Diferencia entre revisiones de «Proemio Alimentacion domestica en vasconia/eu»

Revisión actual del 08:08 26 may 2020

Otros idiomas:

Español • ‎Euskera • ‎Francés

Aurreko gizaldiaren azken urteetatik eta hona asko dira Euskal Herriaren ohituren berri emanez egin izan diren ikerlanak. Dena den, lan honeek ez dute eman geure herriaren kultura-aberatsaren berri, eta hauxe da edozein gizatalde ongi ezagutzeko era bakarra.

Gure herriak, aintzina-aintzinako ezaugarriak baditu ere, ez du ordea bere buruaren berri eman dezaken Atlas kulturala. Atlas honen bitartez Euskal Herriak bere buruaren berri eman eta honekin batera bisitariek edo ezagutu nahi dutenek gure bizimodua eta edestia ikasi eta inguruko beste herriengandik bereiztu eta hobeki ikertuko dute.

1963. urtean Nafarroako Unibertsitatean euskal kultura alorreko katedra-arduradun izendatu ninduten, eta bertan egin nuen hamasei bat urte. Irakaskuntza-lan haren osagarri legez ikerlari talde bat hezi nuen Nafarroan bertan, eta ETNIKER izena eman, hau da: Etniaren ikerketan jardungo zuen taldea. Nafarroako ETNIKER hura bertako Unibertsitateak babestu zuen ordutik aitzina. Urteak joan urteak etorri, eta hainbat erakunderen babesean, Euskal Herriko beste hainbeste ikerlari-talde eratu zen: ETNIKER Gipuzkoa, Aranzadi Zientzia-Elkartearen itzalpean, ETNIKER Bizkaia Labayru Ikastegiaren kerizpean eta ETNIKER Araba, gaur egun Arabako Etnografia-mintegia abaro duela. Azken urteotan ETNIKERko beste talde bat antolatu dugu Iparraldean, Baionako Lauburu Elkartearen babesean.

ETNIKER talde guzti hauen antolakuntza federala da, eta Euskal Herriaren ohizko kultura dute ikasgai. Euren eginkizun nagusia biziera-gaiak, ohiturak eta herri-siniskerak, gure herrietan ageri diren modu berberean, eta baita egun bizi duten aldaeraren berri ematea da.

1921 urtearen aldera, eginkizun hauetan hasiberri ginelarik, gure lehenengoetariko asmo bat zera izan zen: inguruko beste herri batzuetako elkarte etnografikoek erabili izan zituzten galdekizunak hartu eta berton tokian tokiko itaunketak egitea, gure lanetarako lehen-gaia finkatuz. Halako lanetan jarduteko eta ikerketen jarraipena ziurtatzeko adituen trebakuntza izan nuen helburu, eta horretarako Eusko Folklore erakundea sortu. Orduko gure ikerketak, oraingoak bezela, pentsakera, sentikera eta egikerari buruz ziren, batipat ohizko bizierak kontuan hartuz.

Aintzinako euskal bizierak jasotea derrigorrezkoa dugu, egungo bizimoduak hauek guztiz itxuraldatu eta desagerrerazi baino lehen. Horregaitik ezinbestekoa deritzaiot euskal lurraldeetako eskualde ezberdinetan egindako monografiak argitaratzeari. Hori zela-ta, 1969.ean, eta lau urte lehenago Europan Nazioarteko Konferentziak ezarritakoari jarraituz, Guía para una encuesta etnográfica egin nuen: Berau dugu ETNIKER taldeek Euskal Herriko lau alderdietan erabili izan duten inkesta.

Argitalkuntza honek giza-biziarentzat hain garrantzitsu den azkurriaren edo elikaduraren arloa dakarkigu hona. Lehen urrats honen ondoren, eta gure galdekizuna guztiz osatu arte, agertuko dira beste lan batzuk hurrenez-hurren. Lan honeen osatzean, tokian tokiko ikerketa egin eta, EUSKAL HERRIKO ETNIKER talde guztiek hari berberari darraiotela jokatu izan dute.

