Todos_los_Santos._Domuru_Santu|1 de noviembre. Festividad de Todos los Santos. Domuru Santu]] ===
+
=== [[#1_de_noviembre._Festividad_de_Todos_los_Santos._Domuru_Santu|Azaroak 1. Domuru Santu]] ===
  
*[[Ofrendas_en_la_iglesia|Ofrendas en la iglesia]]
+
==== [[#Ofrendas_en_la_iglesia|Eskaintzak elizan]] ====
  
*[[Asistencia_al_cementerio|Asistencia al cementerio]]
+
==== [[#Asistencia_al_cementerio|Hilerrira joatea]] ====
  
**País Vasco peninsular
+
**Euskal Herri penintsularra
**País Vasco continental
+
**Euskal Herri kontinentala
  
=== [[2_de_noviembre._Conmemoracion_de_los_Fieles_Difuntos_o_Dia_de_las_Animas._Arimen_eguna|2 de noviembre. Conmemoración de los Fieles Difuntos o Día de las Animas. Arimen eguna]] ===
+
=== [[#2_de_noviembre._Conmemoracion_de_los_Fieles_Difuntos_o_Dia_de_las_Animas._Arimen_eguna|Azaroak 2. Hildako Fidelen eguna edo Arimen Eguna]] ===
  
*[[Ofrendas_en_la_iglesia|Ofrendas en la iglesia]]
+
==== [[#Ofrendas_en_la_iglesia1|Eskaintzak elizan]] ====
  
*[[Visitas_al_cementerio|Visitas al cementerio]]
+
==== [[#Visitas_al_cementerio|Hilerrira bisitak]] ====
  
*[[Novenario_por_las_Animas_del_Purgatorio|Novenario por las Animas del Purgatorio]]
+
==== [[#Novenario_por_las_Animas_del_Purgatorio|Purgatorioko Arimen aldeko bederatziurrena]] ====
  
*[[Reparto_de_las_ofrendas_a_los_niños|Reparto de las ofrendas a los niños]]
+
==== [[#Reparto_de_las_ofrendas_a_los_niños|Eskaintzen banaketa umeei]] ====
  
*[[Indulgencias_por_los_difuntos|Indulgencias por los difuntos]]
+
==== [[#Indulgencias_por_los_difuntos|Induljentziak hilengatik]] ====
  
=== [[Conmemoraciones_de_difuntos_a_lo_largo_del_año|Conmemoraciones de difuntos a lo largo del año]] ===
+
=== [[#Conmemoraciones_de_difuntos_a_lo_largo_del_año|Hilen aldeko ospakizunak urtean zehar]] ===
  
=== [[Cuidado_de_las_tumbas|Cuidado de las tumbas]] ===
+
=== [[#Cuidado_de_las_tumbas|Hilobien zaintza]] ===
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XXII. [[ASOCIACIONES_EN_TORNO_A_LA_MUERTE|ASOCIACIONES EN TORNO A LA MUERTE]] ==
+
== XXII. [[ASOCIACIONES_EN_TORNO_A_LA_MUERTE/eu|HERIOTZAREN INGURUKO ELKARTEAK]] ==
  
=== [[Caracteristicas_generales_de_las_Cofradias_religiosas|Características generales de las Cofradías religiosas]] ===
+
=== [[#Caracteristicas_generales_de_las_Cofradias_religiosas|Kofradia erlijiosoen ezaugarri nagusiak]] ===
  
=== [[Cofradia_de_la_Vera_Cruz|Cofradía de la Vera Cruz]] ===
+
=== [[#Cofradia_de_la_Vera_Cruz|Vera Cruzeko Kofradia]] ===
  
=== [[Cofradia_del_Santo_Rosario|Cofradía del Santo Rosario]] ===
+
=== [[#Cofradia_del_Santo_Rosario|Arrosario Santuaren Kofradia]] ===
  
=== [[Cofradia_de_Animas|Cofradía de Animas]] ===
+
=== [[#Cofradia_de_Animas|Arimen Kofradia]] ===
  
=== [[Cofradias_religiosas_bajo_otras_denominaciones_(San_Blas_San_Nicolas_Pescadores_y_Mareantes_Santiago_Apostol_San_Francisco_Javier_San_Roque_San_Sebastian_Santa_Ana_San_Jose_Santisimo_Sacramento_Santa_Fe_Antorchas_Ntra._Sra._de_las_Cuevas|Cofradías religiosas bajo otras denominaciones (San Blas, San Nicolás, Pescadores y Mareantes, Santiago Apóstol, San Francisco Javier, San Roque, San Sebastián, Santa Ana, San José, Santísimo Sacramento, Santa Fe, Antorchas, Ntra. Sra. de las Cuevas)]] ===
+
=== [[#Cofradias_religiosas_bajo_otras_denominaciones_(San_Blas_San_Nicolas_Pescadores_y_Mareantes_Santiago_Apostol_San_Francisco_Javier_San_Roque_San_Sebastian_Santa_Ana_San_Jose_Santisimo_Sacramento_Santa_Fe_Antorchas_Ntra._Sra._de_las_Cuevas|Beste izen batzuk dituzten kofradia erlijiosoak (San Blas, San Nikolas, Arrantzaleak eta Mareatzaileak, Santiago Apostolua, San Frantzisko Xabier, San Roke, San Sebastian, Santa Ana, San Jose, Sakramentu Santua, Santa Fe, Zuziak, Kobazuloetako Ama)]] ===
  
=== [[Cofradias_vinculadas_a_Santuarios|Cofradías vinculadas a Santuarios]] ===
+
=== [[#Cofradias_vinculadas_a_Santuarios|Santutegiei lotutako kofradiak]] ===
  
=== [[Cofradias_vecinales_en_Bizkaia|Cofradías vecinales en Bizkaia]] ===
+
=== [[#Cofradias_vecinales_en_Bizkaia|Auzo-kofradiak Bizkaian]] ===
  
