Diferencia entre revisiones de «Presentacion Casa y familia en vasconia/eu»

De Atlas Etnográfico de Vasconia
Saltar a: navegación, buscar
(Página creada con «Pozarren hartzen dugu Etniker Euskalerria Taldeen eta Labayru Ikastegiaren lana, eta euren ahaleginean aurrera egitera animatzen ditugu, euskal mundu tradizionalaren ikerke...»)
m (Texto reemplazado: «{{#bookTitle:Etxea eta Familia Euskal Herrian|Casa_y_familia_en_vasconia/eu}}» por «{{#bookTitle:Etxea eta Familia Euskal Herrian | Casa_y_familia_en_vasconia/eu}}»)
 
(No se muestran 28 ediciones intermedias de 2 usuarios)
Línea 1: Línea 1:
 
 
<languages></languages>
 
<languages></languages>
{{DISPLAYTITLE: Aurkezpena}}
+
Gai zabalak lantzen dira, hala nola, etxea eta familia, etxea ez baita hutsik dagoen eraikin bat, bizitzaz betetakoa baizik; hartan familia bat bizi da, hau da, etxe habitatua ikertzen da. Batez ere landa eremuko etxe tradizionala deskribatzen da, nekazari-abeltzain bizimodura bideratua, gune urbanoetakoak baztertu gabe, besteak beste, txaletak eta arrantzale-etxeak.
 
 
Duela zenbait hamarkadatatik hona, Eusko Jaurlaritzak gogotik babesa ematen die Etniker Euskalerria Taldeek Labayru Ikastegiko Etnografia Sailaren zuzendaritza eta koordinaziopean Euskal Herrian egiten dituzten landa-ikerketei eta lanei.
 
 
 
Etxeko elikadurari buruzko lehenengo liburuki hartatik, beste zenbait ale argitaratu dira aldian-aldian eta, guztira, zazpi plazaratu dira orain arte, euskal kultura tradizionalaren esparru zabala jorraturik, bizitzako zein heriotzako igarobideko errituak, umeen jolasak, abeltzaintza eta artzaintza, eta herri medikuntza tartean.
 
  
Horrela, bizimodu tradizionalak ezagutarazten eta haietan sakontzen aritu dira. Ale hau landaetxeari, bertako altzariei, eta bertan bizi den familiari buruzkoa izanik, lurralde bakoitzeko etxe mota guztiak daude deskribatuta eta, lurralde bakoitzaren barruan eskualde guztietakoak: kostaldekoak zein barrualdekoak, isurialde atlantikokoak zein mediterraneokoak.
+
Lehenik lurraldea eta populaketa moduak ikertzen dira. Isurialde atlantikoan sakabanaketa izan da nagusi; mediterraneoan, aldiz, kontzentrazioa, bien arteko bereizketa-lerroa oso argia izan gabe. Hurrengo blokean etxearen egiturazko elementuen deskribapen analitikoa egiten da. Xeheki aztertzen dira teilatu motak, zimenduak eta hormak, ateak eta leihoak, eta orientazioa. Eraikuntza materialak eskura zeudenak izan dira: zura; harria, halakorik zegoen lekuan, eta, bestela, pezoa. Bertan bizi direnen jardueretara egokituta dago etxea. Barruko banaketa eta apainketarako elementuak ere lantzen dira. Horrez gain, sua, hau da, beheko sua etxearen erdigune moduan, eta argiztapen sistemak; gela bakoitzeko altzari multzoa eta ajuarra eta etxearen garbiketa, arropa eta baxera. Azkenean, etxeko sineskeriak eta errituak jasotzen dira.  
  
Gure gizartearen esparru guztietan gertatu diren eta oraindik ere gertatzen ari diren aldaketa azkarren ondorioz, lan hauek are beharrezkoagoak dira, zeren, bestela, ondare immaterial hau desagertu egingo litzateke, egiaztatutako idatzizko lekukotasunik utzi gabe.
+
Familiari dagokionez, antzina handia izaten zen, eta hiru belaunaldi bizi ziren etxe berean, hala landa eremuan nola eremu urbanoan. Gaur egun, aldiz, familiak kide gutxiago izaten ditu. Familiaren ondarearen transmisioa funtsezko alderdia da, baina hori gauzatzeko moduak desberdinak dira erregimen foraleko lurraldeetan eta erregimen komunekoetan. Atal zabal bat senar-emazteen bizitzaz eta zereginez arduratzen da. Heziketa orokorrean eta balio kultural eta erlijiosoak seme-alabei transmititzeko orduan, amak funtsezko eta nagusitasunezko zeregina izan du. Jatorrizko familiarekiko harremana familiaren barruan asko zaindu den kontua izan da, batez ere herriko jaietan eta familiako elkarretaratzeetan, hiletetan batik bat. Azkenik, ohorea aztertzen da, zeina familiako multzo osoari dagokion; ahaideen arteko elkartasuna; batasuna eta laguntza ematea gaitzik edo umezurtzik baldin bada, eta liskarren eta gatazken konponbidea.
  
