Diferencia entre revisiones de «Indice Casa y familia en vasconia/eu»
De Atlas Etnográfico de Vasconia
m (Texto reemplazado: «\*\[\[(.*)\]\]» por «==== $1 ====») |
m (Texto reemplazado: «\*\[\[(.*)\]\]» por «==== $1 ====») |
||
Línea 8: | Línea 8: | ||
=== [[Factores_geograficos_e_historicos|Faktore geografiko eta historikoak]] === | === [[Factores_geograficos_e_historicos|Faktore geografiko eta historikoak]] === | ||
− | + | *[[El_caso_de Luzaide_Valcarlos_(N)|Luzaideko kasua (N)]] | |
− | + | *[[La_barranca_(N)|Sakana (N)]] | |
=== [[Poblamiento_disperso|Populaketa sakabanatua]] === | === [[Poblamiento_disperso|Populaketa sakabanatua]] === | ||
− | + | *[[Antecedentes_remotos|Antzinako aurrekariak]] | |
− | + | *[[Antecedentes_historicos|Aurrekari historikoak]] | |
− | + | *[[Ejemplos_de_poblamiento_disperso|Populaketa sakabanatuaren adibideak]] | |
− | + | *[[Creacion_de_nuevos_caserios|Baserri berrien sorrera]] | |
=== [[Poblamiento_concentrado|Populaketa kontzentratua]] === | === [[Poblamiento_concentrado|Populaketa kontzentratua]] === | ||
− | + | *[[Antecedentes|Aurrekariak]] | |
==== [[Ejemplos_de_poblamiento_concentrado|Populaketa kontzentratuaren adibideak]] ==== | ==== [[Ejemplos_de_poblamiento_concentrado|Populaketa kontzentratuaren adibideak]] ==== | ||
− | + | *[[Crecimiento_de_las_poblaciones_actuales|Gaur egungo populazioen hazkundea]] | |
  |   | ||
Línea 35: | Línea 35: | ||
=== [[La_casa_y_su_entorno|Etxea eta haren ingurua]] === | === [[La_casa_y_su_entorno|Etxea eta haren ingurua]] === | ||
− | + | *[[La_relacion_de_la_casa_con_el_suelo|Etxearen harremana zoruarekin]] | |
**Oinarriaren eragina | **Oinarriaren eragina | ||
Línea 42: | Línea 42: | ||
**Orografiaren eragina | **Orografiaren eragina | ||
− | + | *[[La_relacion_de_la_casa_con_el_clima|Etxearen harremana klimarekin]] | |
**Hormak, hutsuneak eta orientazioa | **Hormak, hutsuneak eta orientazioa | ||
Línea 51: | Línea 51: | ||
=== [[La_casa_y_la_actividad_de_sus_moradores|Etxea eta bizilagunen jarduera]] === | === [[La_casa_y_la_actividad_de_sus_moradores|Etxea eta bizilagunen jarduera]] === | ||
− | + | *[[Actividad_agropecuaria|Nekazaritzako eta abeltzaintzako jarduerak]] | |
− | + | *[[Actividad_comercial|Merkataritzako jarduerak]] | |
− | + | *[[Adaptaciones_actuales|Gaur egungo egokitzapenak]] | |
=== [[Apendice_la_influencia_de_la_produccion_en_los_tipos_de_caserios|Eranskina: Ekoizpenaren eragina, baserri motetan]] === | === [[Apendice_la_influencia_de_la_produccion_en_los_tipos_de_caserios|Eranskina: Ekoizpenaren eragina, baserri motetan]] === | ||
Línea 66: | Línea 66: | ||
=== [[Denominacion_de_la_casa|Etxearen izena]] === | === [[Denominacion_de_la_casa|Etxearen izena]] === | ||
− | + | *[[Nombre_apellido_y_apodo_del_dueño|Jabearen izena, abizena eta ezizena]] | |
− | + | *[[Oficio_y_actividad_del_propietario|Jabearen lanbidea eta jarduera]] | |
− | + | *[[Toponimia|Toponimia]] | |
− | + | *[[Casas_de_vecinos_en_poblacion_concentrada|Auzokideen etxeak, populazio kontzentratuan]] | |
=== [[Orientacion_de_la_casa|Etxearen orientazioa]] === | === [[Orientacion_de_la_casa|Etxearen orientazioa]] === | ||
− | + | *[[Orientacion_al_este_eguzki-begian|Ekialderako orientazioa, eguzki-begian]] | |
− | + | *[[Orientacion_al_sur|Hegoalderako orientazioa]] | |
− | + | *[[Orientacion_en_nucleos_de_poblacion_concentrada|Orientazioa populazio kontzentratuko guneetan]] | |
=== [[Casas_y_tierras_en_poblamientos_disperso_y_mixto|Etxeak eta lurrak populaketa sakabanatuan eta mistoan]] === | === [[Casas_y_tierras_en_poblamientos_disperso_y_mixto|Etxeak eta lurrak populaketa sakabanatuan eta mistoan]] === | ||
Línea 86: | Línea 86: | ||
=== [[Situacion_de_las_casas_de_regimen_concentrado|Erregimen kontzentratuko etxeen egoera]] === | === [[Situacion_de_las_casas_de_regimen_concentrado|Erregimen kontzentratuko etxeen egoera]] === | ||
− | + | *[[Casas_separadas_por_muros_medianiles|Horma erdibitzaileek banatutako etxeak]] | |
− | + | *[[Casas_separadas_por_belenas_arteak_mokarteak|Belenaz, arteaz edo mokarteaz banandutako etxeak]] | |
− | + | *[[Casas_separadas_por_la_era_o_por_la_rain|Larrainak edo ''la rainak'' banandutako etxeak]] | |
=== [[Terreno_contiguo_a_la_casa|Etxearen ondoko lursaila]] === | === [[Terreno_contiguo_a_la_casa|Etxearen ondoko lursaila]] === | ||
− | + | *[[El_rain_larraina|Larraina]] | |
− | + | *[[Baratza_huerta_o_huerto|Baratzea edo ortua]] | |
  |   | ||
Línea 107: | Línea 107: | ||
=== [[Modelos_de_casas_alavesas|Arabako etxeen ereduak]] === | === [[Modelos_de_casas_alavesas|Arabako etxeen ereduak]] === | ||
− | + | *[[La_casa_riojano-alavesa_(Moreda_de_Alava)|Arabako Errioxako etxea (Moreda)]] | |
− | + | *[[La_casa_de_la_Llanada|Lautadako etxea]] | |
− | + | *[[La_casa_de_la_Montaña_(Bernedo)|Mendialdeko etxea (Bernedo)]] | |
− | + | *[[La_casa_de_la_villa_de_Agurain|Agurain hiribilduko etxea]] | |
=== [[Modelos_de_casas_vizcainas|Bizkaiko etxeen ereduak]] === | === [[Modelos_de_casas_vizcainas|Bizkaiko etxeen ereduak]] === | ||
− | + | *[[La_casa_de_las_Encartaciones_(Valle_de_Carranza)|Enkarterriko etxea (Karrantza Harana)]] | |
− | + | *[[La_casa_de_Busturialdea_(Gautegiz-Arteaga)|Busturialdeko etxea (Gautegiz-Arteaga)]] | |
− | + | *[[La_casa_del_Duranguesado_(Abadiño)|Durangaldeko etxea (Abadiño)]] | |
− | + | *[[La_casa_del_Valle_de_Arratia_y_estribaciones_de_Gorbeia_(Zeanuri)|Arratia Haraneko eta Gorbeia mendiaren inguruetako etxea (Zeanuri)]] | |
− | + | *[[La_casa_del_casco_antiguo_de_la_villa_de_Durango|Durango hiribilduko alde zaharreko etxea]] | |
− | + | *[[La_casa_de_la_villa_de_Gernika-Lumo|Gernika-Lumo hiribilduko etxea]] | |
=== [[Modelos_de_casas_guipuzcoanas|Gipuzkoako etxeen ereduak]] === | === [[Modelos_de_casas_guipuzcoanas|Gipuzkoako etxeen ereduak]] === | ||
− | + | *[[La_casa_del_Goierri_(Ataun)|Goierriko etxea (Ataun)]] | |
− | + | *[[La_casa_de_Beasain|Beasaingo etxea]] | |
− | + | *[[La_casa_de_Zerain|Zeraingo etxea]] | |
− | + | *[[La_casa_del_Alto_Deba_(Elosua)|Debagoieneko etxea (Elosua)]] | |
− | + | *[[La_casa_del_Bajo_Deba_(Elgoibar)|Debabarreneko etxea (Elgoibar)]] | |
− | + | *[[La_casa_de_Urola_Kosta_(Aia)|Urola Kostako etxea (Aia)]] | |
=== [[Modelos_de_casas_navarras|Nafarroako etxeen ereduak]] === | === [[Modelos_de_casas_navarras|Nafarroako etxeen ereduak]] === | ||
− | + | *[[La_casa_de_la_vertiente_atlantica_(Bera)|Isurialde atlantikoko etxea (Bera)]] | |
− | + | *[[La_casa_pirenaica_(Valle_de_Roncal)|Pirinioetako etxea (Erronkari Harana)]] | |
− | + | *[[La_casa_de_la_Navarra_Media_(Allo)|Nafarroa Erdialdeko etxea (Allo)]] | |
− | + | *[[La_casa_popular_o_de_arrabal_(Viana)|Herritarren etxea edo errebalekoa (Viana)]] | |
