Diferencia entre revisiones de «Presentacion Ritos del nacimiento al matrimonio en vasconia/eu»

De Atlas Etnográfico de Vasconia
Saltar a: navegación, buscar
(Página creada con «Transhumantziari eta trasnterminantziari buruzko kontuak xehatzen dira. Neguko bazkalekuetarako ibiltaritza eta, alderantzira, udako bazkalekuetarakoa, udan. Artzain motak...»)
 
(No se muestran 21 ediciones intermedias de 2 usuarios)
Línea 1: Línea 1:
 
<languages></languages>
 
<languages></languages>
Obra honek, hasieran, aztertzen ditu arrazak, behiei eta ardiei erreparatuz batez ere, eta animalien hazkuntza tradizionala, isurialde atlantikoaren eta mediterraneoaren arteko bereizketa eginez. Ondoren, animaliek espeziearen, adinaren eta sexuaren arabera dituzten izenak aztertzen dira.
+
Obra honek bizitzako hiru atal garrantzitsu hartzen ditu: jaiotza eta haurtzaroa, gaztaroa eta ezkongabe egoeratik ezkondu egoerarako iragatea.
  
Beste atal bat elikadurari eta ukuiluei buruzkoa da. Horrez gain, animaliak landan daudenean erabiltzen diren askotariko prozedurak deskribatzen dira. Ugaltzearen zikloa aztertzen da: araldia eta estaltzea, ume izateko aldia eta erditzea, gorteiatzea eta intseminazio artifiziala.
+
Hasierako atalean, jaiotzari eskainitakoan, haurren jatorriari zein erditzeari berari buruzko haurren sineskeriak deskribatzen dira. Honako egoera hauek kontatzen dira: edoskitzaroa, jaioberriak jasotzen duen arreta eta jaiotzarekin lotutako sineskeriak. Bataioaren errituala lantzen da, aita-ama pontekoen zeregina, bataioa dela-eta egiten diren oturuntzak eta amaren eginbeharrak erdiberriaroan. Ondoren, lehen haurtzaroa lantzen da, haurra helduen munduan sartzen den aroa. Nerabezaroan lehen jaunartzea egin eta sendotza jasotzen da; horiek haurtzaroa utzi eta gaztarora iragaten deneko unea mugatzen dute.
  
Obraren gune nagusiak lurralde guztietako mendietako aziendaren ikerketa du ardatz. Jabetza markei erreparatzen zaie. Sakon ikertzen da saldoarekin mendira igotzea, eta, horri lotuta, animalien segizioa, udako zein neguko bazkalekuak eta artzainaren urteroko zikloa deskribatzen dira. Bazkaleku komunalak ere aztertzen dira: komunalak Bizkaian, Arabako ermandadeak eta bazka-erkidegoak, Gipuzkoako eta Arabako partzuergoak, Nafarroako bateratzeak eta komunalak, Pirinioetako berezitasunak, corraliza nafarrak, elkarrekiko larreak, Pirinioen iparraldeko Euskal Herriko lurralde-sindikatuak eta kaiolarra. Euskal Herriko antzinako saroiak ere aztertzen dira. Mendietako eta mendilerroetako artzain-establezimenduak deskribatzen dira.
+
Bigarren atala gaztaroari eta ''mocería'' deritzenei eskainita dago; horiek oso sustraituta egon dira Araban eta Nafarroan. Dantzak, erromeriak eta herrietako jaiak deskribatzen dira, gazteek elkar ezagutzeko eta gorteiatzen hasteko gune moduan. Atal bana eskaintzen zaie mutilen derrigorrezko soldaduskari eta posizio sozial jakin bateko emakume gazteen jendaurreko aurkezpenari.
  
Transhumantziari eta trasnterminantziari buruzko kontuak xehatzen dira. Neguko bazkalekuetarako ibiltaritza eta, alderantzira, udako bazkalekuetarakoa, udan. Artzain motak ere aztertzen dira, kontuan izanik saldoaren jabe diren ala ez, saldo handien soldatapeko artzainak edo kontzeju-artzainak, eta haien bizitza eta lan baldintzak. Artzainari azienda zaintzen laguntzen dioten txakur motak, janzkera, hornidura eta garatu duten eskulangintza, eta saldoen harrapakari diren animalien ehiza.
+
Ezkongai harremana eta ezkontza aurreko harremanak aztertzen dira; antzina, ezkontza zekarten horiek. Bai eta landa eremuetan jabetza zeukaten familiek ezkontza zela-eta sinatzen zituzten kapitulazioak ere. Bada, halaber, ezkongai zen emakumeari ematen zitzaion doteari buruzko atal espezifiko bat ere.
  
Otro apartado se centra en la boda. Se describen los preparativos de la misma, las proclamas y la despedida de soltero. Se aborda todo lo referente al acto: el cortejo nupcial, la ceremonia religiosa y el matrimonio civil, al banquete de bodas, las ofrendas postnupciales y las comidas de tornaboda. El arreo y su trasporte, que antaño se hacía en carro, y la entrada en el domicilio conyugal completan este apartado. Son asuntos apendiculares la soltería, el celibato religioso, el casamiento de viudos y de viejos, y las uniones libres.
+
Beste atal batek ezkontza du ardatz. Haren prestaketak deskribatzen dira, deiune-aldiak eta ezkondu aurreko agurrak. Ekintzari lotutako guztiari erreparatzen zaio: ezkon-segizioa, zeremonia erlijiosoa eta ezkontza zibila, ezkontzako banketea, ezkondu ondorengo eskaintzak eta ezteiondoa. Atal hau arreoak eta haren garraioak, antzina gurdian egina, eta ezkonberrien etxerako sarrerak osatzen dute. Gai gehigarriak dira ezkongabetasuna, zelibatu erlijiosoa, alargunen eta zaharren ezkontzak eta elkartze libreak.
  