*[[Cofradia_de_San_Miguel_de_Alzusta_en_Zeanuri|Cofradía de San Miguel de Alzusta en Zeanuri]]
+
==== [[#Cofradia_de_San_Miguel_de_Alzusta_en_Zeanuri|San Migel Altzustakoaren Kofradia, Zeanurin]] ====
  
*[[Cofradia_de_San_Adrian_de_Argiñeta_en_Elorrio|Cofradía de San Adrián de Argiñeta en Elorrio]]
+
==== [[#Cofradia_de_San_Adrian_de_Argiñeta_en_Elorrio|San Adrian Argiñetakoaren Kofradia, Elorrion]] ====
  
=== [[Cofradia_de_la_Trinidad_de_Sanguesa_(Navarra)|Cofradía de la Trinidad de Sangüesa (Navarra)]] ===
+
=== [[#Cofradia_de_la_Trinidad_de_Sanguesa_(Navarra)|Zangotzako Hirutasunaren Kofradia (Nafarroa)]] ===
  
=== [[Cofradia_de_los_Sacerdotes_de_Aramayona_(Alava)|Cofradía de los Sacerdotes de Aramayona (Alava)]] ===
+
=== [[#Cofradia_de_los_Sacerdotes_de_Aramayona_(Alava)|Aramaioko Apaizen Kofradia (Araba)]] ===
  
=== [[Hermandades_y_Asociaciones_mutuas_de_caracter_funerario|Hermandades y Asociaciones mutuas de carácter funerario]] ===
+
=== [[#Hermandades_y_Asociaciones_mutuas_de_caracter_funerario|Ermandadeak eta elkarri laguntzeko hileta-elkarteak]] ===
  
=== [[Apendice|Apéndice]] ===
+
=== [[#Apendice|Eranskina]] ===
  
*[[Estatutos_de_la_Hermandad_de_la_Santa_Vera_Cruz_del_lugar_de_Villanueva_de_Valdegovia|Estatutos de la Hermandad de la Santa Vera Cruz del lugar de Villanueva de Valdegovia]]
+
==== [[#Estatutos_de_la_Hermandad_de_la_Santa_Vera_Cruz_del_lugar_de_Villanueva_de_Valdegovia|Gaubeako Santa Vera Cruz Ermandadearen estatutuak]] ====
  
*[[Libro_de_la_Cofradia_del_Sto._Rosario_de_este_pueblo_de_S._Roman|Libro de la Cofradía del Sto. Rosario de este pueblo de S. Román]]
+
==== [[#Libro_de_la_Cofradia_del_Sto._Rosario_de_este_pueblo_de_S._Roman|Durruma herriko Santo Rosario Kofradiaren liburua ]] ====
  
*[[Regla_y_Estatutos_de_la_Cofradia_de_Animas._Llodio|Regla y Estatutos de la Cofradía de Animas. Llodio]]
+
==== [[#Regla_y_Estatutos_de_la_Cofradia_de_Animas._Llodio|Arimen Kofradiako araua eta estatutuak. Laudio]] ====
  
*[[Statuts_ou_Reglements_des_Confreres_de_la_Confrerie_de_Saint-Blaise_du_quartier_d_Amots_en_la_Paroisse_de_St-Pe_du_14_fevrier_1779|Statuts ou Règlements des Confrères de la Confrérie de Saint-Blaise du quartier d'Amots, en la Paroisse de St-Pé, du 14 fevrier 1779]]
+
==== [[#Statuts_ou_Reglements_des_Confreres_de_la_Confrerie_de_Saint-Blaise_du_quartier_d_Amots_en_la_Paroisse_de_St-Pe_du_14_fevrier_1779|Senpereko parrokiako Amotze auzoko Saint-Blaise Kofradiaren estatutua edo arautegia, 1779ko otsailaren 14koa]] ====
  
*[[Reglamento_reformado_de_la_Cofradia_de_la_Natividad_de_Nuestra_Señora_de_los_Reverendos_Sacerdotes_del_Valle_de_Aramayona_Provincia_de_Alava_Diocesis_de_Vitoria|Reglamento reformado de la Cofradía de la Natividad de Nuestra Señora de los Reverendos Sacerdotes del Valle de Aramayona, Provincia de Alava, Diócesis de Vitoria]]
+
==== [[#Reglamento_reformado_de_la_Cofradia_de_la_Natividad_de_Nuestra_Señora_de_los_Reverendos_Sacerdotes_del_Valle_de_Aramayona_Provincia_de_Alava_Diocesis_de_Vitoria|Aramaio haraneko Apaiz Agurgarrien Amaren Natibitatea Kofradiako arautegi erreformatua, Araba herrialdea, Gasteizko elizbarrutia]] ====
  
*[[Hermandad_de_Difuntos_«Bakartasuna»_(La_Soledad)._Zeanuri|Hermandad de Difuntos «Bakartasuna» (La Soledad). Zeanuri]]
+
==== [[#Hermandad_de_Difuntos_«Bakartasuna»_(La_Soledad)._Zeanuri|Bakartasuna Hilen Ermandadea. Zeanuri]] ====
  
*[[Reglamento_de_la_Hermandad_de_la_VeraCruz_fundada_el_año_de__en_Alonsotegui|Reglamento de la Hermandad de la Vera-Cruz, fundada el año de  en Alonsótegui]]
+
==== [[#Reglamento_de_la_Hermandad_de_la_VeraCruz_fundada_el_año_de_1882_en_Alonsotegui|Vera Cruz ermandadearen arautegia, 1882an sortua Alonsotegin]] ====
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XXIII. [[LUGARES_Y_MODOS_DE_ENTERRAMIENTO|LUGARES Y MODOS DE ENTERRAMIENTO]] ==
+
== XXIII. [[LUGARES_Y_MODOS_DE_ENTERRAMIENTO/eu|EHORZKETARAKO LEKUAK ETA MODUAK]] ==
  