− | + | *[[La_casa_de_Valdorba|Orbaibarko etxea]] | |
− | + | *[[La_casa_de_la_Ribera_del_Ebro_(Valtierra)|Ebro ibaiaren erriberako etxea (Valtierra)]] | |
− | + | *[[La_vivienda_en_cuevas_(La_Ribera)|Etxebizitza leize-zuloetan (Erribera)]] | |
=== [[Modelos_de_casas_de_Vasconia_Continental|Baskonia kontinentaleko etxeen ereduak]] === | === [[Modelos_de_casas_de_Vasconia_Continental|Baskonia kontinentaleko etxeen ereduak]] === | ||
− | + | *[[La_casa_de_Lapurdi_(Sara)|Lapurdiko etxea (Sara)]] | |
− | + | *[[La_casa_de_Ainhoa_(L)|Ainhoako etxea (L)]] | |
− | + | *[[La_casa_de_Amikuze_(Huarte-Hiri-BN)|Amikuzeko etxea (Huarte-Hiri-NB)]] | |
− | + | *[[La_casa_de_Arberoa_(Donoztiri-BN)|Arberoako etxea (Donoztiri-NB)]] | |
− | + | *[[La_casa_de_Heleta_(BN)|Heletako etxea (NB)]] | |
− | + | *[[La_casa_de_Zuberoa_(Liginaga)|Zuberoako etxea (Liginaga)]] | |
=== [[Casas_de_pescadores|Arrantzaleen etxeak]] === | === [[Casas_de_pescadores|Arrantzaleen etxeak]] === | ||
Línea 184: | Línea 184: | ||
=== [[Tipos_de_tejado|Teilatu motak]] === | === [[Tipos_de_tejado|Teilatu motak]] === | ||
− | + | *[[Grado_de_inclinacion|Inklinazio gradua]] | |
**Teilatuaren bilakaera historikoa Orreagan (N) | **Teilatuaren bilakaera historikoa Orreagan (N) | ||
− | + | *[[Forma_y_numero_de_vertientes._Urak_isuriak|Isurialdeen forma eta kopurua. Urak, isuriak]] | |
**Klimaren faktorea | **Klimaren faktorea | ||
Línea 201: | Línea 201: | ||
=== [[Materiales_de_la_cubierta|Estalkiaren materialak]] === | === [[Materiales_de_la_cubierta|Estalkiaren materialak]] === | ||
− | + | *[[El_soporte_de_madera|Zurezko euskarria]] | |
− | + | *[[La_teja_teila|Teila]] | |
**Teilen jatorria | **Teilen jatorria | ||
Línea 209: | Línea 209: | ||
**Teila laua | **Teila laua | ||
− | + | *[[Cubierta_de_madera_tablillas_oholak|Zurezko estalkia: oholak]] | |
− | + | *[[Cubierta_de_piedra_losas_harri-losak|Harrizko estalkia: harri-losak]] | |
− | + | *[[Nuevos_materiales|Material berriak]] | |
=== [[Estructura_del_tejado|Teilatuaren egitura]] === | === [[Estructura_del_tejado|Teilatuaren egitura]] === | ||
− | + | *[[Generalidades._Gailurra_kapirioak_latak|Jakingarri nagusiak. Gailurra, kapirioak, latak]] | |
− | + | *[[Estructuras_sustentadas_en_postes|Zutabetan bermatutako egiturak]] | |
− | + | *[[Estructuras_con_tijeras|Egitura guraizedunak]] | |
− | + | *[[Cañizos_y_bovedas_de_yeso|Igeltsuzko keretak eta gangak]] | |
=== [[Los_aleros._Boladua|Teilatu-hegalak. Boladua]] === | === [[Los_aleros._Boladua|Teilatu-hegalak. Boladua]] === | ||
Línea 240: | Línea 240: | ||
=== [[Zimenduak, oinarriak]] === | === [[Zimenduak, oinarriak]] === | ||
− | + | *[[Cimientos_sobre_sustratos_duros|Oinarri gogorren gaineko zimenduak]] | |
− | + | *[[Cimientos_sobre_sustratos_menos_solidos|Sendotasun gutxiagoko oinarrien gaineko zimenduak]] | |
=== [[Muros_exteriores_hormak|Hormak]] === | === [[Muros_exteriores_hormak|Hormak]] === | ||
− | + | *[[Materiales_de_construccion|Eraikuntza-materialak]] | |
**Harria. Hareharria, karehaitza | **Harria. Hareharria, karehaitza | ||
Línea 252: | Línea 252: | ||
**Lurra, adreilua, pezoa eta hesia | **Lurra, adreilua, pezoa eta hesia | ||
− | + | *[[Muros_con_entramados_de_madera|Zurezko bilbapenak dituzten hormak]] | |
− | + | *[[Muros_de_piedra_labrada|Harlanduzko hormak]] | |
− | + | *[[Morteros_murteak|Morteroak]] | |
− | + | *[[Construccion_de_los_muros|Hormen eraikuntza]] | |
− | + | *[[Enlucido_de_los_muros|Hormen luzitua]] | |
− | + | *[[Los_muros_en_la_actualidad|Hormak, gaur egun]] | |
− | + | *[[Las_cuevas|Leize-zuloak]] | |
=== [[Estructura_interna_de_madera|Zurezko barne-egitura]] === | === [[Estructura_interna_de_madera|Zurezko barne-egitura]] === | ||
− | + | *[[Uso_generalizado_de_la_madera|Zuraren erabilera zabaldua]] | |
− | + | *[[Tipos_de_madera|Zur motak]] | |
− | + | *[[El_poyal_altzarria|Altzarria]] | |
− | + | *[[Estructura._Ageak_pilareak|Egitura. Hagak, pilareak]] | |
=== [[Muros_interiores_y_tabiques_hesiak_tabikak|Barruko hormak eta tabikeak. Hesiak, tabikeak]] === | === [[Muros_interiores_y_tabiques_hesiak_tabikak|Barruko hormak eta tabikeak. Hesiak, tabikeak]] === | ||
Línea 280: | Línea 280: | ||
=== [[Suelos|Zoruak]] === | === [[Suelos|Zoruak]] === | ||
− | + | *[[Suelo_en_entrada_y_cuadra|Zorua sarreran eta ukuiluan]] | |
− | + | *[[Suelo_en_la_vivienda|Zorua etxebizitzan]] | |
=== [[Escaleras_eskailerak|Eskailerak]] === | === [[Escaleras_eskailerak|Eskailerak]] === | ||
− | + | *[[Escaleras_interiores|Barruko eskailerak]] | |
− | + | *[[Escaleras_exteriores|Kanpoko eskailerak]] | |
− | + | *[[Escaleras_de_viviendas_urbanas|Hiriko etxebizitzetako eskailerak]] | |
=== [[Techos|Sabaiak]] === | === [[Techos|Sabaiak]] === | ||
− | + | *[[Techos_de_tabla|Oholezko sabaiak]] | |
− | + | *[[Techos_de_bovedilla|Gangatilazko sabaiak]] | |
=== [[Procedencia_de_los_materiales_de_construccion|Eraikuntza-materialen jatorria]] === | === [[Procedencia_de_los_materiales_de_construccion|Eraikuntza-materialen jatorria]] === | ||
− | + | *[[Piedra._Kareharria_hareharria|Harria. Kareharria, hareharria]] | |
− | + | *[[Cal_y_yeso._Kisua_igeltsua|Karea eta igeltsua. Karea, igeltsua]] | |
− | + | *[[Madera._Haritza|Zura. Haritza]] | |
− | + | *[[Teja_ladrillo_y_adobe|Teila, adreilua eta pezoa]] | |
− | + | *[[Nuevos_materiales2|Material berriak]] | |
  |   | ||
Línea 319: | Línea 319: | ||
=== [[Huecos|Hutsuneak]] === | === [[Huecos|Hutsuneak]] === | ||
− | + | *[[Puerta_principal._Ateak_albateak|Ate nagusia. Ateak, albateak]] | |
**Araba | **Araba | ||
Línea 327: | Línea 327: | ||
**Baskonia kontinentala | **Baskonia kontinentala | ||
− | + | *[[Ventanas._Leihoak_leihatilak|Leihoak. Leihoak, leihatilak]] | |
**Araba | **Araba | ||
Línea 335: | Línea 335: | ||
**Baskonia kontinentala | **Baskonia kontinentala | ||
− | + | *[[Balcones._Balkoiak|Balkoiak]] | |
=== [[Puertas_interiores|Barruko ateak]] === | === [[Puertas_interiores|Barruko ateak]] === | ||
Línea 341: | Línea 341: | ||
=== [[Sistemas_de_cierre_de_puertas_y_ventanas|Ateak eta leihoak ixteko sistemak]] === | === [[Sistemas_de_cierre_de_puertas_y_ventanas|Ateak eta leihoak ixteko sistemak]] === | ||
− | + | *[[Cierre_de_la_puerta_de_entrada_o_principal|Sarrerako atearen edo ate nagusiaren itxiera]] | |
**Trangak. Trangak | **Trangak. Trangak | ||
Línea 347: | Línea 347: | ||
**Beste itxiera batzuk. Maratilak, txaramelak | **Beste itxiera batzuk. Maratilak, txaramelak | ||
− | + | *[[Cierre_de_las_puertas_interiores._Pestillos._Kisketak|Barruko ateen itxiera. Kisketak]] | |
− | + | *[[Cierre_de_las_ventanas._Andavillas_pasadores|Leihoen itxiera. Maratilak, trabelak]] | |
