Diferencia entre revisiones de «Juegos infantiles en vasconia/eu»

De Atlas Etnográfico de Vasconia
Saltar a: navegación, buscar
(Página creada con «===[juegos|Haur Jolasak Euskal Herrian|/atlas/juegos.png|''Haurrak, haurlan.'' <br />Haur-jolasen deskribapena, haur-mundua eta haurrek helduen gizartea antzeratzeko duten...»)
Línea 1: Línea 1:
 +
_LABAYRU_LANDING_
 
<languages></languages>
 
<languages></languages>
[[File:JUEGOS_PORTADA.JPG|center|650px|Asto-astoka, Zeanuri (B), 1920. Fuente: Archivo Fotográfico Instituto Labayru. Felipe Manterola.]]
 
  
_LABAYRU_LANDING_
+
{{DISPLAYTITLE: Juegos Infantiles en Vasconia}} {{#bookTitle:Juegos Infantiles en Vasconia | Juegos_infantiles_en_vasconia}}
 +
 
  
 
==[landing]==
 
==[landing]==
  
===[juegos|Haur Jolasak Euskal Herrian|/atlas/juegos.png|''Haurrak, haurlan.'' <br/>Haur-jolasen deskribapena, haur-mundua eta haurrek helduen gizartea antzeratzeko duten ahalmena kontuan izanik.]===
+
===[juegos|Haur Jolasak Euskal Herrian|/atlas/juegos.png|''Haurrak, haurlan.'' <br />Haur-jolasen deskribapena, haur-mundua eta haurrek helduen gizartea antzeratzeko duten ahalmena kontuan izanik.]===
 
====[Juegos_infantiles_en_vasconia | Haur Jolasak Euskal Herrian]====
 
====[Juegos_infantiles_en_vasconia | Haur Jolasak Euskal Herrian]====
====[/atlas/juegos/Columpiandose.jpg|Kulunka. Iturria: Arrien, Gregorio. ''Niños vascos evacuados en 1937''. Bilbo, 1988.|Sirrin-sarran, <br />domini pan, <br />zure semea errotan, <br />errota txiki, <br />errota handi, <br />eragin deutso, <br />pin-pan. <br /><br />''Haur-kanta''|]====
 
====[/atlas/juegos/A-tabas-Zeanuri-1993.jpg|Tortolosetan. Zeanuri (B), 1993. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.|Kristalezko eta buztinezko kanikak sartu aurretik, landare-elementuak, kuku-sagarrak eta muxurka-hezurrak erabili zituzten, besteak beste.|]====
 
====[/atlas/juegos/Asto-astoka-Zeanuri-1920.jpg|Zeanuriko (B) haurrak, 1913. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|''Txirringolan''<br />Metalezko edo egurrezko uztai bat pirritan eramaten da, muturrean kakoa duen alanbrezko hagaxka batekin, kako horrekin zuzenduz eta bultzatuz.|]====
 
  
 +
====[/atlas/juegos/Columpiandose.jpg|Columpiándose. Fuente: Arrien, Gregorio. Niños vascos evacuados en 1937. Bilbao, 1988.|Sirrin-sarran, <br />domini pan, <br />zure semea errotan, <br />errota txiki, <br />errota handi, <br />eragin deutso, <br />pin-pan.<br /><br />Canción infantil|]====
 +
 +
====[/atlas/juegos/A-tabas-Zeanuri-1993.jpg|A tabas. Zeanuri (B), 1993. Fuente: Ander Manterola, Grupos Etniker Euskalerria.|Antes de la introducción de las canicas de cristal, e incluso de las de barro, se utilizaron elementos vegetales, agallas de roble y güitos, entre otros.|]====
  
 +
====[/atlas/juegos/Asto-astoka-Zeanuri-1920.jpg|Niñas y niños de Zeanuri (B), 1913. Fuente: Archivo Fotográfico Labayru Fundazioa: Fondo Felipe Manterola.|Consiste en hacer rodar un aro metálico o de madera que se acompaña de una varilla de alambre con un gancho en su extremo que sirve para dirigirlo e impulsarlo.|]====
  