=== [[La_inhumacion_en_la_casa._Etxekanderearen_baratzea|La inhumación en la casa. Etxekanderearen baratzea]] ===
+
=== [[#La_inhumacion_en_la_casa._Etxekanderearen_baratzea|Ehorzketa etxean. Etxekanderearen baratzea]] ===
  
=== [[La_inhumacion_junto_a_la_iglesia|La inhumación junto a la iglesia]] ===
+
=== [[#La_inhumacion_junto_a_la_iglesia|Ehorzketa elizaren ondoan]] ===
  
=== [[La_inhumacion_en_el_interior_de_la_iglesia|La inhumación en el interior de la iglesia]] ===
+
=== [[#La_inhumacion_en_el_interior_de_la_iglesia|Ehorzketa elizaren barruan]] ===
  
=== [[Prohibiciones_legales_de_sepultar_en_iglesias|Prohibiciones legales de sepultar en iglesias]] ===
+
=== [[#Prohibiciones_legales_de_sepultar_en_iglesias|Elizetan ehorzteko legezko debekuak]] ===
  
=== [[El_cementerio._Hilerria|El cementerio. Hilerria]] ===
+
=== [[#El_cementerio._Hilerria|Hilerria]] ===
  
*[[Denominaciones|Denominaciones]]
+
==== [[#Denominaciones50|Izenak]] ====
  
*[[Ubicacion_del_cementerio|Ubicación del cementerio]]
+
==== [[#Ubicacion_del_cementerio|Hilerriaren kokapena]] ====
  
**Junto al templo
+
**Tenpluaren ondoan
**Cementerios en torno a ermitas
+
**Hilerriak ermiten ondoan
**Cementerios en extrarradios
+
**Hilerriak aldirietan
  
*[[Distribucion_del_espacio_del_cementerio|Distribución del espacio del cementerio]]
+
==== [[#Distribucion_del_espacio_del_cementerio|Hilerriko espazioaren banaketa]] ====
  
*[[Derecho_de_inhumacion_en_la_sepultura|Derecho de inhumación en la sepultura]]
+
==== [[#Derecho_de_inhumacion_en_la_sepultura|Hilobian ehorzteko eskubidea]] ====
  
*[[Modos_de_enterramiento|Modos de enterramiento]]
+
==== [[#Modos_de_enterramiento|Ehorzketa moduak]] ====
  
**El túmulo
+
**Tumulua
**Sepultura en tierra con losa
+
**Hilobia lurrean lauza batekin
**El panteón
+
**Panteoia
**El nicho
+
**Nitxoa
  
*[[Cabecera_de_la_tumba|Cabecera de la tumba]]
+
==== [[#Cabecera_de_la_tumba|Hilobiaren goiburua]] ====
  
**Cruces. ''Gurutzeak''
+
**Gurutzeak
**Estelas. ''Hilarriak''
+
**Hilarriak
  
*[[Tierra_no_bendecida|Tierra no bendecida]]
+
==== [[#Tierra_no_bendecida|Bedeinkatu gabeko lurra]] ====
  
**El limbo
+
**Linboa
**Espacio para suicidados e increyentes
+
**Beren burua hil dutenentzako eta fedegabeentzako espazioa
**Casos particulares
+
**Kasu partikularrak
**Enterramientos civiles
+
**Ehorzketa zibilak
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== XXIV. [[APARECIDOS_Y_ANIMAS_ERRANTES._ARIMA_HERRATUAK|APARECIDOS Y ANIMAS ERRANTES. ARIMA HERRATUAK]] ==
+
== XXIV. [[APARECIDOS_Y_ANIMAS_ERRANTES._ARIMA_HERRATUAK/eu|MAMUAK ETA ARIMA HERRATUAK]] ==
  
=== [[Creencias_sobre_aparecidos|Creencias sobre aparecidos]] ===
+
=== [[#Creencias_sobre_aparecidos|Agerpenei buruzko sinesmenak]] ===
  
=== [[Modos_de_aparicion_de_las_animas|Modos de aparición de las ánimas]] ===
+
=== [[#Modos_de_aparicion_de_las_animas|Arimak agertzeko moduak]] ===
  
*[[Sonidos_y_ruidos_extraños._Herotsegileak|Sonidos y ruidos extraños. ''Herotsegileak'']]
+
==== [[#Sonidos_y_ruidos_extraños._Herotsegileak|Soinu eta zarata arraroak. Herotsegileak]] ====
  
*[[Luces_y_resplandores._Argi-egileak|Luces y resplandores. ''Argi-egileak'']]
+
==== [[#Luces_y_resplandores._Argi-egileak|Argiak eta distirak. Argi-egileak]] ====
  
*[[Sombras._Gerixetiak|Sombras. ''Gerixetiak'']]
+
==== [[#Sombras._Gerixetiak|Itzalak. Gerixetiak]] ====
  
*[[Olores._Arimen_usaina|Olores. ''Arimen usaina'']]
+
==== [[#Olores._Arimen_usaina|Usainak. Arimen usaina]] ====
  
*[[Forma_corporea|Forma corpórea]]
+
==== [[#Forma_corporea|Gorputz formaduna]] ====
  
*[[Otras_formas_de_aparicion|Otras formas de aparición]]
+
==== [[#Otras_formas_de_aparicion|Beste agerpen mota batzuk]] ====
  
=== [[Tiempos_de_aparicion|Tiempos de aparición]] ===
+
=== [[#Tiempos_de_aparicion|Agerpenen denborak]] ===
  
=== [[Escenarios_de_aparicion|Escenarios de aparición]] ===
+
=== [[#Escenarios_de_aparicion|Agerpenen eszenatokiak]] ===
  
*[[La_casa_y_el_fuego_del_hogar|La casa y el fuego del hogar]]
+
==== [[#La_casa_y_el_fuego_del_hogar|Etxea eta beheko sua]] ====
  
*[[Caminos_y_encrucijadas|Caminos y encrucijadas]]
+
==== [[#Caminos_y_encrucijadas|Bideak eta bidegurutzeak]] ====
  
