Eduki-taula

I. LEHEN ADINERAKO JOLASAK ETA KANTAK

Hasierako jolasak

• Kuku-kuku. Kukuka

• Laztanak eta txantxak

• • Con la nariz y la boca
  • Con la oreja
  • Cosquillas. Kili-kili
  • Pellizcos
  • La estatura

• Jateko eta janzteko

• Sendatzeko

• Lehen pausoak emateko

Jolasak taldean

• • Hau berex, hau berex
  • A vuelan, vuelan
  • Purran, purran, ardatza
  • Al burrico san vicente

Atzamarrekin egiten diren jolasak. Eriñoekin

• Atzamartxoen izenak

• Cinco lobitos

• Este compró un huevito

• Honek arrautza ekarri

• Aitia, pitia

• Hau ta hau ezkondu

• Atxea motxia

• Pin, pin, zarramacatín

Tin, tin, palos de cotín

• Al Chinchi riminchi

• Mete el dedo

• Dos palomitas

Eskuekin egiten diren jolasak. Eskutxoekin

• Date, date, con la manita

Eraiozu eskutxuari

• Katarra mixon

• Gatito michinito

• Esta manita se le anda al pobre

• Pon, pon, pon

• Ainsi font font font

• Palma sobre palma

Txalo jotzeko jolasak. Txalotxoak egiteko

Tortas tortitas. Chalo chalito

• Txalopin txalo

• Txalo, txalopin

• Mi papá me prometió

• Mañana domingo, pipirripingo

Kulunkatzeko jolasak. Kulunka

• Din-dan, nor hil da?

• Dingilin-dangulun

• Bilin-bolon

• Din-dan, baleran

• Xingulu-mangulu

Tilin-talán. Dilín-dolón

• A la silla de la reina

• Aserrín, aserrán

• Te tengo de hacer

• Cua-cua, cantaba la rana

Trosta imitatzen duten jolasak. Arre-arreka

• Arre borriquito

• Arre, arre mandako

• Kaderan, kaderan

• Txilin txili mañe

• Txomin txiki pastorea

Antontxu

• Bat, bi, hiru, lau

• Arreburrichicos

• Cadencias decorativas

Euskarazko sehaska kantak

• Laudorioak haurrari. Nere maitia

• Lo egiteko. Obabatxoa lo ta lo

Arriskua uxatzeko. Ez egin lorik basoan

• Aita absenteari errieta. Aita gaiztoa tabernan

• Jostagarriak. Sein honen aita prailea da-ta

Maitasunezkoak. Laztanen portalian

• Ametsaren gogoratzea. Lotxo gozua, lotxo ederra

Gaztelaniazko sehaska kantak

Loa akuilatzeko

• Zenbait sehaska kanta

Entretenitzeko kantak

• Amaren besta baita

• Jaun Kaputxin

• Hiru xito izan

Bi xinaurri

• Txantxulario kamino

• Kontxo, kontxo

• Goienkaleko Tomasa

Tolana-polana

• Kilibi-kalaba

Imitatuz dibertitzeko kantak

• Los pollitos

• Pimpón es un muñeco

A,a,a, mi gatito malo está

• Los animales que van por el agua

• A aquel marinero cojo

• Todos mis patitos

• A mi burro, a mi burro

 

II. NATURA ESPAZIO LUDIKO GISA

Animaliekiko harremana

Marigorringoa

• Kilkerrak harrapatzea. Txirtxiletara

• Beste intsektu batzuk

• • Tábanos, abejorros, ciervos volantes, etc
  • Cachorros
  • Jorge
  • Moscas
  • Hormigas
  • Abejas
  • Mantis religiosa
  • Saltamontes
  • Escarabajo. Kakalardoa
  • Luciérnagas. Ipurtargiak
  • Mariposas y gusanos de seda

• Armiarmak

• Barraskiloak eta bareak

• Arrantza

Igelak, zapoak eta zapaburuak

• Sugandilak, ziraunak eta sugeak

• Habien bila. Txori-ikasten

Hegazti batzuentzako kantak

• • La cigüeña
  • El gavilán
  • El azor
  • El cuervo
  • La marica
  • La grulla
  • El gallo

• Saguzarrak

• Etxe abereak

• • Perros y gatos
  • Ordeñar cabras

Begetalekin lotutako jarduerak

• Bilketa

Apaingarriak egitea

• Osagai begetalak dituzten jostailuak

• Produktu begetalak erasorako

• Igarkizunak loreekin eta fruituekin

Beste jarduera batzuk

• Debekatutako landareei buruzko ezagupenak

 

 

IV. JOLASEN AURREKO HAUTAKETA PROZEDURAK

Objektu baten beharra duten prozedurak

Kurutx ala pil. Idor ala busti?

