Eduki-taula

De Atlas Etnográfico de Vasconia
Revisión del 10:26 21 feb 2019 de Admin (discusión | contribuciones) (Texto reemplazado: «\*\[\[(.*)\]\]» por «==== $1 ====»)
Saltar a: navegación, buscar
Otros idiomas:
Inglés • ‎Español • ‎Euskera • ‎Francés

Contenido de esta página

I. LEHEN ADINERAKO JOLASAK ETA KANTAK

Hasierako jolasak

    • Con la nariz y la boca
    • Con la oreja
    • Cosquillas. Kili-kili
    • Pellizcos
    • La estatura

Jolasak taldean

    • Hau berex, hau berex
    • A vuelan, vuelan
    • Purran, purran, ardatza
    • Al burrico san vicente

Atzamarrekin egiten diren jolasak. Eriñoekin

Tin, tin, palos de cotín

Eskuekin egiten diren jolasak. Eskutxoekin

Eraiozu eskutxuari

Txalo jotzeko jolasak. Txalotxoak egiteko

Tortas tortitas. Chalo chalito

Kulunkatzeko jolasak. Kulunka

Dinbili-danba

Tilin-talán. Dilín-dolón

Trosta imitatzen duten jolasak. Arre-arreka

Antontxu

Sehaska kantak. Lo kantak

Euskarazko sehaska kantak

Arriskua uxatzeko. Ez egin lorik basoan

Maitasunezkoak. Laztanen portalian

Animalien munduari erreferentzia egiten dietenak. Usoak eperra ekarri

Gaztelaniazko sehaska kantak

Loa akuilatzeko

Entretenitzeko kantak

Bi xinaurri

Tolana-polana

Imitatuz dibertitzeko kantak

Era un gato grande

A,a,a, mi gatito malo está

II. NATURA ESPAZIO LUDIKO GISA

Animaliekiko harremana

Marigorringoa

    • Tábanos, abejorros, ciervos volantes, etc
    • Cachorros
    • Jorge
    • Moscas
    • Hormigas
    • Abejas
    • Mantis religiosa
    • Saltamontes
    • Escarabajo. Kakalardoa
    • Luciérnagas. Ipurtargiak
    • Mariposas y gusanos de seda

Igelak, zapoak eta zapaburuak

Hegazti batzuentzako kantak

    • La cigüeña
    • El gavilán
    • El azor
    • El cuervo
    • La marica
    • La grulla
    • El gallo
    • Perros y gatos
    • Ordeñar cabras

Begetalekin lotutako jarduerak

Apaingarriak egitea

Beste jarduera batzuk

Naturaren erdian garatutako beste jarduera batzuk

III. HAURREN TRATUAK, ARAUAK ETA FORMULAK

Trukeak. Trukez truke

Aurkikuntzak. Gauzak aurkitu

Haurren zinak. Benetako egiak

Adiskidetasunaren haustea eta berreskuratzea. Haserreak eta konpontzeak

Arauak onartzea. Arauak

Haur formulak. Haurren esaldiak

Prebentzioa gorputzaren osotasunean

IV. JOLASEN AURREKO HAUTAKETA PROZEDURAK

Objektu baten beharra duten prozedurak

Kurutx ala pil. Idor ala busti?

Objektu batez baliatzen ez diren prozedurak

Formula bidezko zozketa prozedurak

Euskarazko zozketa formulak

Txirristi, mirristi

Gaztelaniazko zozketa formulak

En un rosal / había una rosa

Quien se ha chufau

Una mona era tonta / ¿verdad que sí?

<<A policías y ladrones>> jolasteko formulak

Zozketatutako umeek aktiboki parte hartzen duten formulak

Formula laburrak

Beste jolas batzuetan ere erabiltzen diren formulak

Zozketa egiteko beste formula batzuk

Frantsesezko zozketa formulak

Zozketa formula heterogeneoak

Beste hautaketa prozedura batzuk

V. LASTERKETA JOLASAK

Berez lasterketa diren jolasak. Lasterketak

Osagaien artean lasterketa duten jolasak. Lasterketa jolasak

Bale-baleka

Harrapaketak. La tusa

A la cadeneta. Katean

A las estatuas. A stop

Goitik ala behetik?