Pozarren hartzen dugu Etniker Euskalerria Taldeen eta Labayru Ikastegiaren lana, eta euren ahaleginean aurrera egitera animatzen ditugu, euskal mundu tradizionalaren ikerketa osatuz joan daitezen. Modu horretan, mundu tradizional hori bizitzen ari garen aldaketekin eta hurbileko zein urruneko beste herrialde batzuen bizipenekin konparatu ahal izango dugu.
+
<div align="center"><nowiki>* * *</nowiki></div>&nbsp;
<p style="text-align: right;"><span style="font-size:smaller;">'''Blanca Urgell'''<br/> Eusko Jaurlaritzako Kultura sailburua</span></p>  
 
= Berbaurrea =
 
  
Contenidos de la Presentación:
+
87 herritan egindako landa lana (Araba: 14; Bizkaia: 16; Gipuzkoa: 17; Nafarroa: 27; Euskal Herri kontinentala: 13). 1998an egindako ikerketa kanpaina, altzari multzoarena 1999an eta familiarena eta ahaidetasunarena 2000-2001. urteetan. Liburukiaren argitalpena: 2011.
 
<div class="subindice">
 
<div class="subindice">
=== [[Prologo_Casa_y_familia_en_vasconia|Prólogo]] ===
+
== [[Introduccion_Casa_y_familia_en_vasconia/eu|Sarrera]] ==
 
 
=== [[Introduccion_Casa_y_familia_en_vasconia|Introducción]] ===
 
  
=== [[El_medio_natural_y_humano|El medio natural y humano]] ===
+
<div style="margin-left:0cm;"></div>
  
=== [[Preambulo|Preámbulo]] ===
+
== [[Preambulo_Casa_y_familia_en_vasconia/eu|Hitzaurrea]] ==
</div>  
+
</div>
{{#bookTitle:Casa y familia en Vasconia|Casa_y_familia_en_vasconia}}
+
{{DISPLAYTITLE: Aurkezpena}} {{#bookTitle:Etxea eta Familia Euskal Herrian | Casa_y_familia_en_vasconia/eu}}

Revisión actual del 08:03 25 jun 2019

Otros idiomas:
Inglés • ‎Español • ‎Euskera • ‎Francés

Gai zabalak lantzen dira, hala nola, etxea eta familia, etxea ez baita hutsik dagoen eraikin bat, bizitzaz betetakoa baizik; hartan familia bat bizi da, hau da, etxe habitatua ikertzen da. Batez ere landa eremuko etxe tradizionala deskribatzen da, nekazari-abeltzain bizimodura bideratua, gune urbanoetakoak baztertu gabe, besteak beste, txaletak eta arrantzale-etxeak.

Lehenik lurraldea eta populaketa moduak ikertzen dira. Isurialde atlantikoan sakabanaketa izan da nagusi; mediterraneoan, aldiz, kontzentrazioa, bien arteko bereizketa-lerroa oso argia izan gabe. Hurrengo blokean etxearen egiturazko elementuen deskribapen analitikoa egiten da. Xeheki aztertzen dira teilatu motak, zimenduak eta hormak, ateak eta leihoak, eta orientazioa. Eraikuntza materialak eskura zeudenak izan dira: zura; harria, halakorik zegoen lekuan, eta, bestela, pezoa. Bertan bizi direnen jardueretara egokituta dago etxea. Barruko banaketa eta apainketarako elementuak ere lantzen dira. Horrez gain, sua, hau da, beheko sua etxearen erdigune moduan, eta argiztapen sistemak; gela bakoitzeko altzari multzoa eta ajuarra eta etxearen garbiketa, arropa eta baxera. Azkenean, etxeko sineskeriak eta errituak jasotzen dira.

Familiari dagokionez, antzina handia izaten zen, eta hiru belaunaldi bizi ziren etxe berean, hala landa eremuan nola eremu urbanoan. Gaur egun, aldiz, familiak kide gutxiago izaten ditu. Familiaren ondarearen transmisioa funtsezko alderdia da, baina hori gauzatzeko moduak desberdinak dira erregimen foraleko lurraldeetan eta erregimen komunekoetan. Atal zabal bat senar-emazteen bizitzaz eta zereginez arduratzen da. Heziketa orokorrean eta balio kultural eta erlijiosoak seme-alabei transmititzeko orduan, amak funtsezko eta nagusitasunezko zeregina izan du. Jatorrizko familiarekiko harremana familiaren barruan asko zaindu den kontua izan da, batez ere herriko jaietan eta familiako elkarretaratzeetan, hiletetan batik bat. Azkenik, ohorea aztertzen da, zeina familiako multzo osoari dagokion; ahaideen arteko elkartasuna; batasuna eta laguntza ematea gaitzik edo umezurtzik baldin bada, eta liskarren eta gatazken konponbidea.

* * *
 

87 herritan egindako landa lana (Araba: 14; Bizkaia: 16; Gipuzkoa: 17; Nafarroa: 27; Euskal Herri kontinentala: 13). 1998an egindako ikerketa kanpaina, altzari multzoarena 1999an eta familiarena eta ahaidetasunarena 2000-2001. urteetan. Liburukiaren argitalpena: 2011.