*[[Moradas_de_animas|Moradas de ánimas]]
+
==== [[#Moradas_de_animas|Arimen egoitzak]] ====
  
=== [[Testigos_de_las_apariciones|Testigos de las apariciones]] ===
+
=== [[#Testigos_de_las_apariciones|Agerpenen lekukoak]] ===
  
=== [[Comportamientos_ante_apariciones|Comportamientos ante apariciones]] ===
+
=== [[#Comportamientos_ante_apariciones|Agerpenen aurreko jokabideak]] ===
  
*[[Prevenciones|Prevenciones]]
+
==== [[#Prevenciones|Prebentzioak]] ====
  
*[[Normas_y_formulas_dialogadas._Zer_arrangura_duk?|Normas y fórmulas dialogadas. ''Zer arrangura duk?'']]
+
==== [[#Normas_y_formulas_dialogadas._Zer_arrangura_duk?|Arauak eta elkarrizketa moldeko formulak. ''Zer arrangura duk?'']] ====
  
*[[Cautelas_y_acreditaciones._Atzamarren_erreunea|Cautelas y acreditaciones. ''Atzamarren erreunea'']]
+
==== [[#Cautelas_y_acreditaciones._Atzamarren_erreunea|Erresalbuak eta akreditazioak. Atzamarren erreunea]] ====
  
*[[Modos_de_ahuyentar|Modos de ahuyentar]]
+
==== [[#Modos_de_ahuyentar|Ihes eginarazteko moduak]] ====
  
*[[Peticiones_de_las_animas|Peticiones de las ánimas]]
+
==== [[#Peticiones_de_las_animas|Arimen eskariak]] ====
  
**Misas
+
**Mezak
**Oraciones
+
**Otoitzak
**Satisfacción de deudas
+
**Zorrak kitatzea
**Cumplimiento de promesas
+
**Promesak betetzea
  
=== [[Presentimientos_y_temores_a_apariciones|Presentimientos y temores a apariciones]] ===
+
=== [[#Presentimientos_y_temores_a_apariciones|Aieruak eta agerpenei beldurra]] ===
  
*[[Prohibicion_de_dar_vueltas_al_cementerio|Prohibición de dar vueltas al cementerio]]
+
==== [[#Prohibicion_de_dar_vueltas_al_cementerio|Hilerriari bueltak emateko debekua]] ====
  
*[[Miedo_a_lugares_de_enterramiento|Miedo a lugares de enterramiento]]
+
==== [[#Miedo_a_lugares_de_enterramiento|Ehorzketa-lekuei beldurra]] ====
  
=== [[Practicas_asociadas_a_las_creencias_en_las_animas|Prácticas asociadas a las creencias en las ánimas]] ===
+
=== [[#Practicas_asociadas_a_las_creencias_en_las_animas|Arimekiko sinesmenari lotutako praktikak]] ===
  
=== [[Narraciones_de_aparecidos_tradicionalizadas|Narraciones de aparecidos tradicionalizadas]] ===
+
=== [[#Narraciones_de_aparecidos_tradicionalizadas|Agertuen narrazio tradizionalizatuak]] ===
  
*[[El_cura-cazador_errante._Abade-txakurrak|El cura-cazador errante. ''Abade-txakurrak'']]
+
==== [[El_cura-cazador_errante._Abade-txakurrak|Apaiz-ehiztari herratua. ''Abade-txakurrak'']] ====
  
*[[El_cura_a_falta_de_una_misa._Gauerdiko_meza|El cura a falta de una misa. ''Gauerdiko meza'']]
+
==== [[El_cura_a_falta_de_una_misa._Gauerdiko_meza|Apaiza meza baten faltan. ''Gauerdiko meza'']] ====
  
*[[Sirvienta_por_deudora._Zorrak_pagatu_arte_neskato|Sirvienta por deudora. ''Zorrak pagatu arte neskato'']]
+
==== [[#Sirvienta_por_deudora._Zorrak_pagatu_arte_neskato|Zerbitzari zordun izateagatik. ''Zorrak pagatu arte neskato'']] ====
  
=== [[Apendice_Relatos_de_aparecidos|Apéndice: Relatos de aparecidos]] ===
+
=== [[#Apendice_Relatos_de_aparecidos|Eranskina: Agertuen kontakizunak]] ===
  
*[[Herotsegilea._Anima_tonante|''Herotsegilea''. Anima tonante]]
+
==== [[#Herotsegilea._Anima_tonante|''Herotsegilea''. Arima burrunbatsua]] ====
  
*[[Argi-egilea._Anima_luminosa|''Argi-egilea''. Anima luminosa]]
+
==== [[#Argi-egilea._Anima_luminosa|''Argi-egilea''. Arima argitsua]] ====
  
*[[Atzamarren_erreunea._Huella_de_fuego|''Atzamarren erreunea''. Huella de fuego]]
+
==== [[#Atzamarren_erreunea._Huella_de_fuego|''Atzamarren erreunea''. Su-aztarna]] ====
  
*[[Txarri-elia._La_piara_de_cerdos|''Txarri-elia''. La piara de cerdos]]
+
==== [[#Txarri-elia._La_piara_de_cerdos|''Txarri-elia''. Urdalde]] ====
  
*[[Zazpi_estatuz_ez_ondoratu._Alejarse_siete_estadios|''Zazpi estatuz ez ondoratu''. Alejarse siete estadios]]
+
==== [[#Zazpi_estatuz_ez_ondoratu._Alejarse_siete_estadios|''Zazpi estatuz ez ondoratu''. Zazpi estadio urruntzea]] ====
  
*[[Mallabiko_abadea._El_cura-cazador_errante|''Mallabiko abadea''. El cura-cazador errante]]
+
==== [[#Mallabiko_abadea._El_cura-cazador_errante|''Mallabiko abadea''. Apaiz-ehiztari herratua]] ====
  