Gai guztien bilketak euskaldunen egikeren ezagutza hobea ekarriko du, bai aintzinako ohiturazkoena, bai beraiek egun bizi duten aldaerarena ere. Honekin batera, kultura ezberdinen ikerketan euskaldunen etnografia partaide izan dadin urrats ederra izango dela uste dut.

Hainbat urte igaro da 1921.ean eginkizun honi ekin genionetik, nahiz eta, gorago aipatu dudanez, beste izenburu bat eman eta ikerketabidea zertxobait aldatu dugun. Eusko Jaurlaritzaren laguntzari esker Atlasaren lehen liburu honek argia ikusi du oraingo honetan.

Zorionez tokian tokiko ikerlanek egunean egunean izen hobea hartuz doaz, aurrekoetan baino hobe suzpertu eta landu izan ohi dira, eta horregaitik arlo honen etorkizuna itxaropenez ikusten dut. Euskal Herriko Atlas Etnografiko honek ekarri dituen ikerketa-lanei eredugarri deritzaiet. Geure aintzinako egitasmoa gorpuztuz doala uste dut. Eta hau guzti hau ETNIKER taldeek egin izan duten jardu era trinkoari esker.

Gure ekinbidearen xedea ekintzen bilatzean metodologia bati jarraitzea izan beharko luke, lekuan lekuko ikerlanean, eta norbera bere ingurukoa ezagun duelarik. Hauxe izan dugu geure ekintzabide etnografikoaren iturburu, eta hauxe izan behar baita honen ondoren etorriko diren lantegien neurria. Hala izan dadila bada.