 
<div align="center"><nowiki>* * *</nowiki></div>&nbsp;
 
<div align="center"><nowiki>* * *</nowiki></div>&nbsp;
  
Trabajo de campo llevado a cabo en 66 poblaciones (Álava: 13; Bizkaia: 16; Gipuzkoa: 12; Navarra: 14; Vasconia continental: 11). Campaña de investigación realizada en 1992. Publicación del tomo: 1998.
+
66 herritan egindako landa lana (Araba: 13; Bizkaia: 16; Gipuzkoa: 12; Nafarroa: 14; Euskal Herri kontinentala: 11). 1992an egindako ikerketa kanpaina. Liburukiaren argitalpena: 1998.
 
<div class="subindice">
 
<div class="subindice">
=== [[Introduccion_Ritos_del_nacimiento_al_matrimonio_en_vasconia|Introducción]] ===
+
== [[Introduccion_Ritos_del_nacimiento_al_matrimonio_en_vasconia/eu|Sarrera]] ==
  
=== [[El_medio_natural_y_humano_Ritos_del_nacimiento_al_matrimonio_en_vasconia|El medio natural y humano]] ===
+
<div style="margin-left:0cm;"></div>
  
=== [[Preambulo_Ritos_del_nacimiento_al_matrimonio_en_vasconia|Preámbulo]] ===
+
== [[Preambulo_Ritos_del_nacimiento_al_matrimonio_en_vasconia/eu|Euskal Herriko ohikuneak jaiotzatik ezkontzara eta euron ibilbidea]] ==
 
</div>  
 
</div>  
{{DISPLAYTITLE: Presentación}} {{#bookTitle:Ritos del Nacimiento al Matrimonio en Vasconia | Ritos_del_nacimiento_al_matrimonio_en_vasconia}}
+
{{DISPLAYTITLE: Aurkezpena}} {{#bookTitle:Euskal Herriko Ohikuneak Jaiotzatik Ezkontzara | Ritos_del_nacimiento_al_matrimonio_en_vasconia/eu}}

Revisión actual del 08:58 6 sep 2019

Otros idiomas:
Inglés • ‎Español • ‎Euskera • ‎Francés

Obra honek bizitzako hiru atal garrantzitsu hartzen ditu: jaiotza eta haurtzaroa, gaztaroa eta ezkongabe egoeratik ezkondu egoerarako iragatea.

Hasierako atalean, jaiotzari eskainitakoan, haurren jatorriari zein erditzeari berari buruzko haurren sineskeriak deskribatzen dira. Honako egoera hauek kontatzen dira: edoskitzaroa, jaioberriak jasotzen duen arreta eta jaiotzarekin lotutako sineskeriak. Bataioaren errituala lantzen da, aita-ama pontekoen zeregina, bataioa dela-eta egiten diren oturuntzak eta amaren eginbeharrak erdiberriaroan. Ondoren, lehen haurtzaroa lantzen da, haurra helduen munduan sartzen den aroa. Nerabezaroan lehen jaunartzea egin eta sendotza jasotzen da; horiek haurtzaroa utzi eta gaztarora iragaten deneko unea mugatzen dute.

Bigarren atala gaztaroari eta mocería deritzenei eskainita dago; horiek oso sustraituta egon dira Araban eta Nafarroan. Dantzak, erromeriak eta herrietako jaiak deskribatzen dira, gazteek elkar ezagutzeko eta gorteiatzen hasteko gune moduan. Atal bana eskaintzen zaie mutilen derrigorrezko soldaduskari eta posizio sozial jakin bateko emakume gazteen jendaurreko aurkezpenari.

Ezkongai harremana eta ezkontza aurreko harremanak aztertzen dira; antzina, ezkontza zekarten horiek. Bai eta landa eremuetan jabetza zeukaten familiek ezkontza zela-eta sinatzen zituzten kapitulazioak ere. Bada, halaber, ezkongai zen emakumeari ematen zitzaion doteari buruzko atal espezifiko bat ere.

Beste atal batek ezkontza du ardatz. Haren prestaketak deskribatzen dira, deiune-aldiak eta ezkondu aurreko agurrak. Ekintzari lotutako guztiari erreparatzen zaio: ezkon-segizioa, zeremonia erlijiosoa eta ezkontza zibila, ezkontzako banketea, ezkondu ondorengo eskaintzak eta ezteiondoa. Atal hau arreoak eta haren garraioak, antzina gurdian egina, eta ezkonberrien etxerako sarrerak osatzen dute. Gai gehigarriak dira ezkongabetasuna, zelibatu erlijiosoa, alargunen eta zaharren ezkontzak eta elkartze libreak.

* * *
 

66 herritan egindako landa lana (Araba: 13; Bizkaia: 16; Gipuzkoa: 12; Nafarroa: 14; Euskal Herri kontinentala: 11). 1992an egindako ikerketa kanpaina. Liburukiaren argitalpena: 1998.