Eduki-taula
De Atlas Etnográfico de Vasconia
Revisión del 10:19 21 feb 2019 de Admin (discusión | contribuciones) (Texto reemplazado: «\*\[\[(.*)\]\]» por «==== $1 ====»)
Contenido de esta página
- 1 I. JANARIAREN ANTOLAKETA. OTORDUAK
- 2 II. ETXEKO MAHAIKO OTOITZAK
- 3 III. OGIA EGITEKO MODU TRADIZIONALA
- 4 IV. ETXEKO ABEREEN HILTZEAK
- 5 V. ESNEA ETA ESNEKIAK
- 6 VI. PRODUKTU BEGETALEN KONTSUMOA ETA KONTSERBAZIOA
- 7 VII. ARRAUTZEN KONTSERBAZIOA ETA PRESTAKETA
- 8 VIII. URETAKO ANIMALIEN KONTSUMOA
- 9 IX. PERRETXIKOEN ETA BARRASKILOEN KONTSUMOA
- 10 X. ETXEKO JANARIEN PRESTAKETA
- 10.1 Sua
- 10.2 Tresnak
- 10.3 Sukaldaritzaren kultura
- 10.4 Saldak eta zopak
- 10.5 Lekaleen egoskariak. Lapikokoak. Eltzekoak
- 10.6 Berdura eta barazkien egoskariak
- 10.7 Patata-egoskariak
- 10.8 Entsaladak
- 10.9 Arroza
- 10.10 Pastak
- 10.11 Okelak
- 10.12 Hegaztiak
- 10.13 Ehizakiak
- 10.14 Frijituak
- 10.15 Arrainak
- 10.16 Postreak
- 10.17 Gozagarriak
- 11 XI. EDARIAK
- 12 XII. TABAKOA
- 13 XIII. ELIKAGAIAK ETA OTORDU ERRITUALAK
- 13.1 Jaiei eta egutegiko aroei lotutako otorduak
- 13.2 Aratusteei lotutako otorduak
- 13.3 Barauak eta abstinentziak
- 13.4 Pazko Garizumakoa
- 13.5 Etxeko banketeak eta otordu kolektiboak, herriko jaietan
- 13.6 Oturuntzak ermita eta santutegietan
- 13.7 Jatorduak, lan kolektiboak amaitzean
- 13.8 Banketeak igarotze-errituetan
- 14 XIV. ETXEKO ELIKADURA ERREGIMENEAN MENDE HONETAN IZANDAKO ALDAKETAK
- 15 XV. ELIKADURA IPAR EUSKAL HERRIAN EDO IPARRALDEN (SINTESIA)
I. JANARIAREN ANTOLAKETA. OTORDUAK
Etxeko janariak lanegunetan
Janarien banaketa
Etxetik kanpoko jatorduak: artzainak, arrantzaleak eta beste
Igandeetako otorduak
Plateren sekuentzia
Jankideen kokapena
Mahaia
Plater komunetik banakakora
Mahai-tresnak
II. ETXEKO MAHAIKO OTOITZAK
Bedeinkapenaren iraupena
Familia-otoitzak
Mahaia bedeinkatzearen erritua
Bedeinkapen-otoitzak
Bedeinkapen-formulak euskaraz
Bedeinkapen-formulak gaztelaniaz
Hildako ahaideen oroitzapena
Kortesia-formulak
Bedeinkapen barregarriak
III. OGIA EGITEKO MODU TRADIZIONALA
Oinarrizko jakingarriak
Labealdien maiztasuna
Labearen prestakuntza. Labesua
Labean erabiltzen diren tresnak eta operazioak: kargatzea, piztea eta garbitzea, txingarren sakabanaketa eta metaketa, azpiharria erraztatzea, ogiak sartzea eta ateratzea
Errekina
Gari-ogia. Ogia
Orea egitea eta ogi-piezak egitea. Ogia ezarri
- Oramahaia
- Oramahaia garbitzea
- Irina eralkitzea. Irina eralki
- Orea egitea
- Legamiatzea. Ogia jagi
- Orea bigarrengoz egitea
- Masa zatitzea eta piezak moldeatzea
- Egostea. Ogia erre
- Ogiaren kontserbazioa
- Masaren ohiko osagaiak