• Objektu bat zer eskutan ezkutatzen den asmatzea

• Makilatxorik laburrena ateratzea. Txotxetara

• Beste hautaketa metodo batzuk

Objektu batez baliatzen ez diren prozedurak

• A pares o nones

• A hacer pies. Hankak egin

Euskarazko zozketa formulak

Txirristi, mirristi

• Aitxa, motxa

• Don, don, beledon

• Arriola mariola

• Dona, dona, katona

• Don, don, kikilimon

• Baga, biga, higa

• Euskarazko beste formula batzuk

Gaztelaniazko zozketa formulak

En un rosal / había una rosa

• Una, dole, / tele, catole

• Una mosca puñetera

• Cucu, vico, ñaña, vico

• Pito, pito, gorgorito

• Dona, dona, la coqueta

• Manzana asada / una, dos, tres y pasada

Quien se ha chufau

• Plin plon / vacas vienen de Aragón

• Un don din palillo va

• Al esconderite berite ton

• Entre dos matas / había dos conejos

• Carlos V fue a la guerra

• Un gato se cayó a un pozo

• En un plato de lentejas / comen todos a la vez

Una mona era tonta / ¿verdad que sí?

• Haurrak aipatuz amaitzen diren formulak

 

V. LASTERKETA JOLASAK

Osagaien artean lasterketa duten jolasak. Lasterketa jolasak

• Al soliveo

• Al tiente o Al diente

• Atzenka

Bale-baleka

• A pedo. A temas. Kuriketan

Harrapaketak. La tusa

• A guardias y ladrones. A lapur y mikelete

A la cadeneta. Katean

• Al marro. Marroka

A las estatuas. A stop

• A ailove. A Cuba libre

• A alturitas. Kitoka

• A las cuatro esquinitas. Kantoi-kantoika. Txokoketan

• A cortar el hilo. Korta banaka

• Al toro del auxilio

• A cruzar la frontera. A la pasa

Goitik ala behetik?

• A la galleta

A tapar las calles

• A lobos

• Al pañuelo. Pañolitotan

• Al pañuelito por detrás. Zapi zuria atzetik

• A correr a cenar

• Molinillo. Txokolate bolinero

• A declaro la guerra

• A color color

A buenos días señor rey

• A los pañuelitos coloráus

• A torito sí

• Al poco churro. Al azote y la correa

 

VI. EZKUTAKETA JOLASAK

Haur bakar batek beste batzuk bilatzen dituen jolasak

• Gordeketan. Al escondite o Al esconderite

• Kiriketan

• Gazteluka

• A pi

• Kluketan

• Pico pico

• Alalubí

• Gaztaina

• Kui-kuika

• Buleketan

• Un, dos, tres, carabí carabá. Bat, bi, hiru, eguzki

Al bote, bote. Pote-poteko

• A la liebre. Ahuntz-ahuntzaka

Bilatzaileak bat baino gehiago diren jolasak

• Tres navíos en el mar

• Ezkutaketa etxe inguruan

• Harrapaketan

• Txilintxarro

• La maya

• Altos-altoska

Batek burua norbaiten belaunen artean ezkutatzen duen jolasak

• A San Juan de Matuté

• A escondites a esconder

• A la aceitera

• Kalabuxin-kalabuxin

 

VII. JAUZI JOLASAK

Bakarkako astoekiko jolasak

• A la una salta la mula. Astoka

• Asto gainera jauzi egitea arraia batetik

• Al dólar con rayo

• Beste jolas batzuk asto bakarrarekin

Asto kolektiboekiko jolasak

• A chorro-morro. Txorro-morroka. A montico Moncayo

• • Jolasen izenak
  • Jolasteko garaia eta taldeen banaketa
  • Jolasaren lehen fasea: Jauzia
  • Jolasaren bigarren fasea: Galderaren formulazioa

• • • Atzamarrak seinalatzen
    • Atzamarrekin figurak egiten
    • Eskuak baliatuz
    • Besoaren zati bat seinalatuz

• • Astoarena haur bakar batek egiten duen jolasak
  • «A chorro-morro» jolasaren aldaerak

