Diferencia entre revisiones de «Presentacion Casa y familia en vasconia/eu»

De Atlas Etnográfico de Vasconia
Saltar a: navegación, buscar
m (Texto reemplazado: «{{#bookTitle:Casa y familia en Vasconia|Casa_y_familia_en_vasconia}}» por «{{#bookTitle:Casa y Familia en Vasconia|Casa_y_familia_en_vasconia}}»)
m (Texto reemplazado: «{{#bookTitle:Etxea eta Familia Euskal Herrian|Casa_y_familia_en_vasconia/eu}}» por «{{#bookTitle:Etxea eta Familia Euskal Herrian | Casa_y_familia_en_vasconia/eu}}»)
 
(No se muestran 21 ediciones intermedias de 2 usuarios)
Línea 1: Línea 1:
 
<languages></languages>
 
<languages></languages>
Se abordan dos amplios temas, como son la casa y la familia, debido a que la casa no es un edificio vacío sino lleno de vida, en ella mora una familia, es decir se estudia la casa habitada. Primordialmente se describe la casa rural tradicional, dedicada al modo de vida agrícola-ganadero, sin que se excluyan las de los núcleos urbanos como las villas y las casas de pescadores.
+
Gai zabalak lantzen dira, hala nola, etxea eta familia, etxea ez baita hutsik dagoen eraikin bat, bizitzaz betetakoa baizik; hartan familia bat bizi da, hau da, etxe habitatua ikertzen da. Batez ere landa eremuko etxe tradizionala deskribatzen da, nekazari-abeltzain bizimodura bideratua, gune urbanoetakoak baztertu gabe, besteak beste, txaletak eta arrantzale-etxeak.
  
En primer lugar se estudian el territorio y las formas de poblamiento. En la vertiente atlántica ha predominado la dispersión, en tanto que en la mediterránea la concentración, sin que la línea de separación sea completamente nítida. En el siguiente bloque se hace una descripción analítica de los elementos estructurales de la casa. Se analizan pormenorizadamente los distintos tipos de tejados, los cimientos y las paredes, las puertas y ventanas, y la orientación. Los materiales de construcción han sido los que se tenían a mano: la madera, la piedra donde la hubiera y si no el adobe. La casa está adaptada a la actividad de sus moradores. Se aborda también la distribución interna y los elementos ornamentales. Además del fuego, es decir, el hogar como centro de la casa, y los sistemas de alumbrado; el equipo mobiliar y el ajuar de las distintas estancias y la limpieza de casa, ropa y vajilla. Al final se recogen las creencias y los ritos domésticos.  
+
Lehenik lurraldea eta populaketa moduak ikertzen dira. Isurialde atlantikoan sakabanaketa izan da nagusi; mediterraneoan, aldiz, kontzentrazioa, bien arteko bereizketa-lerroa oso argia izan gabe. Hurrengo blokean etxearen egiturazko elementuen deskribapen analitikoa egiten da. Xeheki aztertzen dira teilatu motak, zimenduak eta hormak, ateak eta leihoak, eta orientazioa. Eraikuntza materialak eskura zeudenak izan dira: zura; harria, halakorik zegoen lekuan, eta, bestela, pezoa. Bertan bizi direnen jardueretara egokituta dago etxea. Barruko banaketa eta apainketarako elementuak ere lantzen dira. Horrez gain, sua, hau da, beheko sua etxearen erdigune moduan, eta argiztapen sistemak; gela bakoitzeko altzari multzoa eta ajuarra eta etxearen garbiketa, arropa eta baxera. Azkenean, etxeko sineskeriak eta errituak jasotzen dira.  
  
En lo que atañe a la familia, antaño era extensa con tres generaciones compartiendo una misma casa tanto en zona rural como en urbana. Por el contrario, hoy día la familia ha reducido el número de miembros. La transmisión del patrimonio familiar es un aspecto esencial, si bien las formas de concretarla son distintas en los territorios sometidos a régimen foral que en los de régimen común. Un extenso apartado se ocupa de la vida y funciones de los esposos. La mujer del mundo rural ha sido copartícipe con el marido tanto en las labores del campo como en las decisiones sobre la casa y la familia. En la educación general y en la transmisión de los valores culturales y religiosos a los hijos la madre ha tenido un puesto fundamental y preponderante. La relación con la familia de origen ha sido un aspecto muy cuidado dentro del grupo familiar, sobre todo con motivo de las fiestas patronales y celebraciones familiares, principalmente funerarias. Por último se trata el honor, que afecta a todo el grupo familiar; la solidaridad entre parientes; la unión y la prestación de ayuda en casos de enfermedad, orfandad, y en la solución de querellas y conflictos.
+
Familiari dagokionez, antzina handia izaten zen, eta hiru belaunaldi bizi ziren etxe berean, hala landa eremuan nola eremu urbanoan. Gaur egun, aldiz, familiak kide gutxiago izaten ditu. Familiaren ondarearen transmisioa funtsezko alderdia da, baina hori gauzatzeko moduak desberdinak dira erregimen foraleko lurraldeetan eta erregimen komunekoetan. Atal zabal bat senar-emazteen bizitzaz eta zereginez arduratzen da. Heziketa orokorrean eta balio kultural eta erlijiosoak seme-alabei transmititzeko orduan, amak funtsezko eta nagusitasunezko zeregina izan du. Jatorrizko familiarekiko harremana familiaren barruan asko zaindu den kontua izan da, batez ere herriko jaietan eta familiako elkarretaratzeetan, hiletetan batik bat. Azkenik, ohorea aztertzen da, zeina familiako multzo osoari dagokion; ahaideen arteko elkartasuna; batasuna eta laguntza ematea gaitzik edo umezurtzik baldin bada, eta liskarren eta gatazken konponbidea.
  