Barandian'go Joxemiel
Ataun, 1990eko Maiatza

@@ Línea 4: / Línea 4: @@
 Gure herriak, aintzina-aintzinako ezaugarriak baditu ere, ez du ordea bere buruaren berri eman dezaken Atlas kulturala. Atlas honen bitartez Euskal Herriak bere buruaren berri eman eta honekin batera bisitariek edo ezagutu nahi dutenek gure bizimodua eta edestia ikasi eta inguruko beste herriengandik bereiztu eta hobeki ikertuko dute.
-El año 1963 se me encomendó la cátedra de cultura vasca en la Universidad de Navarra donde trabajé durante diecisiete años. Como complemento de aquella labor docente organicé en Navarra un grupo de investigación, al que denominé ETNIKER, término éste que viene a significar «investigación étnica». El grupo ETNIKER de Navarra quedó adscrito al Seminario de Arqueología de la mencionada Universidad. Poco después se fueron formando, al amparo de diversas instituciones, grupos de investigación en otras regiones de Vasconia: ETNIKER de Gipuzkoa en la Sociedad de Ciencias Aranzadi, ETNIKER de Bizkaia en el Instituto Labayru y ETNIKER de Alava actualmente adscrito al Seminario Alavés de Etnografía. Mas recientemente se ha organizado el Grupo ETNIKER de Iparralde que tiene su sede en Bayona en la Association Lauburu.
+. urtean Nafarroako Unibertsitatean euskal kultura alorreko katedra-arduradun izendatu ninduten, eta bertan egin nuen hamasei bat urte. Irakaskuntza-lan haren osagarri legez ikerlari talde bat hezi nuen Nafarroan bertan, eta ETNIKER izena eman, hau da: Etniaren ikerketan jardungo zuen taldea. Nafarroako ETNIKER hura bertako Unibertsitateak babestu zuen ordutik aitzina. Urteak joan urteak etorri, eta hainbat erakunderen babesean, Euskal Herriko beste hainbeste ikerlari-talde eratu zen: ETNIKER Gipuzkoa, Aranzadi Zientzia-Elkartearen itzalpean, ETNIKER Bizkaia Labayru Ikastegiaren kerizpean eta ETNIKER Araba, gaur egun Arabako Etnografia-mintegia abaro duela. Azken urteotan ETNIKERko beste talde bat antolatu dugu Iparraldean, Baionako Lauburu Elkartearen babesean.
-Todos estos Grupos ETNIKER que trabajan federadamente tienen como objetivo el estudio de la cultura tradicional del Pueblo Vasco. Se trata de recoger la cultura material, las costumbres y el mundo de los valores tal como aparecen en la vida de nuestros pueblos, señalando también su transición contemporánea.
+ETNIKER talde guzti hauen antolakuntza federala da, eta Euskal Herriaren ohizko kultura dute ikasgai. Euren eginkizun nagusia biziera-gaiak, ohiturak eta herri-siniskerak, gure herrietan ageri diren modu berberean, eta baita egun bizi duten aldaeraren berri ematea da.
-Así se ha ido poniendo en marcha una de nuestras iniciativas del año 1921, cuando tratando de realizar estudios de la cultura vasca, organizamos nuestra labor primordial o trabajo sobre el terreno mediante cuestionarios basados en otros que eran utilizados por sociedades etnográficas de varios países. A fin de intensificar tales estudios y asegurar su continuidad procuré la formación de colaboradores, creando la Sociedad de Eusko Folklore. Nuestras búsquedas iban, entonces como ahora, hacia la investigación de los modos de pensar, de sentir y de actuar de la gente, sobre todo de aquélla que se encuentra vinculada a los modos de vida tradicionales.
+urtearen aldera, eginkizun hauetan hasiberri ginelarik, gure lehenengoetariko asmo bat zera izan zen: inguruko beste herri batzuetako elkarte etnografikoek erabili izan zituzten galdekizunak hartu eta berton tokian tokiko itaunketak egitea, gure lanetarako lehen-gaia finkatuz. Halako lanetan jarduteko eta ikerketen jarraipena ziurtatzeko adituen trebakuntza izan nuen helburu, eta horretarako Eusko Folklore erakundea sortu. Orduko gure ikerketak, oraingoak bezela, pentsakera, sentikera eta egikerari buruz ziren, batipat ohizko bizierak kontuan hartuz.
-Es urgente registrar las manifestaciones de la vida tradicional antes que se desfiguren o sean eliminadas por los nuevos modos de existencia. Por eso considero de una gran importancia la publicación de monografías que tienen como base investigaciones sistemáticas efectuadas en las diversas comarcas del territorio vasco. A este efecto elaboramos en 1969 la ''Guía para una encuesta etnográfica'' conforme al plan que la Conferencia Internacional Europea formuló el año 1965. Es éste el cuestionario con el que trabajan los Grupos ETNIKER en todas las regiones de Vasconia.