- Patata egosia gehitzea
- Ogi gozoa egiteko produktuak
- Beste irin batzuk: garagarra eta zikiroa
- Zikiro-ogia. Zikiro ogia
Ogiaren forma eta pisua. Ogi motak
- Ogia
- Opila. Pamitxa
- Ogi integrala. Tremesa
- Ogi gozoak
- Umeentzako ogiak
- Ogia arrautzarekin edo lukainkarekin. Arrautzopila
Artirina
- Kontsumo-arloa
- Artoaren izenak eta formak
- Legamia
- Artoa egitea
- Artoa egostea
- Artoaren kontsumoa
- Taloaren kontsumoa
- Taloa egitea
- Taloa egosteko eta txigortzeko tresnak
- Taloarekin kontsumitzen ziren jakiak
Morokila eta antzeko beste ahi batzuk
Ogiari lotutako errituak eta sinesmenak
IV. ETXEKO ABEREEN HILTZEAK
Txerri-hiltzea
Hilketen garaia eta sinesmenak. Azeguna
Hoztea eta uztea
- Odolkiak: egiteko modua eta motak
- Lukainkak: egiteko modua, motak eta lehortzea
- Beste hestebete batzuk: saltxitxak, saltxitxoia, butifarra, basurde-burua, buru-gasna
- Urdaiazpikoak
- Urdaia
- Solomoak, saiheskiak, belarriak, hankak eta muturrak
Ardiak eta arkumeak. Ardikia
Sakrifizioa
Ahuntzak eta antxumeak
Azienda larria
Untxiak
Etxeko hegaztiak
Ehizako okelak
V. ESNEA ETA ESNEKIAK
Esnea
- Ardi-esnea
- Behi-esnea
- Ahuntz-esnea
- Asteme-esnea
Gazta
- Jeztea
- Esnea iragaztea
- Esnea gatzatzea
- Gatzatua irabiatzea
- Gatzatua modelatzea
- Prentsatzea
- Gatza gehitzea
Gaztaren komertzializazioa
Gazta egiteko erabiltzen diren tresnak
Beste esneki batzuk
Zenbera
Mamia. Gatzatua
Gurina
Jogurta
VI. PRODUKTU BEGETALEN KONTSUMOA ETA KONTSERBAZIOA
Baratzeko produktuen kontsumoa
Lekaleak
Berdurak eta beste produktu begetal batzuk
Etxeko kontserbazio-metodoak
Lehortzea
Azukrearekin kontserbatzea
Ozpinetan kontserbatzea
Poteratzea
Hotzean kontserbatzea
Kontserbatutako produktuak
Fruitu lehorrak
Lekaleak
Barazkiak
Izoztea
Lekaleak
Barazkiak
Frutak
Perretxikoak
Begetalak ez diren beste produktu batzuk
Prestatutako elikagaiak
Izoztutako elikagaiak
VII. ARRAUTZEN KONTSERBAZIOA ETA PRESTAKETA
Arrautzen prestaketa
Egosiak
Uretan prestatuak
Beste osagai batzuen lagungarri
Beste aplikazio batzuk
Arrautzen kontserbazioa
Karetan kontserbatzea
Gatzetan kontserbatzea
Beste kontserbazio-prozedura batzuk
VIII. URETAKO ANIMALIEN KONTSUMOA
Itsasoko animaliak
Itsaskiak
- Moluskuak
- Krustazeoak
- Maiz kontsumitutako espezieak
- Gutxitan kontsumitutako espezieak
Angulak: arrantza eta prestaketa
Ur gezako animaliak
Ibaiko arrainak
Krustazeoak
IX. PERRETXIKOEN ETA BARRASKILOEN KONTSUMOA
Perretxikoak
Toxikotasuna
Kontserbazioa
Txanpiñoiak landatzea
Perretxikoak prestatzea
Espezie berriak jasotzea
Bilketa
Espezieen deskribapena
- Kontsumo handieneko perretxikoak
- Kontsumo murritzeko perretxikoak