 
<div align="center"><nowiki>* * *</nowiki></div>&nbsp;
 
<div align="center"><nowiki>* * *</nowiki></div>&nbsp;
  
Trabajo de campo llevado a cabo en 87 poblaciones (Álava: 14; Bizkaia: 16; Gipuzkoa: 17; Navarra: 27; Vasconia Continental: 13). Campaña de investigación sobre la casa realizada en 1998, el equipo mobiliar de la misma en 1999 y la familia y el parentesco en 2000-2001. Publicación del tomo: 2011.
+
87 herritan egindako landa lana (Araba: 14; Bizkaia: 16; Gipuzkoa: 17; Nafarroa: 27; Euskal Herri kontinentala: 13). 1998an egindako ikerketa kanpaina, altzari multzoarena 1999an eta familiarena eta ahaidetasunarena 2000-2001. urteetan. Liburukiaren argitalpena: 2011.
 
<div class="subindice">
 
<div class="subindice">
=== [[Introduccion_Casa_y_familia_en_vasconia|Introducción]] ===
+
== [[Introduccion_Casa_y_familia_en_vasconia/eu|Sarrera]] ==
  
=== [[El_medio_natural_y_humano_Casa_y_familia_en_vasconia|El medio natural y humano]] ===
+
<div style="margin-left:0cm;"></div>
  
=== [[Preambulo_Casa_y_familia_en_vasconia|Preámbulo]] ===
+
== [[Preambulo_Casa_y_familia_en_vasconia/eu|Hitzaurrea]] ==
</div>  
+
</div>
{{DISPLAYTITLE: Presentación}} {{#bookTitle:Casa y Familia en Vasconia|Casa_y_familia_en_vasconia}}
+
{{DISPLAYTITLE: Aurkezpena}} {{#bookTitle:Etxea eta Familia Euskal Herrian | Casa_y_familia_en_vasconia/eu}}

Revisión actual del 08:03 25 jun 2019

Otros idiomas:
Inglés • ‎Español • ‎Euskera • ‎Francés

Gai zabalak lantzen dira, hala nola, etxea eta familia, etxea ez baita hutsik dagoen eraikin bat, bizitzaz betetakoa baizik; hartan familia bat bizi da, hau da, etxe habitatua ikertzen da. Batez ere landa eremuko etxe tradizionala deskribatzen da, nekazari-abeltzain bizimodura bideratua, gune urbanoetakoak baztertu gabe, besteak beste, txaletak eta arrantzale-etxeak.

Lehenik lurraldea eta populaketa moduak ikertzen dira. Isurialde atlantikoan sakabanaketa izan da nagusi; mediterraneoan, aldiz, kontzentrazioa, bien arteko bereizketa-lerroa oso argia izan gabe. Hurrengo blokean etxearen egiturazko elementuen deskribapen analitikoa egiten da. Xeheki aztertzen dira teilatu motak, zimenduak eta hormak, ateak eta leihoak, eta orientazioa. Eraikuntza materialak eskura zeudenak izan dira: zura; harria, halakorik zegoen lekuan, eta, bestela, pezoa. Bertan bizi direnen jardueretara egokituta dago etxea. Barruko banaketa eta apainketarako elementuak ere lantzen dira. Horrez gain, sua, hau da, beheko sua etxearen erdigune moduan, eta argiztapen sistemak; gela bakoitzeko altzari multzoa eta ajuarra eta etxearen garbiketa, arropa eta baxera. Azkenean, etxeko sineskeriak eta errituak jasotzen dira.

Familiari dagokionez, antzina handia izaten zen, eta hiru belaunaldi bizi ziren etxe berean, hala landa eremuan nola eremu urbanoan. Gaur egun, aldiz, familiak kide gutxiago izaten ditu. Familiaren ondarearen transmisioa funtsezko alderdia da, baina hori gauzatzeko moduak desberdinak dira erregimen foraleko lurraldeetan eta erregimen komunekoetan. Atal zabal bat senar-emazteen bizitzaz eta zereginez arduratzen da. Heziketa orokorrean eta balio kultural eta erlijiosoak seme-alabei transmititzeko orduan, amak funtsezko eta nagusitasunezko zeregina izan du. Jatorrizko familiarekiko harremana familiaren barruan asko zaindu den kontua izan da, batez ere herriko jaietan eta familiako elkarretaratzeetan, hiletetan batik bat. Azkenik, ohorea aztertzen da, zeina familiako multzo osoari dagokion; ahaideen arteko elkartasuna; batasuna eta laguntza ematea gaitzik edo umezurtzik baldin bada, eta liskarren eta gatazken konponbidea.

* * *
 

87 herritan egindako landa lana (Araba: 14; Bizkaia: 16; Gipuzkoa: 17; Nafarroa: 27; Euskal Herri kontinentala: 13). 1998an egindako ikerketa kanpaina, altzari multzoarena 1999an eta familiarena eta ahaidetasunarena 2000-2001. urteetan. Liburukiaren argitalpena: 2011.