+Aintzinako euskal bizierak jasotea derrigorrezkoa dugu, egungo bizimoduak hauek guztiz itxuraldatu eta desagerrerazi baino lehen. Horregaitik ezinbestekoa deritzaiot euskal lurraldeetako eskualde ezberdinetan egindako monografiak argitaratzeari. Hori zela-ta, 1969.ean, eta lau urte lehenago Europan Nazioarteko Konferentziak ezarritakoari jarraituz, ''Guía para una encuesta etnográfica'' egin nuen: Berau dugu ETNIKER taldeek Euskal Herriko lau alderdietan erabili izan duten inkesta.
-Los materiales que se aportan en esta publicación están referidos a un hecho de gran importancia en la vida humana cual es la alimentación. A esta primera contribución seguirán otras hasta completar los temas formulados en nuestro cuestionario etnográfico. En la elaboración de estos trabajos, previa la requerida investigación de campo, están participando de modo planificado los Grupos ETNIKER DE EUSKALERRIA.
+Argitalkuntza honek giza-biziarentzat hain garrantzitsu den azkurriaren edo elikaduraren arloa dakarkigu hona. Lehen urrats honen ondoren, eta gure galdekizuna guztiz osatu arte, agertuko dira beste lan batzuk hurrenez-hurren. Lan honeen osatzean, tokian tokiko ikerketa egin eta, EUSKAL HERRIKO ETNIKER talde guztiek hari berberari darraiotela jokatu izan dute.
-El conjunto de estos temas posibilitará un conocimiento en profundidad de la cultura tradicional de nuestro pueblo y de las transiciones que en ella se están produciendo y será, a la vez, un seguro punto de vista para integrar la etnografía de los vascos en un estudio comparativo de las culturas.
+Gai guztien bilketak euskaldunen egikeren ezagutza hobea ekarriko du, bai aintzinako ohiturazkoena, bai beraiek egun bizi duten aldaerarena ere. Honekin batera, kultura ezberdinen ikerketan euskaldunen etnografia partaide izan dadin urrats ederra izango dela uste dut.
-Han pasado muchos años desde que en 1921 iniciamos esta tarea, aunque con el nombre actual y con nuevo método como hemos dejado señalado se reemprendió el año 1969. Hoy gracias a la ayuda económica que nos ha prestado el Gobierno Vasco, podemos presentar este primer tomo del Atlas.
+Hainbat urte igaro da 1921.ean eginkizun honi ekin genionetik, nahiz eta, gorago aipatu dudanez, beste izenburu bat eman eta ikerketabidea zertxobait aldatu dugun. Eusko Jaurlaritzaren laguntzari esker Atlasaren lehen liburu honek argia ikusi du oraingo honetan.
-Afortunadamente los trabajos de investigación de campo son hoy más apreciados, promovidos y cultivados que antaño y por eso veo el futuro con optimismo. Considero que los estudios etnográficos para la realización de este proyecto del Atlas Etnográfico de Vasconia se están llevando a cabo muy bien. Nuestro plan se está realizando. Esto es debido al trabajo y al esfuerzo de los colaboradores de los Grupos ETNIKER extendidos por todo el territorio.
+Zorionez tokian tokiko ikerlanek egunean egunean izen hobea hartuz doaz, aurrekoetan baino hobe suzpertu eta landu izan ohi dira, eta horregaitik arlo honen etorkizuna itxaropenez ikusten dut. Euskal Herriko Atlas Etnografiko honek ekarri dituen ikerketa-lanei eredugarri deritzaiet. Geure aintzinako egitasmoa gorpuztuz doala uste dut. Eta hau guzti hau ETNIKER taldeek egin izan duten jardu era trinkoari esker.
-Lo básico de nuestro designio es el método de rebusca de hechos, el trabajo sobre el terreno, el conocimiento del contorno al que nos hallamos estrechamente ligados. Esta ha sido nuestra andadura etnográfica desde sus comienzos. Que progresen por ese camino es lo que les deseo a los continuadores de nuestros trabajos.
+Gure ekinbidearen xedea ekintzen bilatzean metodologia bati jarraitzea izan beharko luke, lekuan lekuko ikerlanean, eta norbera bere ingurukoa ezagun duelarik. Hauxe izan dugu geure ekintzabide etnografikoaren iturburu, eta hauxe izan behar baita honen ondoren etorriko diren lantegien neurria. Hala izan dadila bada.
-<p style="text-align: right;"><span style="font-size:smaller;">'''José Miguel de Barandiarán'''<br/>Ataun, Mayo 1990</span></p>
+<p style="text-align: right;"><span style="font-size:smaller;">'''Barandian'go Joxemiel'''<br/>Ataun, 1990eko Maiatza</span></p>
-{{DISPLAYTITLE: Proemio}}{{#bookTitle:Alimentación doméstica en Vasconia | Alimentacion_domestica_en_vasconia}}
+{{DISPLAYTITLE: Aitzin solasa}}{{#bookTitle:Etxeko Elikadura Euskal Herrian | Alimentacion_domestica_en_vasconia/eu}}