====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg|Astoka. Iturria: Iñigo Irigoyen, José. Folklore Alavés. Gasteiz: Arabako Foru Aldundia, 1949.|Parte-hartzaile bat edo batzuk makurtu egiten dira, “astoa” esan ohi zaion jarrera hartuta, eta gainerakoek haien gainetik jauzi egin edo pasa behar dute.||]====
+
====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg|A chorro-morro. Fuente: Iñigo Irigoyen, José. Folklore Alavés. Vitoria-Gasteiz: Diputación Foral de Álava, 1949.|Astoka<br /> Uno o varios participantes se agachan adoptando una postura que generalmente se llama de ‘de burro’ y los demás saltan sobre ellos o pasan por encima.||]====
  
====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg|Landareez egindako jantziak eta apaingarriak. Egozkue (N), 1967. Iturria: José Zufiaurre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Akerrak adarrak okerrak ditu, <br />adarrak okerrak akerrak ditu, <br />okerrak adarrak akerrak ditu. <br /><br />''Aho-korapiloa''||]====
+
====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg|Vestidos y adornos vegetales. Egozkue (N), 1967. Fuente: José Zufiaurre, Grupos Etniker Euskalerria.|Akerrak adarrak okerrak ditu, adarrak okerrak akerrak ditu, okerrak adarrak akerrak ditu. Trabalenguas||]====
  
====[/atlas/juegos/A-enfermeras-Getxo-1993.jpg|Mediku-erizainetan. Getxo (B), 1993. Iturria: Jon Elorriaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|Txikia banintzen, handia banintzen, maiatzerako burutu nintzen. <br />''Igarkizuna''||]====
+
====[/atlas/juegos/A-enfermeras-Getxo-1993.jpg|A médicas y enfermeras. Getxo (B), 1993. Fuente: Jon Elorriaga, Grupos Etniker Euskalerria.|Txikia banintzen, handia banintzen, maiatzerako burutu nintzen. Acertijo||]====
  
====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg|Haurtxo-taldea. Zeanuri (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|Gizarte tradizionaleko haurrek, hirikoek zein landa-eremuetakoek, ez zuten ia jostailurik ezagutzen, eurek egindakoak kenduta. Jolasa nagusitzen zen jostailuaren gainetik, eta, nolanahi ere, jostailua jolasaren euskarria izaten zen.||]====
+
====[/atlas/juegos/A-chorro-morro.jpg|Grupo de niños y niñas. Zeanuri (B), 1920. Fuente: Archivo Fotográfico Labayru Fundazioa: Fondo Felipe Manterola.|Los niños en la sociedad tradicional, tanto urbana como rural, apenas conocían otros juguetes que los que ellos mismos fabricaban. El juego prevalecía sobre el juguete, siendo este en todo caso una apoyatura para aquél.||]====
  
====[/atlas/juegos/Ninos-con-patinetes-y-triciclos-en-la-Florida.jpg|Haurrak Florida parkean patinete eta trizikloekin. Iturria: Gasteizko Udal Artxiboa: Ceferino Yanguas.|Jolasak bizitza osoan laguntzen dio gizakiari; hala ere, jarduera horrek oso funtzio desberdinak betetzen ditu haurrengan eta helduengan.||]====
+
====[/atlas/juegos/Ninos-con-patinetes-y-triciclos-en-la-Florida.jpg|Niñas y niños con patinetes y triciclos en la Florida. Fuente: Archivo Municipal de Vitoria-Gasteiz: Ceferino Yanguas.|El juego acompaña al ser humano a lo largo de toda su vida; tal actividad, sin embargo, desempeña funciones bien distintas en niños y en adultos.||]====
  
====[/atlas/juegos/Pin-pin-zarramacatin-Carranza-1993.jpg|Pin, pin, zarramacatín. Karrantza (B), 1993. Iturria: Luis Manuel Peña, Etniker Euskalerria Taldeak.|Honek arrautza ekarri, <br />honek erreten ipini, <br />honek gatza eman,  
+
====[/atlas/juegos/Pin-pin-zarramacatin-Carranza-1993.jpg|Pin, pin, zarramacatín. Carranza (B), 1993. Fuente: Luis Manuel Peña, Grupos Etniker Euskalerria.|Honek arrautza ekarri, honek erreten ipini, honek gatza eman, honek pixka bat probatu, honek dena jan! Juego de dedos||]====
<br />honek pixka bat probatu, <br />honek dena jan! <br /><br />''Atzamar-jokoa''||]====
 