• «A chorro-morro» moduko jolasak

Soka jolas kolektiboak

• A lo alto. Para arriba

• • A pares. A lo fuerte. A lo fuerte con estirón
  • A un. A dos
  • Al motrollón
  • Elkarrizketak eta irudikapenak
  • Etenik gabe jauzi egitea galdu arte
  • «A lo alto» jolasteko beste kanta batzuk

• A lo bajo. Para abajo

• • Soka saltoan oinez aritzeko
  • A olas
  • A la culebrita
  • Biraka

Harria herrestan eramaten den jolasak

• Beso bikoitzeko gurutze figurak

Harria mugitzen den jolasak

• Beso bikoitzeko gurutze figurak

• Figura angeluzuzenak

ZENBAIT JAUZI JOLAS

• Luzera jauziak

• Altura jauziak. Andre-saltoka

• Beste jauzi jolas batzuk

 

 

IX. JAURTIKETA JOLASAK

Harri jaurtiketa

• Harriak urrutira botatzea. Harrika

• Harriak gora botatzea

• Harriak uretara botatzea. Txipli-txapla

Punteria probak. Kontzalo

• Harri borrokak

• Harri jaurtiketako beste jolas batzuk

Makila jaurtiketa: el calderón, pilocho o irulario. Txirikilan

• Zeanuriko bertsioa

Karrantza, Bernedo, Guardia, Pipaón, Agurain, Iruñea eta Abadiñoko bertsioak

• Apodaka, Elosu eta Ametzaga Zuiako bertsioak

• Ganboa, Galdames eta Muskizko bertsioak

• Agoitz eta San Martin Unxeko bertsioak

San Martin Ameskoa, Ondarroa, Obanos, Bernedo, Lanestosa, Durango, Apilaiz eta Kintako bertsioak

• Narbaxa eta Mendiolako bertsioak

• Beasain, Zerain, Elgoibar, Allo, Garde, Bilbo eta Portugaleteko bertsioak

Mendibeko bertsioa

• Erriberagoitiko bertsioa

Jolasak haritzaren kuku-sagarrekin, haziekin eta puxtarriekin

• Haritzaren kuku-sagarrak. Kurkubitak

• Haziak. Kastorrera

Puxtarriak

• • Puxtarriak zulo batera jaurtitzeko joalsa
  • Al triángulo. Hirukira
  • Al choque. A taco y palmo. Kaniketa
  • Puxtarri lasterketak

Txanpon jaurtiketak

Txanponak zulo batera jaurtitzea

• Txanponak figura geometriko batera jaurtitzea

• Txanponak horma batera jaurtitzea

• Txanponak arraia batera jaurtitzea

Txanponak idulki batetik eraistea

• Txanponak lurrean iraulkatzeko jolasa

Jolasak botilen txapekin

• Txapa lasterketak. Iturriak

• Beste jolas batzuk txapekin

Pilota jaurtiketa

• A cato

A campo quemao

• Beisbolaren antzeko jolasak

• Churra. Zigorrak

• Banakako jolasak pilotarekin

 

X. TREBETASUN JOLASAK

Tortolosak. Sakak

• Jolasaren osagaiak

• Tortolosen izenak eta tortolosen jolasa

• Tortolosen aldeak

• A las cuatro posiciones

• Tortolosak landatuta uztera

• Jolasaren beste modalitate batzuk

Tortolosen jolasa Arizkunen

• Jolasak zokorrekin

Jolasak harriekin

• Bostarrika

• La pitamora

Jolasak kromoekin. Kromoka

• Jolasaren osagaiak

Kromoekin egindako jolasen modalitateak

• • A voltearlos
  • A la pared
  • A cartones y txapalankas
  • A carteras
  • A lanzarlos
  • Al dado
  • A emparejar
  • Jolasaren beste aldaera batzuk

Jolasak jostorratzekin eta txotxekin

• A montar alfileres. Orrazka

• Al polvete

• Agujas al montón

A esconder alfileres

• Al monto

• A los palillos

Ziba. Tronpaka

• Jolasaren modalitateak

• • Ziba zirkulu batean dantzaraztea
  • Ziba txanponen edo txapen gainera jaurtitzea

Kinkina. Kinkika

Kinkinaren jolas komuna

• Kinkinaren jolasa zirkulu batean

• Kinkinean labana batekin. Labana-jokoa

Trebetasun jolasak zenbait jostailurekin

Al diábolo. Txabila

• Al yo-yó

A peloticas de van y vienen

• Al bola-bola. Bolaka

• Al hula-hop

 

