Aurkezpena
Euskalerriko Atlas Etnografikoa lehenengoz eratu zenean, eta berori egiteko Etniker taldeak sortzean, On Joxemiel Barandiaranen asmoa zen "euskal herritarren etnografia kulturen arteko azterketa konparatibo baten barruan sartzeko aproposa izango litzatekeen abiapuntu ziurra eta ikuspegi orokorra" bilduko zituen obra eratzea.
Orduko asmo hura gero eta gorpuztuago ikusi dugu obra bikain horretako laugarren agerpen honekin. Ritos del Nacimiento al Matrimonio izeneko ale honen aurrekoak izan ziren La Alimentacin Do&stica, Los Juegos Infantiles eta Ritos Funerarios liburuak. Oraingo honek, bizitzako errituei eskainia, berorren aurre-aurrekoarekin batera, Euskalerriko bizieretako aidaera-ohikunei buruzko ikuspegi osoa biltzen duen unitatea osatzen du.
Oraintsura arte kultur ondarea aipatzean arlo fisikoko errealitatera mugatzeko ohitura izan dugu: ondare horretakoak dira aurkikuntza arkeologikoak, monumentu artistikoak, margolanak eta lekukotasun bibliografikoak, ondare dokumentalak edo museoetan gordetako altxorrak. Gizon eta emakumeen gogoetan baino gordeta ez dagoen ondare ukigaitz eta ikusgaitzagoa ez dugu modu berean begiratu eta kontuan hartu kultur ikuspegiari dagokionez.
Eta akats hori Eusko Legebiltzarrak 1990. urtean onartutako Kultur Ondarearen legean zuzendu zuen. Bertako 53. atalak honako hau dio: "Gauzazkoez besteko etnografi ondasunak, hona nola, ekandu, ohitura, sorkuntza edo jokaerak, hauek aurkitu daitezkeeneko gauzazko aztarnak baino garrantzitsuago direnak, lege honen arabera gaitasunaren jabe den Administrazioak zainduko ditu, horretarako, horien ikerketa eta bilketa zehatza horiek etorkizuneko belaunaldienganaino ailegatzea bermatuko duten gauzazko euskarrietan egitea suztatuz".
Argitalpen honetan, Atlas honen orain arteko beste aleetan bezala, tokian tokiko ikerlan etnografikoa Euskal Herria osatzen dugun lurralde eta elkarteetan sortutako Etniker taldeek egin dute. Idazlana, testuen lanketa eta argitalpena Labayru Ikastegiko Etnografia Sailaren ardura izan dira. Bertan dago Euskal Herriko Atlas Etnografikoaren Idazkaritza Teknikoa. Hori guztia On Joxemiel Barandiaran maisuak zirriborratutako plangintzaren arabera egin dute, haren gomutak bizirik dirau guztiongan eta.
Neurri eta zabalera honetako lanek erakusten dute zein garrantzitsua den instituzioen arteko lankidetza, Eusko Jaurlaritzaren eta Nafarroako Gobernuaren artekoa, kasu honetan. Beste alde batetik, begibistakoa da erakunde pribatuen eta administrazio publikoaren arteko lankidetzak dakarren kultur aberastasuna.
Aurreko alea aurkezteko zoriona eta ohorea ere izan nituen eta jakin dakit proiektuaren barruan dagoeneko lanean dihardutela hurrengo liburua prestatzen, Euskal Herriko abelazkuntza eta artzaintzari buruzkoa. Hurrengo ale horretan, Etniker taldeak beste iker-eremu batean murgilduko dira, bizimodu tradizionalenean. Eskerrak adierazi behar dizkiet Etniker Taldeei eta Labayru Ikastegiari, eta ziur nago, obra hau ere, orain artekoak izan diren bezala, irakurgai eta kontsulta-liburu aproposa izango dena bai adituentzat bai herritar guztientzat.
M. Carmen Garmendia Lasa
Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailburua
Contenidos de la Presentación:
