Presentación
Euskalerriko Atlas Etnografikoa lehenengoz eratu zenean, eta berori egiteko Etniker taldeak sortzean, On Joxemiel Barandiaranen asmoa zen "euskal herritarren etnografia kulturen arteko azterketa konparatibo baten barruan sartzeko aproposa izango litzatekeen abiapuntu ziurra eta ikuspegi orokorra" bilduko zituen obra eratzea.
Orduko asmo hura gero eta gorpuztuago ikusi dugu obra bikain horretako laugarren agerpen honekin. Ritos del Nacimiento al Matrimonio izeneko ale honen aurrekoak izan ziren La Alimentacin Do&stica, Los Juegos Infantiles eta Ritos Funerarios liburuak. Oraingo honek, bizitzako errituei eskainia, berorren aurre-aurrekoarekin batera, Euskalerriko bizieretako aidaera-ohikunei buruzko ikuspegi osoa biltzen duen unitatea osatzen du.
Oraintsura arte kultur ondarea aipatzean arlo fisikoko errealitatera mugatzeko ohitura izan dugu: ondare horretakoak dira aurkikuntza arkeologikoak, monumentu artistikoak, margolanak eta lekukotasun bibliografikoak, ondare dokumentalak edo museoetan gordetako altxorrak. Gizon eta emakumeen gogoetan baino gordeta ez dagoen ondare ukigaitz eta ikusgaitzagoa ez dugu modu berean begiratu eta kontuan hartu kultur ikuspegiari dagokionez.
Eta akats hori Eusko Legebiltzarrak 1990. urtean onartutako Kultur Ondarearen legean zuzendu zuen. Bertako 53. atalak honako hau dio: "Gauzazkoez besteko etnografi ondasunak, hona nola, ekandu, ohitura, sorkuntza edo jokaerak, hauek aurkitu daitezkeeneko gauzazko aztarnak baino garrantzitsuago direnak, lege honen arabera gaitasunaren jabe den Administrazioak zainduko ditu, horretarako, horien ikerketa eta bilketa zehatza horiek etorkizuneko belaunaldienganaino ailegatzea bermatuko duten gauzazko euskarrietan egitea suztatuz".
Argitalpen honetan, Atlas honen orain arteko beste aleetan bezala, tokian tokiko ikerlan etnografikoa Euskal Herria osatzen dugun lurralde eta elkarteetan sortutako Etniker taldeek egin dute. Idazlana, testuen lanketa eta argitalpena Labayru Ikastegiko Etnografia Sailaren ardura izan dira. Bertan dago Euskal Herriko Atlas Etnografikoaren Idazkaritza Teknikoa. Hori guztia On Joxemiel Barandiaran maisuak zirriborratutako plangintzaren arabera egin dute, haren gomutak bizirik dirau guztiongan eta.
Neurri eta zabalera honetako lanek erakusten dute zein garrantzitsua den instituzioen arteko lankidetza, Eusko Jaurlaritzaren eta Nafarroako Gobernuaren artekoa, kasu honetan. Beste alde batetik, begibistakoa da erakunde pribatuen eta administrazio publikoaren arteko lankidetzak dakarren kultur aberastasuna.
Me cupo la suerte y el honor de hacer también la presentación del volumen anterior y me consta que dentro del proyecto se está trabajando ya en la elaboración del próximo, dedicado a la ganadería y el pastoreo en Vasconia con el que los Grupos Etniker se adentran en un nuevo campo de actividad, el de los modos de vida tradicionales. Reitero mi agradecimiento a los Grupos Etniker y al Instituto Labayru y confío en que esta obra, como lo han sido las anteriores, sirva de lectura y consulta tanto a los especialistas como al público.
M. Carmen Garmendia Lasa
Consejera de Cultura del Gobierno Vasco
Contenidos de la Presentación:
