Presentación
Obra honek, hasieran, aztertzen ditu arrazak, behiei eta ardiei erreparatuz batez ere, eta animalien hazkuntza tradizionala, isurialde atlantikoaren eta mediterraneoaren arteko bereizketa eginez. Ondoren, animaliek espeziearen, adinaren eta sexuaren arabera dituzten izenak aztertzen dira.
Beste atal bat elikadurari eta ukuiluei buruzkoa da. Horrez gain, animaliak landan daudenean erabiltzen diren askotariko prozedurak deskribatzen dira. Ugaltzearen zikloa aztertzen da: araldia eta estaltzea, ume izateko aldia eta erditzea, gorteiatzea eta intseminazio artifiziala.
Obraren gune nagusiak lurralde guztietako mendietako aziendaren ikerketa du ardatz. Jabetza markei erreparatzen zaie. Sakon ikertzen da saldoarekin mendira igotzea, eta, horri lotuta, animalien segizioa, udako zein neguko bazkalekuak eta artzainaren urteroko zikloa deskribatzen dira. Bazkaleku komunalak ere aztertzen dira: komunalak Bizkaian, Arabako ermandadeak eta bazka-erkidegoak, Gipuzkoako eta Arabako partzuergoak, Nafarroako bateratzeak eta komunalak, Pirinioetako berezitasunak, corraliza nafarrak, elkarrekiko larreak, Pirinioen iparraldeko Euskal Herriko lurralde-sindikatuak eta kaiolarra. Euskal Herriko antzinako saroiak ere aztertzen dira. Mendietako eta mendilerroetako artzain-establezimenduak deskribatzen dira.
Se analizan el noviazgo y las relaciones prematrimoniales, que antiguamente desembocaban en el matrimonio. También las capitulaciones que firmaban con ocasión del matrimonio las familias propietarias de las zonas rurales. Asimismo se dedica un apartado específico a la dote que se otorgaba a la mujer casadera.
Otro apartado se centra en la boda. Se describen los preparativos de la misma, las proclamas y la despedida de soltero. Se aborda todo lo referente al acto: el cortejo nupcial, la ceremonia religiosa y el matrimonio civil, al banquete de bodas, las ofrendas postnupciales y las comidas de tornaboda. El arreo y su trasporte, que antaño se hacía en carro, y la entrada en el domicilio conyugal completan este apartado. Son asuntos apendiculares la soltería, el celibato religioso, el casamiento de viudos y de viejos, y las uniones libres.
Trabajo de campo llevado a cabo en 66 poblaciones (Álava: 13; Bizkaia: 16; Gipuzkoa: 12; Navarra: 14; Vasconia continental: 11). Campaña de investigación realizada en 1992. Publicación del tomo: 1998.
