Aurkibidea

De Atlas Etnográfico de Vasconia
Saltar a: navegación, buscar
Otros idiomas:
Inglés • ‎Español • ‎Euskera • ‎Francés

Contenido de esta página

I. JAIOTZA

Umeen jatorria umeen sinesmenen arabera

Erditzea

    • Emagina
    • Medikua
    • Erditzearen aurreko egunerokotasuna
    • Gorputz-jarrera erditzean
    • Erditzeko ekintza. Sentiduta egon
      • Prestakuntzak
      • Erditzea
      • Haur-egitea
      • Bakarkako erditzea
    • Karena, selauna eta zilbor-hestea
    • Dieta eta eriondoa
    • Elikagai mesedegarriak eta kaltegarriak

Jaiotzaren albistea ematea. Haurra badugu

Umea hartu eta erakustea

Jaioberriaren zainketa

    • Burua
    • Sudurra tenkatzea
    • Belarriak

Edoskitzaroa

Bataiatu gabeko umeen ehorzketa

1. eranskina: Emaztia esperantxetan eta haur jaioberriaren jatekoa Nafarroa Beherako bi herritan

2. eranskina: Inkubatzea

II. JAIOTZAREKIN ERLAZIONATUTAKO SINESMENAK

Eragina umearengan

Umearen sexuari buruzko aieruak

Sexua aukeratzea

Haurdunaldiari eta erditzeari buruzko zenbait sinesmen

Santuen bitartekaritza erditze on bat lortzeko

Jaiotzeko unearen garrantzia

Salutadorea

Bataioaren aurretik hartzeko ardurak. Ume bedeinkatua

III. BATAIOA

Jaioberrien bataioa. Bataioa lehenbailehen

Bataioa berandutzea

Pontea

Urgentziazko bataioa. Etxe-bataioa

Bataiora joandakoak

Bataioaren antzinako errituala

Bataioaren erritual berria

Eskaintzak eta opariak

Gorazarreak bataioa dela eta

Ponteko izatea

Ponteko izena

Pontekoen opariak

IV. ERDIBERRIAROA

Erdiberriaroko aginduak

Amaren bedeinkapena

Erdiberriari bisita eta erdiberriaroaren amaieraren ospakizuna: martopilak, ermakeriak

Umeen eskaintza ermita eta santutegietan

Eranskina: Amaren bedeinkapeneko errituala

V. LEHEN HAURTZAROA. HAURTZAROA

Sehaska

Umearen zainketa

    • Etxeko emakumeak
    • Seintzainak. Seintzainak
    • Inude lehorrak

Umearen hastapenak

    • Ikasteko tresnak. Taka-taka
    • Sinesmenetan oinarritutako praktikak
    • Hizketa hasteko laguntzak
    • Sinesmenetan oinarritutako praktikak
    • Eutsi hagin zaharra... Hortza
    • Eroritako hortzagatik emandako ordainsaria

Jaiotzaren urteurrena

VI. HAURTZAROA ETA PUBERTAROA

Eskolaratzea

Lehen jaunartzea. Lehen jaunartzea

    • Antzinako janzkera
    • Lehen jaunartzeko trajea
    • Txokolatezko gosaria
    • Familia-otordua
    • Lehen jaunartzeko banketea gaur egun
    • Diru-biltzea auzoan
    • Jaunartzeko opariak gaur egun

Sendotza

    • Bisita pastorala Obispoaren etorrera
    • Sendotza zehaztu gabeko adinean
    • Sendotzako formula irrigarriak

Umeek egindako etxeko lanak

    • Seintzainak. Seintzainak

Umeen jolasak eta jarduerak

1. eranskina: Jaunartze eguna, Komunioneko eguna, eta Sendotza ematea Saran (L)

2. eranskina: Eskola-sistemari eta alfabetatzeari buruzko oharrak

VII. JUVENTUD. GAZTAROA

La mocería. Herriko gazteria

    • Mocerías a primeros de siglo

Atuendos y tocados

    • Baile suelto. Dantza saltea
    • Baile agarrado. Dantza lotua
    • El bastonero
    • Instrumentos de tiempos pasados
      • Trikitrixa y acordeón
      • Txistu y tamboril, gaita y dulzaina
      • Orquestinas y bandas municipales
    • Instrumentos de tiempos modernos
    • Casinos, sociedades y círculos sociales
    • Guateques
    • Discotecas y salas de fiesta
    • Coerción de las conciencias
    • Reprobación a las congregantes
    • La Cuaresma y el luto