*[[Gauerdiko_meza._El_cura_a_falta_de_una_misa|''Gauerdiko meza''. El cura a falta de una misa]]
+
==== [[#Gauerdiko_meza._El_cura_a_falta_de_una_misa|''Gauerdiko meza''. Apaiza meza baten faltan]] ====
  
*[[Zorrak_pagatu_arte_neskato._Sirvienta_por_deudora|''Zorrak pagatu arte neskato''. Sirvienta por deudora]]
+
==== [[#Zorrak_pagatu_arte_neskato._Sirvienta_por_deudora|''Zorrak pagatu arte neskato''. Zerbitzari zordun izateagatik]] ====
  
*[[Arima_herratua_(ame_errante)_qui_ecrit_sur_un_papier_un|''Arima herratua'' (âme errante) qui écrit sur un papier un]]
+
==== [[#Arima_herratua_(ame_errante)_qui_ecrit_sur_un_papier_nu|''Arima herratua'' (âme errante) qui écrit sur un papier nu]] ====
  
*[[Arima_korotik_gora_joan._Aparicion_en_iglesia|''Arima korotik gora joan''. Aparición en iglesia]]
+
==== [[#Arima_korotik_gora_joan._Aparicion_en_iglesia|''Arima korotik gora joan''. Agerpena elizan]] ====
  
*[[Kuadrilea_kantaren-kantaren._Grupo_de_animas_junto_al_cementerio|''Kuadrilea kantaren-kantaren''. Grupo de ánimas junto al cementerio]]
+
==== [[#Kuadrilea_kantaren-kantaren._Grupo_de_animas_junto_al_cementerio|''Kuadrilea kantaren-kantaren''. Arima-taldea hilerri ondoan]] ====
  
*[[Gaitzerua_eta_ezkoa._La_candela_bajo_el_celemin|''Gaitzerua eta ezkoa''. La candela bajo el celemín]]
+
==== [[#Gaitzerua_eta_ezkoa._La_candela_bajo_el_celemin|''Gaitzerua eta ezkoa''. Kandela lakariaren azpian]] ====
 
&emsp;
 
&emsp;
  
== [[LES_RITES_FUNERAIRES_EN_PAYS_BASQUE_NORD_OU_IPARRALDE_(SINTHESE)|LES RITES FUNERAIRES EN PAYS BASQUE NORD OU IPARRALDE (SINTHESE)]] ==
+
== XXV. [[LOS_RITOS_FUNERARIOS_EN_IPARRALDE/eu|HERIOTZ OHIKUNEAK IPARRALDEN]] ==
  
{{#bookTitle:Ritos funerarios en Vasconia | Ritos_funerarios_en_vasconia}} {{DISPLAYTITLE: Aurkibidea}}
+
{{#bookTitle:Heriotz Ohikuneak Euskal Herrian | Ritos_funerarios_en_vasconia/eu}} {{DISPLAYTITLE: Eduki-taula}}

Revisión actual del 11:11 12 nov 2019

Otros idiomas:
Inglés • ‎Español • ‎Euskera • ‎Francés

Contenido de esta página

I. HERIOTZAREN ZANTZUAK

Animaliekin erlazionatutako zantzuak

Txakurraren oihua

Oilarra kukurruka

Aziendaren eta katuen jokabidea

Gaueko hegaztien kantua edo presentzia

Beleen eta beste hegazti batzuen presentzia

Intsektuen presentzia

Ekintzekin eta gertaerekin erlazionatutako zantzuak

Kanpai-hotsak

Justu ordaindu, neurtu eta pisatzea

Zaratak eta beste kointzidentzia batzuk

Hilaren begi irekiak

II. HILTAMUA ETA HERIOTZA

Hiltamua

Izenak

Hiltamuan sartzen denaren adierazle fisikoak

Hiltamuko kanpaia, agonia-kanpaia

Hiltamuan dagoenari laguntzea

    • Arretak eta zaintzak
    • Bisita egitea
    • Gaubeila
    • Aldaketa garaikideak

Hiltamuko otoitzak, agoniako otoitzak

Beste praktika erlijioso batzuk

Hiltamua luzatzearen kausak

    • Haserreak eta irainak
    • Gaizkinak

Hiltamua luzatzearen aurkako erremedioak

    • Meza enkomendatua
    • Argien eta baraualdien eskaintza
    • Arimari irteera erraztea

Heriotza

Izenak

Heriotzaren kausa fisikoak

Heriotzaren kausa miragarriak

    • Birao-madarikazioak
    • Begizkoa, begigaiztoa
    • Herioa, Balbea

Heriotzaren ordezkapena

III. BIATIKOA ETA OLIADURA. AZKEN SAKRAMENTUAK

Heriotzaren igarobideko erritu kristauak

Izenak

Eleizakoak, Elizakoak

Abisuak apaizari eta medikuari

Gaixoaren gelaren egokitzea

    • Etxeko aldarea
    • Etxea apaintzea

Biatikoa

    • Biatikoa Iparralden
    • Biatikoa Nafarroan
    • Biatikoa Gipuzkoan
    • Biatikoa Bizkaian
    • Biatikoa Araban

Oliadura

1. eranskina: Azken Sakramentuak Mendiben (NB)

2. eranskina: Biatikoaren eta Oliaduraren administrazioa antzinako Erritual Erromatarrean

IV. ARIMAREN PATUARI BURUZKO SINESMENAK

Arimaren eta gorputzaren arteko bereizketa

Salbazioko eta kondenako seinaleak

Hilotzaren begitartea

Naturaren zeinuak

Hilkutxa etxetik ateratzeko zailtasunak

Gorpu usteldu gabeak

Salbazioa ziurtatzeko praktikak

V. ETXEKO DOLUA ETA AUZOKIDEEN LAGUNTZA

Dolu-zeinuak hildakoaren etxean

Ispiluak ezkutatzea

Beste objektu batzuk ezkutatzea

Paretak estaltzea

Leihoak ixtea

Dolu-zeinuak etxearen kanpoaldean

Auzokideen parte-hartzea doluan

Auzoaren eta auzokideen erlazioa hildakoaren etxearekin

    • Auzoko hierarkiaren antolaketa
    • Lehen auzoa
    • Adiskidetzea eta adiskidetasuna auzokideen artean