− | + | *[[Verjas_de_proteccion|Babeserako hesiak]] | |
=== [[Transformaciones_recientes|Aldaketa berriak]] === | === [[Transformaciones_recientes|Aldaketa berriak]] === | ||
Línea 362: | Línea 362: | ||
=== [[Casas_de_ambito_rural|Landa-eremuko etxeak]] === | === [[Casas_de_ambito_rural|Landa-eremuko etxeak]] === | ||
− | + | *[[Bizkaia4|Bizkaia]] | |
**Abeltzaintza nagusi den inguruetako etxeak. Enkarterri eta Arratia-Orozko | **Abeltzaintza nagusi den inguruetako etxeak. Enkarterri eta Arratia-Orozko | ||
**Nekazaritza nagusi den inguruetako etxeak. Uribe, Busturialdea eta Durangaldea | **Nekazaritza nagusi den inguruetako etxeak. Uribe, Busturialdea eta Durangaldea | ||
− | + | *[[Gipuzkoa3|Gipuzkoa]] | |
**Goierri | **Goierri | ||
Línea 374: | Línea 374: | ||
**Donostia eta Bidasoa Beherea | **Donostia eta Bidasoa Beherea | ||
− | + | *[[Vasconia_continental3|Baskonia kontinentala]] | |
− | + | *[[Alava4|Araba]] | |
**Gorbeia mendiaren inguruak | **Gorbeia mendiaren inguruak | ||
Línea 384: | Línea 384: | ||
**Arabako Errioxa | **Arabako Errioxa | ||
− | + | *[[Navarra4|Nafarroa]] | |
**Pirinioetako eremua eta Pirinioez azpiko iparraldea. Mendialdea | **Pirinioetako eremua eta Pirinioez azpiko iparraldea. Mendialdea | ||
Línea 405: | Línea 405: | ||
=== [[Muros_exteriores_fachada|Kanpoko hormak. Fatxada]] === | === [[Muros_exteriores_fachada|Kanpoko hormak. Fatxada]] === | ||
− | + | *[[Fachadas_revocadas_y_con_piedra_a_la_vista|Fatxada zuriberrituak eta harria agerian dutenak]] | |
− | + | *[[Entramado_de_madera|Zurezko bilbapena]] | |
− | + | *[[Ornamentaciones_elaboradas|Ornamentazio landuak]] | |
− | + | *[[Adornos_vegetales|Apaingarri begetalak]] | |
=== [[Tejado1|Teilatua]] === | === [[Tejado1|Teilatua]] === | ||
Línea 419: | Línea 419: | ||
=== [[Puertas_y_ventanas|Ateak eta leihoak]] === | === [[Puertas_y_ventanas|Ateak eta leihoak]] === | ||
− | + | *[[Herrajes|Burdineriak]] | |
− | + | *[[Tallas_en_dinteles|Tailuak ateburuetan]] | |
− | + | *[[Verjas_ornamentales|Hesi apaingarriak]] | |
=== [[Escudos_armarriak|Armarriak]] === | === [[Escudos_armarriak|Armarriak]] === | ||
Línea 438: | Línea 438: | ||
=== [[Hogar_beheko_sua_supazterra|Beheko sua, supazterra]] === | === [[Hogar_beheko_sua_supazterra|Beheko sua, supazterra]] === | ||
− | + | *[[Denominaciones52|Izenak]] | |
− | + | *[[Sitio_que_ocupa_el_hogar|Sutondoak hartzen duen lekua]] | |
**Erdiko sutondoa | **Erdiko sutondoa | ||
Línea 446: | Línea 446: | ||
**Deskribapena | **Deskribapena | ||
− | + | *[[Combustible_empleado_en_el_hogar_errekina|Sutondoan erabilitako erregaia, errekina]] | |
**Erregairik ohikoenak | **Erregairik ohikoenak | ||
**Mediterraneoko isurialdea | **Mediterraneoko isurialdea | ||
− | + | *[[Encender_o_reavivar_el_fuego|Sua piztea edo suspertzea]] | |
**Suharria. Pizteko sistema berriak | **Suharria. Pizteko sistema berriak | ||
Línea 457: | Línea 457: | ||
**Suaren hasierako hornidura | **Suaren hasierako hornidura | ||
− | + | *[[Suertes_de_leña_o_fogueras|Sutarako egur motak edo egurketak]] | |
− | + | *[[Base_y_fondo_del_fogon._Su_azpikoa|Sutegiaren oinarria eta hondoa. Su azpikoa]] | |
**Su-gibeleko harria | **Su-gibeleko harria | ||
Línea 465: | Línea 465: | ||
***Apaindurak | ***Apaindurak | ||
− | + | *[[El llar_laratza|Laratza]] | |
− | + | *[[Chimenea_y_salida_de_humos._Tximinia|Tximinia eta keen irteera. Tximinia]] | |
**Beheko suaren tximinia | **Beheko suaren tximinia | ||
Línea 475: | Línea 475: | ||
=== [[Horno_de_fabricar_el_pan_ogi-labea|Ogia egiteko labea, ogi-labea]] === | === [[Horno_de_fabricar_el_pan_ogi-labea|Ogia egiteko labea, ogi-labea]] === | ||
− | + | *[[Sitio_que_ocupa_y_forma_del_horno|Labeak hartzen duen lekua eta haren forma]] | |
**Labeak sukaldean edo etxeari atxikita | **Labeak sukaldean edo etxeari atxikita | ||
**Labe exentuak | **Labe exentuak | ||
− | + | *[[Materiales_de_construccion_del_horno|Labearen eraikuntza-materialak]] | |
− | + | *[[Utilizacion_del_horno|Labearen erabilera]] | |
=== [[Alumbrado_de_la_casa_etxeko_argia|Etxearen argiztapena. Etxeko argia]] === | === [[Alumbrado_de_la_casa_etxeko_argia|Etxearen argiztapena. Etxeko argia]] === | ||
− | + | *[[Procedimientos_antiguos_de_alumbrado_tea_azaoa|Antzinako argitzapen-prozedurak: azaoa]] | |
− | + | *[[Lampara_o_candil_de_aceite_kriseilua|Oliozko lanpara edo argiontzia, kriseilua]] | |
− | + | *[[Velas_kandelak|Kandelak]] | |
− | + | *[[Candil_de_petroleo_petrolio-ontzia|Petroliozko argiontzia, petrolio-ontzia]] | |
− | + | *[[Lampara_de_carburo_karburo-argia|Karburozko lanpara, karburo-argia]] | |
− | + | *[[Luz_electrica|Argi elektrikoa]] | |
=== [[Cocina_sukaldea_ezkaratza|Sukaldea, ezkaratza]] === | === [[Cocina_sukaldea_ezkaratza|Sukaldea, ezkaratza]] === | ||
− | + | *[[Hornillos|Su txikiak]] | |
− | + | *[[Cocina_economica_y_transiciones_posteriores|Sukalde ekonomikoak eta geroko trantsizioak]] | |
− | + | *[[La_cocina_centro_de_la_vida_familiar|Sukaldea, familia-bizitzaren ardatza]] | |
  |   | ||
Línea 511: | Línea 511: | ||
=== [[Enseres_del_hogar|Sutondoko tresneria]] === | === [[Enseres_del_hogar|Sutondoko tresneria]] === | ||
− | + | *[[Arquetipo_de_dos_localidades|Bi herritako arketipoa]] | |
**Beasain (G) | **Beasain (G) | ||
**Zangoza (N) | **Zangoza (N) | ||
− | + | *[[Denominaciones_y_descripcion|Izenak eta deskribapena]] | |
**Suburdinak | **Suburdinak | ||
Línea 533: | Línea 533: | ||
=== [[Mobiliario_de_la_cocina|Sukaldeko altzariak]] === | === [[Mobiliario_de_la_cocina|Sukaldeko altzariak]] === | ||
− | + | *[[Escaño_zizeilu_y_otros_asientos|Aulkia, zizeilua eta beste eserleku batzuk]] | |
− | + | *[[Fregadera_harraska|Sukaltarria, harraska]] | |
− | + | *[[Haustegia_cenicero|Haustegia, hautsontzia]] | |
− | + | *[[Cantarera_edarrategia|Pegartegia, edarrategia]] | |
− | + | *[[Mesas_y_otros_elementos|Mahaiak eta beste elementu batzuk]] | |
**Mahaiak | **Mahaiak | ||
Línea 547: | Línea 547: | ||
**Latak, lukainka-haga | **Latak, lukainka-haga | ||
− | + | *[[Armarios_alacenas_y_espeteras|Armairuak, arasak eta zapaldak]] | |
**Ontzitegiak, apala | **Ontzitegiak, apala | ||
Línea 553: | Línea 553: | ||
**Arasa | **Arasa | ||
− | + | *[[La_fresquera_y_su_evolucion|Hoztegia eta haren bilakaera]] | |
=== [[Ajuar_de_la_cocina|Sukaldeko hatuak]] === | === [[Ajuar_de_la_cocina|Sukaldeko hatuak]] === | ||
− | + | *[[Engalanamiento_de_la_chimenea._Tximini-zapia|Tximiniaren apainketa. Tximini-zapia]] | |
− | + | *[[Objetos_colocados_en_la_repisa_en_la_campana_o_en_el_hogar._Tximini-uztarria|Mentsulan, kanpaian edo sutondoan kokatutako objektuak. Tximini-uztarria]] | |
