Diferencia entre revisiones de «Presentacion Casa y familia en vasconia/eu»

Revisión actual del 08:03 25 jun 2019

Otros idiomas:

Gai zabalak lantzen dira, hala nola, etxea eta familia, etxea ez baita hutsik dagoen eraikin bat, bizitzaz betetakoa baizik; hartan familia bat bizi da, hau da, etxe habitatua ikertzen da. Batez ere landa eremuko etxe tradizionala deskribatzen da, nekazari-abeltzain bizimodura bideratua, gune urbanoetakoak baztertu gabe, besteak beste, txaletak eta arrantzale-etxeak.

Lehenik lurraldea eta populaketa moduak ikertzen dira. Isurialde atlantikoan sakabanaketa izan da nagusi; mediterraneoan, aldiz, kontzentrazioa, bien arteko bereizketa-lerroa oso argia izan gabe. Hurrengo blokean etxearen egiturazko elementuen deskribapen analitikoa egiten da. Xeheki aztertzen dira teilatu motak, zimenduak eta hormak, ateak eta leihoak, eta orientazioa. Eraikuntza materialak eskura zeudenak izan dira: zura; harria, halakorik zegoen lekuan, eta, bestela, pezoa. Bertan bizi direnen jardueretara egokituta dago etxea. Barruko banaketa eta apainketarako elementuak ere lantzen dira. Horrez gain, sua, hau da, beheko sua etxearen erdigune moduan, eta argiztapen sistemak; gela bakoitzeko altzari multzoa eta ajuarra eta etxearen garbiketa, arropa eta baxera. Azkenean, etxeko sineskeriak eta errituak jasotzen dira.

Familiari dagokionez, antzina handia izaten zen, eta hiru belaunaldi bizi ziren etxe berean, hala landa eremuan nola eremu urbanoan. Gaur egun, aldiz, familiak kide gutxiago izaten ditu. Familiaren ondarearen transmisioa funtsezko alderdia da, baina hori gauzatzeko moduak desberdinak dira erregimen foraleko lurraldeetan eta erregimen komunekoetan. Atal zabal bat senar-emazteen bizitzaz eta zereginez arduratzen da. Heziketa orokorrean eta balio kultural eta erlijiosoak seme-alabei transmititzeko orduan, amak funtsezko eta nagusitasunezko zeregina izan du. Jatorrizko familiarekiko harremana familiaren barruan asko zaindu den kontua izan da, batez ere herriko jaietan eta familiako elkarretaratzeetan, hiletetan batik bat. Azkenik, ohorea aztertzen da, zeina familiako multzo osoari dagokion; ahaideen arteko elkartasuna; batasuna eta laguntza ematea gaitzik edo umezurtzik baldin bada, eta liskarren eta gatazken konponbidea.

* * *

87 herritan egindako landa lana (Araba: 14; Bizkaia: 16; Gipuzkoa: 17; Nafarroa: 27; Euskal Herri kontinentala: 13). 1998an egindako ikerketa kanpaina, altzari multzoarena 1999an eta familiarena eta ahaidetasunarena 2000-2001. urteetan. Liburukiaren argitalpena: 2011.