Auzokideek emandako laguntza

    • Etxeko zereginak eta lanak
    • Familia-laguntzaren lehentasuna
    • Ohituraz ezarritako laguntzak

Parrokiako gurutzea hildakoaren etxean

Eranskina: Auzokideen rola hileta-errituan Ortzaizen (NB)

VI. HERIOTZAREN JAKINARAZPENA

Abisuak. Hil-mezuak

Jakinarazpenaren hartzaileak

Heriotzaren berriemaileak

    • Familiako kideak eta auzokideak
    • Lehenauzoak
    • Mutilak
    • Emakume berriemaileak
    • Mezulariak eta auroroak

Trantsizio garaikideak

Kanpai-hotsak. Hil-kanpaiak, hil-zeinuak

Izenak

Hil-kanpaiaren unea

Kanpaiak jotzeko ardura duen pertsona

Kanpai-hotsen hizkuntza

    • Sexuaren bereizketa eta estatus erlijiosoa
    • Aingeru-kanpaia
    • Kategoria sozialak

Hil-kanpaien iraupena gaur egun

Hil-kanpaiak ermitetan

Ehorzketa-kanpaiak

Eskelak

Eskelak egunkarietan

Eskelak kalean

Eskelen antzinatasuna

Irratiko eskela

Oroigarriak

Heriotzaren berria ematea etxeko abereei

Berria ematea erleei. Erletxuak, erletxuak

    • Erlauntzaren iraupena
    • Egin ezazue argizari gehiago. Egizute argizaria
    • Argizaria eskatzea eta erleen heriotza eragoztea
    • Nagusiaren heriotza. Nagusia hil da
    • Nagusi berria. Nagusia ezagutu
    • Dolu-markak. Lutoa jantzi

Berria ematea ukuiluko abereei

VII. HILAREN BEZTITZEA

Hiltzea eta begiak ixteko ekintza

Garbiketa eta beztitzea

Gorpua garbitzeko moduak. Gorpu-garbitzea

Hilaren gorpua txukuntzea

Eskuak eta oinak atontzea

Gatza gorpuaren gainean

Hil-jantzia eta hil-jantzi motak

    • Gorpu-izara
    • Arropa erlijiosoak
    • Jaietarako arropa

Hilotzaren ondoko objektuak

Errukizko sinboloak

Hilen buldak

Objektu profanoak

Belar-erretzeak

VIII. GAUBEILA

Gaubeila

Eguneko bijilia

Arrosarioa errezatzea iluntzean

Gaueko bijilia. Hilbeilagaba

    • Izenak
    • Gaubeila Baskonia kontinentalean. Gaubeila
    • Gaubeila Baskonia penintsularrean. Begiria
    • Lanpararen zaintza. Lanpiona
    • Gaubeilako mokaduak