− | + | *[[Consideraciones_generales_del_ajuar|Hatuei buruzko jakingarri nagusiak]] | |
− | + | *[[Descripciones_del_ajuar|Arreoaren deskribapenak]] | |
**Baskonia kontinentala | **Baskonia kontinentala | ||
Línea 571: | Línea 571: | ||
**Nafarroa | **Nafarroa | ||
− | + | *[[Fabricacion_artesanal_del_mobiliario_de_la_cocina|Sukaldeko altzarien artisau-fabrikazioa]] | |
**Etxeko fabrikazioa | **Etxeko fabrikazioa | ||
**Etxetik kanpoko fabrikazioa | **Etxetik kanpoko fabrikazioa | ||
− | + | *[[Transiciones_en_el_ajuar_y_mobiliario_domesticos|Trantsizioak etxeko hatuetan eta altzarietan]] | |
  |   | ||
Línea 583: | Línea 583: | ||
=== [[Ajuar_de_la_sala_o_comedor|Egongelako edo jangelako hatuak]] === | === [[Ajuar_de_la_sala_o_comedor|Egongelako edo jangelako hatuak]] === | ||
− | + | *[[Mobiliario|Altzariak]] | |
− | + | *[[Imagenes_religiosas|Irudi erlijiosoak]] | |
− | + | *[[Fotografias_familiares_expuestas|Familia-argazkiak agerian]] | |
=== [[Ajuar_del_dormitorio|Logelako hatuak]] === | === [[Ajuar_del_dormitorio|Logelako hatuak]] === | ||
− | + | *[[El_dormitorio_como_estancia|Logela, gela gisa]] | |
− | + | *[[Consideraciones_generales5|Jakingarri nagusiak]] | |
− | + | *[[Camas_oheak|Oheak]] | |
− | + | *[[Baules_comodas_y_armarios._Eskapolota_arropa-kutxa|Kutxak, komodak eta armairuak. Eskapolota, arropa-kutxa]] | |
− | + | *[[Muebles_auxiliares|Altzari laguntzaileak]] | |
**Konketa mugikorra | **Konketa mugikorra | ||
− | + | *[[Cortinas_y_alfombras|Gortinak eta alfonbrak]] | |
− | + | *[[Imagenes_religiosas1|Irudi erlijiosoak]] | |
**Gurutzefika, gurutzea | **Gurutzefika, gurutzea | ||
Línea 614: | Línea 614: | ||
=== [[El_aseo_y_su_ajuar|Garbigela eta hango hatuak]] === | === [[El_aseo_y_su_ajuar|Garbigela eta hango hatuak]] === | ||
− | + | *[[Excusado_o_retrete_komuna|Irola edo komuna]] | |
− | + | *[[Aseo|Garbigela]] | |
− | + | *[[Transiciones_del_cuarto_de_baño_y_su_ajuar|Bainugelaren eta hango hatuen trantsizioa]] | |
=== [[Instrumentos_musicales_radio_television_y_nuevas_tecnologias|Musika-tresnak. Irratia, telebista eta teknologia berriak]] === | === [[Instrumentos_musicales_radio_television_y_nuevas_tecnologias|Musika-tresnak. Irratia, telebista eta teknologia berriak]] === | ||
− | + | *[[Instrumentos_musicales|Musika-tresnak]] | |
− | + | *[[Radio_television_y_nuevas_tecnologias|Irratia, telebista eta teknologia berriak]] | |
  |   | ||
Línea 631: | Línea 631: | ||
=== [[Limpieza_de_la_casa|Etxearen garbiketa]] === | === [[Limpieza_de_la_casa|Etxearen garbiketa]] === | ||
− | + | *[[Limpieza_de_la_casa_extremar_garbi-ikuzia|Etxearen garbiketa, muturreraino eraman, garbi-ikuzia]] | |
**Garbiketako produktuak eta tresnak | **Garbiketako produktuak eta tresnak | ||
Línea 638: | Línea 638: | ||
**Desintsektazioa | **Desintsektazioa | ||
− | + | *[[Limpieza_de_suelos|Zoruen garbiketa]] | |
**Erraztatzea. Ginarrea, erratza | **Erraztatzea. Ginarrea, erratza | ||
Línea 644: | Línea 644: | ||
**Ezkoztatzea | **Ezkoztatzea | ||
− | + | *[[Encalado_zuritu_y_pintado_de_fachadas_e_interiores|Fatxadak eta barnealdeak kareztatzea, zuritzea eta pintatzea]] | |
=== [[Lavado_de_la_ropa|Arroparen garbiketa]] === | === [[Lavado_de_la_ropa|Arroparen garbiketa]] === | ||
− | + | *[[Lavado_de_la_ropa_en_el_rio_o_en_el_lavadero_publico|Arroparen garbiketa errekan edo latsarri publikoan]] | |
− | + | *[[Lavanderas_o_colanderas|Bokata-jotzaile edo latsariak]] | |
− | + | *[[La_colada_bogadea_egin_lixiba_jo|Bokata jotzea, lixiba jotzea]] | |
**Izenak | **Izenak | ||
**Trantsizioak | **Trantsizioak | ||
− | + | *[[Secado_y_planchado_de_la_ropa|Arropa lehortzea eta lisatzea]] | |
− | + | *[[Teñido_domestico_de_la_ropa|Arroparen tindaketa etxean]] | |
=== [[Lavado_de_la_vajilla_harrikoa_egin|Ontziak garbitzea, harrikoa egitea]] === | === [[Lavado_de_la_vajilla_harrikoa_egin|Ontziak garbitzea, harrikoa egitea]] === | ||
− | + | *[[Lavadoras_y_lavavajillas|Garbigailuak eta ontzi-garbigailuak]] | |
  |   | ||
Línea 672: | Línea 672: | ||
=== [[Espacios_domesticos_para_aperos_productos_y_ganado|Lanabesentzako, produktuentzako eta aziendarentzako etxeko espazioak]] === | === [[Espacios_domesticos_para_aperos_productos_y_ganado|Lanabesentzako, produktuentzako eta aziendarentzako etxeko espazioak]] === | ||
− | + | *[[Portal_y_carrejo._Atariko_tresneria|Ezkaratza eta probalekua. Atariko tresneria]] | |
− | + | *[[Desvan_o_sobrao_ganbara|Ganbara]] | |
− | + | *[[Establo_korta_ikuilua|Ixtegia, korta, ukuilua]] | |
=== [[Construcciones_complementarias|Eraikin osagarriak]] === | === [[Construcciones_complementarias|Eraikin osagarriak]] === | ||
− | + | *[[Generalidades1|Jakingarri nagusiak]] | |
− | + | *[[Cuadras_corrales_descubiertos|Ukuiluak, eskortak, estali gabeko guneak]] | |
− | + | *[[Cabañas_bordas_o_pajares._Lastategia|Lastategia]] | |
− | + | *[[Chabolas_etxeordeak_tejabanak|Txabolak, etxeordeak, teilapeak]] | |
− | + | *[[Estercolero_ongarritegia|Simaurtegia, ongarritegia]] | |
− | + | *[[Gallinero_oilategia|Oilategia]] | |
− | + | *[[Cochiquera_txerritokia|Txerritokia]] | |
− | + | *[[Cobertizo_para_ovejas_artegia|Artegia]] | |
− | + | *[[Abejeras_erlategiak|Erlategiak]] | |
− | + | *[[Animales_domesticos_que_guardan_la_casa|Etxea zaintzen duten etxeko animaliak]] | |
− | + | *[[Lagos_y_bodegas|Lakuak eta upategiak]] | |
− | + | *[[Pozos|Putzuak]] | |
− | + | *[[Refugios_y_cabañas_de_campo._Txabolak|Landako aterpeak eta bordak. Txabolak]] | |
=== [[Apendice_1_corrales_de_campo_en_navarra|1. eranskina: Landako eskortak Nafarroan]] === | === [[Apendice_1_corrales_de_campo_en_navarra|1. eranskina: Landako eskortak Nafarroan]] === | ||
Línea 721: | Línea 721: | ||
=== [[El_fuego_del_hogar_en_dias_senalados|Sutondoko sua egun seinalatuetan]] === | === [[El_fuego_del_hogar_en_dias_senalados|Sutondoko sua egun seinalatuetan]] === | ||
− | + | *[[El_tronco_de_Navidad._Gabon-subila|Gabon-subila. Gabon-subila]] | |
− | + | *[[El_fuego_nuevo_de_Pascua._Su_berria|Pazkoko su berria. Su berria]] | |
=== [[Incorporacion_a_la_casa_de_un_animal_recien_adquirido_etxerako_izan|Animalia erosi berria etxean sartzea. Etxerako izan]] === | === [[Incorporacion_a_la_casa_de_un_animal_recien_adquirido_etxerako_izan|Animalia erosi berria etxean sartzea. Etxerako izan]] === | ||
Línea 738: | Línea 738: | ||
=== [[Ritos_contra_la_tormenta_y_el_rayo|Ekaitzaren eta tximistaren aurkako errituak]] === | === [[Ritos_contra_la_tormenta_y_el_rayo|Ekaitzaren eta tximistaren aurkako errituak]] === | ||
− | + | *[[El_hacha_con_el_filo_apuntando_a_la_tormenta._Aizkora_ahoaz_gorantza|Aizkora, ahoa ekaitzera begira duela. Aizkora ahoz gora]] | |