- Zehaztu gabeko perretxikoak
Barraskiloak
Jasotako motak
Biltzeko garaiak
Bildutako barraskiloak kontserbatzea
Barraskiloak garbitzea
Barraskiloak egostea
Barraskiloak prestatzea
Egosketako urarekin salda prestatzea
X. ETXEKO JANARIEN PRESTAKETA
Sua
Tresnak
Sukaldaritzaren kultura
Saldak eta zopak
Lekaleen egoskariak. Lapikokoak. Eltzekoak
Berdura eta barazkien egoskariak
Patata-egoskariak
Entsaladak
Arroza
Pastak
Okelak
Ardi-aziendaren okelak. Ardikia
Behi-aziendaren okelak. Zezina
Hegaztiak
Ehizakiak
Frijituak
Arrainak
Postreak
Gozagarriak
Gozagarri begetalak
Olioak
Animaliengandik eratorritako gozagarriak
XI. EDARIAK
Ura
Limonada
Ardoa
Kontsumoa
Produkzio-arloa eta mahats motak
Ardoa egitea
- Bodega. Mahatsa zapaltzea dolarean
- Ardoa prentsatik ateratzea
- Ardoaren ontzi-aldatzea
Ardo motak
Txakolina
Txakolina egitea
Sagardoa
Sagar-biltzea
Dolarea
Sagardoa egitea
Kontsumoa eta botilaratzea
Garagardoa
Likoreak: aguardienta, patxarana eta beste batzuk
Beste edari batzuk
Kafea
Infusioak
XII. TABAKOA
Erretzeko ohitura hartzea
Tabakoaren suzedaneoak
Tabakoa etxean landatzea eta egitea
Tabakoa aurkezteko moduak
Tabakoari egotzitako abantailak
Pipak eta ahokoak
Tabako-ontziak eta zigarro-kaxak
Pizkailuak
XIII. ELIKAGAIAK ETA OTORDU ERRITUALAK
Jaiei eta egutegiko aroei lotutako otorduak
Gabonetako zikloa
- Elikagaiak oparitzea: kolazioak eta gabonsariak
- Gabonsarirako diru-bilketa
- Gabon afaria. Gabon gaua. Olentzero gaua
- Ogi salutadorea
- Gabon afaria
- Gabon afaria mendearen hasieran
- Gabon afaria gaur egungo inkesten arabera
Gabonetako postreak: intxaur-saltsa, konpota, kapoi-salda, turroiak eta mazapanak, almendra almibarreztatuak
Natividad/Eguberri, Nochevieja/Gabonzahar, Año Nuevo/Urteberri, Día de Reyes/Errege Eguna
Aratusteei lotutako otorduak
Kandelario. Ogi txigortuak
- Santa Ageda gaua
- Martzak
- Pazkoak
- Basaratostea
- Ostegun larderoa. Ostegun Zuri
Inauteriak
Barauak eta abstinentziak
Elikadura, barau eta abstinentzia egunetan
Pazko Garizumakoa
Ogiarekin eta urarekin egindako errituak
Etxeko banketeak eta otordu kolektiboak, herriko jaietan
Oturuntzak ermita eta santutegietan
Mokadua meza-irteeran
Jakien bedeinkapena ermitetan
Kofradia eta Ermandadeen banketeak
Jatorduak, lan kolektiboak amaitzean
Bizkar-festa. Etxe baten teilatuaren errematea
Auzolaneko otorduak. Auzolanak
Auzolanen amaierako otorduak
Banketeak igarotze-errituetan
Bataioa
Urtebetetzeak
Jaunartzeak
XIV. ETXEKO ELIKADURA ERREGIMENEAN MENDE HONETAN IZANDAKO ALDAKETAK
Monotoniatik aniztasunera
Etxean egindakoak
Elikaduraren gaineko jarrera
Testuinguru sozialean aldaketak
Oraintsuagoko trantsizioak