Gaubeilaren iraupena gaur egun

Hilaren gela

Gurutzea

Argia. Argia lagun

Ur bedeinkatua

Gorpua atontzea

Gorpua hil-ohean

Gorpua areto nagusian

Hil-ganberan. Hil-ohea

Hilkutxa

Izenak

Hilkutxaren fabrikazioa

Hilkutxen mailak eta motak

Arotzaren zereginak

Andak eta kolportak

Lastaira erretzea

IX. HILBIDEAK

Izenak

Hilbideak populaketa sakabanatuko herrietan

Baskonia penintsularra. Andabideak

Baskonia kontinentala. Eleizbideak

Hilbideak landa-eremuko hiribilduetan

Hilbideak populaketa kontzentratuko herrietan

Parrokiko gurutzearen eta Biatikoaren bideak

Hilbideen konponketa

Hilbideen esanahi juridikoa

X. GORPUA ELIZARA ERAMATEA

Hil-ohezaleak

Izenak

Hil-ohezale auzokideak

    • Baskonia kontinentala. Hilketariak
    • Baskonia penintsularra. Andariak

Mutil andariak Araban

Andari auzokideak eta ahaideak

Andari ahaideak eta lagunak

Hil-hurrenak izendatutako andariak

Gorpuaren orientazioa

Gorpua garraiatzeko moduen bilakaera

Txandak garraioan

Gorpua altxatzea

Baskonia penintsularra

Baskonia kontinentala

Harrera-etxeak. Gorpuetxeak

Etxe matrizea edo patroiarena

XI. HILETA-SEGIZIOA

Hileta-segizioaren osaketa

Izenak

Segizioaren burua. Kurutzeketaria

Hileta-segizioa Araban

Hileta-segizioa Bizkaian

Hileta-segizioa Gipuzkoan

Hileta-segizioa Nafarroan

Hileta-segizioa Baskonia kontinentalean

Kofradiak eta elkarteak segizioan

Otoitzak eta kantuak gorpua eraman bitartean

Hileta-segizioaren geldialdiak

Hileta-segizioa gaur egun

Umeen ehorzketa

Izenak

Baskonia kontinentala

Baskonia penintsularra

Umeen ehorzketako aitapontekoak

Gazteen ehorzketa

Erostariak

Dokumentazio historikoa

Iturri etnografikoak

Negarrak eta deitoreak

XII. JANZKERA HILETA-SEGIZIOAN

Doluko antzinako janzkera

Longaina

Mantua

Gizonezkoen janzkera tradizionala

Emakumeen janzkera tradizionala

Ahaideen eta auzoen janzkera tradizionala

Segizioko kideen janzkera gaur egun

XIII. ESKAINTZEN ERAMAILEAK SEGIZIOAN

Eskaintzaren eramaile emakumezkoa. Izenak

Aurrogia

Argien eskaintza. Ezkoanderea

Abereen antzinako eskaintzak segizioan

Erramuak eta lore-koroak segizioan

Loreak mendearen hasieran

Loreak eta koroa artifizialak

Koroak eta artisau-gurutzeak

Erramu eta koroen zabalkundea

Emandako esanahiak

Kokapena segizioan

XIV. HILETAK

Hilotza hiletetan

Hilkutxa eliz atarian

Hileta aurreko ehorzketa

Katafalkoa

Hileta, gorpua bertan dela

Familiaren doluaren atontzea elizan

Gizonezkoen dolua

Emakumeen dolua

Familia-dolua gaur egun

Hileta-meza

Izenak

Hileta motak

Hileta motei buruzko satirak

Hiletaren kategoria soziala

Ehorzketako meza eta ondra-mezak

Aldi bereko mezak

Aingeru-meza

Eranskina: Hiletak, Erromatar Erritualaren arabera

XV. HILETA EGUNAK

Bederatziurrena

Izenak

Bederatziurrena hogeiko hamarkadan

Bederatziurrenaren iraupena gaur egun eta bilakaera

Bederatziurrena Euskal Herri kontinentalean

Arrosarioa errezatzea bederatziurrenean

Ondrak

Arimen hileroko funtzioa eta Ogerrena

Urteburuko meza

Izenak

Euskal Herri penintsularra

Euskal Herri kontinentala

Meza-sariak

Izenak

Euskal Herri kontinentala

Euskal Herri penintsularra

San Gregorioren mezak

Eranskina: Ehorzketaren gastuak

XVI. HILOBIAK ELIZETAN. JARLEKUAK. FUESAK

Izenak

Hilobi sinbolikoen iraupena

Etxeko hilobia

Hilobi kolektiboa

Hilobiak kentzea

Hilobiratze-hatuak

Oihala edo zamaua

Argien euskarriak

    • Argimutila
    • Sepultura. Fuesa
    • Argizaiola
    • Candelero

Ezkoa

Kandelen apaindurak

Kandelen eta ezkoen artisau-fabrikazioa

Ezkozarea

Kadira

Gauzen zaintza

Hilobiaren aktibazioa. Ezkoen piztea

Etxeko nagusi emakumezkoaren lehentasuna

Seroraren prestaketa

Seroraren funtzioak hileta-egunean

Hilobia hartzea

Doluaren iraupena hilobian. Ogi-hastea eta ogi-uztea

XVII. ESKAINTZAK ETA ESKARIAK HILOBIAN. ARGIAK, OLATAK, HIL-OTOITZAK

Argien eskaintza. Argi egitea

Sinesmenak

Argien eskaintza hiletetan

    • Gipuzkoa
    • Nafarroa
    • Araba
    • Bizkaia
    • Euskal Herri kontinentala

Argien eskaintza dolu-garaian

    • Gipuzkoa
    • Nafarroa
    • Araba
    • Bizkaia
    • Euskal Herri kontinentala

Ogien eskaintza. Ogien eskaintza

Ogien eskaintzaren zabalkundea eta gaur egungo iraupena

Ogi motak, kopurua eta pisua

Izenak

Eskaintzaileak eta hartzaileak

Eskaintzen erritua hiletetan

Ogiaren eskaintza bederatziurrenean

Eskaintza dolu-urtean

Eskaintzak urteburuko mezan

Eskaintza egun seinalatuetan

Eskaintzako ogiaren banaketa

Diruaren eskaintzak hilobian. Errespontsuak

Izenak

Ehorzketaren eguneko errespontsuak

Dolu-garaiko errespontsuak

    • Jaiegunetan
    • Azoka-egunetan

Errespontsuak urteko egun jakin batzuetan

Errespontsuetako sariaren bilakaera

Animalien antzinako eskaintzak

Iturri historikoak

Iturri etnografikoak

XVIII. EHORZKETA

Ehorzketara joatea

Ofizioko parte-hartzaileak

Emakumeen absentzia

Doluaren presentzia ehorzketaren ondoren

Segizioa limeseraino

Segizioa zuzenean hilerrira

Segizio jendetsua

Ehorzketa gaur egun

Errituak hilerrian

Sinbolo erlijiosoen berreskurapena

Lur eskukada bat botatzea

Lur ematea

Hilobiaren orientazioa

Elizan eta haren inguruan

Hilerrian

    • Eguzkiarekiko orientazioa
    • Elizarekiko orientazioa
    • Hilerriaren planoarekiko orientazioa
    • Ausazko banaketa

XIX. HILAREN ETXERAKO ITZULERA ETA HILETA-OTORDUAK

Segizioa hildakoaren etxera itzultzea

Baskonia kontinentala

Baskonia penintsularra

Otorduak eta mokaduak bildutakoei

Karitatea Araban

Karidadea Gipuzkoan

Beste mokadu batzuk

Hiletetan izandakoei emandako opariak

Apaizei

Hilkutxaren eramaileei

Umeei

Auroroei

Limosna pobreei

Entierro-bazkaria

Izenak

Bazkariaren lekua

    • Hildakoaren etxean
    • Taberna eta ostatuetan
    • Gelaren eta janariaren prestaketa

Jankideak

    • Ahaideak
    • Auzokideak
    • Mezakoak
    • Beste gonbidatu batzuk
    • Mahaiburua
    • Otoitzak

Janariaren osaketa

Entierro-bazkaria zenbait herritan

    • Beskoitze (L)
    • Izpura (BN)
    • Ezpeize-Ündüreine (Z)
    • Basabürüa (Z)
    • Aria (N)
    • Allo (N)
    • Mezkiritz (N)
    • Berastegi (G)
    • Elosua (G)
    • Abadiño (B)
    • Zeanuri (B)
    • Erriberagoitia (A)
    • Agurain (A)

Ondra-bazkariak eta urteburuak

Gaur egungo balorazioak

Eranskina: Hil-banketeei buruzko antzinako legezko murrizketak

XX. LUTOA. DOLUA

Izenak

Lutoaren iraupena

Luto-garaiko murrizketak

Dantzaldi eta festetara joatea

Taberna eta leku publikoetan egotea

Etxeko ospakizunak

Jarduera zaratatsuak

Lutoa janzkeran. Doluko arropa

Emakumeen lutoa

    • Lutozko mantelina
    • Mantalina
    • Soingainekoa
    • Mantaleta
    • Kaputxina