Al gato y al ratón. Sagua ta katua

A la araña

A tapar las calles

A la quiquiricaina

A buenos días señor rey

A las vacas

VI. EZKUTAKETA JOLASAK

Haur bakar batek beste batzuk bilatzen dituen jolasak

Gordeketan. Al escondite o Al esconderite

Al bote, bote. Pote-poteko

Bilatzaileak bat baino gehiago diren jolasak

Batek burua norbaiten belaunen artean ezkutatzen duen jolasak

VII. JAUZI JOLASAK

ASTO GAINERA JAUZI EGITEKO JOLASAK

Bakarkako astoekiko jolasak

• Asto gainera jauzi egitea arraia batetik

Al burro seguido. Asto-astoka. A correcalles

Asto kolektiboekiko jolasak

    • Jolasen izenak
    • Jolasteko garaia eta taldeen banaketa
    • Jolasaren lehen fasea: Jauzia
    • Jolasaren bigarren fasea: Galderaren formulazioa
      • Atzamarrak seinalatzen
      • Atzamarrekin figurak egiten
      • Eskuak baliatuz
      • Besoaren zati bat seinalatuz
    • Astoarena haur bakar batek egiten duen jolasak
    • «A chorro-morro» jolasaren aldaerak

Beste jolas batzuk astoekin

SOKA SALTOKO JOLASAK. SOKA SALTOKA

Bakarkako soka jolasak

Soka jolas kolektiboak

    • A pares. A lo fuerte. A lo fuerte con estirón
    • A un. A dos
    • Al motrollón
    • Elkarrizketak eta irudikapenak
    • Etenik gabe jauzi egitea galdu arte
    • «A lo alto» jolasteko beste kanta batzuk
    • Soka saltoan oinez aritzeko
    • A olas
    • A la culebrita
    • Biraka

GOMAZKO JAUZI JOLASAK

TRUQUEMÉ. TXINTXIRRIKA

Harria herrestan eramaten den jolasak

Figura angeluzuzenak

Harria mugitzen den jolasak

Txintxirrikako beste jolas batzuk

ZENBAIT JAUZI JOLAS

VIII. KULUNKATZE JOLASAK

Zabuak. Gorgoinak

Kulunka edo gorabehera

Idi-orgaren haga. Kirrin-karranka burkaman

Beste kulunkatze jolas batzuk

IX. JAURTIKETA JOLASAK

Harri jaurtiketa

Punteria probak. Kontzalo

Jolasak buztinarekin: tapulero

Makila jaurtiketa: el calderón, pilocho o irulario. Txirikilan

Karrantza, Bernedo, Guardia, Pipaón, Agurain, Iruñea eta Abadiñoko bertsioak

San Martin Ameskoa, Ondarroa, Obanos, Bernedo, Lanestosa, Durango, Apilaiz eta Kintako bertsioak

Zangoza, Apilaiz, Ezkio eta Tafallako bertsioak

Mendibeko bertsioa

Jolasak haritzaren kuku-sagarrekin, haziekin eta puxtarriekin

Puxtarriak

    • Puxtarriak zulo batera jaurtitzeko joalsa
    • Al triángulo. Hirukira
    • Al choque. A taco y palmo. Kaniketa
    • Puxtarri lasterketak

Txanpon jaurtiketak

Txanponak airera jaurtitzea

Txanponak zulo batera jaurtitzea

Txanponak idulki batetik eraistea

Pospolo kaxen estalkien, kromoen eta karten jaurtiketa

Metalezko txapen, gomazko takoen eta harrien jaurtiketa

Jolasak botilen txapekin

Pilota jaurtiketa

A campo quemao

Karburo potoaren jaurtiketa. Karburo-tiroak

X. TREBETASUN JOLASAK

Tortolosak. Sakak

Tortolosen jolasa Arizkunen

Jolasak harriekin

Jolasak kromoekin. Kromoka

Kromoekin egindako jolasen modalitateak

    • A voltearlos
    • A la pared
    • A cartones y txapalankas
    • A carteras
    • A lanzarlos
    • Al dado
    • A emparejar
    • Jolasaren beste aldaera batzuk

Jolasak jostorratzekin eta txotxekin

A esconder alfileres

Ziba. Tronpaka

    • Ziba zirkulu batean dantzaraztea
    • Ziba txanponen edo txapen gainera jaurtitzea