@@ Línea 1: / Línea 1: @@
 <languages></languages>
-{{DISPLAYTITLE: Aurkezpena}}
+Gai zabalak lantzen dira, hala nola, etxea eta familia, etxea ez baita hutsik dagoen eraikin bat, bizitzaz betetakoa baizik; hartan familia bat bizi da, hau da, etxe habitatua ikertzen da. Batez ere landa eremuko etxe tradizionala deskribatzen da, nekazari-abeltzain bizimodura bideratua, gune urbanoetakoak baztertu gabe, besteak beste, txaletak eta arrantzale-etxeak.
-Duela zenbait hamarkadatatik hona, Eusko Jaurlaritzak gogotik babesa ematen die Etniker Euskalerria Taldeek Labayru Ikastegiko Etnografia Sailaren zuzendaritza eta koordinaziopean Euskal Herrian egiten dituzten landa-ikerketei eta lanei.
+Lehenik lurraldea eta populaketa moduak ikertzen dira. Isurialde atlantikoan sakabanaketa izan da nagusi; mediterraneoan, aldiz, kontzentrazioa, bien arteko bereizketa-lerroa oso argia izan gabe. Hurrengo blokean etxearen egiturazko elementuen deskribapen analitikoa egiten da. Xeheki aztertzen dira teilatu motak, zimenduak eta hormak, ateak eta leihoak, eta orientazioa. Eraikuntza materialak eskura zeudenak izan dira: zura; harria, halakorik zegoen lekuan, eta, bestela, pezoa. Bertan bizi direnen jardueretara egokituta dago etxea. Barruko banaketa eta apainketarako elementuak ere lantzen dira. Horrez gain, sua, hau da, beheko sua etxearen erdigune moduan, eta argiztapen sistemak; gela bakoitzeko altzari multzoa eta ajuarra eta etxearen garbiketa, arropa eta baxera. Azkenean, etxeko sineskeriak eta errituak jasotzen dira.
-Etxeko elikadurari buruzko lehenengo liburuki hartatik, beste zenbait ale argitaratu dira aldian-aldian eta, guztira, zazpi plazaratu dira orain arte, euskal kultura tradizionalaren esparru zabala jorraturik, bizitzako zein heriotzako igarobideko errituak, umeen jolasak, abeltzaintza eta artzaintza, eta herri medikuntza tartean.
+Familiari dagokionez, antzina handia izaten zen, eta hiru belaunaldi bizi ziren etxe berean, hala landa eremuan nola eremu urbanoan. Gaur egun, aldiz, familiak kide gutxiago izaten ditu. Familiaren ondarearen transmisioa funtsezko alderdia da, baina hori gauzatzeko moduak desberdinak dira erregimen foraleko lurraldeetan eta erregimen komunekoetan. Atal zabal bat senar-emazteen bizitzaz eta zereginez arduratzen da. Heziketa orokorrean eta balio kultural eta erlijiosoak seme-alabei transmititzeko orduan, amak funtsezko eta nagusitasunezko zeregina izan du. Jatorrizko familiarekiko harremana familiaren barruan asko zaindu den kontua izan da, batez ere herriko jaietan eta familiako elkarretaratzeetan, hiletetan batik bat. Azkenik, ohorea aztertzen da, zeina familiako multzo osoari dagokion; ahaideen arteko elkartasuna; batasuna eta laguntza ematea gaitzik edo umezurtzik baldin bada, eta liskarren eta gatazken konponbidea.
-Horrela, bizimodu tradizionalak ezagutarazten eta haietan sakontzen aritu dira. Ale hau landaetxeari, bertako altzariei, eta bertan bizi den familiari buruzkoa izanik, lurralde bakoitzeko etxe mota guztiak daude deskribatuta eta, lurralde bakoitzaren barruan eskualde guztietakoak: kostaldekoak zein barrualdekoak, isurialde atlantikokoak zein mediterraneokoak.
+<div align="center"><nowiki>* * *</nowiki></div>&nbsp;
-Gure gizartearen esparru guztietan gertatu diren eta oraindik ere gertatzen ari diren aldaketa azkarren ondorioz, lan hauek are beharrezkoagoak dira, zeren, bestela, ondare immaterial hau desagertu egingo litzateke, egiaztatutako idatzizko lekukotasunik utzi gabe.
+herritan egindako landa lana (Araba: 14; Bizkaia: 16; Gipuzkoa: 17; Nafarroa: 27; Euskal Herri kontinentala: 13). 1998an egindako ikerketa kanpaina, altzari multzoarena 1999an eta familiarena eta ahaidetasunarena 2000-2001. urteetan. Liburukiaren argitalpena: 2011.