El servicio militar obligatorio. Soldadutza

La puesta de largo

Asociaciones religiosas de jóvenes

Apéndice: Reglamento que ha de regir en la organización de las cuadrillas o Sociedades. San Martín de Unx, 9 de enero 1885

VIII. INICIOS DE LA RELACION AMOROSA

Lugares y ocasiones de encuentro

    • Realización de labores. Arto zuritzea
    • La fuente
    • A la salida de actos religiosos

Juegos de emparejamiento

Ritos y plegarias para encontrar novio

Rondas y galanteos a las mozas

Elaboración de roscas. Piperopilak

Epoca propicia para iniciar relaciones

Iniciativa en las relaciones

    • Amigos o familiares
    • Casamenteros. Ezkontzaginak
    • Casamientos por intereses económicos
    • "Ir a vistas"
    • Enlaces ajustados. Truke-ezkontza

IX. NOVIAZGO

Fórmulas de declaración. Babarrunak jan

Formalización del noviazgo. Ezkongaiak

    • Lugares de encuentro
    • Días de encuentro

Relaciones de los novios con los amigos solteros

Ambito del noviazgo

X. CAPITULACIONES MATRIMONIALES

La petición de mano

Capitulaciones matrimoniales. Ezkontzako kontratua

> ALAVA

> BIZKAIA

> GIPUZKOA

> VASCONIA CONTINENTAL

> NAVARRA

Capitulaciones matrimoniales a principios de siglo

    • En cuanto a las personas
    • En cuanto a los bienes

La dote

> ALAVA

> BIZKAIA

> GIPUZKOA

> VASCONIA CONTINENTAL

> NAVARRA

La dote a principios de siglo

    • La entrega de la dote
    • Indemnizaciones en caso de ruptura

XI. PREPARATIVOS DE LA BODA. DEIUNE-ALDIA

Requisitos para contraer matrimonio

Proclamas. Deiuneak

    • Dar la enhorabuena
    • Bota-eguna

Despedida de soltero

Padrinos de boda

Invitaciones de boda

Obsequios de boda

XII. LA BODA. EZKONTZA

Tiempo y lugar del casamiento

El cortejo nupcial

    • Tributo simbólico al novio forastero. Naharraren haustia
    • El vestido de la novia
      • Hasta mediados de la centuria
      • Generalización del traje blanco
      • Tocados y adornos
      • Luto
    • El traje del novio
    • Indumentaria de los invitados

La ceremonia religiosa. Eliz-ezkontza

    • El casamiento
    • Bendición de arras y anillos. Diruak eta eraztunak
    • Misa de velaciones

Felicitaciones, homenaje y obsequios

Regreso de la comitiva nupcial

Fotografías de boda

Matrimonio civil. Ezkontza zibila

    • Frecuencia de matrimonios civiles

Apéndice 1: Formulario de matrimonio civil en Vasconia peninsular

Apéndice 2: Ezkontza euskeraz Herriko Etxean (lparraldean)

XIII. ENTRADA EN EL DOMICILIO CONYUGAL. ETXE-SARTZEA

El arreo y el carro de boda. Eztai-gurdia

Conducción del cónyuge adventicio al domicilio conyugal

Ritos al entrar en el nuevo hogar

Inventario y exposición del arreo

XIV. EL BANQUETE DE BODAS. EZTEIAK

Invitados al banquete

Participación de los mozos en las nupcias

Duración de las celebraciones de boda

Celebraciones sin banquete

Grandes banquetes

    • Banquetes domésticos
    • Banquetes fuera de casa
    • Bodas domésticas
    • Bodas fuera de casa
    • Ritos al inicio del banquete
    • Ritos durante el banquete
    • Baile
    • Cantos
    • Obsequios a los asistentes

Costumbres de la noche de bodas

XV. OFRENDA POSTNUPCIAL Y TORNABODA

Viaje de novios

Ofrenda postnupcial

    • Gipuzkoa
    • Bizkaia
    • Alava
    • Navarra
    • Vasconia continental

Comidas de tornaboda

Apéndice: Descripciones de bodas en los distintos territorios de Vasconia

XVI. SOLTERIA Y CELIBATO. CASAMIENTO DE VIUDOS Y VIEJOS

La soltería

El celibato religioso

Casamiento de viudos y viejos

    • País Vasco continental
    • Gipuzkoa
    • Bizkaia
    • Alava
    • Navarra

XVII. UNIONES LIBRES E HIJOS NATURALES

Uniones libres

Madres solteras

Hijos naturales

El adulterio

Separación y divorcio