XI. ESKUEN ETA ATZAMARREN JOLASAK

Sehaskak. Kumak

• Sehaska

• Arranparrila

Kandelak

• La cuna

• Gutun-azala

Arranparrila

• Amarauna edo La rana

• Habia

Kandelak

• A la sierra. La cruz. Trenka-zerra

• La estrella o El espejo

• Eskuz hariekin. A chinas

Jolasak eskuekin

• Antzararen jokoa

Santa Teresita

• Ahurrak jotzera

• Eskua berotzera

Txan txibirin

• El telegrama

• Itzalak paretan

• Kanpaia egitea

Txalo jotzeko jolasak. Txaloka

• En la calle 24

• De imitación

• Para bromear

• Txalo jotzeko beste kanta batzuk

 

XII. ERRITMO JOLASAK

Korroko jolasak. Korruka

• Al corro de las patatas

Al corro chirimbolo

• Que llueva, que llueva

• Dónde vas Alfonso XII

• El patio de mi casa

• Viva la media naranja

• Hacer corro caballeros

• Doña Concha. Uh, uh, uh. La mariposa

Que vivan las señoritas

• La pastora

• Jardinera

Tiene la tarara

• A esa niña que está en medio

• Qué hermoso pelo tienes

• Don Melitón

• San Serenín del monte

Cu-cú, cantaba la rana

• Una valencianita. Una mariposita

• Miruflita. Dónde va la mi cojita

• Juana Josepa tronpeta. Txilin-txilinka. Urruru

A las campanas de San Miguel. A las tinajicas de miel

• La hornera

• Milano milano

Mariquita barre, barre

• Que te pi, que te pa. A pisar

• Al pavo, pavito, pavo. Nor da dantzari?

• Eran tres alpinos

Bat, bide, hiru, lau

• A la ronde du muguet

• A la tresse jolie tresse

• Zin zin la soupe à l’oseille

• El anillo

• En Tolosa hay un convento

• En Cádiz hay una niña

Aurrez aurre jarritako ilaren jolasak

Ambo-ato, matarile-rile-rile

• ¿Dónde estan las llaves? matarile-rile-rile

• Pase misí, pase misá. Zubiri, zubiri. A la víbora

• Al alimón, al alimón

• Zurixe gorrixe kikirriki

• Teresa la marquesa

• Soy capitán de un barco inglés

Korroko eta kateko jolasak

• Mambrú se fue a la guerra

• El Conde Laurel.Yo soy la viudita

• La cantinerita

Estaba la pájara pinta

• La señora Juana. A la Marisola

• Quisiera ser tan alta como la luna

• Estaba el señor don gato

• ¿Qué haces ahí mozo viejo?

• Mi abuela tiene un peral

• A la hoja, hoja

• A cerner

 

XIII. IMITAZIO, ANTZEZPEN ETA MIMIKA JOLASAK

Imitazio jolasak

• A mamás y a papás. Uzandraka

A tiendas. Dendaketan

• A comiditas. Sukaldetan

• A labores agrícolas

• A enfermeras y médicos. Medikutara

A transportes

• A vaquillas

• A la pastora

• A hacer lo que haga el primero

Antzezpen eta mimika jolasak

• Antón Pirulero

A colores. Al cielo o al infierno. Zeruka

• Al tran tran

• A estatuas. Txantxala pikomonote

A maestros

• Ceremonias religiosas. Mezaka

• Actividades guerreras. Gerraka

A hacer comedias

• Representación de romances

 

XIV. HIZKUNTZA JOLASAK

Hizkuntza-trebetasuneko taldekako jolasak

• A bellacos

• Encadenamientos de palabras

A nombres

• A los disparates

Elkarrizketak, errezitazioak eta txantxak

• Euskarazko elkarrizketa kateatuak: Kukurruku

• • Ipar Euskal Herriko bertsioak
  • Nafarroako bertsioak
  • Gipuzkoako eta Bizkaiko bertsioak

• Elkarrizketa errimatuak gaztelaniaz: Quiquiriqui

• Euskarazko beste elkarrizketa kateatu batzuk

• Gaztelaniazko beste elkarrizketa kateatu batzuk

• Totorika

Zerrendatze-kantak

• Errezitatu jostagarriak

• Amaierarik gabeko ipuinak

• Bromak eta txantxak

 

XV. IGARKIZUNAK. ACERTIJOS

Igarkizun orokorrak

• Ikusi-makusi. Veo-veo

Bizi dira, bizi dira.