-Pozarren hartzen dugu Etniker Euskalerria Taldeen eta Labayru Ikastegiaren lana, eta euren ahaleginean aurrera egitera animatzen ditugu, euskal mundu tradizionalaren ikerketa osatuz joan daitezen. Modu horretan, mundu tradizional hori bizitzen ari garen aldaketekin eta hurbileko zein urruneko beste herrialde batzuen bizipenekin konparatu ahal izango dugu.
-<p style="text-align: right;"><span style="font-size:smaller;">'''Blanca Urgell'''<br/> Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburua</span></p>
-= Berbaurrea =
-Labayru Ikastegia Bizkaiko Foru Aldundiak aspalditik kontuan hartu izan duen erakundea da, XX. mendearen hirurogeita hamarreko hamarkadaz geroztik, euskal kulturaren alde egiten duen lanagatik. 1987. urtean, Aldundiak babes irmoa eman zion erakunde bien artean atondutako edizio bati, hain zuzen ere, Ermitas de Bizkaia argitalpenari. Ermitas de Bizkaia hiru liburukiz osatutako oso lan baliotsua da.
-Ikastegiaren beste ekimen batzuek ere Aldundiaren aintzatespena eta laguntza jaso izan dute. Hohi horrela, Etniker Bizkaia aldizkariak, Etnografia Sailaren menpeko Etniker Bizkaia taldearen argitalpenak biltzen dituenak, Aldundiak eman ohi duen argitalpen onenaren saria (bere generoan) eskuratu zuen 1985ean. Era berean, Ikastegiari berari “Andrés E. de Mañaricua” saria eman zitzaion 1990. urtean, eta, duela gutxi, 2000. urtetik aurrera, baita bertoko euskararen ondarea kontserbatzera zuzenduriko programen gaineko aginduak emateko aintzatespena ere.
-Bizkaiko Foru Aldundiak azpimarratu egin nahi du Labayru Ikastegiak euskal hizkuntzaren eta kulturaren inguruan egiten duen lana. Ikastegiaren Etnografia Sailak Euskal Herriko Atlas Etnografikoa zuzendu, koordinatu eta idazten du. On Jose Migel Barandiaran maisuak diseinatu eta abiarazitako lan eskerga honen sei liburuki argitaratu dira dagoeneko, eta, orain, zazpigarrena plazaratu da, etxeari eta familiari buruzkoa.
-En él se tratan dos grandes temas, como son un exhaustivo estudio de la casa rural tradicional vasca, sin olvidar las casas de las villas y otras construcciones, y de la familia que la habita. Dos mundos donde las transformaciones surgidas entre finales del siglo XX y lo que llevamos recorrido del actual están suponiendo un cambio mayor al experimentado durante varios siglos anteriores.
-De ahí el interés de esta investigación, que en un volumen de casi mil páginas con más de quinientas ilustraciones, deja constancia escrita y contrastada de la realidad en todos los territorios vascos tanto de los distintos tipos de casas como de las familias que las habitan. Ello nos permite disponer de una herramienta de primer orden para profundizar en el conocimiento de la cultura vasca tanto a nosotros como a los investigadores de otros países que quieran acercarse a ella.
-Nuestro agradecimiento al Instituto Labayru en nombre de la sociedad vizcaína.
-<p style="text-align: right;"><span style="font-size:smaller;">'''Miren Josune Ariztondo'''<br/> Diputada de Cultura de la Diputación Foral de Bizkaia</span></p>
 <div class="subindice">
-= Contenidos de la Presentación: =
+== [[Introduccion_Casa_y_familia_en_vasconia/eu|Sarrera]] ==
-=== [[Introduccion_Casa_y_familia_en_vasconia|Introducción]] ===
-=== [[El_medio_natural_y_humano|El medio natural y humano]] ===
+<div style="margin-left:0cm;"></div>
-=== [[Preambulo|Preámbulo]] ===
+== [[Preambulo_Casa_y_familia_en_vasconia/eu|Hitzaurrea]] ==
 </div>
-{{#bookTitle:Casa y familia en Vasconia|Casa_y_familia_en_vasconia}}
+{{DISPLAYTITLE: Aurkezpena}} {{#bookTitle:Etxea eta Familia Euskal Herrian | Casa_y_familia_en_vasconia/eu}}