  
====[/atlas/juegos/Beasaingo-haurrak-Egozkuen-1967.jpg|Beasaingo haurrak Egozkuen (N), 1967. Iturria: José Zufiaurre, Etniker Euskalerria Taldeak.|''Txori-ikasten'' <br /> Hegaztien habien bila joaten jolasten zen, eta, horretara, haien ohiturak, kantuak, eraikuntza-teknikak eta abar ikasten ziren.||]====
+
====[/atlas/juegos/Beasaingo-haurrak-Egozkuen-1967.jpg|Beasaingo haurrak Egozkuen (N), 1967. Fuente: José Zufiaurre, Grupos Etniker Euskalerria.|Txori-ikasten Se jugaba a buscar nidos de pájaros, llegándose a conocer sus hábitos, sus cantos, sus técnicas de construcción…||]====
  
====[/atlas/juegos/Lanzando-la-trompa-Getxo-1993.jpg|Ziba jaurtitzen. Getxo (B), 1993. Iturria: Jon Elorriaga, Etniker Euskalerria Taldeak.|Helduen munduan izaten diren aldaketak haurren munduan ere islatzen dira. Ez dugu ahaztu behar aldaketa horiek eragina dutela joko tradizional askoren azpian dauden sinesmenen, usteen eta errituen unibertsoan; joko horietako asko esanahiz hustuko dira, batzuk ez dira gehiago erabiliko, eta beste batzuek iraungo dute eta egoera berrietara egokituko dira.||]====
+
====[/atlas/juegos/Lanzando-la-trompa-Getxo-1993.jpg|Lanzando la trompa. Getxo (B), 1993. Fuente: Jon Elorriaga, Grupos Etniker Euskalerria.|Las transformaciones operadas en el mundo adulto tienen su necesario reflejo en el mundo infantil. Sin olvidar que estas transformaciones afectan también al universo de creencias, convicciones y ritos que subyacen en el fondo de muchos juegos tradicionales; muchos de estos se vaciarán de significación, algunos caerán en el desuso, otros persistirán y se adaptarán a las nuevas circunstancias.||]====
  
====[/atlas/juegos/Jugando-al-corro-Larraul.jpg|Korruka. Larraul (G). Iturria: Antxon Aguirre, Etniker Euskalerria Taldeak.|Korruka Al corro de las patatas, <br />naranjas y limones, <br /> como comen los señores, <br /> alupé, alupé, <br /> sentadito me quedé.||]====
+
====[/atlas/juegos/Jugando-al-corro-Larraul.jpg|Jugando al corro. Larraul (G). Fuente: Antxon Aguirre, Grupos Etniker Euskalerria.|Korruka Al corro de las patatas, naranjas y limones, como comen los señores, alupé, alupé, sentadito me quedé.||]====
  
====[/atlas/juegos/Asto-astoka-Zeanuri-1920.jpg|Arre-arreka. Zeanuri (B), 1920. Iturria: Labayru Fundazioaren Argazki Artxiboa: Felipe Manterola Funtsa.|—Arre, arre, mandako, <br/>bihar Tolosarako, <br/>etzi Panplonarako. <br/> —Handik zer ekarriko? <br/> —Zapata ta garriko.||]====
+
====[/atlas/juegos/Asto-astoka-Zeanuri-1920.jpg|Al burro. Zeanuri (B), 1920. Fuente: Archivo Fotográfico Labayru Fundazioa: Fondo Felipe Manterola.|—Arre, arre, mandako, bihar Tolosarako, etzi Panplonarako. —Handik zer ekarriko? —Zapata ta garriko.||]====
  
====[/atlas/juegos/Jugando-al-corro-Larraul.jpg|Zotzetara. Zeanuri (B), 1993. Iturria: Ander Manterola, Etniker Euskalerria Taldeak.Txirristi-mirristi, <br />gerrena, plat, <br />olio-zopa, kikili-salda, <br />urrup edan edo klik, <br />ikimilikiliklik. <br /><br />''Zozketa-formula''||]====
+
====[/atlas/juegos/Jugando-al-corro-Larraul.jpg|Rifando. Zeanuri (B), 1993. Fuente: Ander Manterola, Grupos Etniker Euskalerria.|Txirristi-mirristi, gerrena, plat, olio-zopa, kikili-salda, urrup edan edo klik, ikimilikiliklik. Fórmula infantil de selección||]====
  