• Batun, batun. Etxeketan

• Al retrato

• A personajes

• Quién te ha picado

• A prendas

Milano, milano

• Aceitero-vinagrero

• De codín, de codán

• A nombres. Al ahorcau

• A muertos y a heridos

Jolasak jostorratzekin edo beste objektu batzuekin

• Ixkilimak edo punttakoak

• A punta o cape. A punta o clavo. A punta cazo

• A los cabezotes

• Al pun y al dos

• Izkilin-jokua harripean

Al almendruño. Al endruño

• Zonbat ukabilian?

• Xandelak artian, pipitek artian

Zaldunka

• Al florón. Al polvorón

• A la llave

• Kanika txiki

Aizekunde

• Sorgin-jokoa

• Harri-gordetzea

• Alpargataka. A la alpargata

• A frío-caliente. Hotz-beroka

• Al cintazo

• Palomita blanca. Huts ala beteka

• A cara y cruz

Begiak bendatuta jolastea

• A la gallinita ciega. Itsu-itsuka

• Itsu-kapeluka

• Itsu-mandoka. Itsu-astoka

• Ordutan

• Piel de conejo

Igarkizunak, papaitak

• Euskarazko igarkizunak

• Gaztelaniazko igarkizunak

 

XVI. ASKOTARIKO JOLASAK. HAURREN BILDUMAZALETASUNA

Mahai jolasak

• La lotería

• Karta jokoak. Kartetan

• • Bikoteak osatzeko jokoak
  • Kartak sailaren edo zenbakiaren arabera uzteko jokoak (Pumba. Al pistolín. La perejila. Estirón)
  • El burro
  • La guerra
  • La escoba
  • El asesino
  • Beste karta joko batzuk (La raposa. La liga. La jota marigota. La mona)
  • Familiak osatzeko jokoak

Zenbait jolas

• • A la cerillita
  • A vamos
  • A pedos calientes
  • A no pisar la raya
  • Al padrejón
  • Al palo

Haurren bildumazaletasuna

• Bildumazaletasunaren goraldia

• Kromoak

• Beste bilduma batzuk

 

XVII. JOSTAILUAK. HAURRENTZAKO ESKULANGINTZA

Batez ere neska koxkorrek erabilitako jostailuak

• Panpinak

• A comiditas. Afarika. A tiendas

Musika eta zarata egiteko tresnak

• Txilibituak

• Beste haize tresna batzuk

Armak

• Objektuak jaurtitzeko balio duten jostailuak

• • Matxarda
  • Arkuak eta geziak
  • Pintzekin egindako pistolak
  • Zerbatanak eta tiratakoak. Bolokak
  • Habailak

Nagusien armen imitazioak

• Lehergaiak

• Puxikak

Garraiorako ibilgailuak imitatzen dituzten jostailuak

Miniaturas

• Goitiberak

• Patineteak eta lerak

Beste jostailu batzuk

• • Argazki makina
  • Burezurrak egitea
  • Txabolak egitea
  • Papiroflexia
  • Tankea
  • Telefonoa
  • Tiritimundis
  • Kometak
  • Kaleidoskopioa
  • Intxaur-metroa
  • Petakoa
  • Ehogailuak
  • Txorientzako kaiolak

 

XVIII. HERRIKO JAIETAN ANTOLATUTAKO JOLASAK

Jolasik komunenak

• Aulki-jokoa. Aulki-kentzea

• Zaku-karrerak

• Rompepucheros. Eltzeak hausten

Eskuen funtzioak ahoarekin ordezkatzen diren jolasak

• Txanponak ahoarekin hartzea, urez betetako ontzi batetik. Uretan gauzak harrapatzea

• Txanponak ahoarekin hartzea, irinez betetako ontzi batetik. Irin artean gauzak bilatzen

• Txanponak ahoarekin hartzea, zartagin baten azpialdetik

Zintzilikatutako sagarrak jatea. Sagar-jate jokoa

• Sagarrak hartzea urez betetako ontzi batetik

Gailetak hartzea

• Botilak urez betetzea

• Arrautza karrerak

Bikotekako jolasak

Arrautza karrerak bikoteka

• Arrautza bekokian jarrita dantza egitea

Orgatxoen lasterketa

• La sopa boba

• Bikotekako lasterketak

Lasterketa jolasak

• Bizikleta lasterketak. Zinta-karrerak

Zaldien eta astoen lasterketak. Asto-karrerak

• Oreka lasterketak

• Globo lasterketak. Globoak hankan lotuta

• Lokotx biltzea. Koskol-apustua. Txorokil-batzen

• Lasterketa klasikoak. Oinez lasterka