− | + | *[[Piedras_contra_la_tormenta._Tximistarri|Ekaitzaren aurkako harriak. Tximistarri]] | |
− | + | *[[Sanjuan_haritza_el_roble_de_San_Juan|San Juan haritza]] | |
− | + | *[[Quema_de_hierbas_el_dia_de_San_Juan|Belar-erreketa San Juan egunean]] | |
− | + | *[[Arantza_zuria_espino_albar|Arantza zuria]] | |
− | + | *[[Laurel_bendecido_ereinotz_bedeinkatua|Erramu bedeinkatua, ereinotz bedeinkatua]] | |
− | + | *[[Quema_del_laurel_bendecido|Ereinotz bedeinkatua erretzea]] | |
− | + | *[[Eguzki-lorea_flor_de_cardo|Eguzki-lorea, kardulatz-lorea]] | |
=== [[Ritos_religiosos_de_proteccion_de_la_casa|Etxea babesteko erritu erlijiosoak]] === | === [[Ritos_religiosos_de_proteccion_de_la_casa|Etxea babesteko erritu erlijiosoak]] === | ||
− | + | *[[El_agua_bendita_ur_bedeinkatua|Ur bedeinkatua]] | |
− | + | *[[Las_candelas_bendecidas_kandela_bedeinkatua|Kandela bedeinkatuak]] | |
− | + | *[[Invocaciones_a_Santa_Barbara|Laguntza-eskeak Santa Barbarari]] | |
− | + | *[[Conjuros._Campanas|Araoak. Kanpaiak]] | |
=== [[Simbolos_e_imagenes_religiosas|Sinbolo eta irudi erlijiosoak]] === | === [[Simbolos_e_imagenes_religiosas|Sinbolo eta irudi erlijiosoak]] === | ||
− | + | *[[Cruces|Gurutzeak]] | |
− | + | *[[Placas_del_Sagrado_Corazon._Ateko_Jesusen_Bihotza|Jesusen Bihotzaren plakak. Ateko Jesusen Bihotza]] | |
  |   | ||
Línea 777: | Línea 777: | ||
=== [[Familia_parentesco_parentela|Familia. Ahaidetasuna. Ahaideak]] === | === [[Familia_parentesco_parentela|Familia. Ahaidetasuna. Ahaideak]] === | ||
− | + | *[[En_localidades_vascofonas|Herri euskaldunetan]] | |
**Etxekoak | **Etxekoak | ||
Línea 783: | Línea 783: | ||
**Senitartekoak/ahaideak | **Senitartekoak/ahaideak | ||
− | + | *[[En_localidades_castellanohablantes|Herri erdaldunetan]] | |
**Familia | **Familia | ||
Línea 790: | Línea 790: | ||
**Beste ahaidetasun batzuk | **Beste ahaidetasun batzuk | ||
− | + | *[[Extension_de_la_comunidad_familiar|Familia-komunitatearen hedapena]] | |
=== [[Nombres_y_grados_de_parentesco|Ahaidetasunen izenak eta graduak]] === | === [[Nombres_y_grados_de_parentesco|Ahaidetasunen izenak eta graduak]] === | ||
− | + | *[[Denominaciones_euskericas|Euskarazko izenak]] | |
− | + | *[[Denominaciones_castellanas|Gaztelaniazko izenak]] | |
=== [[Nombres_familiares|Familia-izenak]] === | === [[Nombres_familiares|Familia-izenak]] === | ||
− | + | *[[Nombre_familiar_o_apellido|Familia-izena edo abizena]] | |
− | + | *[[Nombres_de_pila_mas_usuales|Ponte-izen ohikoenak]] | |
− | + | *[[Como_se_nombran_las_personas|Nola izendatzen diren pertsonak]] | |
**Gaitzizenak, ezizenak | **Gaitzizenak, ezizenak | ||
− | + | *[[Apellido_de_la_mujer_casada|Ezkondutako andrearen abizena]] | |
=== [[Nombres_y_formulas_entre_parientes|Ahaideen arteko izenak eta formulak]] === | === [[Nombres_y_formulas_entre_parientes|Ahaideen arteko izenak eta formulak]] === | ||
− | + | *[[De_los_hijos_a_los_padres|Seme-alabengandik gurasoengana]] | |
− | + | *[[De_los_esposos_entre_si|Senar-emazteen artean]] | |
− | + | *[[De_los_padres_a_los_hijos|Gurasoengandik seme-alabengana]] | |
− | + | *[[Tratamientos|Tratamenduak]] | |
**Berori/berorika (usted) | **Berori/berorika (usted) | ||
Línea 831: | Línea 831: | ||
=== [[Patrimonio_familiar_ondasunak|Familia-ondarea Ondasunak]] === | === [[Patrimonio_familiar_ondasunak|Familia-ondarea Ondasunak]] === | ||
− | + | *[[Concepto_de_patrimonio_familiar|Familia-ondare kontzeptua]] | |
− | + | *[[Conservacion_e_indivision_del_patrimonio_familiar|Familia-ondarearen kontserbazioa eta banaezintasuna]] | |
− | + | *[[Enajenacion_de_los_bienes_troncales|Ondasun tronkalen besterentzea]] | |
=== [[Condominio_de_bienes_aportados_al_matrimonio_dana_biona|Matrimoniora eramandako ondasunen jabekidetasuna. Dena biona]] === | === [[Condominio_de_bienes_aportados_al_matrimonio_dana_biona|Matrimoniora eramandako ondasunen jabekidetasuna. Dena biona]] === | ||
− | + | *[[Consentimiento_de_la_mujer_para_la_enajenacion_de_bienes|Emaztearen baimena ondasunak besterentzeko]] | |
− | + | *[[Transiciones1|Trantsizioak]] | |
=== [[Capitulaciones_o_mandas_matrimoniales_ezkonpapera|Ezkontza-hitzarmenak, ezkontza-paperak]] === | === [[Capitulaciones_o_mandas_matrimoniales_ezkonpapera|Ezkontza-hitzarmenak, ezkontza-paperak]] === | ||
− | + | *[[Capitulaciones_matrimoniales|Ezkontza-hitzarmenak]] | |
− | + | *[[Mandas_matrimoniales|Ezkontza-paperak]] | |
− | + | *[[Transformaciones3|Transformazioak]] | |
=== [[Libertad_de_testar_y_troncalidad_en_el_regimen_foral_trongaleko_ondasunak|Testamentua egiteko askatasuna eta tronkaltasuna foru-erregimenean. Ondasun tronkalak]] === | === [[Libertad_de_testar_y_troncalidad_en_el_regimen_foral_trongaleko_ondasunak|Testamentua egiteko askatasuna eta tronkaltasuna foru-erregimenean. Ondasun tronkalak]] === | ||
− | + | *[[La_eleccion_del_heredero._Premua_andregaia._Etxegaia|Oinordekoaren hautaketa. Premua, andregaia. Etxegaia]] | |
− | + | *[[Cohabitacion_de_los_matrimonios_mayor_y_joven|Matrimonio nagusiaren eta matrimonio gaztearen arteko bizikidetza]] | |
− | + | *[[El_heredero_y_los_demas_hijos|Oinordekoa eta gainerako seme-alabak]] | |
− | + | *[[Testamento_de_hermandad._Alkar-poderoso|Haurridetasunaren testamentua. Alkar-poderoso]] | |
=== [[Testamento_en_territorio_en_regimen_de_derecho_comun|Testamentua, eskubide komuneko erregimena duen lurraldean]] === | === [[Testamento_en_territorio_en_regimen_de_derecho_comun|Testamentua, eskubide komuneko erregimena duen lurraldean]] === | ||
− | + | *[[Sistema_hereditario|Oinordekotzako sistema]] | |
− | + | *[[Cohabitacion_de_los_matrimonios_mayor_y_joven1|Matrimonio nagusiaren eta matrimonio gaztearen bizikidetza]] | |
− | + | *[[El_heredero_y_los_demas_hijos1|Oinordekoa eta gainerako seme-alabak]] | |
− | + | *[[Situacion_del_conyuge_superviviente|Bizirik dirauen ezkontidearen egoera]] | |
=== [[La_sucesion_intestada|Testamenturik gabeko oinordekotza]] === | === [[La_sucesion_intestada|Testamenturik gabeko oinordekotza]] === | ||
Línea 884: | Línea 884: | ||
=== [[Vida_en_comun_de_los_esposos|Senar-emazteen bizikidetza]] === | === [[Vida_en_comun_de_los_esposos|Senar-emazteen bizikidetza]] === | ||
− | + | *[[Vida_en_comun_en_el_trabajo|Bizikidetza lanean]] | |
− | + | *[[Vida_en_comun_en_los_dias_festivos|Bizikidetza jaiegunetan]] | |
− | + | *[[Colocacion_de_la_mujer_en_la_mesa|Emaztearen kokapena mahaian]] | |
=== [[Funciones_y_ocupaciones_del_marido_y_de_la_esposa|Senarraren eta emaztearen funtzioak eta zereginak]] === | === [[Funciones_y_ocupaciones_del_marido_y_de_la_esposa|Senarraren eta emaztearen funtzioak eta zereginak]] === | ||
− | + | *[[Funciones_y_ocupaciones_del_marido|Senarraren funtzioak eta zereginak]] | |