Ziba. Txonta

Kinkina. Kinkika

Kinkinaren jolas komuna

Trebetasun jolasak zenbait jostailurekin

A aros. A la corroncha. Txirringolan

Al diábolo. Txabila

A patines

A peloticas de van y vienen

Makila bati orekan eustea

XI. ESKUEN ETA ATZAMARREN JOLASAK

Sehaskak. Kumak

Kandelak

Arranparrila

Kandelak

Figuren glosarioa

Harriak zapaltzeko jolasak

Jolasak eskuekin

Santa Teresita

Txan txibirin

Txalo jotzeko jolasak. Txaloka

XII. ERRITMO JOLASAK

Korroko jolasak. Korruka

Tengo una muñeca

Arroz con leche, me quiero casar

Al corro chirimbolo

Que vivan las señoritas

Tiene la tarara

Cu-cú, cantaba la rana

Juana Josepa tronpeta. Txilin-txilinka. Urruru

A las campanas de San Miguel. A las tinajicas de miel

Otsotan

Mariquita barre, barre

Bat, bide, hiru, lau

Aurrez aurre jarritako ilaren jolasak

Ambo-ato, matarile-rile-rile

Korroko eta kateko jolasak

Estaba la pájara pinta

XIII. IMITAZIO, ANTZEZPEN ETA MIMIKA JOLASAK

Imitazio jolasak

A tiendas. Dendaketan

A transportes

A presentador de televisión

Antzezpen eta mimika jolasak

A colores. Al cielo o al infierno. Zeruka

A maestros

A adivinar algo por medio de gestos

A hacer comedias

XIV. HIZKUNTZA JOLASAK

Hizkuntza-trebetasuneko taldekako jolasak

A nombres

Al teléfono

Hizkuntza-trebetasuneko bakarkako jolasak: aho korapiloak

Hizkuntza kriptikoak

Elkarrizketak, errezitazioak eta txantxak

    • Ipar Euskal Herriko bertsioak
    • Nafarroako bertsioak
    • Gipuzkoako eta Bizkaiko bertsioak

Zerrendatze-kantak

XV. IGARKIZUNAK. ACERTIJOS

Igarkizun orokorrak

Bizi dira, bizi dira.

Milano, milano

Al número oculto

Jolasak jostorratzekin edo beste objektu batzuekin

Sorgin-marra

Al almendruño. Al endruño

Zaldunka

Aizekunde

A la porra. A los chinos

A los caparrones. Al par o no

Begiak bendatuta jolastea

Igarkizunak, papaitak

XVI. ASKOTARIKO JOLASAK. HAURREN BILDUMAZALETASUNA

Tres en raya. Artzain-jokoa

Mahai jolasak

    • Bikoteak osatzeko jokoak
    • Kartak sailaren edo zenbakiaren arabera uzteko jokoak (Pumba. Al pistolín. La perejila. Estirón)
    • El burro
    • La guerra
    • La escoba
    • El asesino
    • Beste karta joko batzuk (La raposa. La liga. La jota marigota. La mona)
    • Familiak osatzeko jokoak

Borroka jolasak. Gatazkak

Labaintze jolasak. Labainderia

Jolasak hondarrarekin, urarekin eta itsasoan

Xaboi burbuilak egitea. Xaboi bonbolak

Zenbait jolas

    • A la cerillita
    • A vamos
    • A pedos calientes
    • A no pisar la raya
    • Al padrejón
    • Al palo

Haurren bildumazaletasuna

XVII. JOSTAILUAK. HAURRENTZAKO ESKULANGINTZA

Jostailuaren bilakaera: haren eskuzko fabrikazioaren beherakada

Batez ere neska koxkorrek erabilitako jostailuak

Musika eta zarata egiteko tresnak

Perkusio tresnak

Armak

    • Matxarda
    • Arkuak eta geziak
    • Pintzekin egindako pistolak
    • Zerbatanak eta tiratakoak. Bolokak
    • Habailak

Nagusien armen imitazioak

Garraiorako ibilgailuak imitatzen dituzten jostailuak

Miniaturas

Patineteak eta lerak

Piloten fabrikazioa

Beste jostailu batzuk

    • Argazki makina
    • Burezurrak egitea
    • Txabolak egitea
    • Papiroflexia
    • Tankea
    • Telefonoa
    • Tiritimundis
    • Kometak
    • Kaleidoskopioa
    • Intxaur-metroa
    • Petakoa
    • Ehogailuak
    • Txorientzako kaiolak

XVIII. HERRIKO JAIETAN ANTOLATUTAKO JOLASAK

Jolasik komunenak

Eskuen funtzioak ahoarekin ordezkatzen diren jolasak

Zintzilikatutako sagarrak jatea. Sagar-jate jokoa

Gailetak hartzea

Bikotekako jolasak

Arrautza karrerak bikoteka

Patata dantza

Erratzaren dantza

Orgatxoen lasterketa

Lasterketa jolasak

Zaldien eta astoen lasterketak. Asto-karrerak

Sokatirako lehiak

Donibane-zuhaitza

Animaliak harrapatu eta askatzea

Beste entretenimendu batzuk