Gizonezkoen lutoa

    • Kapa
    • Kapa ttipia eta taulerra

Umeen lutoa

Luto ez hain zorrotzak

Janzkien etxeko tindatzea lutorako

Luto-zeinuak etxearen kanpoaldean

Zintzilikariak

Ezkutuak estaltzea

Lutoa etxeko abereengana zabaltzea

Beste luto-adierazpen batzuk

Lutoan izandako aldaketak

XXI. HILEN OROITZAPENA

Azaroak 1. Domuru Santu

Eskaintzak elizan

Hilerrira joatea

    • Euskal Herri penintsularra
    • Euskal Herri kontinentala

Azaroak 2. Hildako Fidelen eguna edo Arimen Eguna

Eskaintzak elizan

Hilerrira bisitak

Purgatorioko Arimen aldeko bederatziurrena

Eskaintzen banaketa umeei

Induljentziak hilengatik

Hilen aldeko ospakizunak urtean zehar

Hilobien zaintza

XXII. HERIOTZAREN INGURUKO ELKARTEAK

Kofradia erlijiosoen ezaugarri nagusiak

Vera Cruzeko Kofradia

Arrosario Santuaren Kofradia

Arimen Kofradia

Beste izen batzuk dituzten kofradia erlijiosoak (San Blas, San Nikolas, Arrantzaleak eta Mareatzaileak, Santiago Apostolua, San Frantzisko Xabier, San Roke, San Sebastian, Santa Ana, San Jose, Sakramentu Santua, Santa Fe, Zuziak, Kobazuloetako Ama)

Santutegiei lotutako kofradiak

Auzo-kofradiak Bizkaian

San Migel Altzustakoaren Kofradia, Zeanurin

San Adrian Argiñetakoaren Kofradia, Elorrion

Zangotzako Hirutasunaren Kofradia (Nafarroa)

Aramaioko Apaizen Kofradia (Araba)

Ermandadeak eta elkarri laguntzeko hileta-elkarteak

Eranskina

Gaubeako Santa Vera Cruz Ermandadearen estatutuak

Durruma herriko Santo Rosario Kofradiaren liburua

Arimen Kofradiako araua eta estatutuak. Laudio

Senpereko parrokiako Amotze auzoko Saint-Blaise Kofradiaren estatutua edo arautegia, 1779ko otsailaren 14koa

Aramaio haraneko Apaiz Agurgarrien Amaren Natibitatea Kofradiako arautegi erreformatua, Araba herrialdea, Gasteizko elizbarrutia

Bakartasuna Hilen Ermandadea. Zeanuri

Vera Cruz ermandadearen arautegia, 1882an sortua Alonsotegin

XXIII. EHORZKETARAKO LEKUAK ETA MODUAK

Ehorzketa etxean. Etxekanderearen baratzea

Ehorzketa elizaren ondoan

Ehorzketa elizaren barruan

Elizetan ehorzteko legezko debekuak

Hilerria

Izenak

Hilerriaren kokapena

    • Tenpluaren ondoan
    • Hilerriak ermiten ondoan
    • Hilerriak aldirietan

Hilerriko espazioaren banaketa

Hilobian ehorzteko eskubidea

Ehorzketa moduak

    • Tumulua
    • Hilobia lurrean lauza batekin
    • Panteoia
    • Nitxoa

Hilobiaren goiburua

    • Gurutzeak
    • Hilarriak

Bedeinkatu gabeko lurra

    • Linboa
    • Beren burua hil dutenentzako eta fedegabeentzako espazioa
    • Kasu partikularrak
    • Ehorzketa zibilak

XXIV. MAMUAK ETA ARIMA HERRATUAK

Agerpenei buruzko sinesmenak

Arimak agertzeko moduak

Soinu eta zarata arraroak. Herotsegileak

Argiak eta distirak. Argi-egileak

Itzalak. Gerixetiak

Usainak. Arimen usaina

Gorputz formaduna

Beste agerpen mota batzuk

Agerpenen denborak

Agerpenen eszenatokiak

Etxea eta beheko sua

Bideak eta bidegurutzeak

Arimen egoitzak

Agerpenen lekukoak

Agerpenen aurreko jokabideak

Prebentzioak

Arauak eta elkarrizketa moldeko formulak. Zer arrangura duk?

Erresalbuak eta akreditazioak. Atzamarren erreunea

Ihes eginarazteko moduak

Arimen eskariak

    • Mezak
    • Otoitzak
    • Zorrak kitatzea
    • Promesak betetzea

Aieruak eta agerpenei beldurra

Hilerriari bueltak emateko debekua

Ehorzketa-lekuei beldurra

Arimekiko sinesmenari lotutako praktikak

Agertuen narrazio tradizionalizatuak

Apaiz-ehiztari herratua. Abade-txakurrak

Apaiza meza baten faltan. Gauerdiko meza

Zerbitzari zordun izateagatik. Zorrak pagatu arte neskato

Eranskina: Agertuen kontakizunak

Herotsegilea. Arima burrunbatsua

Argi-egilea. Arima argitsua

Atzamarren erreunea. Su-aztarna

Txarri-elia. Urdalde

Zazpi estatuz ez ondoratu. Zazpi estadio urruntzea

Mallabiko abadea. Apaiz-ehiztari herratua

Gauerdiko meza. Apaiza meza baten faltan

Zorrak pagatu arte neskato. Zerbitzari zordun izateagatik

Arima herratua (âme errante) qui écrit sur un papier nu

Arima korotik gora joan. Agerpena elizan

Kuadrilea kantaren-kantaren. Arima-taldea hilerri ondoan

Gaitzerua eta ezkoa. Kandela lakariaren azpian

XXV. HERIOTZ OHIKUNEAK IPARRALDEN