− | + | *[[Funciones_y_ocupaciones_de_la_mujer|Emaztearen funtzioak eta zereginak]] | |
=== [[Autoridad_en_la_sociedad_conyugal|Aginpidea ezkontza-elkartean]] === | === [[Autoridad_en_la_sociedad_conyugal|Aginpidea ezkontza-elkartean]] === | ||
− | + | *[[Derechos_cuasiparitarios|Eskubide ia parekideak]] | |
− | + | *[[Dominacion_del_marido_por_la_mujer|Emazteak senarra mendean izatea]] | |
− | + | *[[Desavenencias_conyugales|Matrimonioaren barruko desakordioak]] | |
**Desakordioen eta haserreen kausak | **Desakordioen eta haserreen kausak | ||
**Senar-emazteen banaketak | **Senar-emazteen banaketak | ||
− | + | *[[Cortesia_y_etiqueta|Kortesia eta etiketa]] | |
=== [[Vida_social_de_los_esposos|Senar-emazteen bizitza soziala]] === | === [[Vida_social_de_los_esposos|Senar-emazteen bizitza soziala]] === | ||
− | + | *[[Vida_social_conjunta|Bizitza soziala elkarrekin]] | |
− | + | *[[Relaciones_de_las_mujeres_casadas|Andre ezkonduen arteko harremanak]] | |
− | + | *[[Relaciones_de_los_hombres_casados|Gizon ezkonduen arteko harremanak]] | |
− | + | *[[Situacion_actual|Gaur egungo egoera]] | |
=== [[Autoridad_de_los_padres_sobre_los_hijos_gurasoen_aginpidea|Gurasoek seme-alaben gainean duten autoritatea. Gurasoen aginpidea]] === | === [[Autoridad_de_los_padres_sobre_los_hijos_gurasoen_aginpidea|Gurasoek seme-alaben gainean duten autoritatea. Gurasoen aginpidea]] === | ||
− | + | *[[Autoridad_cuasiabsoluta_o_autoridad_compartida|Aginpide ia absolutua edo aginpide partekatua]] | |
− | + | *[[Transmision_de_la_autoridad|Aginpidearen transmisioa]] | |
− | + | *[[Patria_potestad_y_emancipacion|Guraso-agintea eta burujabetza]] | |
− | + | *[[Signos_de_respeto_hacia_los_mayores|Nagusienganako begirunearen zeinuak]] | |
− | + | *[[Relacion_tio-sobrino|Osaba-iloba harremanak]] | |
=== [[La_educacion_de_los_ninos|Umeen heziketa]] === | === [[La_educacion_de_los_ninos|Umeen heziketa]] === | ||
− | + | *[[Papel_principal_de_la_mujer|Emakumearen rol nagusia]] | |
− | + | *[[Reparto_de_responsabilidades_entre_los_padres|Erantzukizunaren banaketa bi gurasoen artean]] | |
− | + | *[[Formacion_del_peculio_personal|Pekulio pertsonalaren osaketa]] | |
=== [[Papel_de_la_mujer_en_la_transmision_de_los_valores_y_creencias|Emakumearen rola, balioen eta sinesmenen transmisioan]] === | === [[Papel_de_la_mujer_en_la_transmision_de_los_valores_y_creencias|Emakumearen rola, balioen eta sinesmenen transmisioan]] === | ||
− | + | *[[Papel_del_hombre_en_la_transmision_cultural|Gizonaren rola kultur transmisioan]] | |
=== [[La_adopcion_urikoak_bortes|Adopzioa. Urikoak, bortak]] === | === [[La_adopcion_urikoak_bortes|Adopzioa. Urikoak, bortak]] === | ||
− | + | *[[Frecuencia_y_denominaciones|Maiztasuna eta izenak]] | |
− | + | *[[Consideraciones_generales6|Jakingarri nagusiak]] | |
− | + | *[[Motivaciones|Motibazioak]] | |
**Ume hilaren ordezkapena | **Ume hilaren ordezkapena | ||
Línea 956: | Línea 956: | ||
**Denboraldi baterako adopzioak | **Denboraldi baterako adopzioak | ||
− | + | *[[Adopcion_de_parientes|Ahaideen adopzioak]] | |
=== [[Transformaciones_en_la_familia_y_en_las_costumbres|Aldaketak familian eta haren ohituretan]] === | === [[Transformaciones_en_la_familia_y_en_las_costumbres|Aldaketak familian eta haren ohituretan]] === | ||
− | + | *[[Disminucion_de_la_actividad_agraria|Nekazaritzako jardueraren murrizketa]] | |
− | + | *[[Bienes_y_herencia|Ondasunak eta oinordekotza]] | |
− | + | *[[Trabajo_de_la_mujer_fuera_de_casa|Emakumearen lana etxetik kanpo]] | |
− | + | *[[Solapamiento_de_generaciones_y_estructura_familiar|Belaunaldien teilakatzea eta familia-egitura]] | |
− | + | *[[Relaciones_entre_padres_e_hijos._La_autoridad_paterna|Gurasoen eta seme-alaben arteko harremanak. Aitaren agintea]] | |
− | + | *[[Los_ritos_de_paso_en_la_actualidad|Igarotze-errituak gaur egun]] | |
− | + | *[[La_religiosidad_hoy_en_dia|Erlijiozaletasuna gaur egun]] | |
− | + | *[[Tradicion_oral_educacion_y_escuela|Ahozko tradizioa, heziketa eta eskola]] | |
− | + | *[[Cambios_de_costumbres|Ohituren aldaketak]] | |
  |   | ||
Línea 983: | Línea 983: | ||
=== [[Relaciones_con_la_familia|Familiarekiko harremanak]] === | === [[Relaciones_con_la_familia|Familiarekiko harremanak]] === | ||
− | + | *[[Intervencion_de_los_padres_de_los_esposos|Senar-emazteen gurasoen parte-hartzea]] | |
**Desadostasunak | **Desadostasunak | ||
− | + | *[[Tratamiento_y_atenciones_para_con_los_suegros|Aitaginarreba-amaginarrebekiko tratamendua eta aditasuna]] | |
=== [[Relaciones_de_los_consortes_con_sus_familias_de_origen|Ezkontideen harremana jatorrizko familiekin]] === | === [[Relaciones_de_los_consortes_con_sus_familias_de_origen|Ezkontideen harremana jatorrizko familiekin]] === | ||
Línea 993: | Línea 993: | ||
=== [[Reuniones_de_parientes|Ahaideen arteko bilkurak]] === | === [[Reuniones_de_parientes|Ahaideen arteko bilkurak]] === | ||
− | + | *[[Calendario_festivo|Jaien egutegia]] | |
− | + | *[[Reuniones_con_motivo_de_ritos_de_paso|Igarotze-errituak direla-eta egindako bilkurak]] | |
**Hileta-zeremoniak | **Hileta-zeremoniak | ||
Línea 1001: | Línea 1001: | ||
=== [[Orden_de_los_parientes_en_las_ceremonias|Ahaideen ordena zeremonietan]] === | === [[Orden_de_los_parientes_en_las_ceremonias|Ahaideen ordena zeremonietan]] === | ||
− | + | *[[Orden_de_los_parientes_en_las_bodas|Ahaideen ordena ezteietan]] | |
− | + | *[[Orden_de_los_parientes_en_los_bautizos._Apadrinamiento|Ahaideen ordena bataioetan. Besoetan hartzea]] | |
− | + | *[[Orden_de_los_parientes_en_los_cortejos_funebres|Ahaideen ordena hiletetan]] | |
− | + | *[[Marcas_de_duelo_y_su_duracion|Doluaren seinaleak eta horien iraupena]] | |
=== [[Recuerdos_historicos_de_la_casa_y_de_la_familia|Etxearen eta familiaren oroitzapen historikoak]] === | === [[Recuerdos_historicos_de_la_casa_y_de_la_familia|Etxearen eta familiaren oroitzapen historikoak]] === | ||
− | + | *[[Recuerdos_de_los_antepasados|Arbasoen oroitzapenak]] | |
− | + | *[[Recuerdos_de_casas_singulares_del_vecindario|Auzoko etxe berezien oroitzapenak]] | |
− | + | *[[Leyendas_relativas_a_la_casa_y_a_sus_antiguos_moradores|Etxeari eta haren antzinako biztanleei buruzko kondairak]] | |
**Herriko etxerik zaharrena | **Herriko etxerik zaharrena | ||
− | + | *[[La_memoria_de_los_antepasados_de_la_casa._Gure_arbasoak|Etxeko arbasoen oroitzapena. Gure arbasoak]] | |
− | + | *[[Obligaciones_para_con_los_antepasados|Arbasoekiko betebeharrak]] | |
− | + | *[[Etxeko_sepulturea._La_sepultura_de_la_casa|Etxeko sepulturea. Etxeko sepultura]] | |
− | + | *[[Aniversarios|Urteurrenak]] | |
− | + | *[[Ofrendas1|Eskaintzak]] | |
