Diferencia entre revisiones de «Presentacion Ganaderia y pastoreo en vasconia/eu»

De Atlas Etnográfico de Vasconia
Saltar a: navegación, buscar
(Página creada con «Beste atal bat elikadurari eta ukuiluei buruzkoa da. Horrez gain, animaliak landan daudenean erabiltzen diren askotariko prozedurak deskribatzen dira. Ugaltzearen zikloa az...»)
m (Texto reemplazado: «{{#bookTitle:Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian|Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia/eu}}» por «{{#bookTitle:Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian | Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia/eu}}»)
 
(No se muestran 21 ediciones intermedias de 2 usuarios)
Línea 4: Línea 4:
 
Beste atal bat elikadurari eta ukuiluei buruzkoa da. Horrez gain, animaliak landan daudenean erabiltzen diren askotariko prozedurak deskribatzen dira. Ugaltzearen zikloa aztertzen da: araldia eta estaltzea, ume izateko aldia eta erditzea, gorteiatzea eta intseminazio artifiziala.
 
Beste atal bat elikadurari eta ukuiluei buruzkoa da. Horrez gain, animaliak landan daudenean erabiltzen diren askotariko prozedurak deskribatzen dira. Ugaltzearen zikloa aztertzen da: araldia eta estaltzea, ume izateko aldia eta erditzea, gorteiatzea eta intseminazio artifiziala.
  
El grueso de la obra se centra en el estudio del ganado de monte en los distintos territorios. Se abordan las marcas de propiedad. La subida con el rebaño al monte es objeto de detenido estudio y en ella se describe la comitiva animal, los pastos veraniegos e invernales y el ciclo anual del pastor. También se abordan los pastos comunales: los comunales en Bizkaia, las hermandades y comunidades de pastos de Álava, las parzonerías guipuzcoanas y alavesas, las uniones y los comunales de Navarra, las peculiaridades pirenaicas, las corralizas navarras, las facerías, los sindicatos territoriales y el kaiolar del País Vasco norpirenaico. También se tratan los antiguos seles en Vasconia. Se describen los establecimientos pastoriles en los montes y sierras.
+
Obraren gune nagusiak lurralde guztietako mendietako aziendaren ikerketa du ardatz. Jabetza markei erreparatzen zaie. Sakon ikertzen da saldoarekin mendira igotzea, eta, horri lotuta, animalien segizioa, udako zein neguko bazkalekuak eta artzainaren urteroko zikloa deskribatzen dira. Bazkaleku komunalak ere aztertzen dira: komunalak Bizkaian, Arabako ermandadeak eta bazka-erkidegoak, Gipuzkoako eta Arabako partzuergoak, Nafarroako bateratzeak eta komunalak, Pirinioetako berezitasunak, ''corraliza'' nafarrak, elkarrekiko larreak, Pirinioen iparraldeko Euskal Herriko lurralde-sindikatuak eta ''kaiolarra''. Euskal Herriko antzinako saroiak ere aztertzen dira. Mendietako eta mendilerroetako artzain-establezimenduak deskribatzen dira.
  
La detallan asuntos relativos a la trashumancia y la trasterminancia. La itinerancia a los pastos invernales y al contrario, a los pastos veraniegos en época estival. También se estudian las clases de pastores según sean ellos dueños del rebaño, pastores asalariados de grandes rebaños o pastores concejiles, y sus condiciones de vida y de trabajo. Las diferentes clases de perro que ayudan al pastor en el cuidado del ganado, la indumentaria, el ajuar y la artesanía que han desarrollado y la caza de los animales depredadores de los rebaños.
+
Transhumantziari eta trasnterminantziari buruzko kontuak xehatzen dira. Neguko bazkalekuetarako ibiltaritza eta, alderantzira, udako bazkalekuetarakoa, udan. Artzain motak ere aztertzen dira, kontuan izanik saldoaren jabe diren ala ez, saldo handien soldatapeko artzainak edo kontzeju-artzainak, eta haien bizitza eta lan baldintzak. Artzainari azienda zaintzen laguntzen dioten txakur motak, janzkera, hornidura eta garatu duten eskulangintza, eta saldoen harrapakari diren animalien ehiza.
  
Se estudia el ordeño, la elaboración del queso y otros productos lácteos y su mercado; el esquileo y la venta de lana; la matanza doméstica de los animales; la importancia de las ferias ganaderas y la compraventa de ganado. Las abejas y todo lo relacionado con la apicultura, el mundo de las creencias y las costumbres y los juegos que han practicado los pastores mientras guardan el ganado.
+
Jeztea aztertzen da, gaztaren zein esnetik eratorritako beste produktu batzuen langintza, eta horien merkatua; ile-moztea eta artilearen salmenta: etxeko animalien hilketa; ganadu ferien garrantzia eta aziendaren salerosketa. Erleak eta erlezaintzarekin lotutako guztia, sineskerien eta ohituren mundua, eta artzainek azienda zaindu bitartean praktikatu izan dituzten jolasak.
  