====[/atlas/juegos/Pin-pin-zarramacatin-Carranza-1993.jpg|Loa zaintzen. Iturria: Novedades. Donostia, 1914.|Obabatxua lo ta lo, <br />zuk orain eta nik gero; <br />zeuk gura dozun orduren baten, <br />biok egingo dogu lo ta lo. <br />''Lo-kanta''||]====
+
====[/atlas/juegos/Pin-pin-zarramacatin-Carranza-1993.jpg|Velando el sueño. Fuente: Novedades. San Sebastián, 1914.|Obabatxua lo ta lo, zuk orain eta nik gero; zeuk gura dozun orduren baten, biok egingo dogu lo ta lo. Canción de cuna||]====
  
  
 
==[related]==
 
==[related]==
===Eduki aipagarriak===
 
====[/images/thumb/0/00/4.9_A_la_silla_de_la_reina._Carranza_(B)_1993.png/1200px-4.9_A_la_silla_de_la_reina._Carranza_(B)_1993.png|Haur Jolasak Euskal Herrian|Lehen adinerako jolasak eta kantak|[[JUEGOS_Y_CANCIONES_PARA_LA_PRIMERA_EDAD]]]====
 
====[/images/thumb/1/1f/4.123_Zinbili-zanbala._Donostia_(G)_1975.jpg/800px-4.123_Zinbili-zanbala._Donostia_(G)_1975.jpg|Haur Jolasak Euskal Herrian|Natura espazio ludiko gisa|[[LA_NATURALEZA_COMO_ESPACIO_LUDICO]]]====
 
====[/images/thumb/3/3a/4.189_Haciendo_figuras_con_hilos._Carranza_(B).png/800px-4.189_Haciendo_figuras_con_hilos._Carranza_(B).png|Haur Jolasak Euskal Herrian|Trebetasun jolasak|[[JUEGOS_DE_HABILIDAD]]]====
 
====[/images/thumb/5/51/4.280_Goitibera._Zeanuri_(B)_1982.png/900px-4.280_Goitibera._Zeanuri_(B)_1982.png|Haur Jolasak Euskal Herrian|Jostailuak. Haurrentzako eskulangintza|[[OS_JUGUETES._ARTESANIA_INFANTIL]]]====
 
  
{{DISPLAYTITLE: Haur Jolasak Euskal Herrian}} {{#bookTitle:Haur Jolasak Euskal Herrian | Juegos_infantiles_en_vasconia/eu}}
+
===Contenidos destacados===
 +
====[/images/thumb/0/00/4.9_A_la_silla_de_la_reina._Carranza_(B)_1993.png/1200px-4.9_A_la_silla_de_la_reina._Carranza_(B)_1993.png|Juegos infantiles en Vasconia|Juegos y canciones para la primera edad|[[JUEGOS_Y_CANCIONES_PARA_LA_PRIMERA_EDAD]]]====
 +
====[/images/thumb/1/1f/4.123_Zinbili-zanbala._Donostia_(G)_1975.jpg/800px-4.123_Zinbili-zanbala._Donostia_(G)_1975.jpg|Juegos infantiles en Vasconia|La naturaleza como espacio lúdico|[[LA_NATURALEZA_COMO_ESPACIO_LUDICO]]]====
 +
====[/images/thumb/3/3a/4.189_Haciendo_figuras_con_hilos._Carranza_(B).png/800px-4.189_Haciendo_figuras_con_hilos._Carranza_(B).png|Juegos infantiles en Vasconia|Juegos de habilidad|[[JUEGOS_DE_HABILIDAD]]]====
 +
====[/images/thumb/5/51/4.280_Goitibera._Zeanuri_(B)_1982.png/900px-4.280_Goitibera._Zeanuri_(B)_1982.png|Juegos infantiles en Vasconia|Los juguetes. Artesanía infantil|[[OS_JUGUETES._ARTESANIA_INFANTIL]]]====

Revisión del 08:23 25 feb 2020

Haur Jolasak Euskal Herrian

Haurrak, haurlan. Haur-jolasen deskribapena, haur-mundua eta haurrek helduen gizartea antzeratzeko duten ahalmena kontuan izanik.
Rifando. Zeanuri (B), 1993. Fuente: Ander Manterola, Grupos Etniker Euskalerria.
Beasaingo haurrak Egozkuen (N), 1967. Fuente: José Zufiaurre, Grupos Etniker Euskalerria.
Al burro. Zeanuri (B), 1920. Fuente: Archivo Fotográfico Labayru Fundazioa: Fondo Felipe Manterola.