**Ogiaren eskaintza | **Ogiaren eskaintza | ||
**Argiaren eta erremusinaren eskaintza | **Argiaren eta erremusinaren eskaintza | ||
− | + | *[[El_culto_a_los_difuntos_de_la_familia_hoy_dia|Familiako hilen gurtza, gaur egun]] | |
=== [[Recuerdos_de_familia|Familiako oroitzapenak]] === | === [[Recuerdos_de_familia|Familiako oroitzapenak]] === | ||
− | + | *[[Fotografias_y_diplomas|Argazkiak eta diplomak]] | |
− | + | *[[Ropa_vajilla_y_enseres|Arropa, baxera eta tresnak]] | |
− | + | *[[Prendas_y_objetos_significativos|Jantzi eta objektu esanguratsuak]] | |
**Bitxiak | **Bitxiak | ||
− | + | *[[Objetos_religiosos_y_funerarios|Objektu erlijiosoak eta hileta-objektuak]] | |
  |   | ||
Línea 1051: | Línea 1051: | ||
=== [[Honor_de_la_casa_y_de_la_familia_etxearen_ondra|Etxearen eta familiaren ohorea. Etxearen ohorea]] === | === [[Honor_de_la_casa_y_de_la_familia_etxearen_ondra|Etxearen eta familiaren ohorea. Etxearen ohorea]] === | ||
− | + | *[[Sentimiento_del_honor_de_la_casa_y_de_la_familia|Etxearen eta familiaren ohorearen sentimendua]] | |
− | + | *[[Solidaridad_entre_parientes|Ahaideen arteko elkartasuna]] | |
**Nekazaritzako lanak eta premiazko lanak. Estukurako beharrak | **Nekazaritzako lanak eta premiazko lanak. Estukurako beharrak | ||
Línea 1060: | Línea 1060: | ||
**Laguntza ekonomikoa | **Laguntza ekonomikoa | ||
− | + | *[[Parientes_ricos_y_parientes_pobres|Ahaide aberatsak eta ahaide txiroak]] | |
**Laguntza ematea | **Laguntza ematea | ||
**Axolagabekeria | **Axolagabekeria | ||
− | + | *[[Los_parientes_emigrados|Ahaide emigratuak]] | |
**Familiaren etxera itzultzea | **Familiaren etxera itzultzea | ||
− | + | *[[Cumplimientos_y_visitas._Bisitak|Konplimenduak eta bisitak. Bisitak]] | |
− | + | *[[Querellas_y_reconciliacion._Haserreak_eta_konponketak|Haserreak eta konponketak. Haserreak eta konponketak]] | |
**Desadostasunen motibazioak | **Desadostasunen motibazioak | ||
Línea 1078: | Línea 1078: | ||
**Laidoak | **Laidoak | ||
− | + | *[[El_Consejo_de_Familia._Biltzea|Familia Batzordea. Biltzea]] | |
=== [[Efectos_del_parentesco|Ahaidetasunaren eraginak]] === | === [[Efectos_del_parentesco|Ahaidetasunaren eraginak]] === | ||
− | + | *[[Hospitalidad|Abegikortasuna]] | |
**Bisita arruntak | **Bisita arruntak | ||
Línea 1088: | Línea 1088: | ||
**Ikasketak | **Ikasketak | ||
− | + | *[[Pago_de_deudas|Zorrak kitatzea]] | |
− | + | *[[Valor_del_testimonio_entre_parientes|Ahaideen arteko lekukotasunaren garrantzia]] | |
− | + | *[[Condicion_de_los_ancianos_y_enfermos|Zaharren eta gaixoen egoera]] | |
**Trantsizioak | **Trantsizioak | ||
− | + | *[[Los_criados_morroiak|Morroiak]] | |
**Jabeen eta morroien ateko harremanak | **Jabeen eta morroien ateko harremanak | ||
**Morroien kontratazioa | **Morroien kontratazioa | ||
− | + | *[[Las_criadas_neskatoak|Neskameak]] | |
− | + | *[[Contratacion_de_obreros_temporales1|Aldi baterako langileen kontratazioa]] | |
− | + | *[[Contratacion_de_artesanos._Arotzak_harginak|Artisauen kontratazioa. Arotzak, harginak]] | |
{{#bookTitle:Etxea eta Familia Euskal Herrian | Casa_y_familia_en_vasconia/eu}} {{DISPLAYTITLE: Eduki-taula}} | {{#bookTitle:Etxea eta Familia Euskal Herrian | Casa_y_familia_en_vasconia/eu}} {{DISPLAYTITLE: Eduki-taula}} |
Revisión del 10:20 21 feb 2019
Contenido de esta página
- 1 ETXEA ETA LURRALDEA
- 2 ETXEAREN EGITURA
- 2.1 IV. ETXEEN ESKUALDE-EREDUAK
- 2.2 V. TEILATUA
- 2.2.1 Fatxadaren harremana teilatuarekin
- 2.2.2 Teilatu motak
- 2.2.3 1. eranskina: Teilatuaren harremana zenbait alderdi ekonomiko eta klimatikorekin
- 2.2.4 Estalkiaren materialak
- 2.2.5 Teilatuaren egitura
- 2.2.6 Teilatu-hegalak. Boladua
- 2.2.7 Teilaturako irteera. Tximinia
- 2.2.8 Aldaketak
- 2.2.9 2. eranskina: Isurkien aniztasuna solairu angeluzuzena duten etxeetan
- 2.2.10 3. eranskina: Tximinia, erregaiak eta klima
- 2.3 VI. ZIMENDUAK ETA HORMAK
- 2.4 VII. ATEAK ETA LEIHOAK
- 2.5 VIII. ETXEAREN BARRUKO BANAKETA
- 2.6 IX. ETXEAREN ORNAMENTAZIOA
- 3 SUTONDOA ETA ETXEKO ALTZARIAK
- 4 ETXEARI ATXIKITAKO ERAIKUNTZAK
- 5 ETXEKO SINESMENAK ETA ERRITUAK
- 6 FAMILIA
- 6.1 XVII. FAMILIA ETA AHAIDETASUNA
- 6.2 XVIII. FAMILIA-ONDAREA ETA HAREN TRANSMISIOA
- 6.2.1 Familia-ondarea Ondasunak
- 6.2.2 Matrimoniora eramandako ondasunen jabekidetasuna. Dena biona
- 6.2.3 Ezkontza-hitzarmenak, ezkontza-paperak
- 6.2.4 Testamentua egiteko askatasuna eta tronkaltasuna foru-erregimenean. Ondasun tronkalak
- 6.2.5 Testamentua, eskubide komuneko erregimena duen lurraldean
- 6.2.6 Testamenturik gabeko oinordekotza
- 6.2.7 Seme naturalen oinordekotza, seme bortak
- 6.2.8 Seme-alabarik gabeko osabaren testamentua
- 6.2.9 Ahaide ez direnen aldeko testamentua
- 6.3 XIX. SENAR-EMAZTEEN BIZITZA ETA FUNTZIOAK
- 6.3.1 Senar-emazteen bizikidetza
- 6.3.2 Senarraren eta emaztearen funtzioak eta zereginak
- 6.3.3 Aginpidea ezkontza-elkartean
- 6.3.4 Senar-emazteen bizitza soziala
- 6.3.5 Gurasoek seme-alaben gainean duten autoritatea. Gurasoen aginpidea
- 6.3.6 Umeen heziketa
- 6.3.7 Emakumearen rola, balioen eta sinesmenen transmisioan
- 6.3.8 Adopzioa. Urikoak, bortak
- 6.3.9 Aldaketak familian eta haren ohituretan
- 6.4 XX. FAMILIAREKIKO ETA AHAIDEEKIKO HARREMANAK
- 6.5 XXI. FAMILIAREN OHOREA
ETXEA ETA LURRALDEA
I. POPULAKETA BASKONIAN
Latitudearen araberako aldaketa populaketan
Faktore geografiko eta historikoak
Populaketa sakabanatua
Populaketa kontzentratua
Populaketa kontzentratuaren adibideak
II. ETXEAREN HARREMANA ZORUAREKIN, KLIMAREKIN ETA JARDUERAREKIN
Etxea eta haren ingurua
- Oinarriaren eragina
- Uraren presentzia lurpean
- Zoruko materialen ustiapena
- Orografiaren eragina
- Hormak, hutsuneak eta orientazioa
- Teilatua eta eraikin atxikiak
- Hegoaldeko lurraldea, euri gutxiagokoa
- Adibideak eta gaur egungo egoera
Etxea eta bizilagunen jarduera
Eranskina: Ekoizpenaren eragina, baserri motetan
III. ETXEEN IZENAK, ORIENTAZIOA ETA KOKAPENA
Etxe kontzeptuaren zehaztapena eta izenak
Etxearen izena
Etxearen orientazioa
Etxeak eta lurrak populaketa sakabanatuan eta mistoan
Erregimen kontzentratuko etxeen egoera
Etxearen ondoko lursaila
ETXEAREN EGITURA
IV. ETXEEN ESKUALDE-EREDUAK
Jakingarri nagusiak
Arabako etxeen ereduak
Bizkaiko etxeen ereduak
Gipuzkoako etxeen ereduak
Nafarroako etxeen ereduak
Baskonia kontinentaleko etxeen ereduak
Arrantzaleen etxeak
Eranskina: Etxearen mendeetako trantsizioak Baskonia kontinentalean
V. TEILATUA
Fatxadaren harremana teilatuarekin
Teilatu motak
- Teilatuaren bilakaera historikoa Orreagan (N)
- Klimaren faktorea
- Etxe multzokatuak
- Etxebizitzaren forma
- Isurkien kopuruaren eta estatusaren arteko erlazioa
- Zenbait kausa
- Isurkien kopuruaren banaketa geografikoa
1. eranskina: Teilatuaren harremana zenbait alderdi ekonomiko eta klimatikorekin