 
<div align="center"><nowiki>* * *</nowiki></div>&nbsp;
 
<div align="center"><nowiki>* * *</nowiki></div>&nbsp;
  
Trabajo de campo llevado a cabo en 61 poblaciones (Álava: 13; Bizkaia: 12; Gipuzkoa: 11; Navarra: 16; Vasconia continental: 9). Además de 26 sierras y montes de todo el territorio. Campaña de investigación realizada en 1989. Publicación del tomo: 1993, reedición: 2005.
+
61 herritan egindako landa lana (Araba: 13; Bizkaia: 12; Gipuzkoa: 11; Nafarroa: 16; Euskal Herri kontinentala: 9). Lurralde osoko 26 mendilerro eta menditan egindakoaz gain. 1989an egindako ikerketa kanpaina. Liburukiaren argitalpena: 1993, berrargitalpena: 2005.
 
<div class="subindice">
 
<div class="subindice">
=== [[Introduccion_Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia|Introducción]] ===
 
  
=== [[El_medio_natural_y_humano_Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia|El medio natural y humano]] ===
+
<div style="margin-left:0cm;"></div>
  
=== [[Preambulo_Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia|Preámbulo]] ===
+
== [[Preambulo_Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia/eu|Abeltzaintza eta artzaintza eta bien bilakaera]] ==
 
</div>
 
</div>
{{DISPLAYTITLE: Presentación}} {{#bookTitle:Ganadería y Pastoreo en Vasconia|Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia}}
+
{{DISPLAYTITLE: Aurkezpena}} {{#bookTitle:Abeltzaintza eta Artzaintza Euskal Herrian | Ganaderia_y_pastoreo_en_vasconia/eu}}

Revisión actual del 07:18 25 jun 2019

Otros idiomas:
Inglés • ‎Español • ‎Euskera • ‎Francés

Obra honek, hasieran, aztertzen ditu arrazak, behiei eta ardiei erreparatuz batez ere, eta animalien hazkuntza tradizionala, isurialde atlantikoaren eta mediterraneoaren arteko bereizketa eginez. Ondoren, animaliek espeziearen, adinaren eta sexuaren arabera dituzten izenak aztertzen dira.

Beste atal bat elikadurari eta ukuiluei buruzkoa da. Horrez gain, animaliak landan daudenean erabiltzen diren askotariko prozedurak deskribatzen dira. Ugaltzearen zikloa aztertzen da: araldia eta estaltzea, ume izateko aldia eta erditzea, gorteiatzea eta intseminazio artifiziala.

Obraren gune nagusiak lurralde guztietako mendietako aziendaren ikerketa du ardatz. Jabetza markei erreparatzen zaie. Sakon ikertzen da saldoarekin mendira igotzea, eta, horri lotuta, animalien segizioa, udako zein neguko bazkalekuak eta artzainaren urteroko zikloa deskribatzen dira. Bazkaleku komunalak ere aztertzen dira: komunalak Bizkaian, Arabako ermandadeak eta bazka-erkidegoak, Gipuzkoako eta Arabako partzuergoak, Nafarroako bateratzeak eta komunalak, Pirinioetako berezitasunak, corraliza nafarrak, elkarrekiko larreak, Pirinioen iparraldeko Euskal Herriko lurralde-sindikatuak eta kaiolarra. Euskal Herriko antzinako saroiak ere aztertzen dira. Mendietako eta mendilerroetako artzain-establezimenduak deskribatzen dira.

Transhumantziari eta trasnterminantziari buruzko kontuak xehatzen dira. Neguko bazkalekuetarako ibiltaritza eta, alderantzira, udako bazkalekuetarakoa, udan. Artzain motak ere aztertzen dira, kontuan izanik saldoaren jabe diren ala ez, saldo handien soldatapeko artzainak edo kontzeju-artzainak, eta haien bizitza eta lan baldintzak. Artzainari azienda zaintzen laguntzen dioten txakur motak, janzkera, hornidura eta garatu duten eskulangintza, eta saldoen harrapakari diren animalien ehiza.

Jeztea aztertzen da, gaztaren zein esnetik eratorritako beste produktu batzuen langintza, eta horien merkatua; ile-moztea eta artilearen salmenta: etxeko animalien hilketa; ganadu ferien garrantzia eta aziendaren salerosketa. Erleak eta erlezaintzarekin lotutako guztia, sineskerien eta ohituren mundua, eta artzainek azienda zaindu bitartean praktikatu izan dituzten jolasak.

* * *
 

61 herritan egindako landa lana (Araba: 13; Bizkaia: 12; Gipuzkoa: 11; Nafarroa: 16; Euskal Herri kontinentala: 9). Lurralde osoko 26 mendilerro eta menditan egindakoaz gain. 1989an egindako ikerketa kanpaina. Liburukiaren argitalpena: 1993, berrargitalpena: 2005.