Prólogo

Bizkaiko Foru Aldundiak aspaldidanik babestu du Etniker ikerketa proiektua, Labayru Fundazioko Etnografia Arloaren bitartez.

Ikerketa, ezagutza sortzea eta hori gizarteratzea faktore garrantzitsuak dira gaur egun, eta XXI. mendeko gizartearentzat ere eragile nagusia dira. Egungo gizartean gertatzen ari diren aldaketa azkarrak gertakari nabarmenak dira. Historialari ospetsu batek esaten zuen bezala, aldaketa horien motorra irudimena da. Baina irudimena bi giza gaitasun uztartzetik sortzen da: memoria, dagoeneko gure artean ez dagoen hori gaur egunera ekartzeko gaitasuna, eta aurrea hartzea, etorkizunari begiratzeko gaitasuna.

Irudimenaren garrantzia albo batera utzi gabe, zalantza barik egiazta dezakegu memoriak eta, kasu honetan, memoria kolektiboak egungo gizartean lehen mailako balioa dutela.

Gaur Euskal Herriko Atlas Etnografikoaren zortzigarren liburukia aurkezten dugu, nekazaritzari buruzkoa. Honako gaiak jorratu dituen liburuki-seriea osatzen du oraingo aleak: artzaintza eta abeltzaintza, etxea eta familia, bizitzako errituak, umeen jolasak, etxeko elikadura eta herri medikuntza.

Liburuki honetan, gaur egungo errealitateko gaiak eta arazoak jorratzen dira: iraunkortasuna, globalizazioa, produktuen trukea, bizi-kalitatea eta naturarekiko jarrera. Beraz, memoriako tresna bat dugu begien aurrean, eta proiekzio eta aurre-hartzeko ariketa egitea ahalbidetzen digu. Oraina ulertzen laguntzen digu, oroimenean oraindik ere bizirik dirauen iraganaren eskutik, eta, modu horretan, etorkizuna oinarridun irizpideekin aurreikusten laguntzen digu.

Anthony Guidensek baieztatu zuen etnografiak, arrakastatsua denean, gizartearen bizimoduari buruzko informazio askoz aberatsagoa ematen duela, bestelako ikerketa moduen bitartez lortutako informazioak baino. Esku artean dugun kasuan, ziur nago helburua lortu dela.

En una presentación de esta naturaleza e importancia no puedo dejar de mencionar la personalidad de D. José Miguel de Barandiaran que con su proyecto Etniker y la creación de sus grupos de investigación en todos los territorios de nuestro país se anticipó en la necesidad de registrar en vivo los hechos tradicionales antes de que estos fueran desplazados por lo que el llamaba “la cultura del maquinismo”.

La colaboración público-privada cobra todo su sentido con los resultados como el que hoy presentamos de este octavo tomo del Atlas Etnográfico de Vasconia.

Lorea Bilbao
Diputada de Euskera y Cultura de la Diputación Foral de Bizkaia