Estalkiaren materialak
- Teilen jatorria
- Teila bizkarduna
- Teila laua
Teilatuaren egitura
Teilatu-hegalak. Boladua
Teilaturako irteera. Tximinia
Aldaketak
2. eranskina: Isurkien aniztasuna solairu angeluzuzena duten etxeetan
3. eranskina: Tximinia, erregaiak eta klima
VI. ZIMENDUAK ETA HORMAK
Zimenduak, oinarriak
Hormak
- Harria. Hareharria, karehaitza
- Zura. Aizkola
- Lurra, adreilua, pezoa eta hesia
Zurezko barne-egitura
Barruko hormak eta tabikeak. Hesiak, tabikeak
Zoruak
Eskailerak
Sabaiak
Eraikuntza-materialen jatorria
VII. ATEAK ETA LEIHOAK
Etxearen hutsuneen orientazioa
Hutsuneen banaketa fatxadan
Hutsuneak
- Araba
- Bizkaia
- Gipuzkoa
- Nafarroa
- Baskonia kontinentala
- Araba
- Bizkaia
- Gipuzkoa
- Nafarroa
- Baskonia kontinentala
Barruko ateak
Ateak eta leihoak ixteko sistemak
- Trangak. Trangak
- Sarrailak
- Beste itxiera batzuk. Maratilak, txaramelak
Aldaketa berriak
VIII. ETXEAREN BARRUKO BANAKETA
Jakingarri nagusiak
Landa-eremuko etxeak
- Abeltzaintza nagusi den inguruetako etxeak. Enkarterri eta Arratia-Orozko
- Nekazaritza nagusi den inguruetako etxeak. Uribe, Busturialdea eta Durangaldea
- Goierri
- Debagoiena eta Deba Erdialdekoa
- Oria Erdialdekoa
- Donostia eta Bidasoa Beherea
- Gorbeia mendiaren inguruak
- Arabako mendebaldea
- Lautada
- Mendialdea
- Arabako Errioxa
- Pirinioetako eremua eta Pirinioez azpiko iparraldea. Mendialdea
- Pirinioez azpiko hegoaldea. Erdialdea
- Hegoaldea. Erribera
Arrantzaleen etxebizitzak
Hiriguneetako etxebizitzak
Etxe modernoak
Eranskina: Etxe nobleak. Jauregiak. Jauregiak
IX. ETXEAREN ORNAMENTAZIOA
Jakingarri nagusiak
Kanpoko hormak. Fatxada
Teilatua
Etxe-hegalak. Etxe-hegalak
Ateak eta leihoak
Armarriak
Inskripzioak
Barruko dekorazioa
SUTONDOA ETA ETXEKO ALTZARIAK
X. SUTONDOA, ARGIZTAPENA ETA SUKALDEA
Beheko sua, supazterra
- Erdiko sutondoa
- Alboko sutondoa
- Deskribapena
- Erregairik ohikoenak
- Mediterraneoko isurialdea
- Suharria. Pizteko sistema berriak
- Sua suspertzea, sua izarkitzea
- Suaren hasierako hornidura
- Su-gibeleko harria
- Apaindurak
- Beheko suaren tximinia
- Sukalde ekonomikoaren tximinia
- Tximiniaren garbiketa
Ogia egiteko labea, ogi-labea
- Labeak sukaldean edo etxeari atxikita
- Labe exentuak
Etxearen argiztapena. Etxeko argia
Sukaldea, ezkaratza
XI. SUTONDOKO ETA ETXEKO ALTZARIEN MULTZOA
Sutondoko tresneria
- Beasain (G)
- Zangoza (N)
- Suburdinak
- Zondokoak
- Burdin-kakoa
- Sutegiko pala, burtzina
- Hiruzangoa
- Danbolina
- Opilen parrila, talopalea, taloburnia
- Gerrenak, parrila, burruntzia
- Errautsaren pala, pala
- Hauspoa
- Galdara, pertza, eltzea
- Kobrezko berogailua
Sukaldeko altzariak
- Mahaiak
- Oramahaiak
- Latak, lukainka-haga
- Ontzitegiak, apala
- Arasa
- Arasa
Sukaldeko hatuak
- Baskonia kontinentala
- Bizkaia
- Araba
- Gipuzkoa
- Nafarroa
- Etxeko fabrikazioa
- Etxetik kanpoko fabrikazioa
XII. ALTZARIEN MULTZOA: EGONGELA, LOGELAK ETA GARBIKETA
Egongelako edo jangelako hatuak
Logelako hatuak
- Konketa mugikorra
- Gurutzefika, gurutzea
- Koadro edo estanpa erlijiosoak
- Argazkiak
- Ur bedeinkatuaren ontzia
Garbigela eta hango hatuak
Musika-tresnak. Irratia, telebista eta teknologia berriak
XIII. ETXEAREN GARBIKETA, ARROPA ETA BAXERA
Etxearen garbiketa
- Garbiketako produktuak eta tresnak
- Eguneroko garbiketa eta asterokoa
- Garbiketa orokorra eta data seinalatuetakoa
- Desintsektazioa
- Erraztatzea. Ginarrea, erratza
- Fregatzea eta hareztatzea
- Ezkoztatzea
Arroparen garbiketa
- Izenak
- Trantsizioak
Ontziak garbitzea, harrikoa egitea
ETXEARI ATXIKITAKO ERAIKUNTZAK
XIV. NEKAZARITZARAKO ETA ERAIKIN OSAGARRIETARAKO ESPAZIOAK
Lanabesentzako, produktuentzako eta aziendarentzako etxeko espazioak
Eraikin osagarriak
1. eranskina: Landako eskortak Nafarroan
2. eranskina: Garaiak
3. eranskina: Ikazkinen txabolak
ETXEKO SINESMENAK ETA ERRITUAK
XV. ETXEKO SUAREN INGURUKO ERRITUAK
Sutondoko txingarrak. Sua biltzen, sua batzen
Sutondoko sua egun seinalatuetan
Animalia erosi berria etxean sartzea. Etxerako izan
XVI. ETXEA BABESTEN DUTEN SINBOLOAK
Etxearen eraikuntza hasten deneko errituak
Teilatua amaitzen deneko errituak. Monjorra, bizkar-festa
Etxearen bedeinkapena
Ekaitzaren eta tximistaren aurkako errituak
Etxea babesteko erritu erlijiosoak
Sinbolo eta irudi erlijiosoak
FAMILIA
XVII. FAMILIA ETA AHAIDETASUNA
Familia. Ahaidetasuna. Ahaideak
- Etxekoak
- Familia/sendia
- Senitartekoak/ahaideak
- Familia
- Ahaidetasuna
- Ahaideak
- Beste ahaidetasun batzuk
Ahaidetasunen izenak eta graduak
Familia-izenak
- Gaitzizenak, ezizenak
Ahaideen arteko izenak eta formulak
- Berori/berorika (usted)
- Zu/zuka (usted-tú)
- Hitanoa/hika (tuteo coloquial)
- Aldaketa tratamenduan
- Beste tratamendu batzuk. Arima herratuak
XVIII. FAMILIA-ONDAREA ETA HAREN TRANSMISIOA
Familia-ondarea Ondasunak
Matrimoniora eramandako ondasunen jabekidetasuna. Dena biona
Ezkontza-hitzarmenak, ezkontza-paperak
Testamentua egiteko askatasuna eta tronkaltasuna foru-erregimenean. Ondasun tronkalak
Testamentua, eskubide komuneko erregimena duen lurraldean
Testamenturik gabeko oinordekotza
Seme naturalen oinordekotza, seme bortak
Seme-alabarik gabeko osabaren testamentua
Ahaide ez direnen aldeko testamentua
XIX. SENAR-EMAZTEEN BIZITZA ETA FUNTZIOAK
Senar-emazteen bizikidetza
Senarraren eta emaztearen funtzioak eta zereginak
Aginpidea ezkontza-elkartean
- Desakordioen eta haserreen kausak
- Senar-emazteen banaketak
Senar-emazteen bizitza soziala
Gurasoek seme-alaben gainean duten autoritatea. Gurasoen aginpidea
Umeen heziketa
Emakumearen rola, balioen eta sinesmenen transmisioan
Adopzioa. Urikoak, bortak
- Ume hilaren ordezkapena
- Kausa ekonomikoak edo ongintzako arrazoiak
- Umerik gabeko matrimonioak
- Denboraldi baterako adopzioak
Aldaketak familian eta haren ohituretan
XX. FAMILIAREKIKO ETA AHAIDEEKIKO HARREMANAK
Familiarekiko harremanak
- Desadostasunak
Ezkontideen harremana jatorrizko familiekin
Ahaideen arteko bilkurak
- Hileta-zeremoniak
Ahaideen ordena zeremonietan
Etxearen eta familiaren oroitzapen historikoak
- Herriko etxerik zaharrena
- Ogiaren eskaintza
- Argiaren eta erremusinaren eskaintza
Familiako oroitzapenak
- Bitxiak
XXI. FAMILIAREN OHOREA
Etxearen eta familiaren ohorea. Etxearen ohorea
- Nekazaritzako lanak eta premiazko lanak. Estukurako beharrak
- Ezbeharra, gaixotasun larria edo heriotza
- Umezurtzak
- Laguntza ekonomikoa
- Laguntza ematea
- Axolagabekeria
- Familiaren etxera itzultzea
- Desadostasunen motibazioak
- Desadostasunen ondorioak
- Desadostasunen konponketa
- Laidoak
Ahaidetasunaren eraginak
- Bisita arruntak
- Herriko jaiak eta Gabonetako jaiak
- Ikasketak
- Trantsizioak
- Jabeen eta morroien ateko harremanak
- Morroien kontratazioa